tag:blogger.com,1999:blog-24007852733974532042024-03-24T23:10:09.100-07:00A L B A N I A / SH Q I P E R I ABilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.comBlogger206125tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-28220855828492778982009-04-16T10:33:00.000-07:002009-04-16T11:42:54.395-07:00The ridiculous Serbian forgeries about Albanians!!Steeped in animal, elementel and fantastic imagery an naïve and hateful serbian propaganda doesn’t really deserve any special attention. Full of nonsenses, microscopic arguments this propaganda creates an idea that written by a former sheep farm custodian, is trying to flip over all the overhelming historical-lingustic evidences in regards of Albanians history and culture. This “album” of many altered truths is created by a diabolic mind, but at the same time champion on mediocrity.<br />The entire propaganda is a pathetic praising for the Serbian culture and a charge for the Albanian one. But, the only charge against Albanian culture is being Albanian.<br />The denial logic used by this propaganda-writer former shepherd, is trying to convince the entire World that “””Albanian Academy of Science and Albanology””” has built forgeries for the last 200 years which convinced the entire world, disregarding the fact that our presumed institution of propaganda is new, apathic and until few decades ago was working upon Western scholars thesis. Albanian never had a sophisticated propaganda instrument; their voice was not taken seriosly inside the important academic institution around the World. Therefore the aliby that Serbian propaganda tries to spread for itself is pathetic and shameless.<br />The truth is that Serbian propaganda has been 1000 times more efective compared to all Albanian authoritatives and non in regards of Albanian history. Serbian propaganda is exeptional on building myths, altering truth, and imposing this altered truth to the foreigners, this also based on favorable political situation of the Serbian state.<br />In their profitable game this propaganda comes up with all kind of wild theories which need to be trashed. So let’s go in the details.<br />First of all this article doesn’t show sources for its voluminous quantity of information. Being so every academical institution will automatically disregard it, but this time we will work on it to show to the opinion how unfounded, stupid, ridicilous a mind sounds when its only interest is to spread nacionalistic hate against other races and cultures.<br /><br /> First claim<br /> a) The Albanians were never mentioned in Byzantine, (not even of the works by Constantine VII Porphyrogenitus), Arab, Armenian or any other texts before the 12th cent.<br /><br /><br />Response<br />That’s false, here it is a document belonging to the early 11 century:<br />1000-1018<br />Fragment on the Origins of Nations<br />What is the earliest written reference to the Albanians is that to be found in an old Bulgarian text compiled around the beginning of the eleventh century. It was discovered in a Serbian manuscript dated 1628 and was first published in 1934 by Radoslav Grujic. This fragment of a legend from the time of Tsar Samuel endeavours, in a catechismal 'question and answer' form, to explain the origins of peoples and languages. It divides the world into seventy-two languages and three religious categories: Orthodox, half-believers (i.e. non-Orthodox Christians) and non-believers. Though the Serbs go unmentioned, the Albanians, still a small conglomeration of nomadic mountain tribes at this time, find their place among the nations of half-believers. If we accept the dating of Grujic, which is based primarily upon the contents of the text as a whole, this would be the earliest written document referring to the Albanians as a people or language group.<br />Extract from: Radoslav Grujic: Legenda iz vremena Cara Samuila o poreklu naroda. in: Glasnik skopskog naucnog drustva, Skopje, 13 (1934), p. 198 200. Translated from the Old Church Slavonic by Robert Elsie<br /><br /> It can be seen that there are various languages on earth. Of them, there are five Orthodox languages: Bulgarian, Greek, Syrian, Iberian (Georgian) and Russian. Three of these have Orthodox alphabets: Greek, Bulgarian and Iberian. There are twelve languages of half-believers: Alamanians, Franks, Magyars (Hungarians), Indians, Jacobites, Armenians, Saxons, Lechs (Poles), Arbanasi (Albanians), Croatians, Hizi, Germans.<br /><br /><br />The fact the Serbs go unmentioned is significant and it’s not a coincidence, because the Serbs are not really a nation, their nobles families were simply noble Albanians families while the Serbian language was created for liturgic and aristocratic purposes.<br />As the matter of facts, the former national name of Albanians was Arbôn(geg) Arber(tosk),and we find it in this book<br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTK2dIt_farn8DmpRiRSikubMMVgT8JXwfivX-iS24EHaF0piYo9p9PVgHlweRg1_rv_7DxmFc3Lc4SDLZRqp6oVcJmHelNHtFYr3RZMdzOhUUeF-RJSwvDQppA0WBVxULh37Q0qCSJdA/s1600-h/anna+comnena+the+alexiad.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 327px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTK2dIt_farn8DmpRiRSikubMMVgT8JXwfivX-iS24EHaF0piYo9p9PVgHlweRg1_rv_7DxmFc3Lc4SDLZRqp6oVcJmHelNHtFYr3RZMdzOhUUeF-RJSwvDQppA0WBVxULh37Q0qCSJdA/s400/anna+comnena+the+alexiad.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325344203648055106" /></a><br /><br /><br />It Correspondes exactly with the name of the people in the same place Dyrracium,<br />In the 2nd century BC, the History of the World written by Polybius, mentions a city named Arbon in present day central Albania. The people who lived there were called Arbanios and Arbanitai.<br /><br /> Of the Illyrian troops engaged in blockading Issa, those that belonged to Pharos were left unharmed, as a favour to Demetrius; while all the rest scattered and fled to Arbon. Teuta herself, with a very few attendants, escaped to Rhizon, a small town very strongly fortified, and situated on the river of the same name. Having accomplished all this, and having placed the greater part of Illyria under Demetrius, and invested him with a wide dominion, the Consuls retired to Epidamnus with their fleet and army.<br /> . [14] ἐκυρίευσαν δὲ καὶ λέμβων εἴκοσι τῶν ἀποκομιζόντων τὴν ἐκ τῆς χώρας ὠφέλειαν. [15] τῶν δὲ πολιορκούντων τὴν Ἴσσαν οἱ μὲν ἐν τῇ Φάρῳ διὰ τὸν Δημήτριον ἀβλαβεῖς ἔμειναν, οἱ δ' ἄλλοι πάντες ἔφυγον εἰς τὸν Ἄρβωνα σκεδασθέντες. [16] ἡ δὲ Τεύτα πάνυ μετ' ὀλίγων εἰς τὸν Ῥίζονα διεσώθη, πολισμάτιον εὖ πρὸς ὀχυρότητα κατεσκευασμένον, ἀνακεχωρηκὸς μὲν ἀπὸ τῆς θαλάττης, ἐπ' αὐτῷ δὲ κείμενον τῷ Ῥίζονι ποταμῷ. [17] ταῦτα δὲ πράξαντες καὶ τῷ Δημητρίῳ τοὺς πλείστους ὑποτάξαντες τῶν Ἰλλυριῶν καὶ μεγάλην αὐτῷ περιθέντες δυναστείαν ἀνεχώρησαν εἰς τὴν Ἐπίδαμνον ἅμα τῷ στόλῳ καὶ τῇ πεζικῇ δυνάμει.<br /><br /><br />And after that few hundreds years later it’s another prestigious historian Ptolemy, who gives the same name Ἄρβωνα and location on his map.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5iBa-m62TP2E5rYKlZ0Dihiq7trbsb0Hkg1QmAwZO77-glKyJrfgPTkHJlS4LxO1Tfyq27hmBLuacSw8EHJbdSX1zI2O_N6mzrBTndEQuOT6bTRAxSQAsaAWd1QH6pT-xOQJFqgDNDUE/s1600-h/map+ptolemy.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 341px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5iBa-m62TP2E5rYKlZ0Dihiq7trbsb0Hkg1QmAwZO77-glKyJrfgPTkHJlS4LxO1Tfyq27hmBLuacSw8EHJbdSX1zI2O_N6mzrBTndEQuOT6bTRAxSQAsaAWd1QH6pT-xOQJFqgDNDUE/s400/map+ptolemy.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325344861911122370" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 2<br /> b)Language:<br /> Albanian is classified as an IE language only because no one has been able to classify it into any other group, and this is because no one has yet studied all the Caucasus languages.<br /><br /><br />Response<br />Albanian has been fully proven to be IE language, with the specific having paleobalkan roots, and the altered truth that nobody hasn’t study Caucasus languages has nothing to do with Albanian language because the linguists followed rigorous criterias when they built the IE languages tree.<br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 3<br /> Albanian might have IE sounding words, but its basic structure and syntax are more similar to Chechen and Udish than to any IE language. Many Albanian words do sound Indo-European, because Albanian has borrowed over 80% of its vocabulary, more than any other European language.<br /> The Chechen language is similar to Albanian. They both have similar grammar and similar sounds such as SQ, PSHQ, which are not common in any IE languages, but are very common in Caucasus languages like Chechenian.<br /> The Albanians call themselves "Shqip-tari". This name is not Indo-European in origin and contains in it the Ural-Altaic suffix "ar" or "tar". Much like: "Khaz-AR", "Av-AR", "Magy-AR", "Bulg-AR", "Hung-AR", "Ta-TAR" - "Ship-TAR". see:<br /> CHECHENIA=ICHQERIA<br /> ALBANIA=SHQIPTERIA<br /><br /><br />Response<br />This claim comes from someone whose profanity in linguistics is clearly evident. In one sentence he contradict himself several times, but the worst of all claiming that Albanian has borrowed 80 % of its dictionary from the IE languages and those are integrated as adstratum in an altaic language structure makes no sense at all.<br />To prove that he brings as an argument some Albanian suffixes (which telling the truth are present in many IE languages and not only in Albanian) forgeting or simply not knowing that the suffixes are of third hand importance on concluding someone language origin.<br />Let’s trash once for all his “”argument”:<br />Albanian ______________English<br />Hungarez-----------------Hungarian<br />Bullgar--------------------Bulgarian<br />Khazarian-----------------Khasarian<br />Ilirian----------------------Illyrian<br />Is English an Altaic language? I don’t think so.<br />When it comes to phonology his ignorance is tremendous. He equavalents the phoneme ch to sh, let alone the fact that he truly proves not having minimal knowledge about Albanian language when he says : ALBANIA=SHQIPTERIA.<br />No my dear fellow ALBANIA=ARBNIA or Shqipëria or Arbëria, and we call ourselves Arbër<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 4<br /> c)Their alphabet interestingly enough, had Arabic letters until 1908 when the alphabet they use today was adopted.<br /><br /><br />Response<br />This stupid claim, I will trash with 2 pictures(I could bring thousands of them) belonging to 2 books written in Albanian respectivaly in 1821 and the other 29. December. 1860:<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikcXPknrSbY2DQXbLq_fyckC37a5YKGp-k-M_A7Cis_1Ydt15xEjfeR967hRpY5ARhVLhpSfQOILkTTEz279z7ngdQ4cphR89BWJw1Jst2czZ4xnMVSPGqjLY4sZBld7vJGrzGgi2QGMQ/s1600-h/albanian++books+writen++with+greek+leters.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 399px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikcXPknrSbY2DQXbLq_fyckC37a5YKGp-k-M_A7Cis_1Ydt15xEjfeR967hRpY5ARhVLhpSfQOILkTTEz279z7ngdQ4cphR89BWJw1Jst2czZ4xnMVSPGqjLY4sZBld7vJGrzGgi2QGMQ/s400/albanian++books+writen++with+greek+leters.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325345411734043778" /></a><br /><br /><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0psqZD1BSDZaEO5kuc8ySabfoWi8dG8R69W_T2COHFciCkPuc6BLCIUGy_nheaogl3CEJ4RWRnxsatAPGlvvQ-b-KWnNCTjA5EVnCYc6Hnj-S8vEUkdLulsUlY-33wjm8aS_dacnjDAQ/s1600-h/albanian++books+writen++with+greek+leters+2.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 225px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0psqZD1BSDZaEO5kuc8ySabfoWi8dG8R69W_T2COHFciCkPuc6BLCIUGy_nheaogl3CEJ4RWRnxsatAPGlvvQ-b-KWnNCTjA5EVnCYc6Hnj-S8vEUkdLulsUlY-33wjm8aS_dacnjDAQ/s400/albanian++books+writen++with+greek+leters+2.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325345702258640738" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 4<br /> d)The most ancient loanwords from Latin in Albanian have the phonetic form of eastern Balkan Latin, i.e. of proto-Romanian, and not of western Balkan Latin, i.e. of old Dalmatian Latin. Albanian, therefore, did not take its borrowings from Vulgar Latin as spoken in Illyria.<br /><br /><br />Response<br />First, you don’t know if these are borrowing or not<br />Second, in case they are, you don’t know who borrowed from whom<br />Third, what do you know about Illyrian, and if you have in mind the Messapian you will get the answer in the following responses.<br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 5<br /> e)The Adriatic coast was not part of the primitive home of the Albanians, because the maritime terminology of Albanian is not their own, but is borrowed from different languages.<br /><br /><br />Response<br />Another unfounded claim. No examples, no arguments why the borrowing is one way and not the other way.<br />At least 90% of maritime dictionary in Albanian is original.<br /><br /><br /><br /><br /> Claim 6<br /> f)Another indication against local Albanian origin is the insignificant number of ancient Greek loanwords in Albanian. If the primitive home of the Albanians had been Albania itself, then the Albanian language would have to have many more ancient Greek loanwords.<br /><br /><br />Response<br />Albanian didn’t need to borrow from Ancient Greek because, this last one is just an old Albanian dialect, and you can’t borrow from yourself. Just visit Arbenia.com to find hundreds of similar words between A. Greek and Albanian and not just few like you are primitively lying or simply not knowing.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 7<br /> g)Just a few, of the many identical place-names between Albania and Caucasus:<br /> Albo-Arnauti -Caucasus- Arnauti<br /> (Turks and Balkan peoples call Albanians by this name; likely from arch. Turk: Arran)<br /> Albo-Bushati - Caucasus-Bushati (also the name of an Albanian tribe)<br /> Albo-Baboti - Caucasus-Baboti<br /> Albo-Baka -Caucasus-Bako<br /> Albo-Ballagati - Caucasus-Balagati<br /> Albo-Ballaj,Balli - Caucasus- Bali<br /> Albo-Bashkimi - Caucasus-Bashkoi<br /> Albo-Bathore- Caucasus- Batharia<br /> Albo-Bater- Caucasus- Bataris<br /> Albo-Geg - Caucasus-Gegi, Gegeni, Geguti (Term used by Albanians in their language to denote their brethre north of the Shkumbi R.)<br /><br /><br />Response<br />The place-names are a minimal indication in regards of someone ethnicity, but I will stop a little bit on the first one:<br />Arnaut is a Turkish word, it’s the name by which the Turkish call Albanians. It’s a corruption of the word Arvanite(Greek: Αρβανίτες, Arvanitika: Arbëreshë or Αρbερεσε) which by itself is a corruption of the Albanian word Arban-it since b is pronounced v (like vital) sound in Greek language. So it doesn't have relation at all with what you claim.Therefore your so called evidences are simply some other trash.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 8<br /> Albo-Shiptari Shipyaki, Shkhepa, - Caucasus-Shkepi<br /><br /><br />Response<br />Your naïve babling here, proves another time that your ignorance about Albanian language, let alone making a comparative linguistic analise.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 9<br /> h) The fact that Albanian is totally alien to the Illyrian language based on the Messapic inscriptions found in tombs. So we must come to the conclusion that they either came from a different location (Caucasus theory) or the Illyrian tribes had absolutely NO ability of communicating with each other.<br /> (that does sound stupid don't you think?)<br /><br /><br />Response<br />As the matter of fact judging from the Messapic inscription, we do have a total correspondance of the words, between Albanian and Messapic. So you are boumeranging yourself.<br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 10<br /> The Illyrian city names mentioned in ancient times that were kept do not follow the Albanian sound change laws, suggesting that they were late borrowing from an intermediary language (most likely Romance or Slavic), rather than inherited (for example ancient Aulona should have been inherited in modern Albanian as Alor? instead of Vlore.<br /><br /><br />Response<br />What do you know about Albanian sound change laws?<br />Aulona my friend had been considered a Greek word Aulon (Greek: Αὐλῶν Aulôn) and not a Latin one and it’s a word at least 2500 years old. As the matter of fact it correspondes entirely to the Albanian word Vlona (geg) and Vlora (tosk) since in Greek it is pronounced A-vlona. It derives from the Albanian word vlon which means boil and this city is one of the warmest in Europe where the temperature hardly goes below zero.<br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 11<br /> j)Ptolemy in Book 5 chapter 15 titled "Location of Illyria or Liburnia, and of Dalmatia" (The Fifth Map of Europe)<br /> Never mentions the alleged "albanopolis" that they support he has, and can be found at 46 degrees and 41 degrees 45', but when you look up what he really has writen, you find the city of Thermidava<br /> Ptolemy's Geography can be found at :<br /> penelope.uchicago.edu/Tha.../home.html<br /><br /><br />Response<br />This is the most shameless claim which doesn’t deserve any answer at all. Look at the Barrington Atlas of the Greek and Roman World, (ISBN 0-691-03169-X)<br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 12<br /> There is NO MEMORY of the Illyrian past in the Albanian cultural heritage.<br /><br /><br />Response<br />There is a lot to everyone who doesn’t want to close the eyes.<br /><br /><br /><br /><br /><br /> <br />Claim 13<br /> p) The first Albo dictionary was published in 1635 and contained only 5,000 words, when today any pocket dictionary contains at least 250.000 proving that their language was still under development.<br /><br /><br />Response<br />This dictionary undeniably proves that Albanians are the Ancient Epirotes, and by that time the name ARBEN was in use randomly, and our Homeland has been called by us Arbeni :<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvzMgPMCWqvRa8cNXO_SnsB2aTym0_qK2Yd4BFwpI0Q6ziCaF0fzyELlbqz7qsjBvv5MB_hiplKOYkh-VxXQoWTm0e32DFvFuk1cUSK_xRToPuMRId5XFEKcr_J_qTkn7n67SSyjUi8HY/s1600-h/fransiscus+blanchus+dictionary.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 361px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvzMgPMCWqvRa8cNXO_SnsB2aTym0_qK2Yd4BFwpI0Q6ziCaF0fzyELlbqz7qsjBvv5MB_hiplKOYkh-VxXQoWTm0e32DFvFuk1cUSK_xRToPuMRId5XFEKcr_J_qTkn7n67SSyjUi8HY/s400/fransiscus+blanchus+dictionary.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325346387362899778" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /> Claim 14<br /> The most interesting fact is our knowledge of the Arab conquer of the Albanian Caucasus sometime around the 7th cent based on Byzantine, Arab and Armenian sources.<br /> They were converted to Islam and used as military troops to attack Sicily, dividing it into two parts, (hence there was the Kingdom of the two Sicilies). In order to populate their part of Sicily, the Arabs brought with them Old Albanians from the Caucasus.<br /> Then in 1042, the Byzantine Empire attacked the young Serbian state after having defeated the Arabs in Sicily and having brought the Sicilian Albanians under their command and christianizing them. The leader of the Byzantines who led the Albanians was named Georgius Maniakos. Maniakos brought Albanian mercenaries from Sicily to fight the Serbs and they settled in two waves in modern day Albania, first the mercenaries came, and then came the women and children. After the defeat of Maniakos, the Byzantines would not let the Albanians return, thus the Albanians requested that the Serbs let them stay on the land. They settled under mount Raban and the city of Berat and from this, the Serbs called them "Rabanasi" or "Arbanasi". The city of Berat was known as Belgrad also, before the Albanians came to settle there. They mostly tended sheep and cattle and lent themselves out to Serbian nobles as brave soldiers.A fact to support this except the texts themselves is their flag. I'm sure you know that the Byzantine war flag was a double headed eagle on a red background<br /><br /><br /><br />Response<br />What facst? What sources? What evidences?<br />Nothing at all. Just a pathetic made up story, to brainwash the common Serbian people, to fill them with hatress agaist Albanian, a mission which will result on damaging own Serbs interests and will discreditate them in the vaste opinion.<br />- Which is this arab word that corresponds to "those who have not returned"?? So we can grab an arab dictionary to see how true is this idiotcy!!<br />- The Arabs weren't in the Caucasus by the 8th century. How did they manage to transport these "albanian"people from there? By ship or camel?<br />Albanians turn out not to have become majority muslim until the 17th century. during the early centuries of ottoman rule they were a focus of strong christian resistance. Rather strange for a people allegedly transported there by muslim arabs. Shocked Albanian islam contains a strong bektashi element, an order of anatolian turkish, not arab origin.<br />What is reffered to turns out to be a tosk speaking colony in sicily and calabria, apparently they fled there during the ottoman era (not the other way round) especially since albanians were shepherds, not soldiers!!<br /><br /> <br /><br /><br />The Byzantine Empire, is the Roman Empire on the East. It descended this symbol from Ancient Romans who were worshiping Jupiter or Zeus. The eagle is the symbol of Zeus and two heads indicates east and west acording to very old tradition:<br />Zeus with the lightings---------------------------Albanian Eagle with the lightings<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGF07DrB8RtlaAFBxGINQublGqRR-vd6xwVmtDECthvSwwshsIprrxy82EuB4sfIwNCY0KqniUjTzRplBXxgOFilgLdnyhbzzTKb1KWTvq29tItzK97a0B44Q8Ek24HzuSQ0DJFDcgTi4/s1600-h/alb+eagle+with+zeus+the+thunder.gif"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 299px; height: 217px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGF07DrB8RtlaAFBxGINQublGqRR-vd6xwVmtDECthvSwwshsIprrxy82EuB4sfIwNCY0KqniUjTzRplBXxgOFilgLdnyhbzzTKb1KWTvq29tItzK97a0B44Q8Ek24HzuSQ0DJFDcgTi4/s400/alb+eagle+with+zeus+the+thunder.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325346962598828834" /></a><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihxVkGQReY4G3WR9KTWArOReUt6HT-XSXGqnRAZqXslELWzdHtNi1zqIil8CNZQnBHmlE5fXARBeFLJR9-bQLx8qDBQEfdKUA59rNi8FfEw9jbvuUMvn45pTwqD6Mj-AuTYKECofk_jT0/s1600-h/zeus.gif"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 302px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihxVkGQReY4G3WR9KTWArOReUt6HT-XSXGqnRAZqXslELWzdHtNi1zqIil8CNZQnBHmlE5fXARBeFLJR9-bQLx8qDBQEfdKUA59rNi8FfEw9jbvuUMvn45pTwqD6Mj-AuTYKECofk_jT0/s400/zeus.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5325346875748772482" /></a><br /><br /><br /><br /> Zeus released two eagles from opposite ends of the earth, one from the east and one from the west, and the precise spot where they met, was in Delphi<br /><br /><br />It's easy to notice that Albanian symbols, come from a very old time, and not just late medieval, like you would like to be.<br />Together with two horned (helmet of Scanderbeg) symbol the twoheaded eagle symbol goes back in the prehistoric times, when the culture of the Albanians ancestors was dominating upon Mediteranien and probably the entire Europian Continent.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-12384584098546902542009-02-26T10:27:00.000-08:002009-02-26T10:34:11.990-08:00Greece before the Greeks - Louis Benloew 1877<span style="font-weight:bold;">Greece before the Greeks - Louis Benloew 1877
<br />by Louis Benloew
<br />Paris 1877</span>
<br />
<br />[Translated from French by "bablefish". English copies do not exist (?)]
<br />
<br />
<br />PREFACE
<br />
<br />Since long years I had believed to recognize in a certain number of names geographical and historical, or prehistoric, old Greece of the indices of a primitive population former to Hellènes. As I traversed one day the vocabulary, very-incomplete besides, that Xylander added to its Albanian grammar, my presumptions acquired, in my eyes, a certain degree of probability, not to say more. Albanian seemed to give an account of some proper names, otherwise unexplainable, such as Malée, Pylos, Andanie, Olympe. Unfortunately to light me more, I had apart from Xylander only the treaty on Albanian of Bopp, my famous Master, of which it had made me present in 1859 when I had gone voira it Berlin for the last time. This treaty could be to me of no immediate utility, but it ap-
<br />
<br />FEB 24 “8 223639
<br />
<br />IV
<br />
<br />my attention peeled on the work conscientious, masterly, of Hahn, where one finds joined together all that one knows of passed and of the present of the Albanians, plus complete a enough grammar for certain parts, and a lexicon made with good more care than that of Xylander. I live the work of Hahn for the first time in 1873 with the library of Cassel (Hesse Electorale). I made it come since, as well as the beautiful work of Mr. Miklosich on Albanian, which all the spirit of sagacious criticism chaired which honours our century.
<br />
<br />I realized soon that the track that I believed to have discovered, had been already followed by others that me. Fortunately it had not been followed well far. One had left me seek and find. I be in a hurry to make known with the Masters of science some of the results obtained. Mr. Egger, that I maintained the first it, was of the opinion that it could be useful to subject them to the judgement of the Academy. He did not refuse me his councils, at the same time as he opened to me the treasures of his rich person library. Invaluable indications were provided to me, moreover, by Misters de Longpérier, Derembourg and Ernest Desjardins.
<br />
<br />The two readings which I was authorized to make with the Academy, drew the attention of the albano- philes of Italy. A great lady whose name is known honourably in our literary records, and whose Albanian origin estdes more famous, denies made the honor enter in correspondence with to lend me, me the lights of its scholarship, and to announce me work of its compatriots domiciled in Italy on the matters which interested me. - The Councils, information, publications philological and historical, booklets of any kind, Dora of Istria me forwarded them with a rare kindness and the most delicate satisfying. I pus to take note thus grammatologia alba- nese of Demetrio Camarda, grammar of Split, the writings of Vincenzo Dorsa. I test the need to publicly thank here gracious Principessa and his collaborator scientists for their so pleasant contest and if hastened. By traversing the following pages, they will realize, I hope, that I read their works and that I knew your to make profitable.
<br />
<br />By beginning my work, I believed to simply treat a question of linguistics and ethnography; I am to have touched with one
<br />
<br />VI
<br />
<br />alive question, palpitating even, with a question of nationality. And what a nationality! Oldest of our continent with that of the Basques. Europe by its large diplomatic bases seems to want to constitute today like a permanent court of international justice. It is the moment for disinherited history, for forgotten of the European big family, to make known their objections, to put forward their titles with the interest, the gratitude even of the civilized people. In spite of the heroic resistance of Skanderbeg, the crescent made a deep breach in the Albanian clans. A great number of them are Musulmans today. However admire the force of the blood which triumphs even over religious hatreds and sign the tolerance with all the members of the same race:
<br />
<br />You link Chrétiens and Mahométans, claim freedom
<br />
<br />Then, when the Othoman is outside, made your Easter or celebrate it
<br />
<br />|baïram (1).
<br />
<br />These Albanian poor which spread purest of their blood for the stamping from Greece and which would have agreed of large heart to
<br />
<br />(1) Has Dora gli Albanesi, last song p. 121-124, Livorno 1870.
<br />
<br />to be Greek, if it had been allowed to them! That them at least the hope is left! All that in their country has heart and intelligence pushes back the Turkish conqueror.
<br />
<br />Dijon, on March 19, 1877.
<br />
<br />Louis BENLŒW.
<br />
<br />FOREWORD
<br />
<br />N is proven today that at one unmemorable time, Greece was not inhabited by the Greeks: when the latter penetrated in the country which they were to illustrate of their name, this country was not any more one desert. With which race thus did belong its first inhabitants? Customs did not found what we would call a state, they did not even form a nation, they did not have literature and they did not know to establish durable traditions; finally, no document, no inscription returns testimony of their last existence. There are however many traces, on the ground of Greece, of a civilization former to that of the Greeks. Flints, tools and axes of a very primitive form that one finds there in great number, prove that Greece, like all the countries of Europe, apassépar the age of the stone and bronze. It is necessary to add the walls, cyclopean constructions which meet everywhere, from Epire in theMinor one.
<br />
<br />Account should be held finally place names, mountains, rivers, legendary characters who are not explained by Greek etymologies, and which seem to belong to the vocabulary of a foreign idiom. Does this idiom exist still today? Was it preserved rather intact, to be able to be useful to us in our research? It is there a question which we will have to elucidate.
<br />
<br />Mr. Guillaume de Humboldt after having studied the Basque language on which he wrote, in the fourth volume of Mithridate, of the remarkable pages, had started to examine the proper names that the old geography of Spain presents. The majority of these names had Latin or Latinized forms; the Roman conquest had put its print on the whole country. There was undoubtedly in midday of the colonies phenicians, Carthaginians, which had preserved their Semitic denominations. Rather many cities, whose names finish in briga, showed the invasion of the Celts. N remained however a considerable group of cities, whose names were not Latin, and who however resisted the analysis of the Arabists and the celtisles. They was apparently names of places having belonged to Ibères, inhabitants primitive of Spain. The Basque returned account without effort of their significance first. Humboldt believed capacity to conclude from it that the Basques were precisely the descendants of old Ibères; that, withdrawn in about inaccessible mountains,
<br />
<br />I
<br />
<br />XI
<br />
<br />they had known to preserve their independence and the language of their ancestors.
<br />
<br />The attentive study of the high Greek antiquity, of the names of its older cities, mountains and populations, of some of its divinities, seems to lead to a similar result. Phéniciens established many stations on the Aegean Islands, and they tried to colonize some points of the dry land. By deducting the few Semitic proper names that the geography of the Hellade antique presents to us, we remain opposite a greater number whose origin is undoubtedly not Greek, and must go back to a few centuries higher than the Hellenic traditions most remote. Several of these cities, one says to us expressly that they belonged to Pélasges, Lélcges, in Caucones, in Dardaniens. Only one language until now appeared able to give an account of the names of these places: it is Albanian. Thus the author of the work which one will read was brought to support the thesis which the Albanians nowadays are the descendants of the populations which covered, before the arrival of the Greeks, the ground of the countries which extend since the Adriatic Sea until Halys.
<br />
<br />H had to start by subjecting to an attentive examination the opinions of the Greek writers, who for the majority were not unaware of that their compatriots had not always occupied the country to which they gave them name; that the latter had not always formed like a vast national federation, and that they bore the names of Greeks successively, Pélasges, Achaens, before adopting that of Hellènes. Before entering the content of the question which worries us, we will have to fix the respective value of these different names. The direction of that which passes for oldest from all, Pélasges, is particularly litigious, and he admits several explanations. Are Pélasges Greeks thoroughbred? Not, Hérodote answers. Yes, Auguste Bœckh answers. One will find in the following pages the opinion in which we believed to have to stop us ourself.
<br />
<br />GREECE BEFORE THE GREEKS
<br />
<br />DELIVER FIRST
<br />
<br />PELASGES & LELÈGES
<br />
<br />§ 1. - Greeks, V
<br />
<br />The memories of the history go up higher at the nations of Western Europe, than one is usually not been willing to believe it. The name of the Greeks seems to us to provide an obvious proof of it. This name was transmitted to us by the Romans, who made it adopt by all the people, except by that they indicated thus, and which itself is called Hellènes. This name, however, the Romans did not invent it. It was carried by the inhabitants of the town of Dodone and the close cantons in Epire, at one time undoubtedly extremely old and which it is necessary to place beyond the invasion of Doriens and perhaps,
<br />
<br />O
<br />
<br />Trojan War. Italiotes of these moved back times especially had relationship with the part of Greece from which they were brought closer, and from which the strait of Otranto alone separated them.
<br />
<br />On another side, the inhabitants of Dodone did not cease remaining in relation to their compatriots of Pélopo- nèse and Hellade itself. If the Romans had known the Greeks only after the foundation of large Amphictyonies and the regular establishment of the Olympic Games, they would undoubtedly have applied the name to them, by which consequently the Greeks indicated themselves; they would have called them Hellènes. One can push this reasoning; one can say that before with the anlOOO, there existed in Greece already famous and rather powerful dynasties, like those of the EP lopides, of Eacides, and that, placed at the head of a great confederation, they had reigned in the Aegean Sea, makes the war on the coasts of Anatolia and conquered Troy. These important facts were sung by the aèdes in all the cities of the motherland; they were not to be been unaware of in Epire. The men who had achieved them were called neither Greek, nor Hellènes either. Homère knows them only under the name of Aa.va.oi, Ax “io< Danaens, Achaens. Cannot about it one conclude that the name of Greeks was fixed in the memory of Italiotes - one should speak about the Romans, who still did not exist in a time, when no news of the great changes which have occurred in the East of Greece had not reached them yet, and where they were unaware of until the name of the Homeric songs?
<br />
<br />At all events, the name of the Greeks is very old;
<br />
<br />it is Aristote (L) which ensures us that it had been carried formerly by the population of Dodone and the residents of the Aitch loos. Before him Hésiode (2) in worms well-known had sung that Pandore, girl of Deucalion ancestor of the Greek nation, had given birth to intrepid Grœcus with the combat, Hftex&ç/juiit. The direction of this proper name appears to us clearer. Though one lately brought it closer to IWi (And. Magn.) and translated: the savage ones, the independent ones, we think that it is necessary to understand by ffa/xo/the old ones. T^cùnes were called also the wind inhabitants of Parion according to Stephan de Byzance; it is the name which Sophocle and Alcrnan had given to the mothers of Hellènes: Yçttïa. finally (old city) was the name of a place located in laBéotie on the coast between Oropos and TANAGRA. The tradition of the Genesis and that of the Greeks are of agreement to make of Dodone (in hébr. Dodanim) the oldest center of Hellenic civilization. It is curious, that one meets in the area where this city was located, all the names by which the Greeks indicated themselves since their arrival in the country where they were to remain fixed. We have just spoken about that from Tpctinoi. Homère names (Iliade XVI, 234) venerated Jupiter with Dodone Jupiter peeled gic - and we will see presently that Pélasges were often regarded as the ancestors of the Greeks. As for the name of the Achaens, if widespread later, we still find it in Ithaque (Odyss. I, 394), but not in Epire. On the other hand, this country is crossed by
<br />
<br />(1) Météorol. I, 14.
<br />
<br />(2) Fragm, 29, Gcettlinfç edict.
<br />
<br />Heuves of Achelous and Achéron; and the first syllable of these names, is the same one as that which the name of the Achaens contains. The direction of this last it bordering of a root “t^i Latin aq-ua? It is true that X “icfdans the dialect of Lacédémone meant creditable, and that the linguists attach this word as well as the name of the Achaens to the kha root, (share. was. not. khjèya or khjàya}, to praise and does not separate 'aya^ôs from it (1). The question would be to decide if Lacédémoniens of the lower classes would not have allotted lesensde good Cx, cu°n with the word “Axa. - bone, precisely because this name pointed out the good old day to them, last for them for a long time; factitious etymology, which would point out for example that Ajax provides of its own name in Sophocle, and so much of others.
<br />
<br />Finally the name of Hellade and Hellènes meets in the kids trimmings with those of the Greeks, of Pélas- ges and perhaps Achaens. It is this que.nous will prove in the following chapter.
<br />
<br />§ 2. - Of Hellènes.
<br />
<br />As soon as the Greeks had the feeling of their nationality, they were called Hellènes. This name appears inseparable from great solemnities of Olympie and about ascending exerted on the spirits, college speaks about the priests of Delphes; but he becomes general only at the beginning and east adopts universally only at the end of VIIe century. For
<br />, 1) Benfey. Wurzellexicon. II. p. 64.
<br />
<br />Homère, Hellènes form yet only one canton of Thessalie placed under the sceptre of Achilles. When the poet speaks about the Greeks brought together under the walls of Troy, it names them Achaens, Danaens. Strabon notices already according to Thucydide, that Homère does not know barbarians themselves, precisely because for him the Greeks are not yet of Hellènes. It mentions admittedly Cariens getf j8 “there 4o<w “I, but they are not barbarians of which it thinks; he wants to say only that the Carien idiom is for Greeks not very understandable.
<br />
<br />Let us examine the way followed by the names of 'em< “and 'emw before they were essential on whole Greece. Let us start with the observation that the passage of Iliade where it is question of Ua.vi \ \ m “(all brought together Greeks) was regarded as apocryphal book déjàdansl' antiquity (d). In the Odyssey we meet the expression **} 'F, hhâ. S'& r.xl fj.i<; W “Af^of. Hellade indicates here obviously a territory of a certain extent (2). It is in Hésiode that it is necessary to seek the oldest mention of Helene and her sons:
<br />
<br />Re x.eû AioÂos (
<br />
<br />This Helene passed for the son of Deucalion which according to an antique tradition had founded the Jupiter sanctuary with Dodone, served by priests who bore the key name cF>Aeî or “Zewoi (3). Dodone itself was located in a region called Hellopia or Alas. When Thessaliens left Epire to invade Hémonie, on which they imposed their name, they transplanted in their new fatherland the names of Deuca- lion and Alas. The last of both will be attached from now on to the septentrional part of Phthiotide occupied by Thessaliens.
<br />
<br />11) Hiade, II. v. 530.
<br />
<br />(2) Odyss., 1, v. 344: IV. v 726. ;
<br />
<br />fty Cpr. words \ a.t, “XW”, 'LAWB.
<br />
<br />It is-there, said one, which Deucalion had reigned; later, one made the king of Thessalie of it whole. The legendary account of the flood of Dodone, was applied in the same way to the boxed small valleys of this lately occupied country. One supported that Deucalion had approached on the heights of Othrys; later, it was not any more Othrys, it was the crowned top of the Parnassus where it was claimed that its boat had stopped. It occurred about it that, non-seulement Locriens d' Oponte claimed to go down from the hero who only had escaped with the large flood, but still the noble families from Delphes, guardians of the new oracle which started to make forget that of Dodone. It is from this time that Deucalion was regarded as the grandfather of the very whole Greek race; that one sought to attach to this name the origin of all the tribes, and already towards 800, the priests of Delphes could order in Lycurgue come to consult them on the means of consolidating the new constitution of Sparte, to set up a temple with Zeus Hellanios and Athéné Hellania (1).
<br />
<br />(1) Duncker, Geschichte of Alterthums, T. III, p. 380,556.
<br />
<br />§ 3. - Achaens, Ax<mo (,
<br />
<br />For the Greeks of historical times, the name of these Achaens who had guerroyé in theMinor one, and who had made the head office of Troy answered only one rather short time, that apparently of the power and the size of the house of Pélopides. It designated the Greeks of the Peloponnese, alive under the sceptre of this dynasty, as well as the inhabitants of Argos pelasgic in Thessalie, called by Homère also Myrmidons and Hellènes, and whose Achille was the famous chief (1). The inhabitants del' Argolide bore also the name of Aac&o/, of Danaos wire of Bélus and founder of Argos (2). But this name, as that of the Achaens is applied by Homère indifferently to all the confederated Greeks, because it stuck to the populations then dominating of Argos and Phthia, and to Agamemnon which ordered them. The Achaen name however appears to be more generally adopted. Homère names some in Ithaque (see higher), and in Crete (3); we suspected the existence in Epire of it; and the circumstance which they are quoted beside Hellènes, on which Achille reign according to the famous passage of Iliade, still confirms our sup-
<br />
<br />(1) Iliade, II, v. 684.
<br />
<br />(2) Sometimes Danaos is translated the old one, as if the word were identical to £~nvciios. Now one prefers the translation desiccated because of the arid ground of Argolide. In Albanian Danatsi wants to say Men-liked. According to Etymologicon Magnum deaths also have name Acivctoi.
<br />
<br />(3) Odyss. XIX, v. 175.
<br />
<br />position. Later, the name of Achaïe and the Achaens remained with the not very fertile canton which extends, in the north of the Peloponnese since Sicyon, along the gulf of Corinth; it is there that had taken refuge the part of the former Achaean population which had wanted neither to submit itself to Doriens, nor to leave the ground of the fatherland. But this name was also preserved by the old tribes of Thessalie confined in Phthiotide, established in Jolcos, Phéré, Ptéléon and Halos, which in IIIe century still had remained faithful to their primitive worships, the life and the simple armour of Homeric times (1). The name of the EP lasges only exceeded by its seniority that of the Achaens; Pélasgos, said one, had formerly reigned in Thessalie; his/her Hémon son, had given to the country his old name, Hémonie; beside Hémon, one names two others wire of Pélasgos: Acheeos and Phthios and a Larissa girl. It is seen clearly that the proper names of these people are only the symbols of the countries and the people which they indicate. The name of Pélasgiotide is also affected with the canton of Thessalie which borders the lake Bœ- béen (2). Indeed, according to an very-old tradition, before Trojan times, the inhabitants of Greece would have been called Pélasges. Euripide itself quoted by good Stra-, affirms that leaving the name of Pélasges they would have taken that of Aai' aoï. Pélasges would not have been other than Greeks only designated by one older name.
<br />
<br />(1) Xenoph. Hellen., VI. 1. 9.
<br />
<br />(2) Duncker, III. p. 19.
<br />
<br />$ 4. - Is it Necessary to understand by the name of Pélasges that of the oldest Greeks?
<br />
<br />Let us say first of all that it is the supported opinion there, since Bœckh, by the majority of the philologists of Beyond the rhine. Dupuy, a French scientist, had imagined to make come Pélasgesde the Indian Ocean; certain Herbert Marsh in his Horœ pélasgicœ, had made some simply of Thraces. If they were really Greeks, it would be necessary to assign to them like primitive fatherland Uttara- kuru of Aryàs, as with the other populations indoeuropéennes.
<br />
<br />It is certain that the Greeks attach in the name of Pélasges the oldest memories of their history. For Homère, as we have just seen it, the principal god of Dodone is Jupiter pelasgic. Asios of Sam bone, quoted by Pausanias, said that the black cotton soil gave birth to, on the top of the mounts, Pélasgos similar to the gods, in order to give rise to the race of the human ones. In a fragment of Hésiode (1), Pélasgos is named wire of the ground and grandfather of Pélasges. Since to the eyes of the Greeks the men left the centre the ground, their mother, it should not be astonished that Pélasges are for them has \ itochih.onesynyevsrs. Eschyle in its Begging traces us the chart of a great empire pelasgic: Argosenest the center; to north it extends until Dodone, until Strymon; it is limited there by
<br />
<br />it) Hesiod., fragm. 135. édid. (îœttling.
<br />populate of Perrhèbes. It is that there was really of Pélasges in Macedonia and Thrace (1). The king of this empire is Pélasgos, wire of Palaechthon (old woman ground) and descendant of Pélasgos, autochthone. Hérodote acknowledges that all the country called of its Hellas time, had borne formerly the name of Pélasgie (~le \ u.vyia.}. Thesprotes of Epire with their Dodone capital would have been of Pélasges as well as the inhabitants of the Attic and the country of Argos. Callimaque (in its Bath of Pallas) still remembers it, since he designates there the women of Ar giens by the name of Pélasgiennes (neya.jyiS' sf). For stronger reason is necessary it to see of Pélasges in lesEoliensetles Ar cadiens. The Ionian benches along the septentrional coast of the Peloponnese, would have been Pélasges themselves (2). According to Ephore, lenom of Pélasgia would have been affected formerly in the whole Peloponnese, and Strabon (3 especially sees in Pélasges a nation spread formerly in all Greece, but dominating in Thessalie etl' Arcadie. We saw indeed that in the first of these Homère countries a city called “Apy” S UeKa.fytx.av knew, and that even in relatively recent times one knew there a canton of the name of Pélasgiotide.
<br />
<br />According to that, Pélasges would have been the Greeks themselves in one of the first phases of their civilization. One finds their name where the worships of oldest (4) were preserved, where they were maintained
<br />
<br />(1) Bœckh, Course of Greek Antiquities, 1836.
<br />
<br />(2) Hérodote, I, 56; VIII, 44.
<br />
<br />(3) Strabon, p. 221.
<br />
<br />(4) Let us quote only that of Jupiter pelasgic. who makes fall the rain, and of Déméter* which sleeps with ground” with Dodone. Let us note it
<br />
<br />the oldest traditions, where agriculture made its first appearance, or there, where the pastoral life forever ceased reigning, as in Etolie, Acarna- denies and in particular in Arcadie. The Greeks went a long time behind their herds, following the example Aryâs of Pendshab; and of the cantons which later were famous for the fertility of their ground, such as Béotie and Eubée, show by the origin of their name, which in primitive times one had especially delivered there to the pupil of the cattle.
<br />
<br />Also bienque quelquesphilologists have prétendufaire to come the name from Pélasges de TêA “.! > to approach, arrive (i.e. advence), or Ta^m to wander (i.e. vagrants), one agreed nowadays to see a word meaning there the old ones. There one believed to find the Greek T “has \ “, TêMos livid; Gray Toa/m, - Tta-Ka-i formerly, or Albanian T*jâ.K-ov, the old one, i.e. a member of the council of the commune. Hésychius translates the name of part of the people Macedonian N” I, a.y' wes by yéçovTSf, Ta.ha.io I, ynyeveïs. He adds Ylehtyà.ves have wS' ofyi, vaçâ. T 2, vpon oi X, ciï have 'Hveiârcti All éçovTcts x.<ti To.s
<br />
<br />§ 5. - Don't Pélasges rather constitute a race distinct from that of the Greeks?
<br />
<br />Up to now all is well; unfortunately a fact of an undeniable authenticity reported by Hérodote, will compromise the results obtained. Driven out by Thessaliens, Pélasges of Pélasgiotide mingled with a troop with Minjens and Cadméens, had come to take refuge in the Attic. They was skilful diggers and manufacturers; famous for many strong castles built by them (Larisses], they strengthened the Western side, the weakest side of Cécropie and they closed by the nine doors, the road which went up there. This bastion always carried because of its origin, the name of Peeled gikon. One had yielded at the same time to the emigrants a stony field located at the foot of Hymette; they could transform it into arable land and fertile. But the Attic could not nourish a long time all those to which it had offered an asylum, without counting that the harmony ceased reigning between the Athenians and Pélasges. The latter having exerted violences on the young girls and the young boys of their hosts going to draw water “with the nine sources (1)” were expelled; they embarked, were established on the Chalcidique peninsula, and founded a series of not very considerable cities there. It is there that Hérodote knew them, in Creston or close to this city (2). It points out, that they spoke the same language as Pélasges living Plakia and Skylake on Hellespont, but which they were not understood by the other Greeks. Hérodote concludes from there that Greece having been inhabited formerly very whole by of Pélasges, had been a barbarian ground; it only later, after the invasion of Doriens, that, is civilized by Hel-
<br />
<br />sanctuary of Uéméter pelasgic with Argos and that of Junon EP lasgiqueà Jolcos (Apollo. Rhod., I, 14; III, 66). Moreover, Hérodote reports (II, v. 171) that the women of Pélasges were the pre mières^à to celebrate the thesmophories in the honor of Déméter.
<br />
<br />(1) Hérod. VI, 137-140.
<br />
<br />(2) The thing is not very-clear because of a passage of Thucydide (IV, 109 which seems to put Crestoniens exactly on the same line as Edones and Bisaltes. two cruel people.
<br />
<br />lenes, they would have adopted the language of their winners. - The things obviously did not occur as Hérodote thinks it: a long time before Hellènes did not make figure in the history, it flowered in the Peloponnese, Béotie, Thessalie a poetry and even a certain Greek civilization. Then, most powerful C the riens, and most valorous of Hellènes, were too very few to be able to so quickly impose their language on the populations which they had just subjected
<br />
<br />On another side, we cannot be done with the opinion which prevails still today on other side of the Rhine, daprès which all Pélasges whatever they were and °ù that they had lived, would have been of Greek race and origin. Bœckh granted at least, that those which built the Pélasgique bastion, were not Pélasges as well as the other inhabitants of the Attic. If the descendants of these Pélasges had spoken a Greek dialect, how to suppose that Hérodote had not included/understood them? Admittedly, a rather great difference separated the attic from the lacédémonien, and the crétoisde the Ionian one of theMinor one. However Hérodote knew all the dialects of the motherland and with the need the speech knew, with proof that, living dorienne city to him of Balicarnasse, its famous work in the néo-Ionian dialect composed. On another side, the Greek language was fixed in all its essential parts at the time of the Trojan War, as the poems of Homère prove it. Therefore, if Pélasgiotes had spoken Greek, when the invasion of Thessaliens had driven out them of their pavs, one does not see too much why they would have désappris the Greek to exchange it against a barbarian idiom.
<br />
<br />§ 6. - Continuation of the same subject.
<br />The Tyrrhenian ones.
<br />
<br />Another fact reported by Hérodote comes to corroborate the doubts that we maintain about the identity of the races Greek and pelagic. LesMinyens d' Iolcos etd' Gold chomenos, as well as Cadméens, after having left the Attic which had been used to them as asylum, and having occupied the islands of Imbros, deLemnos and of Samothrace, where they found establishments and worships phenicians, were called them also, Pélasges, by the other Greeks. However, those which lived Lemnos, to draw revenge on the Athenians which had expelled them, charmed one day the women and the girls of the latter, while they in Brauron the festival of Artémis, and they celebrated made their concubines of them. The children that they had some did not condescend to interfere themselves with the legitimate children pelasgic origin; they forced those to yield the step everywhere to them, and they ended up causing a deaf hostility of abor.d, which leads to long to the massacre of the women and the children attics (hû [jLvia. êçya.}. As Hérodote tells, that these children had learned from their mothers the language attic (1), one can suppose that this language differed deeply from that of Pélasges. Also Mr. Hahn that thinks the EP
<br />
<br />(1) Tkwaf&v Ts Tmc “PiTrmw x.tù Tpâvovs Tw”
<br />lasges by fleeing chey. Sintiens, apparently first inhabitants of Lemnos, wanted to go near a congeneric population of race. However, cesPélasges of Lemnos is also called Tyrrhéniens and in And 1/5 mologicon magnum one reads sub voce 2icT” ï<fei Elmit' tàrot nfumiCov No} My-rpiah. Those which built the bastion pelasgic in Athens bore the same name according to Photius: Custom \ a.pynCbv Rb û^b tav TvfptorSv K.a.Ta.yx.ev a.^it> T “V '“xj>oTÔM=a>f ^eïyJ><. According to others, this name itself would come from scraped turn, strengthened dwelling as these people affectionnait some, and it would have given origin to the word rifont whose first direction would have been commander of turn (l>. Indeed, these Pélasgestyrrhéniens were dreaded a long time as cruel pirates who sold their prisoners like slaves. Names rippu, rvçaif, tvf' fmti one brought closer for the direction the Etruscan: Lar the Master, then the old proper name Larissa. It is the name which at least nine cities inhabited by the EP lasges carried oldest, and which one with the practice to explain using the substantive ms, tâp stone. Larissa would be consequently: cutting off, wall of stone.
<br />
<br />One could not deny that with the eyes of the Greeks of the close connections did not link the Tyrrhenian ones and Pélasges Itaho- your. They went until calling Tyrrhéniens all the nation of the Etruscans. Ottfried Muller thought that the latter were originating in Tyrrha, city of the Lydie, because Hérodote had made emigrate in Etrurie one
<br />
<br />Tvfiewef êi' fHT*/Wto rav Jvppnvav Twc $mita/neù Â
<br />
<br />part of the Lydians under the control of their king Tyrrhénos. But, unfortunately, the town of Tyrrha was not located on the sea, and however the Tyrrhenian ones were. .marins and pirates. One also spoke in the Lydie about Torrhebos, wire of Attys. But Xanthos which wrote with such an amount of authority on the Lydians, its compatriots, does not admit these adventurous assertions. Two things however appear undeniable: the names of a great number of cities of Large Greece and Sicily on a side and Albania of the other are about identical (1); then the words Tyrrhenian, Tyrant, are very-known, very-widespread in Albania. Alexandre of Floret regarded as Tyrrhéniens Pélasges de Fleuron (2), and still today it exists in the Albania two cities, called Tyrannia or Tyranna, largest located between Duraxzo and Alessio, the other in the vicinity of Kroja (3). Finally to finish some with this particularly obscure part of our research, let us recall that southernmost Albania is called still today ~Tos-x.epice., in dialect guégeois losnena. The relationship of this word with the Latin words, fuscws, tuscia and modern Toscana appears manifest.
<br />
<br />(1) Hahn. Albanische Studien, p. 33l).
<br />i2) Schol. in Iliad. II, v. 233.
<br />/3i Hahn. ibid. 233.
<br />
<br />§ 7. - Continuation: Pélasges, Tyrrhenian, Lyciens, Sicilians. Lélèges, Tuscan, Darted
<br />
<br />niens.
<br />
<br />Tyrrhenian and Pélasges are recognized with the turns and the citadels that they built. Let us not separate from them these bands from Lyciens which rented their arms to surround the towns of strong walls; they were called '.vn^a-ref. X “p “> “wTep “. Last nines of these Lyciens passed to have built the cyclopean walls of Tirynthe. 11 is to be noticed that until our days the Albanians provide to whole Greece wandering masons, who preserved appear-it, the primitive method of construction cyclo péenne (1). It is here that the great question arises for the first time. These Albanians be-they not descendants of the old Tyrrhenian and pelagic populations which covered old Greece of the their rissesetde their turns (rîifureif), which appear initially in Acarnanie and which are called Sicules by Pau sanias (2)? According to Pline and Ptolémée, there was of Siciliotes (I “wm “T “H) as well in Illyrie as in Italy (3).
<br />
<br />Let us acknowledge that Pélasges from which we come to speak lastly and of which Tyrrhéniens, Lyciens and Sicules
<br />
<br />(1) This method consists in establishing two series of flagstones, between which one poses to éjUT^exToir it. V. Hahn, p. 234.
<br />
<br />(2) Pausanias, I, 2, § 28.
<br />
<br />(3) Dieffenbach, Europœœ Origins, p. 94-95, then 118-120. The name of Sicani, Siculi points out the Albanian verb: ffintiy, I watch for, I explore.
<br />
<br />perhaps did not form that particular tribes do not present the same character as the Greeks of the motherland, though the latter were affublés sometimes, them also, of the name of Pélasges. Besides one announces of them on Ionian islands, such as Lesbos, Chios, Samos, in Eubée, Crete. It is there that the place the Odyssey '!). 11 has there better. Since the edges of Kaïkos to the mouth of Kaystre, there was a series of establishments pélasgiq " ues; there was a Larissa very close to Ilion, and nque Homère m step to arrange these Pélasges among the enemies of the Greeks and the allies of Troïens (2). It would be possible that the worms which milked in these Pélasges and which belong to the catalogue, as well as the worms of the Odyssey referred to above, had been later inserted in the text. It is not a reason to support, as one did, than Pélasges of Asia-Minor are the descendants of those which one day had taken refuge in the Attic. Why Pélasges have-they which not been able to be established on the Aegean Islands and in Anatolia before the invasion of Thessaliens and Doriens? Weren't there also along the same coast the small towns of Lélèges, which one saw the tombs still later and the turrets in ruins (M*.ejsïa) I And nothing however prove, that these Lélèges that one sees thus that Pélasges, widespread in whole Greece, emigrated of the continent of Europe to fix itself in Asia Mineure. Let us add that we find another little
<br />
<br />(1) Odyssey, I, v. 177.
<br />
<br />(2) Iliade, II. v. iO.
<br />
<br />plade ancient, which disappears early: Caucons established at the same time in Bitthynie, on the border of Paphlagonie, and in Elides along an affluent of Teuthéas, and which carried, him also, the name of Caucon (I). Thus we meet the name of famous Dardaniens of Troade, with one will très-gra ide distance from Asia-Minor, in a tribe of Illyrie. Dardanus, according to the legend, wire of Jupiter and Elec- will tra, would have left Arcadie, according to the ones, Crete according to the others, would have been fixed initially in the island of Its mothrace, and later in Mysie, where it would have founded Dardania (2).
<br />
<br />§ 8. - The solution of the problem.
<br />
<br />It has resulted from all that precedes, that there was for one unmemorable time a population calls Pélas- ges by the Greeks, established with them on the same ground, and which was more or less foreign for them. Pélasges whose existence goes back to the die of Troiens times, are not less in one good number of passages of the authors old, identified, or about, with the Greeks them
<br />
<br />(1) The name of Caucons can be close to the Albanian words Ki<fi) c£, hull, carapace, threw, cranium Caucons would be Tètes Dures.
<br />
<br />(2) Hahn makes derive Dardaniens from fcitâg. pear, and it quotes the names of other people, drawing their origin from the name of a tree; witnesses Mysiens of - toffô*- '£ '' “. the hornbeam, etc We will add Dryopes and Asci-burg, Asc-anius, of the anc. garlic. askr ash. 11 has there still today dins Albania a village of the name of F) arde, the pear.
<br />same. How to explain this apparent contradiction? We will propose a solution, who, if we are not mistaken, will not have only the very natural one:
<br />
<br />The great migration of the Greeks towards the Occident, was done neither in only one day, nor, so to speak, of only one thorough. It was prolonged undoubtedly, through a series of generations; it could take place sometimes by the invasion of whole hordes, sometimes by a slow infiltration in countries occupied already by other tribes. It is known that the Greeks of Dodone were surrounded from time immemorial of cruel tribes; such were Chaones, Athamanes, Sylliones, Cassiopiens and others. As for Acarnaneset in Etoliens, they appear, of the consent of the Greeks themselves, a blood extremely mixed (1). No doubt indeed that the newcomers are not often in many comparable place the antique population of the country. Probably this one hardly resisted to them, as later we see Sicules, Italiotes, Africans to move back in front of the Hellenic colonists and to merge partly with them. The assimilation appears to have been supplements especially in the Peloponnese. In Hellade itself and Thessalie, the old population must have formed some independent groups for a long time. As for montueuse Epire, one knows that the Greeks never succeeded with the dénationaliser. One can also suppose that the first immigrants melted themselves rather quickly with the aboriginals of Thessalie and that plain with them they constituted what one could call the EP
<br />
<br />(1) Polybe XVH. 5: a.vTKt>ykf AiT<0M>y ovx. eisiv " EM.wes have
<br />
<br />lasges of Larisses (there was of it a dozen in all, including three in only Thessalie). It is proven today that these aboriginals had arrived in a state of relative civilization. They could clear the grounds and make them fertile, and the oldest agrarian worships are allotted to them. The phallic processions, that Hérodote makes come from Pélasges, do not have anything Greek good, this seems to us. Latone, Apollo, Artémis are .des divinities which Aryâs of India did not maintain us, and which the Greeks had to meet in their new fatherland. The celebrated festivals hyacinthiniennes with Sparte, point out the religious designs of Phénicie and Syria; Venus and Hercules are, if one can speak thus, originating in Ascalon and Tyr. Pallas Athéné, in spite of its entirely Hellenic aspect meets in some of its features, in Lindos, Corinthe and, even in the very Athenian legend of Amazones, with Semitic Astarté.
<br />
<br />The Greeks while arriving in their new fatherland were thus placed opposite a population which had crossed the first degrees of the wild life and which was civilized in contact with the colonies and of the Asian influences. They mingled with this population, and as after all they appear to have been higher to him by the physical force and by the language, perhaps by some more raised religious ideas, they dominated it and absorbed it where it was not presented in too compact masses. - The ascending one exerted by the Greeks on the other races of the sphere, was considerable from time immemorial. It became irresistible after the conquest of Alexandre, and one sees immense territories then adopting arts, manners, and especially the idiom of Grecs.Ce movement continued under the Roman domination; but to tell the truth there always existed, and Thucydide maintains us barbarians who of its time spoke at the same time their own language and the Greek language (1). Only this movement had to meet during the first centuries of the establishment of the Greeks of the serious obstacles. A long time colonies Palestinian, Syrian, and especially of small kingdoms pelasgic had to be maintained on the ground of primitive Greece. That of Péiasgiotes appears to have been one of these kingdoms; that of Andania, capital of Lélèges in Messénie, was undoubtedly another. In Larisses appears to have lived during several generations a mixed population of aboriginals and Greeks. The construction of these strengthened enclosures was due undoubtedly to the former inhabitants of the country; but nothing proves that the Greeks were not determined there of considerable number. - The only fact of the construction of Larisses shows that their inhabitants, Pélasges of Pennate and of Amyros feared .déjà the incursions of Doriens and Perrhèbes camped on the southernmost slopes of Olympe, as of Magnètes which traversed Ossa and Pélion (21. Pélasges, mixes rear borigenes and of Aryâs, but where the aboriginals appear to have dominated by the number, were overcome and crushed a little later by the i.ivasion of Thessaliens, followed
<br />
<br />(1) Thucyd., IV. 109, F
<br />
<br />(2) Duncker, III, p. 20.
<br />
<br />about that of Doriens, hard mountain dwellers, true North- mans of antiquity, attracted as later the latter speak fertile grounds and the rich cities about midday. One will now understand without difficulty that the Greeks of the Hellenic confederation, which was founded following the conquest dorienne, designated by the name of Pélasges the primitive Greeks of the Peloponnese, the Attic and other regions still, since these Greeks had carried out the life of the aboriginals with which they had mixed, adopted partly their worships, and had been defended with them behind the kids walls (I). But with stronger reason Hellènes were to call Pélasges the descendants of the aboriginals, since they had héritédulangage and of manners so much is not very cruel their ancestors, as well as theirs handles to build strong castles.
<br />
<br />The aboriginals thus appear to be absorbed slowly by the Greek immigrants, as we see the Albanians nowadays, after being themselves widespread to leave especially XIVe century in all the areas of modern Greece, désapprendre until their native idiom and to come Greek in their turn. In Argos, about dry bed of the river formerly separated the Albanian district from that of Hellènes; before the war of independence, no Albanian of Argos, says one, could not speak Greek. One tells as many Albanian Athens of it. The campaigns and the cantons of the Attic, Eubée Southerner, Mégare, Argos, Corinth are today
<br />
<br />(1) Let us not forget that there was close to Argos, in Pélopo- nèse, another Larissa with a Jupiter temple.
<br />
<br />entirely inhabited of Albanian. The population of the cities only is or absolutely Greek as in Carysto, Nauplie, Corinthe, in Pirée; or the Greek element is dominating there as in Athens, Argos and Mégare (1). In the islands of Hydra, of Spezzia, of Poros, deSalamine it had there before the war against the Turks hardly of women able to speak or only to include/understand Greek; it is this war which involved the Albanians and which cemented the union between the two races. Botzari and Za- calved were Souliotes, Wasso Montenegrin, Chadshi Cristo Serbe (2). On the fleet one spoke then, one speaks still today generally Albanian. But from now on the Albanian wants to be called Helene; he to point out its old nationality, it is in its eyes, to treat it of barbarian. In a little considerable places of At tick the Albanian women speak Greek in the streets, when they are believed observed foreigners; even danë the islands of Hydra, Spezzia, of Salamine, all youth knows the Greek. Everywhere today the descendant of Skipétars recognizes the superiority of the language, the genius and the Hellenic letters; and it undergoes readily the ascending one of a civilization which seems to ennoblir those which adopt it.
<br />
<br />This fact is of an major importance and it makes take a considerable step with our research. Indeed, just as the Albanian nowadays behind the Greek, wouldn't it is dissimulated have been already let absorb by him in former times? Will not be necessary it to recognize in Alba-
<br />
<br />(1) Hahn, p. 223.
<br />
<br />(2) Hahn. p. 258.
<br />be born the downward one from the antique race of Pélasges? Hahn thinks it, but as it concentrated its studies especially on Albania itself, the evidence pled by him in favour of its thesis do not appear sufficient. We will try in the following pages to discover others and to thus contribute of them to supplement its beautiful work.
<br />
<br />§ 9. - The solution of Sémitistes. - Pélasges. Pelishtiin,
<br />
<br />Why Greece enjoying a so beautiful climate, of a generally fertile ground would have been a desert before the immigration of the Greeks? Hérodote says expressly that she was inhabited by barbarians: its demonstration is significant, if it is not conclusive. Thucydide does not decide also clearly, but it seems to abound in the same direction; Pausanias and especially Strabon provide curious evidence .à l'appui de the thesis supported by Hérodote. Only Pélasges not being Greek, could be other thing that of Orien - rate, that a population similar to that of these Phéniciens, of these Cariens whose vessels penetrated in all bays, in all the gulfs of the peninsula, establishing stations in all the favorable places, trafficker, plundering, working the money mines, seeking the famous shell which provides the color crimson.
<br />
<br />It sometimes was thought and Rœth did not hesitate to identify neAtwjc/et Peleshti fi';. T of this word, says it, is not radical, it belongs to the ending in peleshet. The topic is pallash the emigrant, expression which was preserved in Ethiopic falasi. Then he adds: that the Greeks replaced the Semitic shin by the ay groups, ffx is known. and ^x- Indeed, Hahn reports (2) that the Jews living the East, whatever the idiom of which they are useful, Greek, Wallachian, Turkish or Arab, designate the Albanians by the name of Pelishtim i.e. Philistins. But this fact, if as well is as it proves something, does not prove nothing for the etymology Rœth. The Jews called the Greeks by their older name: Yavan. The traditions of highest antiquity remained long-lived on their premises as at the majority of the people of Raising; but cestraditions always do not rest on scientifically established facts. Thus the Jews call still today Germany Ashkenas, name of a descendant To gum, and people that Jérémie seems to place not far from Arménie. (Cpr. Ascanius, etc) There is nothing impossible so that, sailing on the vessels of Phéniciens and Cariens, they met in X' 1 century in the Archipelago and on Asia-Minor these frightening pirates, and having intended them to call N” \ afyoi, they inflicted to them, using a false etymology, the name of an also enemy and hated race. With the surplus Pélasges and Philistins had establishments in Crete (3), ilss' were there
<br />
<br />(1) Hahn. p. 258. (2.1 Hahn, p. 224.
<br />
<br />(3) One is not unaware of only the Bible made come the Philistines from Caph- tor. countries in which some historians would like to recognize undoubtedly often mixed, and could with the sometimes confused rigour being. But to find in these Pélasges antiques the Albanians of today, it should be admitted that they spoke, not Greek, but Albanian, or a language similar to Albanian. The equation Pélas- ges-Albanian would be established, but that of Pélasyes-Plish- tim would be isolated.
<br />
<br />One cannot stop with the thought that the funds of the primitive population of Greece was composed of Semites; there would have remained about it deeper traces in the legends, the history and the geography, and even in the language of Hellènes. The influence of Phéniciens on the Greeks would not know, undoubtedly, being disputed. It bursts in the transmission of the letters of the alphabet, many religious traditions, the names of a crowd of islands, small islands and places located on the edges of the sea and with the mouth of the rivers. But with the single exception of Thèbes near, they do not appear to have based serious colonies on the Hellenic continent; it was enough for them, generally, to have stations for their traffic and the fishing of the shell which provides the crimson. I would not like to however support sometimes that hordes of emigrants joined together had not tried to penetrate in the interior of the grounds and had not succeeded in at least mixing and merging with the indigenous population. Strabon in the famous passage where he teaches us that Greece was inhabited formerly by barbarians, quotes inter alia the tribes of Aoniens, Hyantes and Temmices (Ts/^ufxef) like having invaded Béotie. He adds that they were driven back by Cadmus, founder precisely of Thèbes, and that Hyantes rejected towards the E tolie and Phocide, founded Hyampolis. Let us not try to clear up the origin of Aoniens and Hyantes; the explanation which we could provide not presenting a sufficient character of certainty. Let us fix our attention on Temmices; Strabon says expressly, that they had come from the borough and the headland of Sunium. However, the Sunium words and Temmicesne could be explained using Greek roots; but Hebrew returns reason without effort from there. Sunium indeed appears to come from the verb jl^shounlreposerj^al^; (shouni) peaceful, estlenom of a son of Gad, T3 Z1 \ there (shounêm) two places of rest, that of a city in the tribe of Isashar. Sunium as Salamine would be thus: place of calm and peace, a place of refuge for the exhausted sailors, vessels damaged. - The letter T in Termes answers S (Z] Hebrew; thus *i] Xtzôr) fortress, made Idfof (Tyr) in Greek. Temmices derives obviously from a verb ~0¥ (Zamak) which is only one alternative of SQ^ (Zamê) to be faded, desiccated (CP. Zamaen Africa, properly: thirst). From there piaï dryed grapes, and cake where one makes some enter, still today in Italian: simmuki. Temmices are consequently the inhabitants of an arid canton, burned by the sun. However, with the southern point of the Attic precisely the dème of the 'AÇw was; -/, otherwise desiccated. - Does one Want another example of a trace of Semitic populations established on the ground of Greece? Pausanias calls the most former inhabitants of Béotie Hec- tenes; they would have lived there at the time of Ogyge. (CP. proper names of Gygès, Guèges and Okéanos). It is there all that one knows. The word does not appear Greek, but he is extremely well explained like Hiphil of the pop verb (ka- your) to be small; and he answers thus perfectly in the name of Minyens, whose direction is: the small ones, tribe living famous Jolcos and Orchomenos, cities also, the second especially, by the forwarding of Argonautes, which was organized by the Minyens chiefs; by their constructions, their trade and their richnesses which were accumulated there as of before the time of the Trojan War. As well as the inhabitants of Thèbes, Minyens were early in contact with Phéniciens, and there is no doubt that the latter did not mingle with them of rather great number.
<br />
<br />Crete. But today one admits more readily than this name indicates the Eastern coast of Egypt, the North-East of the Delta where. Semites had been able to be maintained even after the expulsion of Hyp- S.O.S. One explains Have-Kaphtor by the Egyptian words Aa-Kaft. islands and coasts.
<br />
<br />These double names throw a gleam over obscure times of the legend and mythology Hellenic. Thus Hésychius teaches us that the name of Hector is a Phrygian word, that it has the same direction as Astfsîcf Persian and than it means careful (^ ' wifjnx}. One can about it bring closer Germanic Hœgni, hegen, hecken, aus- hecken. Let us recall while passing another Troïen: Paris also indicated by the Greek name of Alexandre.
<br />
<br />10. - Etymology of the name of Pélasges
<br />
<br />It would be strong to wish that one could discover the double of the name of Pélasges in order to know the origin best of it and to include/understand the direction of them. This name indeed present the disadvantage of admitting a too great number of éty- mologies. If one could see in the last syllable of \ a.syi>s a shortened form of the ending - ysrof which we find in words such as Tnhvyeros, Ia.vysToi (word for word: if large:) , Pélasges could be simply 01 ytsyovoTif Tréh&s, i.e. the neighbors. This name would have been given to them by the Greek immigrants, who on all the points of the country settled beside them. Just as the form - ysjof answers the last participle of the scr. g' year to be born: g' quoted, that of yot would answer the form scr. shortened g' has which has the same direction and meets at the end of the compounds. One can be astonished that this etymology was still proposed by nobody; perhaps spider monkey the disadvantage to appear too simple. It is admitted with difficulty, that of. very old words did not undergo in the course of the centuries of the deep changes and sometimes of true deformations.
<br />
<br />One could also suppose that the word ~le \ a.<ryos was formed by! métathèse of sTré^nyo: like yctryatHiv says itself for rfctyctvotr (</<j>ctrn) and \ \ $a.syoi name of a population of the Caucasus for 'h&y being. The Greek language does not feel reluctant precisely with the consonance ry, as it is proven by words such as niaya, Kîayos, îiayix, khiayta. in Albanian wants to say rock, cave of a rock; it is the Greek a-rn^a.tw, a-jrrihity^ Latin spelunca. We do not dare to insist.
<br />
<br />Hahn sees in the first syllable of Ue \ a.yyô< the Greek T “M.6f, been windy, véheics black, noirâtre vl. In the second he believes to recognize motpelasgic a.çyo< (alb. âf “a) which would not be other than the gr. à.ypôs, lat. ager, goth. a/crs, that the Greeks would have, in this proper name at least, deformed in - afy' off. It translates consequently: inhabitants of the black cotton soils, of the fertile grounds gets along, and it quotes Strabon which had already noticed that Larisséens of the plain of Mysie as well as those of Thessalie had been established on grounds of alluvium, along the river bank of Caystre, Hermos and Pennate (2i. He adds according to Denis d' Halicarnasse (.3) that Pélasges which emigrated in Italy laughed to yield by the aboriginals the marshy grounds of Vélie (iv O' H riinà. Tro^hk |a.<s<ph), and that the city accepted its name precisely these marshes. The facts pled by Hahn could not be disputed: it is in regions similar to those which Strabon and Denis describe that the culture of the ground had to begin. But we also believe that in the word ù-yt'-t the position of the two consonants is essential; it is significant, i.e. it fixes the direction of them. The many cities which bear the name of has rgos can be located all or almost all in plains. In our eyes that will be only one chance, and we will remain faithful to the principle which orders to attach as much as possible the words which one seeks the origin with the existing roots. For us “Ap^o? will be, until new order, the White one or white space. Such were to appear to the primitive men these first centers of the human society with their whole of streets, turrets, temples and walls, slicing highly under a sky of azure on the dark green of the wood and the dark color of the ground.
<br />
<br />it) Hahn, p. 244.
<br />
<br />! .2) Strabon, XII. p. 621:7 i<na.ij. 'iy>j: <><nw T3 Denis d' Halic., I, 20.
<br />
<br />We reserved up to now one of oldest and the most naive explanations of the word Us^cnyoi, explanation which already in antiquity defrayed the cheerfulness of the Athenians. According to this one nor \ a.ay! >f would be indeed a softer form, more modern for tre^apylis the bird with the black and white plumage, the stork. Though Aristophane, in its Birds, had fun to call ro ^s \ a.pyinoi the bastion builds close to the Acropolis by Pélasges, nothing proves that \ ctçyoi was not really the first form of the name of the people of which we study the origins. It is that 7ri \ tiçyi> {was not used only like name appellative. Pausanias maintains us (1) Pélargé which restores in Thèbes the worship pelasgic desKabires (divinities originally phenicians) abolished by the Epigones after their victory. The language often differentiates by a light nuance from the form two concepts which merged in the beginning and were expressed by the same mot. the Greek provides many examples here: S'^si liga-
<br />
<br />(1) Paus., IX. chap. xxv.
<br />
<br />bit and ïeàset oportebit; <p”|uî, <pi&>, qa.iva-yca.ia and \ - j.s (M \ and “iiw, isWi and <é” “/, etc ^1). Pélasges would thus hold their name of the wandering life which they carried out in the first centuries of their long migrations, their frequent displacements. This name is justified enough by the table that Thucydide traces, in the first pages of its history, of the instability of the establishments of the tribes traversing at one unmemorable time the regions of Greece, disputing on an always moving scene the best grounds and the best pasturages, guerroyant together without interruption, supplanting and succeeding the ones the others, ending with long up mixing and merging.
<br />
<br />However, there were on the ground of Greece another people, be-EC another? - being called Storks, exactly like Pélasges; they was LéZèges. In Albanian effetLjeljek wants to say the stork. This coincidence takes place to surprise; it seems a new index of the diversity of the races which, at the origin, ran up on the Hellenic ground. The word Pélasges would be thus only the traduc- tiond' a name Albanian appellative, become proper name. The word Pelishtim, whose the Jews make use of Raising to designate the Albanians would be yet only the same word (Pélasges) deformed, or if one likes better, transformed following more or less erroneous historical combinations. Finally these Pélasges, to which one could join
<br />
<br />(1) Everyone knows the many double forms of the French language: roide and rigid, frail and fragile, ones popular and shortened by an energetic accent: others again introduced into the language by the classes well-read women and erudite, preserving with the majority of their elements, their Latin significance.
<br />
<br />Tyrrhenian, Lyciens, Caucons, Dardaniens etc, large wall builders, large manufacturers of castle-forts, could not be well not Greeks thoroughbred. Be-they not rather ancestors of the mountain dwellers épirotes who still today emigrate each year by groups in Greece and theMinor one, renting their arms with which wants to pay them to brick up these more or less cyclopean walls, walls much less durable than those of antiquity and resembling to them however by the imperfection of the processes of a very primitive art?
<br />
<br />It is there of enough sharp gleams. So now it was possible for us, in the middle of the old geographical and historical names of Greece, to discover of it a certain number, whose resources of the Greek language could not return account, and who presented an easy direction only explained with the assistance of Albanian; so especially these Albanian names were assigned to places which the tradition announces us like having been inhabited by of Lélè- ges, the gleams would become perhaps clearnesses; Albanian would have been spoken in all the extent about the Hellenic fatherland, before the arrival of Aryâs Greek.
<br />
<br />But before approaching this new study, it is important to say a word of these Lélègesqui are essential all-with blow to our attention; we will have to be also explained on the help which we await from a serious examination of Albanian grammar and especially of the Albanian vocabularies.
<br />
<br />§ 11. - Lélèges and Pélasges.
<br />
<br />These people neglected a long time by the historians nowadays caused the erudite searchs for Misters Kie- PERT and Deimling. The last in particular, by accumulating many materials, endeavoured to prove that Lélèges came directly from Asia, that they are of the same race than the Greeks, like all the tribes installed on the soldel' Hellade before the arrival of the Greeks, like Kourètes, Caucons, Hyantes and perhaps Pélasges themselves. With are the eyes of Mr. Deimling Tro- ïens of race Phrygienne, the Phrygian ones not being them also that a branch of the big family of Aryâs - finally, which would believe it? Cariens themselves would be a species of Pélasges, i.e., Greeks detached later of the group pelasgic by the invasion of the Semites, invasion placed by Mr. Deimling after the Trojan War. All that because an author, who lived time of Alexandre, declares that the language of Cariens ceased being a hard language, a great number of Greek words there being slipped (1); and because Homère would not have made to mention nowhere Semites in general and Lydians in particular. Like if Assaracos, for example, wire of Tros and grand' father of Anchise, were not a Semitic name like if the memories of manners and of
<br />
<br />(1) Strabon, p. 565. T.V, mû jrh.eïfTa, w' ofJMTu. e^hniuxà. l'/^ei
<br />
<br />Semitic worships did not abound in the legend troïenne.
<br />
<br />What one can affirm, it is that following the example them Pélas- ges, Lélèges meet about in all the parts of Greece. They are widespread in the Peloponnese i.e. in Messénie, laLaconie and Triphylie; one finds them in Hellade proprementdite, i.e. in Acarnanie, in Leucadie, where Lélex would have been the grandfather of Téléboes and the ïaphiens; in the country of Locriens, which according to Aristote (1) would have been called Lélèges formerly; in Béotie where they are named beside Aoniens and of Hyantes; in Mégaride finally, where Lélex come from Egypt would have come to be established and would have imposed the name of Lélèges to the inhabitants of the country. Lastly, they lived the islands of the Archipelago a long time; they occupied the Western coast of theMinor one, and let us see we them installed close and in the middle of Cariens, of Troïens, in Thèbe, Autandros, Ephèse, Milet, Myndos, Bargylie; it appears on according to Strabon, that they covered with their kid cities part of Pisidie. Let us not forget only Locriens, which in any time appear to have lived the same ground that Lélèges (2), attached their family tree to Deucalion. This last with the head of Hellènes, to which from Lélèges and Courètes would have come to join, would have crossed Acarnanie and Etolie and would have driven out Pélasges of Thessalie. The origin of this tradition of Locriens,
<br />
<br />(1) At Strabon, VII, 7. f2j Denis d' Halicarnasse. L, 7: Kovfr.rw Jtaî AfA^VW, oî vvv \ tKfoi
<br />
<br />find its explanation in some worms of large Eées d' Hésiode:
<br />
<br />Hto/yètç Ao<fo$ hehéyav SiyiiffctTo
<br />All pâ, Tote Kfor/<r “F Zevs curved.
<br />AêXT ovs îx.
<br />
<br />It is a question here obviously for the poet of giving an account of the direction of the name of Lélèges by one of these a little puerile etymologies whose old ones are if prodigal. It presents them like a confused mixture of wandering hordes (m&toÎ, svAAejcTo/, [juj-Âfes and y/>hW 7r ^a.vtnoi), opinion whose not only Strabon and Denys d' Halicarnasse, but still Bœckh and other philologists modern appear to have been easily deceived.
<br />
<br />Hésiode and Denys d' Halicarnasse would consequently appear to see in Pélasges and Lélèges two people distinct. They were it undoubtedly, but they however resembled each other and were très-probablement of the same race. We will point out that all and sundry lived peacefully side by side in the Decay (1). Antan- dros which according to the Alcée poet belonged to Lélèges (2), is called a city of Pélasges by Hérodote (3); the island of Andros, which formerly carried itself according to Pline, the name of Antandros had a pelasgic population (4). Strabon, according to Homère, Pélasges place, Lélèges and Cau-
<br />
<br /><1) Strabon. XIV. 2,27.
<br />2) Strabon. XIII, 1. 51.
<br /><3) Herod., VII, 42.
<br />V' NR. H. IV, 2,22, S 65,
<br />
<br />idiots about on the line (1), and if the Peloponnese, so in particular Arcadie passed for the oldest fatherland of Pélasges, Lélex is called the most former inhabitant, or better, the most former king autochthonedeLacédémone (2). Side of Mégare, Lélèges appear only to have one foot on the dry land; it is that there is at side the powerful canton of Argos inhabited by of Pélasges. Joined together in Locriens, Courètes, or confused with them, they occupy a broad place in the Western part of Greece. On the other hand they are Pélasges which imposes their name on Dodone, in Thessalie, and which even dominates in the Attic, since, according to Hérodote, the Ionian ones also are of Pélasges. At first sight Pélasges and Lélèges appear to us as two tribes which unequally divide Greece, the islands and the coasts of Anatolia. When one looks at there more closely, Pélasges are presented in the form of the strongest nation. The Greeks having penetrated in the country by north, found there, plain with natural in Dodone, in Thessalie, Argo- lide, of true centers, hearths of civilization peeled gic. The role of Lélèges is much more unobtrusive; everywhere they fold and disappear with the approaches from the history. The series of kings Lélèges who reign in Amyclée, Thérapné, Andanie is replaced without apparent shock by the Achaean dynasty. Ancée, king of Lélèges to Its mos, accomodates the Ionian colonists who come to be established in his island; it does not resist to them. Already at the time of Homère, Broken, king of Lélèges dePédasos, had succumbed
<br />
<br />(1) Strabon, XII, 8,4.
<br />
<br />(2) Pausanjas, III, 1,1: IV, 1,1,
<br />
<br />under the blows of Achilles; this last had devastated pareillement the small towns of Thèbe and Lyrnesse, pertaining to the same people. It is only the legend locrienne quoted by us higher, who allots auxLélèges a role of winners and conquerors. It is an isolated note to which an etymology without value scientific, but appreciated formerly, could only give a momentary authority. Still Lélèges they are presented there like having fought to the second rank (\ on^s Ae \ éyw nyiwcno Ko.Ùv).
<br />
<br />Lélèges are one of these primitive, inoffensive races and weak, which yield soon the step to the races more strongly soaked north, which have the role of founding states, to establish durable traditions, to inaugurate progress in the history. Lélèges appear to be subjected about without resistance to the immigrants; and, partly, they were let absorb by them. On the islands, they were the prey of Cariens, which often made some, as Strabon tells it to us, their auxiliaries and their comrades in arms, more often still their slaves. This situation still lasted of the time of Alexandre, since a writer of this time, Philippe de Théangèle gives us the insurance in formal terms of it (1). Lélèges appear to have been for Cariens this quelesCillicyriens were for the Greeks of Syracuse, Bebryces for those of Cyzique, the Libyan tribes, for those of Cyrène. To accept with a so great eagerness the constraint, hardly appears to be in
<br />
<br />(1) Athenaeum, VI, 267: Kcti Kâfe” tynat roîV hétefyv èùf rô. '- o.i Ts X “I Ci?.
<br />
<br />practices of Hellenic people of race or even indoeuropéenne. Also we consider Lélèges as the primitive inhabitants of all the countries which occupy us; their name is oldest that one meets there; we find them on the islands of the Archipelago before in Cariens overcome and subjected in their turn by Minos, king de Crète. The hegemony exerted by this last on the Aegean Sea undoubtedly goes up beyond the time of the Trojan War. We thus manage to fix the time when Lélèges lived free on a ground that nobody disputed to them yet, in XIIIe and perhaps at the XIV " century before our era.
<br />
<br />§ 12. - Continuation of the same subject. - Lélèges, Pélasges and Gréco-Pélasges.
<br />
<br />Lélèges undoubtedly form part of the mass of the pelasgic and greco-pelasgic population; but while being withdrawn more and more towards the south and in the islands, they appear to have preserved an about independent existence a long time and to be themselves not confused with this mass. Pélasges and Greco-Pélasges in our opinion were born from the mixture of the Greeks and the primitive inhabitants from the country. Las Greco-Pélasges in particular appear to have constituted entirely new people, which after being itself installed in the valley of Dodone, around the lake Achérusien, occupied the fertile grounds of Thessalie, and delaPhocide, disputed that of Béotie in Cadméens, penetrated in the Peloponnese by the isthmus, invades north, the center and is peninsula and founded, the kingdom, a long time powerful (for these times) of Pélopides. The fusion of the two races in which the Hellenic element acquired the preponderance quickly, gave birth to a poetry, an art, worships, a whole civilization to which former inhabitants of the countries driven back more and more towards the south or worms of the less fertile cantons of the west, remain initially foreign. Of Locriens, of Etoliens, Acarnaniens attend them and mingle with them, without it resulting from this contact of the durable establishments and throwing glare. It is only much later that Lélèges will be included in the “stock” of the Hellenic population, in which they will disappear without leaving of another trace that the names of some cities and some mystical worships (for example in Andanie). - Pélasges themselves were born, according to us, pareillement of the mixture of the Greeks and natural of the country; - but in fusion, it is the blood lélège which dominates and which was renewed by the crossing with the stronger race. They are there Pélasges of Larisses which, expul its of the Teas dirtied and later of the Attic, emigrated, pursued by Doriens, on the islands and the coasts of theMinor one. There they could find men of their race having the same uses and speaking the same language as them. Indeed, Homère shows us Pélasges, Lélèges, Lyciens combined in Troyens and Dardaniens, all confused in the same rows and also hostile with the Hellenic name. All these tribes appear to have spoken about the dialects of the same language, different from the Greek idiom, but in which, thanks to frequent free intercourse that the war as peace established between the natural ones and the invaders, a crowd of Greek words had been able to slip. - The Greeks besides knew this language; they intended it to speak every day in the countries that they had just conquered on the continent of Europe, exactly like the Greeks of today are not very surprised while intending to speak Albanian at side and in the middle of them. Only the more raucous intonations of Cariens strongly semitized appear to have formed a dissension with the more harmonious dialects of the indigenous races; this is why does Homère call them £ “? £a.poyât>ovs. Is it necessary to include/understand among these Cariens Ciliciens established in Mysie? The names of their small towns of Thèbe and Lyrnesse indicate an origin lélège. But Ciliciens could be seized a territory which did not belong to them initially, while leaving with the places their old denomination. Ciliciens themselves are certainly Sémites; the proof is provided by it all at the same time by the names of their aïeux: Phoenix and Agénor, and by the name which they carried themselves, Cilix being other thing only Hebrew pSn meaning batch, portion (ground, gets along). Ciliciens would be x^foû^o/in the Greek direction. - Remainder the Semitic names abound in Anatolia and Troade in particular. Gergis, Kebren, Adramyttion are certainly cities founded or inhabited by Semites. Semitic gods were venerated in Ilion etàDardanie, and a Semitic dynasty appears to have reigned there. - We believe however that the primitive limit of the Semitic races was Halys. It is by the conquest that Cariens, Ciliciens, Ly-
<br />
<br />diens for which it is perhaps necessary to add the Assyrians, was made a place in the center and on the coasts of Asia Mineure itself; all the ground that they occupy there, appears to be removed with the first inhabitants of this region.
<br />
<br />§ 13. - Albanian, the language of Lélèges. Character of this language.
<br />
<br />We think that the primitive inhabitants of Greece and Asia-Minor until Halys, had to speak about the idioms more or less similar to the Albanian language; we would even dare to say that they spoke the same language as Skipétars nowadays, if one could make use of the term of identity, when it has been about a language of use in the same region for more than 3000 years. Is the modern Greek the same language as the Greek of Homère? and how Albanian nowadays could it be comparable with dialects spoken in highest antiquity, when of these dialects there do not remain to us monuments; when they were not fixed by school traditions? Let us add that the Albanian vocabulary offers to us a true formed mosaic of the remains of a crowd of idioms of use among people which invaded and had in turn the neighbouring Epire antique and countries. After the Greek who provided a formidable quota, comes Latin surrounded of the languages which contributed to form it and of those to which it gave birth. Mr. Miklosich enumerates 930
<br />
<br />Romance words whose existence in the Albanian language goes up, partly at least, higher than the Roman domination, and perhaps higher than the foundation of Rome itself. The Slavic languages such as the Serb one, the Bulgarian one, ledalmate, etc, contributed for more than 300 words; much more significant is the supplement provided by the Turkish language carting in its turbid water some Arabic pieces. Finally one should not too much be astonished to meet in the Albanian dictionary of Ci from there, some Germanic words; Visigoths invaded the country towards the end of the 4th century of our era, and they occupied it during more than 130 years. Still, should not it be forgotten, that good number of German words had slipped into Italian and had been able to find the way of the coast of Albania under a foreign flag.
<br />
<br />11 remains to us nevertheless a notable group of Albanian words that no foreign language can help us to explain and who seems to come from old the funds native. They partly express the first most essential concepts such as: to see, hold, live, to have, send, say, live, seize, enter, eat; then: ground, sea, bird, Master, young girl, brother and so much of others. As for grammar, it has, as Bopp extremely well showed, of the many relationship with that of other Indo-European languages; and Mr. Miklosich showed by a crowd of examples that in the conj Albanian ugaison and the derivation of the words, the influences of the flexives forms and the Slavic and Turkish endings were very-sensitive. Perhaps it would be useful to show well in what consists, according to us, the deeply original character of the albanians.
<br />The adjectives of this language have like those of Slavic kind of appendix of pronominal origin; these names suffixent an article, as make Rumanian and the Bulgarian one (1). But its pronouns have odd forms, often heteroclite; the plural of a great number of substantives presents unexplained strangenesses until now; sometimes a syllable is inserted between the radical and the ending, p. e.g.: /3e \ *” brother (Se^a-Stock-m (2) brothers; tan tôtla vowel of the radical undergoes a modification, p. e.g.: K “.w ox, kje-Re oxen; Éfea goes, pi. £veçTe; S~oçex.m&m, p \. JWfTs (3). Ily ades substantive whose variation is completely irregular; like I-ja it ewe, pi. fine. It is quite other thing in the conjugation. Ony finds this change of the vowel of the radical which points out teutonic apophony, p. e.g.: We \ I give birth to, ToVa aorist, pi. vovet^f/. Bfa$, jetue, imparf. lrc nobody: /3pari] ~ ou/3pâffe; 3m<-sea-green. : fys plural sea-green lre. : ^â.se^. ; sea-green 3mc. : fy' nve, etc That to say then strange augment” v which precedes regularly the passive aorist or average and which could be well identical to same syllable OV inserted so often between the radical and the ending? = of the past participle, p. e.g.: £êTî, I
<br />
<br />(1) The Wallachian one is the only one of all the néo-Latin languages, COM; the Bulgarian one is the only one of all the Slavic languages, which places the article after the name. Were these two idioms thus obviously subject to the influence of Albanian in can-one not concluding, that Albanian was spoken non-seulement much in the past than breadths two idioms mentioned, but what it was as widespread in a ray much vaster as today?
<br />
<br />(2) The insertion of a syllable takes place in the singular sometimes, for example: Çcy, bird (indefinite), i^oiyx-sv with the article.
<br />
<br />(3) These modifications point out those which one finds in the Semitic variation. Female Kotê/pa de Kctf, the carien on the contrary is formed exactly like Çoiyx, - OV of fyy the bird.
<br />
<br />go; leaves. : /2 =6T-ou-fe, walk, vfévy-OV-Ge sitting, beside pâfe fallen, ar/fê or aiiiçt thrown? There is then a score of completely irregular verbs, of which several, such as ii^T I give, a' O and fâ-^ I see, p7et pry I sat,/? <7 I come and, 3/e I fall, I carry, form a few times and some people of other roots.
<br />
<br />One knows until now only one small number of endings, àl' assistance whose has lieula derivation of the adj ectifs and the substantives. Thus the formation of the words and their classification by roots were not tried yet by the albanophiles, it is the most obscure part of the language of Skipétars. Let us quote to finish two Greek idioms, which are found in Albanian; it is initially turning You has” fi* Tféxei. Substantives, used in the plural only in Albanian, though having a singular direction, the adjective in the plural but the verb in the singular claims only, p. e.g.: Sjx.sts isrs ve 7rtx.sTs the cheese is rancid (1). It is then analytical turning O viix O rov Trarçof, N %vya. Ttip M - laugh nmfa. This construction is of Albanian rigour (2). The latter being with our direction a language older than the Greek, we believe that it is this one which inherited the singularities of that one. One would not include/understand that the Greek had inserted some of these turns original and little known in other languages, in an idiom as rudimentary as Albanian.
<br />
<br />This last must-it to be reproduced on a list of the languages indoeuropéennes? With this question one can answer by yes or not. It is undoubtedly neither a Semitic language, nor
<br />
<br />(1) Hahn, p. 39.
<br />
<br />(2) Hahn, p. 42 Albanian Grammar).
<br />
<br />a language touranienne. Its variation and its conjugation offer some vague resemblances to those of the idioms which group around Sanskrit; it has in COM munavec the latter the names of number. But we know, that it is a weak argument there to establish the relationship between two languages; - the Arab names of number penetrated in a crowd of African languages, in substituent with the indigenous words which indicated them. One can say that the organization and the syntax of Albanian are rather European. But it would be by no means impossible that Pélasges, Lélèges, Lyciens and Dardaniens had spoken there are 30 to 40 centuries an idiom sui generis, still embryonic and fusible, if it is allowed to be thus expressed, that this idiom had been formed and transformed in contact with the Indo-European idioms spoken about the people which wrapped these primitive races, and which it had taken model on them, without entirely abdicating its originality. I am by no means dissimulated the danger to which I expose myself by having recourse in my research to a also strange language and as little known as Albanian. I am not unaware of either that it is often not very easy to indicate the modifications undergone by the same word, when it passes from a language to other languages belonging to the same family. The difficulties increase, when it is a question of fixing according to principles the forms which the same words pronounced by men affect speaking about the idioms which are not congeneric. But the obstacles appear almost insurmountable, when onse finds in the presence of a language, whose grammar is not sufficiently elucidated, and whose forms are mainly floating. Here it is necessary to compensate for the precision details, the smoothness of the analysis by the obvious identity of the radicals, analogies many and seizing, the agreement of the ethnographic traditions and the linguistic results.
<br />
<br />
<br />SECOND BOOK
<br />
<br />THE LINGUISTIC EVIDENCE
<br />
<br />§ 1. - Lélèges according to professor Kiepert and Lyciens according to Dr. Blau.
<br />
<br />We choose as starting point of research which will follow, the judgement related to the question which occupies us, by the famous geographer Mr. Kiepert. One can, known as-it, using a crowd of linguistic facts, to give an high degree of probability to the assertion that the primitive people designated at one prehellenic time of the name of Lélèges by of Sémito-Pélasges, is quite simply the same one as that which, in the history, known under the name of Illyriens is spread in the large European peninsula of the south-east, whose remainders and descendants preserve still today under the name of Skipétars or of Albanian their old idiom so much and so deeply transformed.
<br />
<br />We share fully the opinion of the scientist professor of Berlin; we will ask him only if he understands by Sémito-Pélasges the primitive natives of Greece who were civilized in contact with Phéniciens installed on the islands and some points of the dry land, or Cariens who, at one time difficult to determine, had crossed and mixed with the Semites come from beyond del' Halys. We would also like to know, for which reason it seems to him that the name of Lélèges has a Semitic origin. It is certain that the word can be explained using the Hebraic language, where ^yh and, [hy (laeg' and it) mean stammerer or speaking like a barbarian. The first L of the name desLélèges could be explained as in lepsek (Lampsaque), Liebris, Lilybée, i.e. the places of passage, the Hebrews, the Libyans. It would be the letter L indicating the dative in the Semitic languages. But until new order we will remain faithful to the etymology which is provided to us by the Albanian language.
<br />
<br />On another side, Doctor Otto Blau endeavoured to establish in an very-interesting article, published in the Collection of the German Eastern Company, in 1863, qu ' there are many relationship, close friends between manners, the legends and the language of old Lycie and those of Albania. While making reserves about the way in which the inscriptions lycians were interpreted by him, we believe that Doctor Blau guessed the truth and that on several points it met it. While serving to us as several of its judicious observations, as well as abundant data by Mr. Hahn, us drudges to develop the outlines of our predecessors, by grouping them and by connecting them between them. We would like to give an high degree of probability with what, until now had appeared to be only one presumption and an assumption, and a range more serious and vaster with what was regarded quite simply as an interesting sight.
<br />
<br />
<br />§ 2. - Names of the Lélèges cities formed using the Anda root.
<br />
<br />Movers already had noticed that a crowd of names of cariennes cities ended in the syllable anda (I). Mr. Blau notices in his turn that this ending is found in the names of a great number of localities still now existing in Albania, such as: Pra- manda, Gurasenda, Agnonda, Marandi, Kurendo (2). As for us, we will try to initially excavate the ground, which with the eyes of the former Greeks passed to have been more particularly the fatherland of Lélèges, since they had preserved to him the name of Lélégie (\ E \ tyM~) \ we want to speak about Messénie and Laconie. We will seek to find there the same anda root in the names of the ancient cities of these cantons, by expressing the hope that in the event of success the results will be able to provide the key of more than one problem, unsolved until our days.
<br />
<br />(1) Movers Phœnicier, III. p. 255.
<br />
<br />(2) Blau. p. 661, according to the charts of Albania de Kiepert.
<br />
<br />According to Pausanias (1), Lélex was regarded as oldest living south of the Peloponnese. It would have had for Neptune father and a mother Libya, girl of Epaphos. This genealogy seems to indicate that a part at least of the population of the country was originating in Africa. Our later observations will tend, if we are not mistaken, to strengthen this assumption.
<br />
<br />Lélex and its successors would have reigned, always according to Pausanias, during several clées generations with Amy-, old capital of Laconie. The second wire of Lélex, which had name Polycaon, would have founded a new kingdom, and, name of his wife Messène, it would have called it Messénie; it would have built there, inter alia Anda- cities denies, which was to be the residence of the kings of the country. Bense- ler, continuator of the dictionary of the Greek proper names of Pope, translated Andanie: pleasant city. Already Etienne de Byzance had made come this word from à.vS' â.veiv - it is true that it had added like comment the negation (/*” &v Siu/w, exactly as formerly one reduced “read cus I” has not lucendo). - One can be astonished with reason which a German philologist could make a similar blunder. It is as if one wanted to form present juap&itw, KaL^luiai, Ka.tàk.vu of the substantives [j.u.v%ct.via., etc, instead of forming them /u topics “Sr, *<*£, ha%. One cannot give an account of this word using the Greek language. To seize the direction of them, it is necessary to have recourse to Albanian. Already, in the vocabulary of Xylander one reads: vréna. to be sitted. Hahn presents the form vféija. as being the irregular aorist of the verb pi, j>iy I sit, I sat, I
<br />
<br />(1) Psusanias, I, 34; III. 1. 1,
<br />
<br />rest me (1). NT “W and vS' étja. seem to be attached to the verb vhf, vféiy, vïiviy (dialect guégeois) I extend, I draw, I spread. From there participles vféça., vfehovça., vfévnpijct meaning tension, extension, wide; finally the substantives vféwjovpa., wfeiTpeja. dwelling, stay, leisure. The primitive direction of this verb appears to have been that of a movement without determined goal, of a walk. Names of the Greek cities 'O^o^eiftx, “E^evsis, 'EMvSeçtti, which all come from the verb 'éf/opa.! , seem to have indicated places where one walked, of the busy places. The river of Syria, which bears the name of Eleuthéros, wants to not say that which is free, but that which goes; the names of Padus and Ganges (of Po and Gange) do not mean another thing. However the name of Andanie is not returned by 'Q^c^evis in Greek, but well by OÎx “a/<* - it is there indeed, the second name that Andanie would have carried according to Strabon (2). It is probably one of these so frequent double names in the countries inhabited by different races. There were four cities of the nomd' Oechalie in Greece, namely: in Eubée, in Thessalie, Etolie and finally in Messénie or Arcadie. The word contains a rather general direction indeed, if, as we it think, it is composed of olutt and *a “, and that it means group of houses or households (3).
<br />
<br />(1) Camarda (Grammatologia, I, 301) explains the two words tfatlf, vSlu/f; neighbor, near, and it makes them come from vS' I “w/e on side, at side
<br />
<br />(2) Strabon. p. 291,33.
<br />
<br />(3) The ruins of the town of Andanie were found in 1840, by the famous traveller Ernest Curtius, close to the village of Suadani 'for in 'AcJWîac, like Stamboul for elt Tw
<br />
<br />In Troade we find the town of Andeira, having belonged, it also, in Lélèges, according to the testimony of Strabon (1), then an affluent of Scamandre YAndiros. Lesdeux words come directly from Albanian i'<Nf “, wide. The Antandros city being allotted pareillement to Lélèges, one can see in this name a grecized form of Antandeira. The origin of the name of the island of Andros would find at the same time its explanation.
<br />
<br />There was in the Decay a city called Bap^ÔAi*, founded said one, by certain Bargylos, friend of Belléro- phon (2). The word could be of Albanian origin, &a.i>x. - yov meaning in the idiom of Skipétars series, crown, i.e. pregnant of houses and walls. But what interests us it is that this city would have been also called " AcJWov by Cariens (3). For Cariens, it is necessary to perhaps read Lélèges. It is known that the two people were often confused in antiquity, and Hérodote itself believed that Cariens had been called Lélèges formerly. Proto-Cariens can have been of the same family as the latter; they can have spoken to a language similar to that desLycians, Dardaniens and Pélasges (4).
<br />
<br />
<br />(1) Strabon, p. 326,56.
<br />
<br />(2) Another city of the same region was called Bargasa; one meets Bargula in Macedonia.
<br />
<br />(3) I wondered whether Zakkari that one finds in the Egyptian inscriptions would not be Cariens, preceded only by the pronoun nor as an article. In Greek at least F Csa- yin) is returned by a £.
<br />
<br />(4) However Cariens which the history makes known to us, already adopted Semitic worships and more than one word of which Hebrew and The anda root still reappears in the name of the borough of £if Ks,” <F “, close which the port of Trézène was located, called Uâyw (word for word: bore) (I). However, Célendéris is a well-known city of Cilicie, located it also on the sea. Both Célendéris like both Salamine, are apparently in the report/ratio of metropolis with colony; but as we deal here not with of Phéniciens, but with of Lélèges, which will say to us which of these two cities gave rise to the other? One could suppose, that the first syllable of Ke; ÂnStfif contains the abbreviation of the word K/a/£, - in this case the question would be emptied. But perhaps is necessary it to seek a word meaning there building, vessel, Hebrew ^ or the Greek ûws, boat, light boat. We do not astonish to find of Lélèges in Argolide; we will see soon that the town of Trézène itself did not remain to them foreign.
<br />
<br />In all the extent of Asia-Minor, in on this side Halys, we meet a series of cities whose names contain the word anda; only this word does not constitute of it any more the radical, but the last element. It is in the Decay: Alabanda (went, horse?) Cary anda, Labranda vde A*6f “, combat axe?) (2). Alinda (3), Telandros de Sri hill?) ; in Lycie: Arycanda (of arouske a ourse?); in Troade close to Adramyttion; Pasan cla (of passed possession; passoure, passouni, rich person?); in Lycaonie; Laranda (of lar stone?); in Pisidie: Isionda or Isinda, Oinoanda, one of the four boroughs forming between Phrygie etlaLyciela large Tétrapolisde Cibyre where four languages spoke each other, those of Pisidiens, Solymes, the Greeks and the Lydians; in doce Wrapped even, but still in on this side Halys: Soanda (of Albanian soua, relationship, race) (1). One can add Bla- ijndos in the Lydie, Telendos, Lepsimandos, Narian- back, Thryanda, Kadyanda.
<br />
<br />Arabic can provide the explanation, Etienne de Byzance teaches us that their old name had been bla.vffab.oi. However, Mausolus wants to say main, Hebrew king (7 \ £? Q, to reign; CP. Mossul).
<br />
<br />it) Pausanias. II, 39,9.
<br />
<br /><2j Lassen makes come has “.j3pt>$ of Arabic will rabara, to seize with the two hands.
<br />
<br />(3) II also in Macedonia a city has there '
<br />
<br />In Cappadoce, we find the two small towns of Nazianzus and Arianzus illustrated by the birth of saint Gregoire the Large one, Christian speaker of V° century and by that of his/her father. D being slightly assibilé by the Greeks, the Semites living around appears to have enlarged the sound of the dental consonant. Lesdeuxpremières syllables of Nazianze, point out simple Albanian njës, and the two first of Arianzus, the substantive are, countryside, villa. Let us unite in the name of these two cities that of nçiâveioi, inhabitants of a city of Crete.
<br />
<br />Let us announce finally in Cappadoce Andabalis stay of Baal and Andraca, in Paphlagonie Andrapa, names in which the syllable and seems to constitute the funds of the words. But what must especially excite our attention, it is that we frequently find it in
<br />
<br />(1) Not to confuse with 2, ovâ, yyeha., where according to Etienne de By- zance, the tombs of kings de Carie were. In Albanian j°va.iy Teut to say to extinguish, faith mortuus is. Te/va appears to come from the same root as VéKav and to mean king. The family of famous Ge Ion was of origin carienne. (Preller Griech. Mythology, II, p. 36.
<br />
<br />
<br />names of cities located well far from Greece at north and the west.
<br />
<br />In Macedonia in the country of Pélagones, was a city called in turn Andaristos and Andraristos (this last form is probably grécisée). In Dalmatie, 'hMfiw, strong city (1) called 'to£énçiw by Ptolémée (2) and 'Ai^Tf/oc by Strabon (3). If our etymology of the word anda is right, the last of the three forms would be the best, because she answers rather exactly Albanian v^ehoupa. dwelling, wide. It is known that lesDalmates was a population illyrienne; Mr. Blau brings to their name that closer to Tih^ifs S of Lycie (4). Hahn already pointed out that in Albanian t&jttf” and ffhfjt.ova.fe mean shepherd (féhje ewe which is attached to £o.mj to advance. CP. the TrpôftaTw Greek). LED miniurn or Dalmion was the old capital of Dalmatie. Two places located in Épire, Aé^ivo and AsÀ/3/paja, bear the same name still today. Strabon besides ensures us that many herds of ewe fed in the plain of Dalmion (5).
<br />
<br />The topic anda returns in the names of a city and a tribe of Pannonia: Andautonium (of anda and à<pr sufficient?) and Andizetes (of anda and black Çg?). However, Appien teaches us (6; that Pannoniens of the Romans were N “W “of the Greeks, and that they were of
<br />
<br />(1) Dion. Case., 56,2
<br />
<br />(2) Ptolémée, II, 17,2.
<br />
<br />(3) Strabon, p. 261,54.
<br />
<br />(4) Blau, Loco citato, p. 660.
<br />
<br />(5) Strabon, T. VIII. CH v.
<br />
<br />(6) App. Illyr., CH. xv.
<br />
<br />race illyrienne. Homère (1) quotes the latter beside Cariens, of Lélèges, Caucons, and divine Pélasges among the allies of Troïens. According to Hérodote (2), they went down from Teucriens; according to Strabon (3), the Phrygian ones They lived the edges del' Axios, and as they are separate only by Dardaniens of the country of the Side noniens, the identity of the latter with Péoniens appears more than probable. Strabon (4) itself seems to regard Pannoniens as being of race illyrienne, since several tribes placed by him to Pannonia are considered by Pline (5), and Velleius Paterculus (6), like forming desDalmates part. However, we have just seen of which nationality were the Dalmatian ones.
<br />
<br />^3. - Names formed with Anda.
<br />Vénètes.
<br />
<br />It is certain that the antique migration of the Albano-EP lasges did not stop there; by going up the coasts of the Adriatic, it met with the avant-garde of the Celts, with whom it mixed without merging with them. Japodes or Japydes which probably do not differ from Japyges, Cretois transplanted of Sicily in Italy, is with the eyes of Strabon mid- people
<br />
<br />(1) Strab., X, v. 428.
<br />
<br />(2) Hérodote, V, CH. xui.
<br />
<br />(3) Strabon, VII, Epit. <4) Strabon, XIII, p. 314.
<br />
<br />(5) Pline, Hist. nat, III, 22.
<br />
<br />(6) Vell. Patercul., II, CH. cxv.
<br />
<br />,
<br />
<br />part Celtic Illyrien etmi-part. The mount Albi custom close which it is said to us that they are installed, appears to draw its name from a Celtic word. On the other hand names of the cities Av- endo. Senia and Tarsatica (alb. will go large, large), located on their territory are explained by Albanian (1).
<br />
<br />Istrie was inhabited by people that Scymnus (about year 300) class among Thraces, that Justin (XXXII, 3) and Pline (Hist. Nat., III, 19) make come from Colchide, and in which Zeuss sees of Illyriens (2). It is certain that Thraces and Illyriens were often confused by the old authors, probably because one found them in many places mixed together. We notice that the river which separates Illyrie from Istrie calls Arsia, pointing out Arzen which runs with three miles in the south of Ty- ranna; that the town of Pœdicum reproduces the name of the ntifmhoi, tribe belonging to Peucétiens and Dau- niens come from Greece (3); that the town of Pola could draw its name from an Albanian word (noAiV^e-St, diminutive meaning rack); that Tergeste finally, Trieste of today is explained by the two Albanian words; for the third time all and yé (, IP joy or -, j-=rô” recreation. The name of this city is formed like that of Ségeste and Egeste, city of Sicily which like Entella and Eryx had been founded by Elymiens, tribe come from Troade according to the proper testimony of Thucydide (4). Let us not only forget
<br />
<br />(1) CP. Strab., IV, 207; VII, 313,315.
<br />
<br />(2) CP. Dieffenbach, Origins European, p. 71.
<br />
<br />(3) Strab, p 277,279,282. - Dieffenbach, ibid, p. 96.
<br />
<br />(4) Thucyde, VI, 2. It of Troïens was intermingled with Semites. Established in Sicily, we see them adopting Semitic worships and remaining the allies of the Carthaginians.
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-66645653521141020182009-02-23T07:16:00.000-08:002009-02-23T07:17:18.766-08:00Despotati shqiptar i Artes!<span style="font-weight:bold;">Despotati shqiptar i Artes!</span><br /><br />Aty nga fundi i shek. XIII në Epir fillon të shquhet familja fisnike Shpata. Në vitin 1304 një dokument anzhuin i rendit Shpatajt midis aristokratëve më në zë të Shqipërisë.<br />Ashtu si dhe për shtëpitë e tjera fisnike shqiptare, edhe për Shpatajt procesi i fuqizimit dhe i emancipimit politik kishte ndjekur një rrugë vazhdimisht në ngjitje, derisa gjeti shprehjen më të plotë pas shembjes së Perandorisë Serbe të Stefan Dushanit (1355). Në atë çast Shpatajt e fisnikë të tjerë shqiptarë e shtrinë sundimin e tyre politik në krejt Epirin dhe, në vitet që pasuan, filluan të zgjerohen në krahinat fqinje jugore të Akarnanisë e të Etolisë. Qeveritari serb i Epirit, mbreti Simeon Uroshi, u detyrua të largohej në Thesali, ku zuri vendin e komandantit serb Qezar Preljubit, i vrarë gjatë një përpjekjeje me shqiptarët e atyshëm. Përfaqësues të tjerë të aristokracisë dhe të administratës së vjetër bizantino-serbe gjetën strehim në qytetin e Janinës. Shtrirja e pushtetit të fisnikëve shqiptarë në Epir ndeshi pengesë te pinjolli i fundit i dinastisë së vjetër sunduese të Epirit, despoti Niqifori II Engjëlli. Në verën e vitit 1358 ky u doli përpara forcave shqiptare në vendin e quajtur Akelou (Akarnani). Ushtria e tij, e përbërë pjesërisht prej mercenarëve osmanë, u asgjësua në betejën e përgjakshme që u zhvillua aty e ku vetë despoti bizantin humbi jetën.<br />Pas betejës së Akelout krahinat jugore të Epirit, të Akarnanisë e të Etolisë u përfshinë në kuadrin e dy formacioneve shtetërore shqiptare. I pari, me qendër në Artë, kishte në krye fisnikun Pjetër Losha, kurse i dyti, me qendër në Angjelokastër (Akarnani), drejtohej nga despoti Gjin Bua Shpata. Pas vdekjes së Pjetër Loshës më 1374, Despotati shqiptar i Artës dhe ai i Angjelokastrë s u bashkuan nën sundimin e despotit Gjin Bua Shpata. Zotërimet e këtij të fundit përbënin tani një vazhdimësi territoresh prej gjirit të Korintit, në jug, deri në derdhjen e lumit Akeront (Glyki), në veri, ku puqeshin me zotërimet e Gjon Zenebishit. Megjithatë në pjesën lindore të Epirit mbeti një territor i ngushtë me qendër Janinën, i cili nuk u përfshi në kufijtë e këtyre dy formacioneve shqiptare fqinje. Këtu përfaqësuesit e fisnikërisë e të administratës së vjetër serbo-bizantine të Epirit u përpoqën të organizojnë qëndresën kundër hegjemonisë së krerëve shqiptarë. Të mbështetur edhe nga qeveritari i deriparadokohshë m serb i Epirit, Simeon Uroshi, ata mundën të imponojnë si qeveritar të Janinës despotin serb Thoma Preljuboviç. Si djalë i Qezar Preljubit, qeveritarit të Thesalisë të vrarë më 1355 nga shqiptarët, Thomai trashëgoi një armiqësi dhe urrejtje të pashuar kundër tyre.<br /> <br />Despotati i Janinës ishte mbeturina e fundit e sundimit serb në Epir. Qenia e tij përbënte një rrezik real për formacionet fqinje shqiptare të Gjirokastrës e të Artës, pasi Thoma Preljuboviçi vështronte t'i zgjeronte kufijtë e despotatit të tij pikërisht në dëm të zotërimeve të Shpatajve e të Zenebishëve. Nga ana tjetër, despoti serb nuk ngurroi të thërriste për ndihmë kundër sundimtarëve shqiptarë reparte serbe, italiane e, ç'ishte më keq, osmane, duke e kthyer Epirin në një fushë beteje ku mercenarët e huaj mbillnin terror e shkatërrime të pafundme.Këto arsye, si dhe arsye të tjera të natyrës ekonomike (Janina ishte një qendër mjaft e pasur ekonomike e tregtare), i futën sundimtarët shqiptarë të Epirit në një konflikt të gjatë të armatosur me despotin e Janinës. Për tre vjet rresht (1370-1373) kështjella e Janinës iu nënshtrua rrethimit e sulmeve të njëpasnjëshme të despotit të Artës, Pjetër Losha, e të aleatëve të tij, bashkësive shqiptare të mazarakëve e të malakasëve që banonin përreth Janinës. Megjithëse u detyrua të kërkonte paqe, Thoma Preljuboviçi nuk pushoi së përndjekuri e së tiranizuari popullsinë shqiptare të Janinës e të fshatrave përreth, nga e cila tërhiqte robër e pengje që i mbyllte në burgje të posaçme. Për këtë zell të tij kundër shqiptarëve, bashkëkohësit i ngjitën despotit serb nofkën "shqiptarovrasë s" (alvanitoktonos) .<br /> <br />Pas vdekjes së Pjetër Loshës, më 1374, në krye të despotatit të Artës u vu zoti i Angjelokastrë s, Gjin Bua Shpata. Në kohën e sundimit të tij, konflikti me despotin serb, Thoma Preljuboviçin, u ashpërsua edhe më. Që në vitin 1375 Gjin Bua Shpata u shfaq me ushtrinë e tij nën muret e Janinës. Qyteti mundi të qëndrojë edhe kësaj radhe falë mureve të tij të papushtueshme. Gjithsesi, i interesuar për pushimin e armiqësive, Thomai i ofroi Shpatës dorën e së motrës, Helenës. Por martesa nuk e fashiti konfliktin midis Gjin Bua Shpatës dhe Thomait. Për më tepër, në vitet që vijuan Janina u bë pre e sulmeve të bashkësisë shqiptare të malakasëve. Nën komandën e Gjin Fratit këta e sulmuan kështjellën më së pari në vitin 1377, por pa mundur ta merrnin atë. Dy vjet më vonë, më 1379 malakasët arritën të zinin ishullin në liqen si dhe kullën e brendshme të kështjellës së Janinës. Kësaj radhe në anë të tyre qëndronin edhe pjesëtarë të parisë vendase, përfshi mitropolitin Mateo, përkrahës i Gjin Bua Shpatës. Por edhe kësaj radhe shqiptarët dështuan në qëllimin e tyre. Mungesa e mjeteve të mjaftueshme ua bëri atyre të pamundur që të shpërthenin muret e kështjellës, qoftë nga toka e qoftë nga liqeni. Mitropoliti Mateo u detyrua të linte Janinën bashkë me të tjerë dhe të strehohej te Gjin Bua Shpata.<br /> <br />Krahas despotit serb të Janinës, formacioni i Shpatajve të Artës u fut në këtë kohë në një konflikt të ashpër me anzhuinët e Napolit, të cilët qysh prej një shekulli vazhdonin të ngulnin këmbë në pretendimet e tyre mbi bregdetin epirot. Ky konflikt u shpreh më së pari në përleshjet e armatosura me forcat e kontit Leonard Toko, që sundonte mbi ishujt e Qefalonisë e Leukadës si vasal i mbretëreshës Xhovana të Napolit. Dokumentet e kohës informojnë se qysh në vitin 1360 "konti i Qefalonisë bënte luftë të madhe me Despotatin e arbërve". Në vitet që pasuan ndeshja me anzhuinët u ndez edhe më keq. Në vitin 1378 mbretëresha e Napolit organizoi një fushatë të madhe për asgjësimin e Despotatit shqiptar të Artës. Bërthama e ushtrisë së grumbulluar prej saj përbëhej nga Urdhri i Joanitëve të Rodit, një formacion i famshëm për bëmat e tij luftarake, që ishte futur në shërbim të anzhuinëve të Napolit.Ekspedita anzhuine filloi me marrjen e Naupaktit (Lepantos), kështjella më jugore e Shpatajve, e vendosur mbi bregun verior të gjirit të Korintit. Prej këndej ajo përparoi drejt veriut e brenda pak kohe qendra e Despotatit shqiptar, Arta, u ndodh nën rrethimin e ushtrisë napolitane. Gjatë betejës vendimtare që u zhvillua nën muret e Artës, despoti Gjin Bua Shpata korri një fitore të madhe. Vetë kryekomandanti i ekspeditës anzhuine, Mjeshtri i Madh Huan Fernandez Heredia i Urdhrit të Joanitëve, u zu rob prej shqiptarëve.Në pranverë të po atij viti, Gjin Bua Shpata fitimtar mbi anzhuinët, rifilloi sulmet sistematike mbi Janinën. Thoma Preljuboviçi kësaj radhe gjeti një aleat të fuqishëm kundër shqiptarëve te turqit osmanë, të cilët kishin filluar të vendoseshin në Thesalinë fqinje. Disa herë brenda viteve 1380-1384 reparte osmane, të thirrura nga Thomai, kryen inkursione shkatërruese në zotërimet e Gjin Bua Shpatës e në ato të Gjon Zenebishit, duke lehtësuar presionin e tyre mbi Janinën. Me ndihmën e osmanëve, despoti Thoma pushtoi përkohësisht një numër fshatrash rreth Janinës si dhe kështjellën e Paramithisë (Shën Donatit). Gjithsesi, tirani i Janinës ra pre e një komploti dhe, i urryer nga të gjithë, vdiq në dhjetor 1384. Në vend të tij paria e Janinës e mbreti serb i Thesalisë, Joazaf, thirri e vuri italianin Izau Buondelmonte Açajuolin, kunat i kontit Leonard Toko të Qefalonisë. Ky gëzonte njëherësh mbështetjen e perandorit të Bizantit, të Venedikut, Firences dhe të Mbretërisë së Napolit. Marrëdhëniet e shqiptarëve me Despotatin e Janinës mbetën të tendosura edhe në kohën e sundimit të Izaut, ndonëse aty nga viti 1394, ky mori për grua të bijën e Gjin Shpatës, Irenën, i nxitur edhe nga arkondët e qytetit. Inkursionet e reparteve osmane, të thirrura nga despoti i ri i Janinës, vazhduan edhe paskëtaj, madje për të siguruar mbështetjen më të madhe të sulltanit osman, despoti Izau u shpall vasal i tij (1387). Ndërkohë mbi Despotatin shqiptar të Artës qenë intensifikuar edhe sulmet e kontit të Qefalonisë Karl Tokos, nip i Izaut.<br /> <br />Në rrethana të tilla të vështira, më 29 tetor të vitit 1399 vdiq despoti Gjin Bua Shpata "burrë i fuqishëm, i admirueshëm e lavdi e Arbërisë”, siç e quan atë një kronikë e kohës. Me emrin e tij është e lidhur periudha më e lulëzuar e historisë së Despotatit shqiptar të Artës. Zotërimet e Shpatajve u ndanë midis të afërme të tij, që shpeshherë ishin në armiqësi e mëri me njëri-tjetrin. Një mëri e tillë ekzistonte dhe midis Muriq Shpatës dhe Sguro Bua Shpatës, që qeveriste zotërimet jugore të Shpatajve.. Si vëlla i Gjinit, këtij i takonte të ishte trashëgimtar i ligjshëm i fronit. Por Muriqi, i ri dhe ambicioz, mundi ta mënjanojë kushëririn e tij plak dhe të marrë në dorë drejtimin e principatës.<br />Me ardhjen në pushtet vëmendja e Shpatës së ri u zhvendos nga Lindja, ku despotët e Janinës dhe osmanët e Thesalisë kishin qenë kujdesi kryesor i paraardhësit të tij të madh. Me komandantët osmanë të Thesalisë Muriqi nuk e pati të vështirë të gjente një modus vivendi, sidomos pas katastrofës që sulltan Bajaziti pësoi nga mongolët e Timurlengut në betejën e Ankarasë (1402). U shtensionuan edhe marrëdhëniet me despotin Ezau të Janinës, që ishte njerk i Muriqit dhe që për më tepër kërkoi dorën e vajzës së Muriqit për djalin e tij të lindur nga martesa me shqiptaren Evdoqia Balsha, vajzë e Gjergjit I Balsha.<br />Në këtë mënyrë vëmendja e Muriq Shpatës u përqendrua nga rreziku që i vinte zotërimeve të tij nga konti i Qefalonisë Karl Tokoja. Për sa kohë në krye të principatës kishte qenë Gjin Bua Shpata, Tokoja kishte dalë gjithnjë i mundur nga ballafaqimi me shqiptarët. Këta, madje, ishin në gjendje të organizonin me anije sulme mbi ishujt e tij të Qefalonisë dhe Leukadës, gjë që e kishte shtyrë kontin të kërkonte ndihmën e Napolit e të Venedikut.<br />Por në vitet e para të sundimit të Muriq Shpatës, raporti i forcave paraqitej i ndryshuar në favor të Tokos. Grindjet dhe pakënaqësitë ndaj sundimtarit të ri të Artës shtynë mjaft feudalë shqiptarë dhe krerë bashkësish nga Parga, Paramithia, Margëlliçi e Janina (përfshirë bashkësitë e mëdha të mazrekëve e malakasëve) të dorëzoheshin përpara dhuratave dhe premtimeve që u drejtoi atyre me bollëk konti Karl Toko. Në këtë mënyrë, me një ushtri, lulen e së cilës e përbënin luftëtarët shqiptarë, ku shquheshin vëllezërit Muriq e Dhimo Bua, si dhe me ndihmën e një flote të ofruar nga mbreti i Napolit, Karl Tokoja, filloi t'i rrëmbejë Muriq Shpatës njërin zotërim pas tjetrit. Si pasardhës i kontëve nga familja Orsini të Qefalonisë, ai pretendonte të bëhej, ashtu siç qenë bërë ata një shekull më parë, despot i krejt Epirit.<br /> <br />Në këtë mënyrë, me luftë dhe më shumë me dredhi, Karl Tokoja u rrëmbeu Shpatajve një sërë kështjellash, fillimisht në jug të gjirit të Artës, si Katohinë, Varnakun, Kandilen, Anatolikon e Dragomestin (1401-1404). Prej këndej ai filloi sulmet dhe plaçkitjet në territorin e Angjelokastrë s e të Artës. Shumë shpejt Muriq Shpata u detyrua të lëshojë kështjellat e Riniasës e Ajtoit, që siguronin mbrojtjen e Artës. Gjatë një beteje me forcat e Tokos, u plagos rëndë e më tej vdiq edhe vëllai i legjendarit Gjin Bua Shpata, Sguroj, i cili të paktën në çastet e fundit gjeti ngushëllim kur pa se Muriq Shpata me forcat e tij po vraponte t'i vinte në ndihmë. I biri i Sguros, Pal Shpata, në pamundësi t'i ruante zotërimet që i la i ati në jug të gjirit të Artës, nxitoi t'ia ofrojë ato Venedikut. Më 1402 ai i propozoi këtij lëshimin e kështjellës së rëndësishme bregdetare të Lepantos si dhe vetë kryeqendrën e vet, Angjelokastrë n. Ndërsa mori në dorëzim të parën (1407), kundrejt një shpërblimi, Republika e Venedikut u mor vesh me Karl Tokon që e dyta, Angjelokastra, t'i kalonte këtij të fundit (1408). Në këtë mënyrë Shpatajt humbën përfundimisht zotërimet në jug të gjirit të Artës, në Etoli e në Akarnani.<br /> <br />Në kushtet e dobësimit e të përçarjes së krerëve shqiptarë, konti Karl Toko nuk e pati të vështirë të zinte vendin e despotit Ezau të Janinës, kur ky i fundit vdiq (1411). Krahas elementëve të parisë së qytetit, ku u shqua greku Simon Stratigopulos dhe dhëndri i tij, serbi Stefan Vojsllavi, dorëzimin e Janinës në duar të Karl Tokos e përkrahën edhe mjaft krerë e bashkësi shqiptare, brenda e jashtë qytetit, të cilët ai i kishte joshur me dhurata e premtime. Tashmë i pafuqishëm ndaj ngjitjes së rivalit të tij, Muriq Shpata nuk qe në gjendje të shfrytëzonte momentin e favorshëm pas thyerjes së ushtrive të Tokos nga Gjon Zenebishi në betejën e Kranesë, afër Mesopotamit (1411). Më 1415 ai vdiq, duke ia lënë barrën e drejtimit, të asaj që kishte mbetur nga Principata e dikurshme e Gjin Bua Shpatës, vëllait të tij, Jakupit, që kishte kaluar në fenë islame.<br />Jakupi tregoi që në fillim një dinamizëm e trimëri që s'e kishin karakterizuar vëllanë e tij. Me të u bashkuan mjaft edhe nga krerët apo bashkësitë shqiptare që ishin hedhur në anën e Karl Tokos, siç qe, p.sh., prijësi i shquar Muriq Bua.<br />Në pamundësi për ta thyer sundimtarin e ri shqiptar në fushë të hapur, Karl Tokoja i përgatiti atij një pritë në kështjellën e Vombljanës, afër Artës. I ftuar nga kështjellari i saj, njeri i Karl Tokos, gjoja për ta marrë në dorëzim kështjellën, Jakup Shpata u sulmua tradhtisht nga forcat e Tokos ndërsa u qe afruar me trupat e tij mureve të saj. Jakupi vdiq me shpatë në dorë mes luftëtarëve të tij. Me vrasjen e tij u shënua dhe fati i Artës dhe i gjithë zotërimit të Shpatajve. Më 4 tetor 1416 Karl Tokoja hyri në Artë. Pinjollët e fundit të Shpatajve ose pranuan të hyjnë në shërbim të Karl Tokos, ose emigruan drejt Moresë dhe ishujve të Jonit..Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-21688607503916587732009-02-23T07:10:00.000-08:002009-02-23T07:12:11.847-08:00BRIEF CHRONICLE ON THE DESCENDANTS OF OUR MUSACHI DYNASTY<span style="font-weight:bold;">BRIEF CHRONICLE ON THE DESCENDANTS OF OUR MUSACHI DYNASTY</span><br /><br />(1515)<br /><br />...<br />I, Lord John (Giovanni) Musachi, Despot of Epirus, having been expelled from my home by the Sultan and having been deprived of the said country, arrived in the Kingdom of Naples where King Ferdinand of Aragon, caring for my essential needs and those of my family, promised to assist me and give me land in Apice as well as other things. He also accepted us at his court. It was my misfortune, however, that he perished and that unexpected wars began. I was left like a ship without a rudder in the midst of a great storm, not even knowing the Italian language. But as it please God, I was able to raise you and ensure that you were nourished in that country, you my children, Lord Theodore, Lord Adrian, Lord Constantine and your two sisters Lady Helena and Lady Porphida, though this was not accomplished without trial and tribulation. When I arrived in this country, you, Lord Theodore, were one and a half years old, and you, Lord Adrian, were one and a half months old, whereas you, Lord Constantine, were born in this kingdom.<br />I wish you to know that the destruction of the Byzantine Empire, which also meant our own destruction, began with a disagreement between Palaeologus and Cantacuzene. This led to Palaeologus asking assistance from Murad I, the King of the Turks.. The latter set foot in Europe, it is said, in 1363.<br />Passing through all these countries, he occupied much land, among which was the city of Adrianopole (Edirne). When Murad the Second took power, he seized Serbia and Bulgaria in a huge onslaught. Lazar, the Despot of Serbia, and King Marko of Bulgaria and Theodore Musachi, the second-born of our family, and the other Lords of Albania united and set off for battle, which the Christians lost. It was there that the above-mentioned Theodore, who had a large band of Albanians with him, was slain. The said Lazar of Serbia was taken prisoner and later slain. Now began a period of continuous warfare with the Turks in Albania, in which many lords and gentlemen gave their lives. As mentioned above, it was a lack of courage among them that caused them to lose their states. The city of Croya (Kruja) fell during the reign of Bayazid the First, as later did Velona (Vlora), although we defended them without interruption. Nonetheless, the power of the sultan continued to grow and our power continued to diminish.<br />After a fierce attack by Bayazid, my grandfather, Lord Andrew Musachi, was dispossessed of a part of Devoli (Devoll) and Musacchia (Myzeqe), which he recuperated. He never lost any other part of the country. My father and your grandfather, Lord Ginno (Gjin), reigned over the country of our forefathers and, though he lost part of Myzeqe, he was able to retrieve it.<br />All the young lords of Albania thus died in battle. Only the following lords remained alive: Lord Arianiti Comnenus, Lord Coico (Gojko) Balsha, Lords Nicholas and Paul Dukagjini, my father Lord Gjin Musachi, Lord Andrew Thopia and Lord Peter Spani. They all lived to an advanced age and most of them reigned long. They had other children, too, but few in number because they were tied down by continuous warfare. Nonetheless, they defended the land as best they could, although they did lose much of the country.<br />Later, during the reign of Murad the Second, Scanderbeg arrived, the son of Lord John Castriota, who ruled over Matia (Mat) in Albania. His father had given him and his two brothers as hostages to the said Murad when they were all small. The other two died. When he turned Turk, the one called George Castriota became known as Scanderbeg, meaning Alexander and Bey, which is a ruler. When he grew up, he managed to gain influence and was clever and courageous. When his father died, he escaped from the sultan. It is said that when the sultan sent the Pasha of Roumelia to fight against the Hungarians, he sent Scanderbeg with him. The said pasha was defeated, the Turkish army routed, and the said Scanderbeg took flight with the others. As fate would have it, the chancellor of the pasha happened to be with him. Scanderbeg took him prisoner and forced him to issue a decree in the name of the sultan for the governor of Kruja to cede that territory to him. The chancellor finally agreed to sign the decree, although against his will. So he then slew the said chancellor so that nothing of the matter would ever be revealed. He then took to the road with a number of Albanians who were with him and, having arrived in Albania, entered Kruja. He presented the decree to the governor and the governor turned the place over to him. He thus became Lord of Kruja, a mighty fortress. All the rulers of Albania rejoiced at the event and Scanderbeg immediately became a Christian.<br />He then summoned the said rulers of Albania to a meeting at Alessio (Lezha). Some came in person and others sent their representatives. Thus the said Scanderbeg became their commander-in- chief in Albania and each of them donated either men or money according to his capabilities. Other sons of these noblemen also served under his command, taking part in the war and defending their country.<br />The said lord was skilled and courageous in warfare and became commander-in- chief, and everyone obeyed him.<br />The said Scanderbeg married the daughter of Lord Arianiti Comnenus and this lord sent my father, Lord Gjin, as a match-maker because the said Lord Arianiti was the brother-in-law of my father. He was married to Maria Musachi, the sister of my father, by means of whom, as I said, the marriage was concluded. He took Lady Andronica Comneniates for his wife, who was my cousin, and she adopted the surname Scanderbeg from her husband. Later, the said lord, by means of his virtue, his courage and with assistance from these other lords, carried out many an onslaught against the Turks and won many victories, though not without losses on the part of our lords and cavalrymen.<br />But in the end, the forces of the sultan increased and when Bulgaria, Serbia, Bosnia, the Morea and everything else that remained of these countries were taken, we were no longer able to resist.<br />They also took away from us Myzeqe and Belgrado (Berat), the aforementioned capital thereof. My father died a little earlier, not only of old age, but also of suffering and despair. His brother-in-law Arianiti Comnenus also perished.<br />Lord Scanderbeg, realizing that he was being overwhelmed by the enemy and that there was little hope left, fell sick with a fever in Lezha and died in 1466 at the age of sixty-three. You can imagine how much land was lost with [the death of] such a commander. There were few sons of noblemen left alive after such long and bloody battles. Almost all the old men had perished, either of old age or out of despair.<br />Lady Scanderbeg, his wife, departed for the Kingdom of Naples when her husband died. With her were their young son, Lord John, and my two sisters, whose husbands had been slain in fighting. One of them was Lady Maria who is the wife of Lord Musachi Comnenus, commonly known as Dangelino. The other one was Lady Helena who was married to Lord George Carles.<br />The aforementioned Lady Maria took with her only her grown-up daughter Lady Porphida. Helena also had a daughter with her, called Voisava. Other women arrived, too, and were well received by the said king.<br />I stayed behind in our country and the other noblemen remained on their land for a short time, for as long as the Venetians remained to support us. We were constantly wearied and were under attack for about six years. I had very little of the country under my control, for the other part of it had been captured.<br />I was still in our country, in Lesser Myzeqe, also known as Tomonishta, when King Frederick of Aragon, who was crown prince at the time, proceeded with the army of King Ferdinand, his father, to take Durazzo (Durrës) from the Venetians. I was called to assist by the proveditor of the Venetian government, which was situated in the said city of Durrës. I arrived in support of the Venetians with good troops, both infantry and cavalry, and freed Durrës from the said prince, Don Frederick. But the Venetians later made peace and I did not want to be part of it. Indeed they treated me as if I had been defeated. Such was my recompense.<br />Meanwhile, Mehmed, the prince of the Turks, had written me many letters and stated in them that in case I wanted to go over to him, taking you, my sons, with me, and would swear to abide by his faith, he would make me governor of the whole country and would keep us at his court and would make you great rulers. But at no time did I wish to abandon my true and holy faith, nor did I wish to inform you of his offer. I did not want to give way to greed and honours, despite the arguments he utilized to persuade me. Indeed, this very sultan later made peace with the Venetians when they gave him Scutari (Shkodra).<br />Not only did I refuse to have anything to do with this affair, but they wanted to hand me over to them. Because of this, some of the gentlemen of Durrës advised me to take flight immediately. I was obliged to dress up in the night and, thus disguised, set off on a boat which departed, without anyone knowing who I was. I arrived in this country in about the year 1476. Such was the situation of the other rulers of Albania. Some departed and others turned Turk. All of them were ruined. My wife, your mother, Maria Dukagjini, was in her last month of pregnancy with Lord Adrian when we were in flight in the city of Durrës, and hid at the home of some noblemen, who were friends of ours. It was there that the aforementioned Lord Adrian was born. He was taken to be baptised as if he were a baby of a peasant found somewhere, so that no one would know whose son he was and who his godparents were. Lord Theodore and Lady Helena found refuge with other noblemen, without betraying who they actually were. But subsequently, when suspicion arose, the Turks came and searched the town for your mother and her children. Your mother hid in the headboard of a bed under a feather mattress and the bed was made up so that no one would notice her. When the Turks searched the house, they were unable to find her, thanks to God in his mercy. In this manner, she and her children were saved from the wrath of the Turks and were not delivered into their savage hands. The aforementioned noblemen and some other good people, who were our vassals, managed within a month to lease a boat and send her and her children secretly to Apulia, where they arrived safe and sound.<br />For this reason, I beg you, my children, to fear and to love God, and I appeal to you to be good Christians, if you wish to have my blessing, for it was the sins of the rulers of the Greeks, and indeed our own ones, too, which first plunged us into this abyss of pain and suffering. Be humble and devout and always avoid sin. Have faith in the Holy Trinity and in the Most Sacred Mother of our Saviour, who will save your souls and give you good health. Take to heart Christian teachings, do good and righteous deeds and return to your homeland.<br />I am leaving you with this brief chronicle, so that when God in his mercy should deign to return you to your homeland, you will at least know some details of your country and of your forefathers. From the little information I have, I would like to inform you of the names of your forefathers, who held sway and who were expelled from your land and country by the sultan. Alas, I cannot tell you anything of the first ruler in ancient times because the chronicles of this country have been lost, but I do wish to bring to light the little I know and what people have told me.<br />They say in fact that our dynasty stems from the city of Constantinople and came to rule over Epirus in Albania.<br />From the start, it is important that you learn our family name, and what the reason was that we are called Molosachi. You should know that our family name comes from the land of the Molossi, known as such since ancient times. We were rulers of that land and thus they called us. The word Molosachi was then corrupted into Musachi.<br />You should also know that the emblem of our dynasty since ancient times has been a flowing fountain which flows in two streams, one on each side. This is the fountain of Epirus about which many authors have written that it extinguishes a lit torch and lights an extinguished torch. Later, we also had a two-headed eagle crowned with a star in the middle, and as you know, we have cherished this fountain ever since that time for undertakings and ceremonies.<br />These arms of ours are ancient, and both the arms and the family name come from that country.<br />The emblem of your mother’s dynasty is a white eagle. She comes from the Dukagjini family, a noble dynasty, so do not forget where you come from.<br />I can confirm to you that Andrew Molosachi or Musachi was the sebaston cratos and ruler of Epirus, which in Albanian is called pylloria. He ruled all of Myzeqe and other districts.<br />This Myzeqe is the country of the Molossi and was thus named after them. We have been the rulers of that country from ancient times to the present day and took on the family name Molosachi, but the word Molossia was corrupted and is pronounced Mosachia and in Albanian it is called Myzeqe. This Molossia is in actual fact Epirus, as was mentioned above. It is a part of the whole land to be described below, which today is part of Epirus as far as I remember. I am telling you what I know and what I have heard.<br />May you know that sebaston cratos means commander-in- chief of the emperor. It is one of the five titles which the emperor accorded. Lord Andrew Musachi held this title.<br />When you come upon the city of Belgrade (Berat), you should know that it is the one in Epirus and in Myzeqe, and not the one in Hungary.<br />When you come upon the name Theodore Musachi Chiscetisi (Kishetisi), know that Kishetisi means long-haired. And indeed they wore their hair long. In Albanian, the word ‘kishet’ (gërshet) means ‘braids’ and that was the way they were accustomed to wearing their hair, as far as I remember. Even in our times, they usually wore their hair down to their shoulders in our principality. This is why I mention this.<br />And when you come across the term despot, be aware that this means prince and is the foremost title given by the emperor.<br />I must explain in particular what this post or title means, which in spoken Greek is called sevastocrator. In written Greek, they say sebaston cratos. The meaning is as follows: sebaston means ‘consecrated, honourable, venerable, worthy of honour, reverence and respect,’ in Latin augustem et venerabile thus sebasto civitas Augusti nomine dedicata, cum antea Samaria diceretur (Strabo, book 16). The word cratos means ‘power, government or reign,’ in Latin potentia, imperium. Such is the meaning of the title sebaston cratos. This is explained in the dictionary and the Greeks have explained it in the same way. Thus, as I have stated, sebaston cratos or in the spoken language sevastocrator, has the significance of the aforementioned dignitary, being a combination of two words, sebaston and cratos.<br />As far as I remember and have heard, the forefathers of our Musachi dynasty are the ones referred to here below:<br />Lord Andrew Sevastocrator, and after Andrew comes<br />Lord Theodore Kishetisi, and after Lord Theodore comes<br />Lord Andrew the Despot, and after Lord Andrew the Despot comes<br />Lord Gjin, and after Lord Gjin comes<br />Lord Andrew, and from Lord Andrew comes<br />Lord Gjin, my father, and from Lord Gjin I come<br />myself, Lord John, and from me come<br />you, Lord Theodore, Lord Adrian and Lord Constantine, my sons.<br />I have informed you in this written chronicle of the forefathers of our family in direct lineage. Now I would like to make known what regions they governed, as far as I am aware.<br />Lord Andrew Sevastocrator possessed and ruled over the regions referred to below:<br />The town of Berat which is the capital of Myzeqe, i.e. the whole region of Myzeqe beginning on one side at the border with a village called Carugua (Garunja), and at another side with the village of Giossi (Gosa), and at another side with one called Basti (Bashtova) and on another side with one called Miliota where the river Shkumbin flows, and all of Myzeqe from the town of Berat down to the river Vjosa, to a place called the Two Stones.<br />He also possessed and ruled over the other part of Myzeqe, near the aforementioned town of Berat, at Tomonishta, which is in Lesser Myzeqe.<br />He also possessed and ruled over the region of Selenizza (Selenica) right down to the coast, which has many villages.<br />He also possessed and ruled over the region of Tomorniza (Tomorica) with all the villages in the valley and on the mountainside of Thomorri (Tomor). These are about sixty villages in all, beginning with Dardasi (Dardha) and all the others at Tercotigue (Tërrova).<br />He also possessed and ruled over the region of Sclepari (Skrapar) with eighteen villages. He also possessed Serchi, Midegni, Sereci (Zerec) and Duscari (Dushar).<br />He also possessed and ruled over the region of Opari (Opar) which is inhabited by Slavs, with the hamlets of Festazzi (Peshtan), Beci, Maserecchi (Mazreka), Lodari (Lavdar), Mariani (Marjan) and Ceriasceli (Çemerica?), all of which are inhabited by Albanians.<br />He also possessed and ruled over the region of Greater Devoll. It should be noted in this respect that there is a place there called Vescop (Voskop), which is in ruins.<br />He also possessed and ruled over the town of Corizza (Korça) up to a village called Savoiana (Sovjan) and also the village of Viola, where they catch many big fish and eels.<br />He also possessed and ruled over the region of Lesser Devoll up to Nestramo, a town which is in ruins.<br />He also possessed and ruled over the town of Costurri, including all the surrounding villages. He took this town by force of arms from King Marco. I would like to stress in this respect that the said town of Costurri or Castoria is a fair town with a broad plain leading to it.<br />From this Lord Andrew Molosachi was born Theodore Musachi Kishetisi who possessed all the above-mentioned lands.<br />From this Lord Theodore was born the second Lord Andrew Musachi, who was sevastocrator and who fought with King Vukashin. Vukashin was the king of Bulgaria who ruled land almost all the way to Adrianopole and who was always among the great enemies of the emperor of Constantinople.<br />The king had made ready a great army and had arrived to attack Epirus, which was under the rule and reign of the aforementioned Lord Andrew. The aforementioned Lord Andrew, getting wind of the activities of the said king, assembled a great army from his country. He took with him all the barons and nobles and indeed his relatives and friends, and set out to meet the said king. They met at a place called Mount Peristeri where there is a spring called Dobrida which is the border between Albania and Bulgaria. And as the day dawned, the said king was vanquished in those cliffs. He was taken prisoner, as was a son of his called Duslandi. When he received word that Lord Andrew had won such a victory, the emperor of Constantinople rejoiced, since Lord Andrew had removed his greatest foe almost from under the walls of Adrianopole. As a token of his delight and pleasure at such a great victory, the said emperor bestowed upon him his coat of arms, that is, the two-headed eagle crowned with a star in the middle, this being the imperial coat of arms, and gave him the title Despot of Epirus, and with it, a golden seal as a sign of authority. He also sent him a despotic throne into which the above-mentioned eagle was wrought in pearls. He was also invested with the town of Castoria, which Lord Andrew had taken by force from King Marco. In this undertaking, he had called upon the assistance of his son-in-law, King Balsha, who was married to Lady Comita Musachi, his first-born daughter.<br />He had also called upon the assistance of his other son-in-law, Lord Groppa, ruler of the town of Ocrida (Ohrid) which included much surrounding land belonging to him. The town of Ohrid is situated beside a lake from which the river Drin springs and in which many carp, trout and other fine fish are caught. This Lord Groppa of Ohrid was married to Lady Chiranna, his second daughter. Thus he subjugated the said town of Castoria which remained under the rule of our family.<br />From the said Lord Andrew Molosachi the Despot were born three sons and two daughters. The first-born was called Lord Gjin, the second Lord Theodore and the third Lord Stoya. Of the daughters, the first one was called Lady Comita Musachi and the second Lady Chiranna. He left all of his land, with the exception of Berat, Myzeqe and Castoria, to his first-born son, Lord Gjin Musachi. To his second son, Lord Theodore, he left Berat and Myzeqe, and to his third son, Lord Stoya, he left Castoria with all the villages and estates belonging to it..<br />His first daughter, the above-mentioned Lady Comita, was married to the said King Balsha who held sway in Shkodra, Bar, Kotor, Šibenik, Trogir and much other land. His second daughter, Lady Chiranna, was married to the said Lord Groppa, Lord of Ohrid or Debria (Dibra).<br />The first-born, the said Lord Gjin, had five children, the first of whom was called Andrew Molosachi, the second Lord Materango, the third Lord Blaise, the fourth Lord Bogdan and the fifth Lord Laldi.<br />From this third Andrew Musachi was born Lord Gjin, my father, and from Lord Gjin, were born me, Don John, and my brother, Lord Andrew, as well as six girls.<br />I myself, Don John Musachi, had three sons and two daughters. The first one was Don Theodore, the second Don Adrian and the third Don Constantine. My first daughter is Donna Helena and the second Donna Porphida, who is staying with Queen Joan, sister of the Catholic king, who is Queen of Naples and the wife of King Ferdinand the Elder. From my brother Lord Andrew was born Lord Gjin.<br />This second Lord Andrew, who captured the said King Vukashin, King of Serbia and Bulgaria, was married to the daughter of Lord Paul Sevastocrator. His wife was called Euthymia, meaning ‘honoured.’<br />This Lord Paul ruled over a province called Ghora (Gora) which is near Lake Ohrid. Lord Andrew Musachi, the said second despot, and his wife, Euthymia, as she was called, were buried in the town of Durrës, within the church of Saint Anthony, to the right side of the main altar, in a beautiful grave made of marble and containing the following epitaph: ‘Here lies Lord Andrew Molosachi, Despot of Epirus.’<br />From the said Lord Andrew, the second, was first born the said Lord Gjin, who married Lady Suina, the daughter of Lord Materango Arianiti Comneniates.<br />The son of the said Lord Gjin was Lord Andrew the third and was married to Lady Chiranna who was the daughter of Lord John Sarbissa (Zenevisi), lord of the town of Ariocastro (Gjirokastra) and Evaguenegiana (Vagenetia), an extensive territory. This lady received as her dowry a territory called Grabossa.<br />This Lord Andrew the third had two sons and two daughters. The first son was called Lord Gjin the second, and the second one Lord Theodore Musachi. The first daughter was called Lady Maria and the second Lady Helena. This Lord Gjin the second was married to Lady Chiranna, who was the niece of Lord Paul Sevastocrator, and from the said Lord Gjin, I was born, Lord John. The aforementioned second son, Lord Theodore, his brother, was slain in warfare with the aforementioned sultan and left no direct heirs. My father, the said Lord Gjin, became his heir. The said Lady Maria, the sister of my father, was married to Lord Arianiti Comnenus, Lord of Cerminica (Çermenika) and of Mochino (Mokra) and Spatennia (Shpat) up to the river Devoll, which divides his land from ours and constitutes the border. The second daughter, the said Lady Helena, was married to Lord Philip who had a large estate in Ragusa (Dubrovnik).<br />The said Lady Maria and Lord Arianiti Comnenus had eight daughters. The first was called Lady Andronica, the second Lady Voisava, the third Lady Chiranna, the fourth Lady Helena, the fifth Lady Despina, the sixth Lady Angelina, the seventh Lady Comita and the eighth Lady Catherine.<br />The first daughter, Lady Andronica, was married to Lord Scanderbeg Castriota, who was Lord of Dibra, Mat and Kruja down to the sea, and of Deberina, also called Randesio (Renc?), and of the province of Guonimi (Gjonëm).<br />This Lady Andronica and Lord Scanderbeg gave birth to Lord John Castriota who was Duke of Saint Peter in Galatina, and this Lord John was married to the lady Donna Erina Palaeologus, who was the daughter of Lord Lazar, Despot of Serbia. They had many children who died. Only two of them survived: a boy and a girl, Don Prince Ferdinand Castriota who is Duke of Saint Peter, and a girl called Donna Maria Castriota.<br />The second daughter called Donna Voisava was married to Lord John Cernovichi (Cernojeviƒ), Lord of Montenegro and Zeta, and they had two sons. The first one was called Lord George and the second one was Lord Scanderbeg.<br />Lord George married and had two sons. The first one was called Lord Solomon, the second Lord Constantine, as well as three daughters. Two of the latter married in Hungary and the third one in Venice. The said Solomon died and Constantine married in Venice.<br />The second son, the said Lord Scanderbeg, turned Turk and now rules the land of his brother, which was given to him by the sultan for his having turned Turk.<br />The third daughter, Lady Chiranna, was married to Lord Nicholas Dukagjini. She was the only daughter among brothers, and gave birth herself to two sons. One died and the other turned Turk and became a pasha and a great commander of the sultan.<br />The fourth daughter, Lady Helena, was married to Lord George Dukagjini, from whom many children were born and all turned Turk. One called Scanderbeg is still alive and is a sandjak bey.<br />The fifth daughter, Lady Despina, was married to Lord Tanush Dukagjini. They had two children: a boy and a girl. The boy died. The girl, Lady Thodora, was married to [...] had two sons, Lord Blaise and Lord Jacob.<br />The sixth daughter, Lady Angelina, was married to Lord Stephen, son of the Despot of Serbia called Lord George. The said Lady Angelina and Lord Stephen had two sons and one daughter. The sons died. The daughter was called Lady Maria and married the lord Marquis of Monferrato. They had two sons. The first one was called Lord William who married the sister of Monsignor d’Alençon, who is now the dauphin of France. This nobleman had two children: a boy and a girl. The boy is now the Marquis of Monferrato and the girl married Lord Frederick, Duke of Mantua. The other brother, Lord George, died without children.<br />The seventh daughter, Lady Comita, married Lord Gojko Balsha who is Lord of Misia. They had two sons and one daughter. The sons died in Hungary. The daughter, Lady Maria, married the nobleman, Count of Muro, and had two daughters. The latter were called Donna Beatrice and Donna Isabel. The first lady, Donna Beatrice, married Prince Ferdinand Orsino, Duke of Gravina, and the other one, Princess Isabel, married Lord Louis of Gesualdo, Count of Conza.<br />The eighth daughter was Lady Catherine who was married to Nicholas Boccali. They had two sons, Lord Manoli and Lord Constantine Boccali, and two daughters.<br />Now let us turn to the five brothers who are as follows: Lord Andrew Musachi, Lord Materango, Lord Blaise, Lord Bogdan and Lord Laldi.<br />I have already told you about Lord Andrew. As to Lord Materango, I can tell you that he was the father of Lord Gjin Molosachi Materango. From this Lord Gjin was born Lord Andrew who turned Turk, and the father, Lord Gjin, was slain by the Turks. Their domain was known as Gora and as such, he was called Lord of Gora.<br />The third brother, Lord Blaise, had five sons. The first one was Lord Bogdan, the second Lord Gjin, the third Lord Constantine, the fourth Lord Theodore and the fifth Lord John. He also had two daughters. The Turks captured all the five sons and murdered them by breaking their bones with hammers. One of their sisters was married to Lord Constantine Miserri who was Lord of Guasciti and who was also slain by the Turks. The sultan made his son Pasha of Romania and gave him his daughter for wife. Another daughter was called Lady Theodora who was married to Lord Paul Zardari who was the son of Congo Zardari and ruler over a land called Zardaria. The said Paul had another brother called Caragnus begla (Karagush Bela?), who had two children. One of these was called Hasan Bey and the other Avar Bey, both of whom are now in Turkey. From this Lady Theodora and the said Lord Paul was born Lady Maria who was married to Lord Brana Conte (Vranakonti) , Duke of Ferrandina.<br />To the fourth brother, Lord Bogdan, was born a boy called Gjin Musachi Bogdan. Bogdan died and was survived by his son Gjin Bogdan who had a barony in Tomorica called Merlona (Milova).<br />Lord Laldi, the fifth brother, had a son called Lord Andrew Musachi, and this Andrew married Lady Theodora, the sister of Lady Comita who was married to Lord Andrew Musachi the Blind, Lord of Copes and of other villages.<br />Lord Andrew, my grandfather, had two sisters. The first was called Lady Helena and the second Lady Condisa. The said Helena was married to Lord Ajdino Clopes who was Lord of Vresda (Vreshtas?) and had two sons. One of these was Lord Haxhi Bey and the other one was Lord Hasan Bey. He also had a daughter called Lady Despina who was married to Lord Ali Bey, a Turk from the sandjak of Ciorno. The said Lord Haxhi Bey had sons, one legitimate called Hajdin and the other a bastard called Agu Bey. Four children were born to the said Lord Hasan Bey. The first one was called Andri Bey, the second one Cler Bey, the third one Ali Bey and the fourth one Murad Bey.<br />The aforementioned Lady Condisa, the second daughter, was married to Suleyman Bey, from whom two sons were born: the first one was called Andri Bey and the second one Ali Bey.<br />Lord Petro Musachi was the cousin of my father. He was married to Lady Angelina and had a son called Hasan, whom the sultan made Pasha of Romania and who was slain in Persia during a war at the time against the Sofi. You should know that you have a relative in Turkey called Hajdar Bey, who was Lord of Svernia (Zvirina) near Sovjan. He was married to a blood cousin of mine called Lady Chiranna, the daughter of Lord Andrew Musachi the Blind. From the two of them was born a son called Hasan Bey. The said Lord Andrew the Blind was a blood cousin of my father and was married to Lady Comita, the sister of my mother, from whom three sons were born. The first was called Mighiria, the second Lord Paul and the third Lord Blaise.<br />I, Lord John, had six sisters. The first one was called Lady Suina, the second one Lady Maria, the third one Lady Helena, the fourth one Lady Comita, the fifth one Lady Condisa and the sixth one Lady Theodora.<br />The first one, Lady Suina, was married to Lord Musachi Comnenus, the son of Lord Comnenus Arianiti who ruled over a land covering part of Çermenika and part of Mokra. The main village there is called Liborasi (Librazhd), the other villages are called Drago, Stugna (Dragostunja) , Dorisa (Dorëz), Zuchisi (Qukës) and Guri (Gurra), in addition to other hamlets. The said Lady had two sons. One was called Comnino and the other Arianiti. She also had three daughters. Two of these died and the third one, the youngest, was called Lady Yela, who was married to the son of Lecca (Lekë) Dukagjini, called Cola (Kolë) Dukagini. He was killed and the sultan married the said Lady Yela off to Sinan Bey, who was the son of Bogdan Musachi. With him she had two sons, who are Turks.<br />The second daughter, Lady Maria, was married to Lord Musachi Comnenus, commonly known as Dangelino, who had a manor called Biesca (Bjeshka?) and quite a number of other hamlets in Çermenika and Tamadia. There are four Marguesi (Murras?) villages which are near Paglola (Pajova). The said Lady Maria had one daughter called Donna Porphida Comneniates who was raised at the court of Queen Joan, sister of the Catholic king, who is Queen of Naples and the wife of King Ferdinand the Elder. The said Princess Porphida was married to Lord Giulio of Valignano, a baron in the Abruzzi region, who was the great esquire of the said queen. Her children live in the town of Chieti. With her husband, she had two sons and two daughters. The first son was Lord Giovanni Giacomo of Valignano and the other one was Lord Geronimo who died leaving no heirs. The first daughter was called Lady Hipolita Maria and was married to the nobleman Baron della Tolfa, the son of Lord Gentile della Tolfa. The other daughter, Lady Joan, was married to Lord Giovanni Vincenzo Brancazzo, a Neapolitan nobleman, and had no children. The said Lord Giovanni Giacomo had two sons. The first one was called Lord Anthony and the second one Lord Julius Caesar, who are in the town of Chieti, as I have said.<br />The third daughter, Lady Helena, was married to Lord George Blandisi, or Carles, who owned Lower Dibra, Postea, Bellechi and many other villages. From him was born the lady Donna Voisava whom the said queen raised at her court and married to Lord Francesco Martino in Teano. She had many children: three sons and three daughters.<br />The first, Lord Frederick, had three children and then died. Lord Giovanni Ferrante died without sons. Lord Alphonso is in Teano and has children. Lady Porphida had one daughter by her husband, Lord Giovanni Battista Caracciolo, and died without sons. Lady Giovanna became a nun. Lady Andronica the third was married to Lord Giovanni Antonio Ayno, with whom she had one son.<br />The fourth daughter, Lady Comita, was married to Lord Arianiti, the son of Lord Musachi Arianiti, who owned a fine barony in Çermenika. All of their sons were killed and only one daughter remained, who was married to the son of Lord Helichis, the ruler of the land of Montenegro.<br />The fifth daughter, Lady Condisa, was married to Lord Duche, the son of Ajdin, who ruled over Neppe and many other villages in Shpat.<br />The sixth daughter, Lady Theodora, was married to Lord Voisavo Balsha or Basscichi (Balšiƒ), who had a fine territory. The said lord was the brother of the father of the lady Countess of Muro and was called Gojko Basha. The said Lord Voisavo died without children and the said lady later married Lekë Dukagjini, but had no children..<br />Let me also tell you that Lady Chiranna, my mother, had two brothers. The first one was called Lord John and the other one Lord Balsha. From Lord John was born Lord Paul and Lord Gjin, who turned Turk, and from Lord Balsha was born one son called John, who turned Turk, too, and one daughter who was married to the son of Lord Zorca.<br /><br />Note<br /><br />I would also like to inform you, my sons, that in Albania there are some regions which do not have rulers or even heirs at the moment. Among them is a place known as the region of Prespi (Prespa) and Torrichi, his son, whose country has now fallen to us because it belonged to our lineage.<br />There is also another region, the town of Gjirokastra and Vagenetia and Paracalo (Parakalamo) . In this region, there is a castle called Ostravilla which is now in ruins. This place belonged to Lord Simon Sarbissa (Zenevisi) who is the cousin of my father because Lady Chiranna, my grandmother, was the daughter of Lord Giovanni Sarbissa, Lord of Gjirokastra and of the aforementioned region. He was the nephew of my grandfather. Therefore, this land belongs to us, together with a place called Grabossa, which the said Lady Chiranna Sarbissa, my grandmother, received as her dowry.<br />There is another place called the town of Ohrid which is also called Dibra and which is an archbishopric. This town of Ohrid has a fine countryside, which earns it well over twelve thousand ducats of gold. This region belonged to Lord Groppa who was married to Lady Chiranna, the second daughter of Lord Andrew Muzachi the Despot, and since he had no heirs, it belongs to us.<br />Be aware, my sons, that on our land in Tomorica there is a hamlet called Orchova at the side of a mountain, and a river flows past the said hamlet from the other side. Between the said hamlet and the mountain flows a torrent and near the said torrent, on the mountain side of it, there is a vein of gold. Do not forget this, because it is our land.<br />Know also that the said country of Prespa, with all the land which was under the rule of Lord Comnino Prespa and of Torrichi, his son, are part of this inheritance from your grandmother, Lady Chiranna, as their closest relative. I also wish to tell you that within this region there is an island on which there is a place with a monastery and the body of Saint Archelao (Achilles).<br />I would also like to inform you that Vlora and the town of Canina (Kanina) with all their estates were part of our dynasty in ancient times and belong to you. If anyone should oppose you, asserting that they were ruled by Mark, King of Serbia, reply that this is true, but only in the following manner. You should know, my sons, as I mentioned earlier, that King Balsha was married to Lady Comita Musachi, the daughter of Lord Andrew Musachi the Despot. From him she bore a daughter called Regina who was married to Marko, King of Serbia. Gjin Molosachi, the brother of the said Comita, bequeathed to the said Regina, his niece, the said towns of Vlora and Kanina with all their estates as a dowry . However, the said niece latter died without leaving behind any heirs by her husband.. Nor did her mother, Lady Comita, leave any heirs by her husband, King Balsha. And since they now have no heirs, the said land returns to its bequeathers and, as such, it belongs to you and thus returns rightly to the domains of the Musachi dynasty.<br />You should also know that the town of Castoria which was formerly ruled by King Marco, from whom it was taken by force of arms by Lord Andrew Musachi the Despot, is a beautiful town with a broad entrance. The said Lord Andrew left it to his last son called Lord Stoya, who died leaving no heirs. It thus fell to his brother called Lord Gjin, your great-grandfather, so it has always been part of our dynasty, until it and other land fell to the sultan.<br />It must be noted, as I have said above, that the real name of Lady Scanderbeg was Andronica, from the house of the Comneniates or, more exactly, Comnenus, but she was called Scanderbega after her husband. She is my first blood cousin and was the daughter of Lady Maria Musachi, the blood sister of my father. She was married to Lord Arianiti Comnenus. Thus we are blood cousins, born of brother and sister.<br />May you know that Lady Maria of Balsha, now Countess of Muro, is my second cousin because she is the daughter of the aforementioned lady Donna Comita Comnenus, the sister of Lady Scanderbeg, who was the daughter of Lady Maria Musachi, my aunt. And the Duke of Saint Peter was also my second cousin because he is the son of Lady Scanderbeg, who is my cousin in flesh and blood.<br />You should also be aware that the Marquise of Monferrato is my second cousin, as she was the daughter of Lady Angelina, the sister of the said Lady Maria Musachi, both these women being daughters of Lady Maria Musachi, my blood aunt, the sister of my father.<br />And the great lady Donna Porphida of the Comneni is my blood niece, as she is the daughter of the lady Donna Maria, my sister. The said Donna Porphida was married to the aforementioned Lord Giulio of Valignano.<br />And the said lady Donna Voisava Carles who was married to Lord Francesco Martino, was my niece because she was the daughter of the lady Donna Helena, my sister.<br />It would also seem essential for me to inform you in this chronicle about the family of your mother, where she comes from and in what manner. I mentioned to you that she was of the house of Dukagjini and you should know why they were the ruling dynasty in Albania. It is said that they took their origins in ancient times from the Trojans and then moved to France. They had two sons who returned to Italy at the time when the King of France and other Christian princes were undertaking a campaign to conquer Jerusalem. Having thus arrived in Italy, one of the said brothers took up residence there and became Lord of Este and later, with time, of Ferrara, as they are now. The other brother, who was called Dukagjini, took part in the said campaign to conquer the Orient and then he returned to Albania. He took over an area called Sadrima (Zadrima) and villages called Fanti (Fan) and villages called Montenegro and another region called Paliti (Pult) and Flati (Flet). There he built a castle called Flet and had a small town called Sati (Shat) which is now destroyed. All the places which we mentioned above are now known as Dukagjini territory, named after their rulers, the lords of Dukagjini. The first Lord Dukagjini was slain by his vassals in the villages of Elefanti (Ndërfanë) because the bishop of that diocese had looked at his wife in a dishonourable way and the said lord slew the said bishop in the church of Saint Mary of Ndërfan. For this reason, the said lord and all of his household were slain. No one survived, with the exception of one little child who had hidden and was spirited off by one Stephen Progano of the village of Calameri (Kallmet). When the boy was old enough, the said Stephen gave him his daughter for wife. With the advice and assistance of the said Stephen, he took over the possessions of his original father and took on his name, i.e. Dukagjini. From this son were born many other children in direct lineage, many descendants whom I cannot remember, except for one George Dukagjini. He had two brothers, one called Tanusso (Tanush) and one called Dukagjini. The first brother, George, was Lord of Zadrima. The second one, called Tanush, was Lord of Fan and the rest of the country. The third brother, Dukagjini, had as his part of the country, eight villages in Zadrima. He married and set up house in Shkodra. They had children and from this third brother was born the dynasty of the Dukagjini which was in the said town of Shkodra and which is now in Venice where they are barons, as I have said.<br />Of the first-born son, the aforementioned George Dukagjini, was born Nicholas Dukagjini the Elder, and other brothers. Of the second son, Lord Tanush, was born a second George and other brothers, of whom many other heirs would later stem and rule over the land. Some of them died natural deaths and others in battle. Few of them survived, and finally there remained only one Paul Dukagjini who was married to the sister of Lord Arianiti Comnenus, the father of Lady Scanderbeg. When the said Paul and his sons perished, the dynasty of the true Dukagjinis died out. No one was left of this actual dynasty. There are only, as I have said, the ones in Venice, who stem from the last brother, the aforementioned Dukagjini.<br />Do not forget that Lord Gjin Musachi, my father and your grandfather, died in Sereziabunga and was buried at the church of Saint Mary which he himself had built in Bunga. His grave is just outside the church on the south side. My mother and Lady Chiranna, my grandmother, the mother of my father, also lies buried at the said church, on the west side. The said lady, my grandmother, built the church of the Holy Trinity in Laudari (Lavdar) near Ceria (Xerje) and, in the same fashion, our descendants built the church of Saint George in Erosto.<br />I am dividing my principality among you, my sons. God in his mercy has left it in your hands.<br />To you, Don Theodore, who were born first, I leave Berat and all its possessions, all of Myzeqe and the town of Kanina and its possessions and Sclipario (Skrapar).<br />To you, Don Adrian, I leave Tomorica together with all its villages and hamlets: Serchi, Midigni, Zerec, Dushar, Opar, Lavdar, Marjan and Vescopebeci. In addition, as I said, I leave to you the region of Opar and Lavdar up to the said hamlet of Marjan. I also leave you the region of Greater Devoll with the town of Korça and the hamlet of Sovjan.<br />To you, Don Constantine, I leave the whole region of Lesser Devoll and the town of Castoria together with all its villages up to Nostramo which is a ruined city.<br />I would also like you to know the titles of the Byzantine Empire. There are five major titles. The first title is that of emperor. The second title which has been accorded is despot which is the same in Greek as the Latin word for king. It is unique and sacred, similar to the status of a king. The emperor was wont to bestow this title upon his brothers, his sons-in-law, his brothers-in- law, his sons and other great nobles seen to be worthy of this title. It was accorded also in inheritance to their descendants, as it was to us in perpetuity. The third title was sevastocrator. The fourth title was magacissate (megas domestikos). The fifth title was pagnipersevastos (panhypersebastos) . These, after the despot, are high courtly titles, as I have said. Those who held any of these five titles were also addressed with the title ‘holy majesty’ (sacra maestà). They all had the right at receptions to bear their double-headed eagle in various forms and colours, as can be seen clearly in the seal of the pope, devised by a Greek called Gemisto.<br />In the Byzantine Empire, there were the following despots. The first one was the Despot of Serbia who was called Despot Vuk Vukoviƒ. He was succeeded by the Despot George, and George was succeeded by the Despot Lazar with his two brothers, but this despot did not survive long because his country was overrun by the sultan and their lineage was wiped out with his death. The second one was Despot Codrilli, the Despot of Sagorana. The third one was the Despot of Nicopolis and of Adrianopole. The fourth one was the Despot Andrew Musachi, Despot of Epirus. The fifth one was Despot Charles Tocco, Despot of Larta, the first despot of this family. From him stems Lord Charles who resides in Rome, the son of Leonard, who was the grandson of the said first Despot Charles. He had no legitimate children and his inheritance was taken over by the said Lord Charles the Second.<br /><br />Despots of the Palaeologus dynasty<br /><br />The sixth one was Lord Andrew, Despot of Risa. The seventh one was Despot Andronicus, Despot of Salonika. The eighth one was Despot Theodore, Despot of Silvera. The ninth one was Despot Demetrius, Despot of Mistra. The tenth one was Despot Thomas, Despot of Patras.<br />The first five aforementioned despots were the sons of the Emperor Emanuel of the house of Palaeologus. Thereafter came John Cantacuzene and there were other despots, too, but I don’t remember their names.<br />Know also that Lord John Castriota, the father of Lord Scanderbeg, was married to Lady Voisava Tribalda, with whom he had four sons and five daughters.<br />The first son was called Repossio, the second Stanisso (Stanisha), the third Constantine, and the fourth George. The said Repossio was a religious man and journeyed to Mount Sinai where he became a monk and died. The other three were given by their father to the sultan, as you learned earlier.<br />The first daughter was Lady Maria, the second Lady Yela, the third Lady Angelina, the fourth Lady Vlaica and the fifth Lady Mamiza (Mamica).<br />The first daughter, Lady Maria, was married to Lord Stephen Cernojeviƒ. The second, Lady Yela, was married to [...]. The third, Lady Angelina, was married to Lord Vladino Arianiti Comnenus. The fourth, Lady Vlaica, was married to Lord Balsha, and the fifth, Lady Mamica, was married to Lord Musachi Thopia.<br />From the said third daughter, Lady Angelina and the said Lord Vladino Comnenus or Comneniates was born the aforementioned Musachi Comnenus, commonly known as Dangelino. He was the nephew of Scanderbeg. He was married, as I have said, to my sister Maria, and from them was born Donna Porphida Comneniates who, as noted above, was with the queen. For this reason, she was called the Great Donna Porphida.<br />From the fourth sister, Lady Vlaica, who was married to Lord Balsha, was born John and Coico Balsha. This Lord Coico was the father of the lady, Countess of Muro.<br />The fifth daughter, Lady Mamica, was married to Musachi Thopia after Lord Scanderbeg forced him to divorce his first wife called Lady Zanfina or Suina Musachi and to marry Lady Mamica, his sister, as you will see later. The father of Lord Moses Comnenus Arianiti was Musachi, the brother of Lord Arianiti Comneniates. His mother was called Lady Voisava and this Lord Moses was married to the said Lady Zanfina or Suina Musachi, who had been the wife of Lord Musachi Thopia, whom the said Scanderbeg caused to be divorced. From Lord Moses and Lady Zanfina was born the father of Lady Joan Comneniates who is in Naples, married to Lord Paul Brancazzo. This Lord Moses was a courageous man.<br />I would like to add that our land in Tomorica had four barons whom I know of. One of them was Gjin of Bogdan who ruled over Barlois and five other villages. The other one was Bardi Fachiemiri (Bardh Faqëmiri) who had two other villages called Barci (Barç). Then there was Joan Visagni (Vishanj) and a Duke of Dobril (Dobrenj?) who had Gurisciti (Gurishta). Another was Basan Bilochisi who had only Disguimari, and there was another one who had only one hamlet called Aidin. There were also two others from the Cervota lineage. One was John Cervota and the other Martin Cervota. There was also a Count Balguri (Ballguri) who had a village called Guerbisi (Gjerbës) and who was the voyvode of Tomorica.<br />As I have stated, the said region of Tomorica belonged to our family and the said barons were subject to us, and the said voyvode was appointed as governor by our family. The word voyvode means the same as a captain or governor.<br />May you also know that Nicholas Saccati was baron in two villages in Sendia and had three daughters. The first one was married to Lord Comnenus Arianiti, the second one did not marry, and the third one was married to the father of Lord Domenico Sati. Lord Domenico was married to Lady Philippa Ivana and from her was born Lady Andronica, the wife of Lord Gjin, who resides in Misagne (Miza?).<br />I would like to add that the said Lord Musachi Comnenus, the father of the great Donna Porphida, and the aforementioned Moses Comnenus and another lord, Gjin Musachi, were all excellent horsemen and vanquished the Turks in a battle which they fought. Seeking victory with a vengeance, they cut many Turks to pieces who fled from them into the middle of the Valcha (Vajkal) valley. But the Turks were lying in ambush and they all turned against these lords and horsemen who fought on courageously in the middle of the valley and fled up onto a certain hill. At the top of the hill, there were Turkish infantrymen, and the said horsemen, not knowing who they were and believing them to be Christians, were taken prisoner and sent to Balaban Bendera, their commander who dispatched them forthwith to the sultan. Lord Scanderbeg sent a request to the sultan for the return of the prisoners, promising Turkish prisoners and some money in exchange. But advised by the said Balaban of their importance, he refused to free them. Indeed he skinned them alive one by one for a period of fifteen days and they died from this gruelling ordeal.<br />The said Musachi Comnenus was the nephew of Lord Scanderbeg and was called Dangelino because Angelina was the name of his mother, the sister of the said Lord Scanderbeg. The said Lord Musachi was married to the lady Donna Maria, my sister, from whom was born the said lady, the great Donna Porphida.<br />I wish to inform you that the town of Durrës belonged to Lord Andrew Thopia. You should also know that King Robert, who was the King of Naples, sent one of his bastard daughters to the Prince of Morea for wife, but a great storm rose at sea and drove her ship towards the said town of Durrës where she remained for several days. During this time, Lord Andrew fell in love with the said lady and she with him, and they agreed to live together. And so they did, and had two sons. The first one was called Lord Charles and the second one Lord George. You should also know that at this time King Robert invited his daughter and his son-in-law to Naples and murdered the two of them for what they had done.<br />The aforementioned sons fled back to their country. Later on, the said Lord Charles married Lady Voisava, the daughter of Lord Balsha, and had one son called George. This George pledged Durrës to the Venetians but he died without leaving heirs. The second son, Lord George, i.e. the brother of the said Lord Charles, married and had children, from whom the Thopia family descends.<br />You should know that Lord Musachi Thopia, otherwise known as Charles Musachi, was married to Lady Zanfina, otherwise known as Suina, with whom he had two children, a boy called Andrew and a girl called Yela. The said Lady Yela was married to Lord George Cernojeviƒ, and I have told you that Lord Scanderbeg broke up the marriage of the said Lord Musachi and Lady Zanfina Musachi, against the wishes of God and everyone and against the wishes of the children they had had, and forced him to marry his sister Lady Mamica. This lord had four sons and two daughters from his second wife. The sons turned Turk and the one daughter, Lady Yela, married Lord Andrew Musachi.<br />Lord Charles Thopia ruled over both Scurias, Fiisina and Blevisti in Taransa Minore (Lesser Tirana), Canabi (Krraba) and Fuorcha (Farka). And King Balsha, as I have said, held sway over Shkodra, Bar, Kotor, Šibenik, Trogir , Misia and much other territory and, in the end, the Balsha dynasty came to rule over the land of Misia.<br />The heads of the Dukagjini dynasty ruled over a region called Zadrima, together with the villages of Fan and some villages called Montenegro, as well as another region called Pult and Flet. All of this is now called the region of Dukagjini, including Lalla and the river Drin.<br />Lord John Castriota, the father of Lord Scanderbeg, ruled over the region called Mat. Later, Lord Scanderbeg became not only Lord of Mat but also Lord of Kruja, of Dibra and of Birina, i.e. of Randisia, Tomorista, Misia and the Gjonëm country down to the sea.<br />And Lord John Cernojeviƒ was lord of the region called Montenegro and Zeta.<br />Lord Arianiti Comnenus was lord of a part of Macedonia, i.e. of the region of Çermenika, Mokra and Shpat extending to the river Devoll which divides our land from his land and marks the border.<br />Lord Lecca Zaccaria was lord of a town called Dagno (Deja) near the river Drin.<br />Lord John Sarbissa (Zenevisi) was lord of the town of Gjirokastra and the region of Vagenetia and Paracalo (Parakalamo) . This then passed to the son of Lord John, called Lord Amos Sarbissa (Zenevisi) and, as I have said, it belongs to us.<br />Lord Paul Zardari was the son of Lord Drugo Zardari, who was lord of a region called Zardaria.<br />Lord Groppa was lord of the town of Ohrid or, more precisely, Aeleria which belongs to us, as I have said.<br />Lord Ercecho was Lord of the Duchy of Saint Sava which was situated in the Kingdom of Bosnia in the direction of Ragusa (Dubrovnik) and borders on Ragusan territory and Castelnuovo (Hercog-Novi) , which belongs to him. Thus this Duke of Saint Sava was commonly known as Chercecho. One person from his family lives in Venice and is married.<br />Lord Scanderbeg died on the 4th of December of the year 1466. He lived for 23 years after his return and conversion to Christianity. When he returned, he was about forty years old, so he lived to about the age of sixty-three. The war between the sultan and Lord Scanderbeg went on for about twenty-four years, and after his death, it continued with other lords of Albania for about another seven years. The said Lord Scanderbeg was intelligent and courageous and inclined to do good. He was the greatest ruler from among all his predecessors. After taking Mat, the principality of his father, he took possession of the town of Kruja, which his father had not owned, and later became commander-in- chief of the lords of Albania. After a short while, he aimed at ruling the whole country. He captured Lord John and Lord Coico Balsha, who were brothers, and sent them to King Ferdinand the Elder of Naples. The latter kept them in prison and he took over their principality which extended between Kruja and Lezha, the so-called the land of Misia. He also took the principality of Lord Moses Comnenus away from him, which was situated in Dibra, This Moses was a hearty man of strength and courage. As he was not able to put up such an act of violence as had been perpetrated against him, he fled to the sultan. The sultan made him commander of one of his armies and sent him to do battle against Scanderbeg. But later, Scanderbeg sent him a message begging him to return home, adding that he would treat him as a brother. Moses did return, realizing that he was not safe with the sultan and not wishing to waste any more Christian blood. When my father died, he also took Tomonishta away from us, i.e. Lesser Myzeqe. He did the same to other lords, too, taking away the lands of Commi (Koman?) and Randisia which could not be defended because he had raised an army of warriors, and the sultan was threatening to invade at any time. Great expectations were raised when Pope Pius II announced the formation of a crusade, but later, when the said pope died, the expectations began to wane and in the end, the sultan expelled us for our sins, as was the will of God, because we were simply in his way.<br />Be aware, my sons, that on our land in Tomorica there is a hamlet called Horcova at the side of a mountain, and a river flows past the said hamlet from the other side. Between the mountain and the said hamlet flows a torrent and near the said torrent, on the mountain side of it, there is a vein of gold. Do not forget this, because it is our land.<br />Note also that the other Dukagjinis do not stem from the dynasty in direct lineage, but have appeared on the scene recently to their good fortune. Among them is Paul Dukagjini who appeared with Lord John, the father of Lord Scanderbeg. Of this first Paul were born Nicholas Dukagjini and Lekë Dukagjini, and two brothers called George and Progan Dukagjini, who died. From their brother Lekë was born Stephen Dukagjini who is now in the Marches of Ancona. Of the said Nicholas, one child has survived called Progan, who has now turned Turk and has become the Pasha of Romania. In the Marches are the descendants of the said Stephen, i.e. Lekë and Paul Dukagjini.<br />You should know that the grandfather of Lord Scanderbeg was called Lord Paul Castriota. He ruled over no more than two villages, called Signa (Sina) and Gardi Ipostesi. From this Lord Paul was born Lord John Castriota who became Lord of Mat. And from him was born Lord Scanderbeg. The mother of the said Lord Scanderbeg, i.e. the wife of the said Lord John, was called Lady Voisava Tribalda who was of a noble family.<br />You should also know how they were related to the Marquis of Tribalda. Let me inform you that they were related to them through his wife. As you know, from Lord Blaise Musachi was born Lady Theodora who was married to Lord Paul, the son of Lord Vugo (Vuk) Zardari. This Lord Vuk was himself ruler over a land called Zardaria. And from the said Lady Theodora and Lord Paul was born Lady Maria who was Duchess of Ferrandina.<br />So that you understand properly, let me tell you that from Lord Musachi was born Lord Andrew, my grandfather, and Lord Blaise. From the said Andrew was born Lord Gjin, my father, and Lady Maria, who was the mother of Lady Scanderbeg. From the said Lord Blaise was born Lady Theodora who was married to Lord Paul Zardari. From them was born the aforementioned Lady Maria who was Duchess of Ferrandina. I myself, Lord John Musachi, was born the son of Lord Gjin. Lady Chiranna, my mother, was the daughter of Lady Maria, the sister of Lord Vuk Zardari. My lady mother and Lord Paul, the father of the said Duchess of Ferrandina, were thus blood cousins. But the marriage of the said Lady Maria with Lord Vranakonti took place at a time when almost all the lords of Albania had been defeated by the sultan. The said lady was young at the time and disposed of no riches because her family had also been defeated and most of them had been slain in the said warfare with the sultan. In order not to fall into the hands of the Turks, they formed an alliance with Lady Scanderbeg. She, too, had been constrained into exile to this region. Before leaving the area, Lady Maria married the said Vranakonti who was later to become the Duke of Ferrandina and was to be accorded the titles of knight and baron.<br />I would like you to know who the father of the lady Donna Joan Comnenus was and where the mother of Lord Thomas Minutolo came from. I have already told you that Lord Scanderbeg broke up the marriage of Lady Zanfina Musachi and Lord Charles Musachi and gave to the said Charles his sister Yela. The said Lady Zanfina married Lord Moses Comnenus, from whom was born a Lord Comnenus otherwise known as Caesar Comnenus, and Lady Despina. Of Lord Caesar was born the lady Donna Joan Comnenus, who is the wife of Lord Paul Brancazzo, a nobleman from the seat of Nido. Lady Despina was married to the Duke of Ferrandina and bore him two daughters. One was Lady Andronica, who went to Milan with the Duchess of Milan. There, she married a gentleman from Pavia of the house of Corte who had two castles and she became rich. The other daughter married Lord Charles Minutolo, from whom Lord Thomas Minutolo, a gentleman of Capua, was born ...<br /><br />[Extract from: Breve memoria de li discendenti de nostra casa Musachi, per Giovanni Musachi, despoto d’Epiro, published in: Chroniques gréco-romanes inédites ou peu connues publiées avec notes et tables généalogiques, ed. Charles Hopf, Berlin, 1873, p. 270-340. Translated from the Italian by Robert Elsie]<br /><br />Pergatitur nga: Robert ElsieBilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-7965985117673667302009-02-16T12:57:00.000-08:002009-02-16T12:59:48.436-08:00'Albanët me Famë në Mijëvjeçarë' (Nga Troja e Lashtë Deri në Ditët Tona)<span style="font-weight:bold;">'Albanët me Famë në Mijëvjeçarë' (Nga Troja e Lashtë Deri në Ditët Tona)</span><br /><br />Ky është titulli i librit të autores Elena Kocaqi. Libri ndërtohet mbi studimin që autorja ka bërë në lidhje me rrënjët e shqiptarëve, të cilët kanë lënë gjurmë në historinë botërore. Ajo shqiptarët i shikon si krijuesit dhe drejtuesit e perandorive të mëdha, që nga Aleksandri i Madh, Perandoria e Romës, e Bizantit dhe Osmane. Këta perandori thotë autorja "janë në thelbin e tyre perandori të krijuara dhe qeverisura nga shqiptarët, apo nga paraardhësit e tyre, pellazgo-ilirët. Ata në rolin e qeveritarëve, i kanë dhënë botës zyrtarisht fenë njëzotëshe dhe janë arkitektët dhe financuesit e veprave të kultit më të vjetra dhe më të famshme të botës. Shqiptarët kanë dhënë kontributin e tyre për krijimin e disa shteteve moderne si të Egjiptit, Turqisë, Greqisë, Rumanisë, Italisë etj."<br />"Shqiptarët janë gjyshërit e kombeve dhe gjuhëve të Europës si dhe krijuesit e qytetërimit më të lashtë etnik evropian dhe nuk meritojnë të trajtohen siç janë trajtuar, sidomos në shekullin e XX. Bota duhet të dijë të shfrytëzojë dhe të kanalizojë aftësitë e shqiptarëve në drejtimin e duhur, për të kontribuar për të mirën e njerëzimit dhe, për ta bërë këtë, ajo duhet të njohë historinë e vërtetë të këtij kombi."<br /><br />Në këtë libër, autorja flet për lëvizjet pellago-ilire dhe kontributin e tyre në krijimin e popujve të Evropës. Autorja flet për Mbretërinë trojane, Dinastitë trojano-dardano-albane të Evropës; për dinastinë maqedone; për Aleksandrin e Madh të Maqedonisë; dinastia e Epirit (Pirro i Epirit); Dinastia e Ptolemenjve në Egjipt; Perandorët dhe strategët ilirë të Romës; Kostandini i Madh; Perandorët ilirë të Bizantit; Kryeministrat shqiptarë të qeverisë osmane si dhe shumë figura të shquara me origjinë shqiptare.<br /><br />Në realizimin e këtij studimi, autorja është mbështetur në autorët Antikë dhe të Mesjetës. Në mënyrë të veçantë ka studjuar autorët gjermanë, për të cilët thotë se janë më të besuar sepse janë pasardhës të drejtpërdrejtë të popujve pellazgo-ilirë, që lëvizën drejt Evropës, dhe janë dëshmitarë të ngjarjeve për të cilat autorët grekë nuk kanë dijeni, sepse janë më të vonë se ata.<br /><br />Krijimin e popujve të Europës autorja e lidh me lëvizjet e popujve të qytetëruar të kohës që janë trojanët. Populli që doli nga përmbytja e madhe. Pasardhësit e Noes u vendosën në Europë. Legjenda e ardhur nëpërmjet Apianit thotë se "Këtë emër (Ilir) ky vend (bëhet fjalë për Ilirinë - Linda) e mori nga Iliri i biri i Polifemit. Bijtë e ciklopit Polifem dhe Galatës të quajtur Keltë, Ilirë dhe Galë lanë Siçilinë dhe bënë sundimtar mbi fiset të cilat nga emrat e tyre u quajtën Kelt, Ilir dhe Galë" Pra, legjenda tregon se keltët, ilirët dhe galët janë vëllezër. Dhe këto vëllezër populluan Ballkanin, Anglinë dhe Francën.<br /><br />Një lëvizje tjetër popullsie që ndikoi në krijimin e popullsive të Europës është ajo pas Luftës së Trojës. Heronjtë e Trojës me fiset e tyre, që shpëtuan nga shkatërrimi, u shpërngulën për në Europë. Ene Dardanidi u vendos në Itali, ku pasardhësit e tij themeluan Romën dhe më vonë Perandorinë Romake. Kurse i nipi i tij, Briti, u vendos në Angli. Por atje gjeti popullsinë, e të njëjtit gjak të tij, që kishte krijuar Albionin, siç quhej Anglia e lashtë. Kurse Briti i dha këtij shteti emrin e tij, Britani dhe ndërtoi Londrën, nën shembullin e Trojës, duke e quajtur Troja e re. Popullsia anglo-saksone përbën lëvizjen e tretë të popullsisë, që u shpërngul në Angli. "Për të qenë sa më të qartë, - thotë autorja - dyndjet e popullsive në Britani janë kryer në disa valë, por më të rëndësishmet kanë qenë dy. Së pari, dyndja dardane e shekullit të XI p.k. dhe së dyti, dyndja anglo-sake në shekullin e VI-VII të erës së re. Bashkimi i këtyre dy popullsive krijoi kombin britanik." faqe 46.<br /><br />Këta popuj e dinin fare mirë që kishin një prejardhje. Kur Cezari, që rridhte nga familja e Eneas, pushtoi Britaninë, në vitin 55 p.k., i dërgon letër mbretit të Britanisë, që të nënshtrohet pa luftë, përgjigja që mori, nga mbreti Kasabeli, ishte e tillë: "Kërkesa jote Cezar është skandaloze, derisa i njëjti gjak aristokratik i Eneas rrjedh si te romakët dhe te britanikët dhe i njëjti zinxhir gjaku na lidh ne, i cili duhet të jetë një urë miqësie dhe këtë duhet të na kishe kërkuar ne, dhe jo sllavërinë" f.53<br />Po ashtu Cezari e dinte lidhjen me britanikët dhe thoshte: "Në të vërtetë ne romakët dhe britanikët kemi të njëjtën origjinë, sepse rrjedhim nga raca trojane. Babai ynë i parë pas shkatërrimit të Trojës ishte Enea. Briti, që kishte baba Selvin, djalin e Asganit, djalit të Enes". f.47<br /><br />Po kështu autorja e shikon popullsinë franceze si një bashkim të popujve galë (që e morën emrin nga Gali vëllai i Ilirit dhe i Keltit), frankë (që e morën emrin nga Franko trojani 1181-1171 p.k.), të ardhur në këtë territor pas rënies së Trojës, dhe të romakëve. Ata i dhanë kryeqytetit të Francës emrin Paris për të kujtuar, princin Trojan, Parin, të birin e Priamit, që rrëmbeu Helenën e bukur dhe u bë shkas për luftën e Trojës dhe rrënimin e atij qytetërimi. Por që realisht ajo bëri dhe historinë.<br /><br />Teutonët një nga fiset kryesore gjermanike, formuan kombin gjerman dhe atë skandinav.<br /><br />Pra autorja konkludon se "Fiset kryesore, të cilat formuan kombin francez, anglez, gjerman, skandinav, janë frankët, teutonët, gotët, anglo-saksët, normanët, langobardët etj. Të gjitha këto fise kanë ruajtur në historinë e shkruar nga vetë ata faktin e emigrimit, se nga ku, dhe si emigruan, luftërat që kanë bërë dhe vendet ku u vendosën. Ajo që ka ruajtur një popull në traditën e tij, është shumë herë më e vlefshme, nga ajo që thonë të tjerët për të. Këta popuj që populluan Europën dhe që i dhanë botës qytetërimin më të lartë që ka njohur, nuk vinin nga pylli dhe nga hiçi, ashtu siç është thënë deri më sot, por ishin pasardhës të gjyshërve të tyre etnikë evropianë, sepse rrjedhin nga ata." f.63.<br />"Troja u shkatërrua, dhe u dogj, por nuk mori fund qytetërimi i saj i lavdishëm. … fiset trojane emigruan në Itali, Britani, Irlandë, Francë dhe themeluan mbretëritë trojane atje, … Nuk ishte rastësi që Evropa Perëndimore ngriti qytetërimin dhe kulturën më të lartë që ka njohur njerëzimi, sepse ata ishin njerëz me kulturë të lashtë, ishin trojano-dardano-albano-ilir.<br />Trojano-ilirët nuk vdiqën, ata janë të gjallë dhe sot më të fortë se kurrë, pasi kanë ngritur qytetërimin dhe shtetet më të forta të botës së sotme si ato amerikano-veriorë, anglezë, gjermanë, francez, skandinavë etj." f.19<br /><br />Një fakt historik, që është përdorur nga autorja, për të provuar origjinën e njëjtë të këtyre popujve, është edhe e dhëna antroplogjike, për racën shqiptare dhe evropiane. Për të përcaktuar etnitë dhe racat, shpesh, antropologjia ka si etalon matës treguesin e kafkës së kokës. Në bazë të madhësisë së kafkës së kokës popullsia ndahet në:<br />Brachycephalas që tregon një kokë tepër e gjerë madje quhet dhe koka e rrumbullakët. Treguesi cephalik është mbi 80.<br />Mezocephalas që është një kafkë koke më e ngushtë se ajo e para. Treguesi cefalik është 75-80.<br />Dolicephalas që është një kokë e gjatë dhe e hollë. Treguesi cephalik është nën 75.<br /><br />Etnitë brachycephalas, janë më të vjetrat e Evropës. Shqiptarët me një tregues cephalik nga më të lartët në Evropë (me tregues 85-90), shpesh quhen dhe si hiperbrachycephalas. Janë brachycephalas si shqiptarët, gjithashtu Gjermania, Austria, Zvicra, Franca Lindore, Belgjika në pjesën më të madhe të saj, popullsia e Karpateve nga dolën Rumunët dhe Hungarezët. Popullsi brachycephalas, ka një pjesë e Irlandës, Skocia, një pjesë e Holandës perëndimore e quajtur Frizia, bregdeti perëndimor i Norvegjisë, një pjesë e madhe e Danimarkës e Islandës dhe Italia Veriore e Qëndrore. Edhe Armenia në Kaukaz ka të njëjtin tregues qefalik. Pjesa bregdetare e Bosnjës dhe malit të Zi. Britanikët dhe pjesa veri-perëndimore e Evropës ka qënë brachycephalik, por në shekujt X-XI ka një dyndje nordike, që janë dolicephal, dhe kjo shkaktoi përzierje.<br /><br />"Sa të rrosh do të mësosh" thotë populli ynë. Ndërsa filozofi i lashtësisë Sokrati thoshte "unë di një gjë që nuk di asgjë". Kjo më ndodh sa herë që lexoj diçka. Pikërisht nga libri i autores Kocaqi unë u njoha me historinë europiane, të cilën nuk e kemi studjuar në shkollë. Historinë e këtyre vendeve e lidhnim vetëm me pushtimin nga perandoria Romake. Dalja në dritë e këtyre fakteve e lidh historinë e Europës me paraardhësit e shqiptarëve dhe me vetë shqiptarët.<br /><br />Përforcova dijet mbi popullsinë trojane dhe lëvizjet e saj, që për mua kishin shkuar deri në Itali, dhe tashmë kam dijeni për shtrirjen e tyre të mëtejshme.<br /><br />Mësova se Tragjedia "Mbreti Lir" e Shekspirit ishte shkruar për mbretin Lir që kishte mbretëruar në Angli në vitet 800 p.k. dhe që unë e dija se Shekpiri fliste për mbretërinë Ilire në Ballkan.<br /><br />Mësova që qytetërimin në Europën Perëndimore nuk e dërgoi Perandoria Romake por ata ishin po kaq të qytetëruar sepse, paralelisht, pasardhësit e trojanëve zhvilluan qytetërimet sitrojane në gjithë Europën.<br /><br />Madje edhe kryqëzatat europiane nuk do t'i shikoj me syrin e njerëzve barbarë, që kërkonin të shkatërronin Perandorinë e lulëzuar bizantine apo romake, por si lëvizje të popujve që ktheheshin në vendet, që ua kishin rrëmbyer barbarët, në Kostandinopojë dhe Aleksandri.<br /><br />Popullsia panone e Ilirisë, që u shpërngul sidomos në shekujt III p.k., kur Ballkani u pushtua nga perandoria Romake dhe deri në shekullin VII e.s., që u largua nga dyndjet sllave në Ballkan, dha një kontribut të shquar në krijimin e shteteve të Europës dhe në drejtimin e Perandorisë Romake.<br /><br />Sikurse realisht do të kuptoj se territoret e Ballkanit u boshatisën nga lëvizjet e këtyre fiseve, drejt perëndimit, për t'u shpëtuar dyndjeve barbare. Madje këto fise, që lëvizën, ishin pjesa më e qytetëruar e Ilirikut. Dhe mund të ketë ndodhur që në këto rajone të kenë mbetur pjesa e pazhvilluar e popullit që i shpëtoi invadimeve barbare duke u fshehur në male. Dhe prandaj shpesh ndër ne lind pyetja përse këto rajone, ku ne jetojmë sot, nuk u zhvilluan sikurse u zhvilluan rajonet e tjera të Europës.<br /><br />Kjo njohje e re e historisë do t'i jepte përgjigje edhe pyetjes, që historianët kanë bërë, se përse romakët e quajtën gjithë Ballkanin Ilirik. Pra ata e njihnin këtë rajon dhe ishin një popull me ilirët dhe prandaj i gjithë Ballkani u quajt Ilirik sepse i tillë ishte.<br /><br />Po kështu ka historianë që pyesin. Si spjegohet që gjithë ajo popullsi ilire u asimilua nga dyndjet barbare sllave, kur iliri ishte i gjithë Ballkani. Dhe përgjigjen fare mirë e gjejnë në këto studime. Pra fiset ilire të qytetëruara të Ballkanit u shpërngulën për në Europën perëndimore, për t'u shpëtuar dyndjeve barbare sllave. Ata qytetëruan dhe zhvilluan Europën, për t'u kthyer një ditë dhe për të zhvilluar përsëri këtë vend, nga kanë dalë paraardhësit e tyre.<br /><br />Sikurse nga këto studime mësova se kudo ku ka qytete apo vende që mbajnë emrin alban, janë toponime të mbetura nga popuj që u shpërngulën nga Ballkani, nga Azia dhe Deti i Zi dhe që ishin raca e njëjtë e bardhë dhe jo më kot dhe shqiptarët i quajtën Albanë. Ata e dinin prejardhjen e tyre dhe të shqiptarëve. Sot emri Albani ndodhet në shumë vende, madje dhe vetë kryeqyteti i shtetit të Nju Jorkut quhet Albani. Sikurse fustanellat skoceze dihet që kanë një burim të përbashkët me ato shqiptare. Pasi dhe vetë Skocia dikur e ka patur emrin Albani nga djali i Britit dardanid.<br /><br />Kurioze jam të di kur e mësuan europianët, që flisnin për paraardhësit e tyre si trojanë, se pikërisht paraardhësit e tyre janë të njëjtë me këta shqiptarë, të cilët Europa i copëtoi dhe i la nën mëshirën e sllavëve. Dhe nëse ata e dinin që shqiptarët ishin si paraardhësit e tyre përse ata i sakrifikuan aq shumë. Apo ata nuk e dinin historinë e tyre.<br /><br />Dy librat "Albanët me famë në mijëvjeçarë" dhe "Roli pellazgo-ilir në krijimin e kombeve dhe gjuhëve evropiane", që autorja ka nxjerrë, janë me vlera për lexuesin shqiptar, për historinë e shqiptarëve dhe përbëjnë një thesar për bibliotekën e çdo shqiptari. Përshëndetje autores së re. Dhe, ajo që më entuziazmon më shumë është fakti se, nesër, nëpër simpoziumet dhe kongreset që do të zhvillohen, për të nxjerrë në dritë historinë e vërtetë të njerëzimit, të lidhur dhe me kulturën pellazgo-ilire-shqiptare, shqiptarët do të jenë të përfaqësuar nga historianë dhe studjues dinjitozë. Suksese autores Kocaqi.<br /><br />_______________________________________________________________________________________<br /><span style="font-weight:bold;"><br />'Roli Pellazgo-Ilir në Krijimin e Kombeve dhe Gjuhëve Evropiane'</span><br /><br />Elena Kocaqi në librin e saj të dytë "Roli pellazgo-ilir në krijimin e kombeve dhe gjuhëve evropiane" përqëndrohet, veç të tjerash, në faktet gjuhësore, për të argumentuar kontributin pellazgo-ilir në krijimin e kombeve evropiane. Duke ndjekur lëvizjen e popujve në antikitet dhe në mesjetë, asaj i lind e drejta të konkludojë se pikërisht këta popuj, bashkë me kulturën, dërguan në vendet ku u vendosën edhe gjuhën e tyre.<br />Ajo gjen fjalë të shqipes si tek greqishtja dhe latinishtja. "Por ajo që është edhe më e madhja nga të gjitha - thotë autorja - shqipja i shpjegon kuptimin e këtyre fjalëve që tregon qartë se ato janë gjuhë derivative të shqipes. Shqipja jo vetëm ka qënë krijuar këtu, por është ajo që lindi këto gjuhë." f.14.<br /><br />Gjuhët e vjetra greke dhe latine autorja e librit i quan gjuhë artificiale të krijuara nga dijetarët për t'i patur si gjuhë të arsimit.<br /><br />"Kjo gjuhë e stisur, - thotë autorja, u bë edhe gjuha e administratës dhe e njerëzve të kulturuar që më pas u mësua nga populli që banonte në polis, pasi populli i fshatit nuk mund ta ketë mësuar dot" f.36.<br /><br />Gjuha e sotme greke thotë autorja nuk e përkthen gjuhën e tre dialekteve të greqisë antike, si jonishtja, eolishtja dhe dorishtja.<br /><br />Për të parë ndryshimin e gjuhës së vjetër greke dhe asaj të re, autorja sjell, në librin e saj, gjuhën Homerike dhe bën krahasimet<br />Shqip Greqishtja Homerike Greqishtja sot<br />nëm nëm katara<br />anda ënda andha efkaristis<br />arë arura horafi<br />bashkë vask porevume<br />deti theti thalasa<br />dhe dheu dhor, dha ji<br />dru dris ksilo<br />edhe dhe idhe qe<br />Po jap vetëm pak fjalë, pasi në libër ka një listë të tërë, për të kuptuar se realisht në përmbajtje gjuha Homerike afron me gjuhën shqipe dhe jo me greqishten e sotme. Po çfarë i bashkon gjuhën Homerike me atë greke të sotme? Mendimi im është se i bashkojnë vetëm gërmat, që sot quhen greke, por që në kohën kur u krijuan përbënin alfabetin e kohës, që sot quhet grek, që u përpunua për të shkruar gjuhën e kohës, që nuk ka qenë greke por pellazge, ose shqipja arkaike. Me këtë alfabet fiset egjiptiane që zbritën në tokat pellazge shkruan më pas gjuhën e tyre, që sot quhet gjuha greke. Është për këtë arsye se përse Faik Konica ngulte këmbë që gjuha shqipe të shkruhej edhe me germat e alfabetit grek sepse, thoshte ai, nuk ka përse grekët të përvetësojnë këtë alfabet që është krijuar për të shkruar gjuhën me të cilën ka folur Pirro i Epirit.<br /><br />Po përse ky alfabet është i tillë nga kush është shkruar, a ka ngjashmëri me alfabetin e Thotit që shkruhej në formë hieroglifesh. Kur thuhet që Aleksandri i madh drejtoi shkrimin e veprave të Homerit në Egjipt, a mund të thuhet se ky alfabet, që sot njihet si grek, është shkruar në Egjipt? a mund të themi se edhe Egjipti i kohës shkruante me këtë alfabet? Atëherë përse ky quhet grek? A ishte popullsia e Egjiptit greke? Kur u quajt ai si alfabet grek. Këto janë pyetje që më lindin mua nga libri i autores. Sepse autorja thotë që kjo gjuhë ishte artificiale dhe ishte gjuhë e administratës dhe më pas e mësoi edhe populli por jo populli i fshatit. Pra a mund ta quajmë këtë si një gjuhë të huaj për këtë popull, që autorja e quan pellazg, apo si një gjuhë letrare e shkruar, që gjithsesi ka vështirësi për popullin e thjeshtë, apo dhe vetë fshatin, sikurse mund të ketë sot gjuha letrare shqipe për gegët p.sh., por që është shqip dhe jo gjuhë e huaj. Nëse do të pranojmë që kjo gjuhë artificiale nuk ishte e huaj ajo ishte shqipja e kohës, pasi populli rezulton që ishte i tëri pellazg. Gjithsesi mua më lind mendimi se alfabeti grek (apo pellazg) që është disi si hieroglife ka një lidhje me alfabetin e Thotit, të popullsisë së bardhë që jetonte në Egjipt. Po e jap të plotë përshkrimin që i bën autorja këtij problemi.<br /><br />"Zhyzepe Katapano një filolog i shquar italian, në librin e tij "Tot parlava Albanese", jep disa të dhëna shumë të rëndësishme për zonën e Afrikës së Veriut. Ai ashtu si dhe të dhënat e shkrimeve të mësipërme tregon se dinastitë e vjetra të Egjiptit, ishin me origjinë nga raca pellazgo-ilire.<br /><br />Katapano, thotë se shqipja është folur rreth 1200 vjet më parë. Thoti, perëndia egjiptiane e zbulimit të Heroglifeve, mësimit, shkathtësisë, matës i kohës dhe zbulues i numrave, përshkruhej si një qënie me trup njeriu dhe kokë shqipeje.<br />Katapano, thotë se Thoti e përpiloi alfabetin e vjetër Egjiptian mbi bazën e gjuhës shqipe të cilën ai e fliste, nga i cili u formuan më pas të gjitha alfabetet e botës.<br />Emri thot sipas tij, është shqip dhe tregon po të njëjtin kuptim që ka fjala thot, pra që tregon dhe mëson që ishte edhe virtyti kryesor i Thotit.<br />Atlantidën, ai e përkthen me fjalën shqip At-lasht, pasi ata ishin banorët e parë dhe të lashtë të atij vendi. Në shkrimet e vjetra egjiptiane, ajo njihej me emrin shqip Borea, pra e bardhë. Po paraqesim disa nga gërmat e alfabetit të lashtë të Thotit që ka nxjerrë Katapano.<br />A është shkronja e parë dhe aty ka një shqipe me një fjalë Ain. Kjo tregon vet Thotin ai, pra i pari pasi ndryshe ai quhej edhe shqiponjë.<br />B jepet me një heroglif ku paraqet një këmbë dhe fjalën brof, pra brofa u ngrita në këmbë.<br />D u shoqërua me punë dore që e mbante në dorë pra nga fjala dorë.<br />G paraqiste me një gardh pra pengesë, ndalesë.<br />F quajti nepërkën që edhe sot në gegërisht quhet fjerë.<br />H jepet një heroglif që paraqet gërshet dhe kjo nga fjala hjet që përdorin dhe sot arbëreshët për gërshetin.<br />K paraqet me simbolin e kovës dhe u quajt Kuf nga fjala kov e shqipes.<br />Gj quajti një heroglif që paraqeste gjirin<br />N e paraqet me ujin nga n'uj si thuhet në gegrisht.<br />U quajti hieroglifen me një figurë si të njeriut dhe që u quajt unë.<br />P quajti një copë dheu si tull nga fjala plis.<br />Q quajti një copë baltë që në shqip është qull para pa form.<br />S përdori dy hiroglife që i quajti stol stoli që edhe sot në shqip përdoren si stoli për t'u ulur.<br />Z paraqitet nga një zvarranik dhe që ai e quajti zvarranik.<br />Sh quajti një heroglife që paraqiste liqen pra ujin e shiut. Kjo shkronjë në hebraisht dhe arabisht quhet shin. Ai dhe fjalën me të cilën quhen hebrenjët e përkthen me shqipen Jehve nga je-veç.<br />Zotin amon ai e lidh me fjalën shqip am pra nëna. Po të krahasosh me Etruskishten atje perëndia primare quhej UN si në shqip, unë që tregon vetën e parë njëjës, një person. Mendoj se fjala am-un, do të thotë am-un pra zoti ndryshe. Dhe vet në bibël Zoti kur flet për veten thotë se Unë jam ai që jam. Kjo fjalë amon amin përdoret edhe sot pasi lutesh dhe e ka prejardhjen nga amoni i Egjiptit.<br />Perëndia osiris cilësinë e saj personale, kishte faktin se shikonte çdo gjë të njeriut. Ajo ka për bazë fjalën si apo sy që tregon organin që shikon. pra o-siris, është-siri apo syri.<br />Ra e egjiptit është diell, nga raza apo reze që tregon rrezet e diellit.<br />Faraonë është quajtur mbreti në Egjipt, që shumë studiues e shpjegojnë nga shqipja me fjalët fara-on apo jon.<br />Pra të dhënat tregojnë se ka pasur një prezencë të popullsisë pellazgo-ilire në territoret e Afrikës së Veriut, e cila ka pasur pushtetin atje. Kjo nuk është për t'u çuditur pasi fiset e vjetra shqiptare ashtu si dhe shqiptarët në kohën e sotme e kanë pasur për shekuj nën sundimin e tyre Egjiptin." f.79-81.<br /><br />A e ka alfabeti grek prejardhjen nga Thoti? A ishte kjo gjuhë që shkruhej dhe në Egjipt? Nëse gjuha që shkruhej në Egjipt ishte si ajo greke, në Egjipt ishte një popullsi jogreke por e racës pellazge. Përse u shkruan veprat e Homerit në Aleksandri dhe jo në Athinë, madje dhe Dhiata e re u shkrua në Aleksandri me këtë alfabet grek. Meqë u shkruan në Egjipt pse nuk u shkruan me gjuhën e vendit? Atëherë përse ky u quajt alfabet grek? Kur u përdor ky term? A duhet të mendojmë se historia e kohëve moderne ka shkruar historinë e antikitetit? Atëherë, kur u krijua shteti grek 1821, filloi të shkruhej historia e lashtësisë dhe çdo gjë u quajt greke dhe paragreke sikurse dhe alfabeti grek. Sepse realisht ka një fakt domethënës që gjuha e sotme greke vetëm gërmat ka të ngjashme me atë të lashtën dhe as që e spjegon dot atë. "Le të përkthejë - thotë autorja - ndonjë studies gjuhën e tre dialekteve të greqisë antike. Pse nuk e ka bërë kush deri më sot? Janë përpjekur dhe asnjë rezultat nuk kanë dhënë. Deri sa nuk e kanë bërë, të pushojnë së gënjyeri për etnicitetin real të grekëve të vjetër dhe të rishkruajnë historinë ashtu siç është realisht<br /><br />Të marrin njëherë shqipen e sotme dhe ta provojnë, se nuk i dihet se çfarë surprize mund të marrin. Nëse nuk e bëjnë një gjë të tillë dhe do vazhdojnë t'i trajtojnë dialektet antike pellazge jashtë gjuhës pellazge dhe shqipe, asnjëherë nuk kanë për të marrë vesh ndonjë gjë." f.36<br /><br />F.R. Adrados thotë se "Jonishtja që Herodoti përhapi në të gjithë botën Greke nuk ishte gjuhë greke dhe as dialekti i greqishtes ashtu siç trillohet, por ishte një gjuhë e panjohur edhe jo greke që do të thotë se gjatë viteve 500-400 p.k. nuk flitej greqisht në Athinë".<br /><br />Autorja vë në dukje se që nga shekulli VI deri në shekullin XI-XII, për Greqinë, ashtu dhe për të gjithë Ballkanin, nuk dihet asnjë gjë. Faktet tregojnë se në shekullin e XII ai territor, kur del nga kronikat historike, nuk flet greqisht, por deri në shekullin e XIX flitet vetëm shqip. Kur flitet në mesjetë dhe në kohët tona shqip, si është e mundur që është folur greqisht në antikitet, thotë autorja. Kjo tregon qartë se ata në antikitet kanë folur shqip dhe kanë qënë të gjithë pellazgë thotë autorja. Nëse ka patur realisht grekë në antikitet ku shkuan ata?<br />Evropianët e shekullit të XIX preokupoheshin se ku kishin shkuar grekët dhe ngritën teorira se ata janë asimiluar nga sllavët apo dhe kanë ikur. Për këtë arësye për të përjetësuar kulturën e Greqisë së Lashtë, Anglia ndihmoi në krijimin e shtetit grek, pas revolucionit grek, që realisht edhe atë e bënë shqiptarët. Dhe kështu ata ndihmuan popullin e gabuar për të trashëguar këtë kulturë dhe këtë emër. Fiset e ardhura nga Egjipti, që mbetën të tilla të papërziera me fiset e bardha shqiptare, pasi shqiptarët janë konservatorë në racën e tyre, mbetën të tillë edhe në Greqi dhe sot ato kanë të drejtë të trashëgojnë kulturën e racës së bardhë pellazgo-ilire, duke ua mohuar këtë të drejtë atyre që realisht u takonte, popullit shqiptar.<br /><br />Në qoftë se jugun e Shqipërisë, autorja e quan popullsi pellazge, veriun ajo e quan popullsi Ilire. Ndonëse në antikitet ato janë përzier ndërmjet tyre. Fakt domethënës është lëvizja e popullsisë pas luftës së Trojës. Këtë e dëshmon edhe Herodoti kur thotë për popullsinë e Atikës, me prejardhje pellazge, që harroi të folurën e saj duke u kthyer në helene, që edhe ata ishin pellazgë. Autorja gjen kontradiktë në trajtimin që i bën Herodoti, duke i quajtur të dy popullsitë pellazge, dhe Atikasit që harruan gjuhën e tyre dhe morën atë Helene. Unë do të kisha tjetër mendim. Herodoti nuk është kontradiktor. Ai vetëm përdor termin e gabuar. Në vend që të thoshte ndërruan gjuhën, duhet të thoshte ndërruan dialektin. Pasi realisht kur flitet për helenët dhe atikasit bëhet fjalë për fise të të njëjtit etnicitet, por që flisnin dialekte të ndryshme. Nga historia kemi mësuar se helenët janë populli dardan i ardhur në Epir, që e morën emrin nga Heleni djali i Priamit, prijësit të Trojës, që u suall rrob në Epir nga Pirro (djali i Akilit) së bashku me Andromakën (të venë e Hektorit, heroit trojan). Pas vdekjes së Pirros ata trashëguan fronin dhe gjithë Epirin, i cili u sundua nga pasardhësit e tyre. Pra ata nuk ishin grek, por pellazg dhe që flisnin dialektin geg. Duke trajtuar historinë sipas variantit të trajtuar nga grekët, që i quajnë helenët grekë, duket sikur Herodoti është kontradiktor kur i quan ata pellazgë. Pra realisht helenët e antikitetit nuk ishin grekët e sotëm, ato ishin pjesë e popullsisë pellazgo-ilire të kohës, që flisnin dialekt të ndryshëm të së njëjtës gjuhë. Ata u shkrinë me popullsinë vendase të Epirit, dhe ishin ndër fiset që u shquan në histori, pasardhësit e tyre morën emrin molos nga djali i tyre, Molosi, dhe që jetonin në trojet e arvanitasve të sotëm.<br /><br />Po këta dardanë u shpërngulën në Lat. Atje ata bashkë me qytetërimin çuan edhe gjuhën e tyre. Çfarë lidhje shikon autorja midis latinishten dhe shqipes? "Një nga faktet më të forta që latinët kanë trashëguar nga ilirët, është gjuha. Gjuha e tyre ka ngjashmëri të madhe me shqipen. Shumë fjalë të saj përdoren edhe në shqip, por ajo që është me interesantja, është fakti se shqipja shpjegon kuptimin e mijra fjalëve të latinishtes që flitet sot." f.105<br />"Prania e latinishtes në shqip është paraqitur nga gjuhëtarët si një huazim që ka bërë shqipja. Kjo nuk është e vërtetë, shqipja mund të ketë huazuar, por siç do e shohim më poshtë shumë fjalë, kuptimin e kanë në shqip.<br />Kjo tregon se nuk është se latinishtja ka huazuar nga shqipja por se latinishtja ka pasur bazë shqipen. Këto fjalë janë në latinisht nga substrakti ilir dhe shqipja ka çelësin e kuptimit pasi është gjuhë që është më afër ilirishtes, se ajo arriti ta ruajë atë dhe së bashku me të edhe kuptimin e vërtetë të gjuhës që flasin popujt me rrënjë ilire." f.105-106<br /><br />Po sjell disa fjalë që autorja ka sjellë në librin e saj.<br />Shkruhet Lexohet Përkthehet<br />aletta a-leto penda<br />Quhet e let pasi dhe një nga vetitë e pendës është fakti se ajo është e let apo lehtë dhe këtë emërtim për të treguar po këtë kuptim sot e ka shqipja, por jo italishtja apo gjuhët e tjera.<br />allargare a-largare zgjeruar dhe larguar<br />Fjala larg në kuptimin e saj ndodhet në shqip po me fjalën larg që tregon largësinë si në spanjisht. Nga ana tjetër ajo ka edhe kuptimin e gjërë dhe sërish ky kuptim jepet qartë nga fjala larg, pra që është i gjërë apo i madh.<br />allentare a-lentare e liruar<br />Kjo fjalë shpjegohet me shqipen a-len, pra është lën është liruar, i cili është edhe kuptimi i fjalës. Diçka lirohet duke e lën pra të lirë të iki. Madje fjala merr edhe formën e shqipes e lënë në kohën e shkuar e cila përdoret për dikë që është dhe në këtë formë ndodhet aktualisht në shqip.<br />amico amiko mik<br />Fjala mik sigurisht që është në shqip dhe përdoret kështu në të gjitha dialektet. Kjo fjalë kaq e rëndësishme për shqiptarin, ku mikpritjen e ka pasur dhe e ka një nga traditat më të mira, nuk mund të jetë e huazuar. Mund të huazohet një fjalë, për të cilën nuk ka një përkthim, por jo gjithçka. Sot edhe mund të huazohet se ka media, por në atë kohë në mes malesh të izoluar ku kanë jetuar pjesa më e madhe e shqip-folësve nuk mund të kenë patur mundësi për të huazuar.<br />angustia angustia ngushtësia<br />Rrjedh nga fjala shqip ngusht që është rrënja dhe kuptimi i kësaj fjale. Shqipja sot e ruan fjalën ngusht në gjuhën e përditshme për të treguar ngushtësinë fizike, por edhe atë shpirtërore.<br />apparente a-parente i dukshëm<br />Një fjalë që shpjegohet nga shqipja me foljen shikoj, që në kohën e shkuar bën parë. Pra dhe kuptimi i dukjes është ndryshe pamja apo ajo që kamë parë. Folja shikoj që në të shkuarën bën, parë, nuk ndodhet në asnjë gjuhë sot përveç shqipes pasi latnishtja nuk ka folje parë dhe që të tregojë pamjen apo dukjen. Këtu tregohet qartë që ajo ka pasur bazë shqipen dhe ka marrë një nga foljet që shqipja e përdor sot dhe që është në kohën e shkuar për të treguar dukjen.<br /><br />Këtë metodë analizuese ka përdorur autorja. Fjalët e thjeshta kam, jam, kap etj., i gjen të përdorura në fjalët e bashkuara apo të prejardhura. Madje shumë fjalë të latinishtes autorja i gjen si fjalë që kanë ruajtur më mirë kuptimin e tyre dhe se vetë shqipja e sotme. P.sh. tek fjala confesso - rrëfehet, autorja gjen fjalët shqip kan (kon në gegërisht) fe. Fjala fe në këtë rast tregon besimin. Sigurisht, që tek ai që rrëfehet ke besim apo fe se ndryshe nuk mund t'ia tregosh sekretet e tua pasi ato i merr vesh bota, nëse personit nuk i ke fe. Pra i rrëfehesh dikujt se kam fe tek ai dhe ka dalë fjala kan-fe.<br /><br />Një mori fjalësh autorja i zbërthen në këtë mënyrë duke treguar realisht se gjuha latine është gjuha letrare e kohës që kuptohej fare mirë edhe nga ilirët, që e kishin gjuhën që shkruanin dhe lexonin. Prandaj ne fare mirë mund të themi se shqipja në atë kohë shkruhej me gjuhën latine. Natyrshëm që edhe shqipja pati zhvillimin dhe ndryshimet e saj që sot janë të materializuara në gjuhën letrare shqipe dhe që shkruhen me alfabetin latin të vendosur sipas Kongresit të Manastirit.<br /><br />Ajo që konkludohet në këtë libër është se gjuha shqipe është mëma e gjuhëve latine. Unë do të shtoja se shqipja e sotme është mëma dhe deridiku dhe simotra e tyre, pasi vetë shqipja pati evolucionin e saj dhe është shumë larg shqipes arkaike me të cilën flisnin edhe vetë ilirët apo sivëllezërit e tyre që emigruan në Perëndim.<br /><br />Albert Dymont, shkruan për shqiptarët se: "… nuk ka në Evropë racë më të lashtë se e shqiptarëve. Asnjë dëshmi klasike nuk flet për ardhjen e tyre në Ballkan… Populli që ka qënë i panjohur, i ruan imazhin më të plotë të asaj se çfarë kanë qënë të parët e racës greke e latine dhe ata do të meritojnë gjithmonë vëmendjen e historianit, ata do të mbeten si dëshmitari i gjallë i një të kaluare për të cilën besohet se është zhdukur"<br />Pra me një fjalë të gjitha gjuhët etnike evropiane, janë nga substrakti i përbashkët pellazgo-ilir apo dhe jafetik sipas biblës. Padyshim që shqiptarët sot ruajnë pjesën më të madhe të gjuhës që ka folur Jafeti i biri i Nohut dhe që mbahet si babai i racës së bardhë."<br /><br />Shënim: Dy fjalë për autoren. Elena Kocaqi ka përfunduar studimet në fakultetin e Histori-Filologjisë në Tiranë për histori me Medalje të Artë. Ajo ka studiuar Drejtësi pranë Fakultetit të Drejtësisë në Tiranë. Ka kryer studime pas-universitare, Mastër për Studime Historike dhe Mastër për Shkenca-Politike. Ajo zotëron disa gjuhë të huaja. Ka botuar librin "Albanët me famë në mijëvjeçar" që flet për shqiptarët me famë botërore, të cilët kanë themeluar dhe udhëhequr dinasti dhe shtete të famshme gjatë gjithë historisë së njerëzimit. Libri "Roli Pellazgo-Ilir në krijimin e kombeve dhe gjuhëve Evropiane" është libri i dytë i autores. Ai flet për kontributin Pellazgo-Ilir në krijimin e kombeve dhe gjuhëve Evropiane antike dhe moderne.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-47506881958439587592009-02-10T07:29:00.000-08:002009-02-10T07:34:24.887-08:00Louis Benloew: Shqiptarët, kombi më i vjetër i kontinentit<span style="font-weight:bold;"> Louis Benloew: Shqiptarët, kombi më i vjetër i kontinentit <br />nga Admirina Peçi</span><br /><br /><br />Në vitin 1877 filologu i shquar francez Louis Benloew shkrujati një vepër që tronditi rangjet shkencore e historike. Ky libër i titulluar “Greqia përpara grekëve” sapo është sjellë në shqip përmes botimeve “Plejad”. Benloew, na intrigon që në krye të librit, ndërsa shkruan: “Duke filluar punën time, kam besuar se trajtoj thjesht një çështje gjuhësore dhe etnografike, gjithashtu më duket se kam prekur edhe një çështje të qenësishme, madje drithëruese, një çështje kombësie. Dhe çfarë kombësie! Kombësia më e vjetër e kontinentit tonë, së bashku me atë të Baskëve”. Benloew flet pwr kombin shqiptar.<br />“Greqia përpara grekëve” është një studim linguistik dhe etnografik i shkruar përpara një shekulli. Autorë të shumtë të huaj e kanë trajtuar çështjen pellazge dhe shqiptare dhe njëkohësisht kanë komunikuar midis tyre, por edhe me intelektualët shqiptarë të kohës, kudo që ata ndodheshin nëpër botë si andej edhe këtej Adriatikut.<br />Benloew shkruan: “prej shumë vitesh kam besuar se në një numër emrash gjeografikë dhe historikë apo parahistorikë të Greqisë së lashtë, kam hasur tregues të një popullsie zanafillore më të hershme se Helenët. Një ditë, ndërsa shihja fjalorin e shqipes të Xylanderit hamendësimet e mia, sipas mendimit tim, arritën një farë shkalle gjase, për të mos thënë edhe më shumë. Gjuha shqipe dukej se i jepte kuptim disa emrave të përveçëm, të cilët nëpërmjet rrugësh të tjera ishin të pashpjegueshëm, të tillë si Male, Pilos, Andani, Olimpi”. Sipas tij pista që mendonte se kishte zbuluar, kishte qenë ndjekur edhe nga të tjerë dhe se një ndihmë të madhe i dha Dora d`Istria, duke e njoftuar për punimet e bashkatdhetarëve të saj, me vendbanim në Itali, të shoqërurar me këshillat, të dhënat, botimet filologjike dhe historike si dhe broshurat e të gjitha llojeve. Gjithashtu arriti të njihej edhe me gramatologjinë shqipe të Demetrio Camardas, të gramatikës së De Radës dhe të shkrimeve të Vincenzo Dorsa.<br />Mendimi i autorit është se tashmë kishte ardhur momenti për të sakatosurit e historisë, për të harruarit e familjes së madhe europiane, për t‘i bërë të ditura ankesat e tyre, për të vlerësuar meritat e tyre në interes dhe madje për mirënjohje nga popujt e qytetëruar, se duhej admiruar forca e gjakut të fisit që triumfon edhe mbi urrejtjet fetare dhe jep mësime tolerance për të gjithë anëtarët e të njëjtës racë.<br />Idenë qendrore të këtij libri apo boshtin i tij, autori e paraqit qartë dhe me prova nëpërmjet thënies: “Sot ka dalë sheshit se në një epokë që nuk mbahet mend, Greqia nuk ka qenë e banuar nga grekët; kur këta të fundit depërtuan në vendin, të cilin ata duhej ta paraqisnin me emrin e tyre, ky vend nuk ka qenë shkretinë. Në tokën e Greqisë ka gjurmë të shumta të një qytetërimi më të hershëm në kohë sesa qytetërimi i grekëve. Stralli, veglat dhe sëpatat e një formë krejt zanafillore, të cilat gjenden aty me shumicë e provojnë këtë, ndërkohë që Grekët nuk kanë pasur asnjë kujtim të zanafillës së tyre dhe se në periudhën më të bukur të historisë së tyre ata nuk ngurruan që ta shpallin veten autoktonë.<br />Autori shprehet se grekët ishin të tretët në rradhë, të mbërritën në këtë tokë dhe se emrat e vendeve, maleve, lumenjve, personazheve legjendarë, të cilët nuk shpjegohen nëpërmjet mitologjisë greke dhe që duket se bëjnë pjesë në fjalorin e një idiome të huaj. Shumë nga këto qytete u përkisnin Pellazgëve, Lelegëve, Kaukonëve dhe Dardanëve. Deri më sot një gjuhë e vetme duket se arrin të na i bëjë të kuptueshëm emrat e këtyre viseve: kjo është gjuha shqipe. Prandaj autori i veprës është i prirur të mbështesë tezën se shqiptarët e ditëve të sotme janë pasardhësit e popullsive, të cilat përpara mbërritjes së grekëve, zinin viset që shtrihen nga deti Adriatik deri në Halis.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-48510428578442945862009-02-09T10:22:00.000-08:002009-02-09T13:22:29.732-08:00Ahmet Zogu, King of the Albanians.<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOaepftfhbEV3S1djIzboBjI46Iwco4CHHcxeYkbyy6Y40lZlu-PBVx3SBXpqqAx9XGlklt8v3qhgnAteYf5Nu_PvC-cOOWl1-cjbB7bIu9gG3lmohLaMnqOfDQEjT0COfI1Djz-n2_Ow/s1600-h/Hysen_Selmani-+nga+notimet+e+Zogut+I+mbretit+te+shqiptareve.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 271px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgOaepftfhbEV3S1djIzboBjI46Iwco4CHHcxeYkbyy6Y40lZlu-PBVx3SBXpqqAx9XGlklt8v3qhgnAteYf5Nu_PvC-cOOWl1-cjbB7bIu9gG3lmohLaMnqOfDQEjT0COfI1Djz-n2_Ow/s400/Hysen_Selmani-+nga+notimet+e+Zogut+I+mbretit+te+shqiptareve.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300868878883177506" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />Më 9 prill 1961 në Suresnes të Francës, vdiq Ahmet Zogu, politikan dhe burrë shteti i Shqipërisë, president i Republikës që nga 1925 deri në 1928 dhe mbret që nga 1928 deri në 1939.<br />Ai lindi më 8 tetor 1895 në Burgajet të Matit, në një familje të njohur bajraktarësh. Pas qëndrimit në Austri gjatë Luftës I Botërore, Zogu do të bëhej lideri i Partisë Popullore. Ai mbajti shumë poste ministrore dhe atë kryeministror nga 1920-a deri kur u detyrua që të ikte në ekzil në qershor 1924, por u rikthye me ndihmën e Jugosllavisë në dhjetor. Më pas, në shkurt 1925, ai u zgjodh president i Shqipërisë dhe në shtator të 1928-ës u shpall mbret i shqiptarëve. Zogu përfundoi periudhën e pasturbullimeve politike dhe Shqipëria nën regjimin e tij gëzoi një qetësi relative. Në 1925, ai filloi të krijonte një lidhje të fortë me Italinë; në vitin 1926 u nënshkrua traktati i miqësisë dhe në 1927-ën traktati i sigurisë, duke u lidhur në një aleancë ushtarake për 20 vjet. Kështu, Shqipëria u ndodh një varësi të plotë nga Italia e Musolinit, gjë që u përdor nga ky i fundit për ta pushtuar atë në fillim të Luftës II Botërore. <br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhq4oiLwAAZQNXeTAqVLO0bqXBYy4e0sgbq0ykgwIHhZloRJ94kMmPvRW4PIpmqjNQvhUuorko2RBDrDKC_z3bm251Q9AFfvY8CYb5T8So34wfym4tApQObC9eUll8Sxneqk-xzWyVYLZM/s1600-h/Albanian+King+Zog+in+Costume.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 244px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhq4oiLwAAZQNXeTAqVLO0bqXBYy4e0sgbq0ykgwIHhZloRJ94kMmPvRW4PIpmqjNQvhUuorko2RBDrDKC_z3bm251Q9AFfvY8CYb5T8So34wfym4tApQObC9eUll8Sxneqk-xzWyVYLZM/s400/Albanian+King+Zog+in+Costume.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300867412202733106" /></a><br /><br />Musolini e ktheu Shqipërinë në urën kryesore për depërtimin në Ballkan, dhe që nga 1939-a Italia kontrollonte drejtpërdrejt financat dhe ushtrinë e Shqipërisë. Zogu u përpoq që ta thyente këtë zgjedhë që në 1932-in, por nuk ia arriti. Më 7 prill 1939 Musolini e futi Shqipërinë brenda protektoratit të tij të drejtpërdrejtë. Viktor Emanueli III u shpall mbret i Shqipërisë, ndërsa Zogu kishte ikur në ekzil. Shpresat e tij për t’u rikthyer pas luftës u zhgënjyen nga vendosja e komunizmit në Shqipëri nën drejtimin e Enver Hoxhës në 1945. Shfuqizimi formal i fronit të tij, ndodhi në 2 janar 1946, kur Shqipëria u shpall Republikë Demokratike Popullore.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWRWUUxonSH7mjHEWd9aeUY_UAbi3dNHb_WhugDsBxdtoXsKc_-AIdAyQFqhP1hRshmXbIZtxBkObbi6xQI0iTBfqnH-sigzNh-ItRWyZR_chj5rz1Fk1OMBIGXnRdjQnuH7yOBHu5EEU/s1600-h/cifti+mbreteror.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 235px; height: 300px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWRWUUxonSH7mjHEWd9aeUY_UAbi3dNHb_WhugDsBxdtoXsKc_-AIdAyQFqhP1hRshmXbIZtxBkObbi6xQI0iTBfqnH-sigzNh-ItRWyZR_chj5rz1Fk1OMBIGXnRdjQnuH7yOBHu5EEU/s400/cifti+mbreteror.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300867839268942194" /></a><br /><br /><br />Shqipëria u bë Mbretëri së bashku me Zogun I mbret. Mbreti Zog kishte marredhenie shume te mira me Jugosllavine deri sa rimori pushtetin ne dhjetor 1924. Pastaj ai largohet nga Jugosllavia dhe i drejtohet Italise, qe ne kete kohe ishte me nje qeveri me mbizoterim fashist. Ndermjetesi i ketyre marredhenieve ishte Konti Ciano, qe ishte gjithahtu dhendri i Bennito Musolinit ( nga i cili fillon te kerkoje pushtimin).<br /><br />Me 1 shtator 1928, krijohet monarkia shqiptare me Ahmet Zogun mbret. Ne dhjetor te po ketij viti miratohet Statuti Themeltar i Monarkise, e cila e shpallte Shqiperine:"Monarki parlamentare, demokratike dhe te trashegueshme."<br /><br /><br /><br /><br /><br />-------------------------------------------------------------------------------------<br /><br /><br /><br /><br /><span style="font-weight:bold;">Geraldina e Shqipërisë!» <br /> 13/10/2008 - 09:28 • Blendi Fevziu<br />link: http://www.panorama.com.al/index.php?id=20129<br /></span><br />Në një grumbull të vogël vilash, rrethuar nga ... një mur i lartë dhe me një pllakë që shënjonte “rezidencë diplomatike”, vileta e saj ishte padyshim më interesantja. Një shtëpizë e vogël, njëkatëshe, e ngjashme me shtëpitë tona elbasanase, por me shumë dritë që hynte nga vetratat e mëdha. Dera të çonte në një dhomë ndenjje të bollshme, që dukej më e vogël nga suveniret dhe fotot e shpërndara kudo në mur, pas saj vinte një tarracë me një tavolinë e katër karrige dhe përballë saj dy dhoma të vogla fjetjeje. Geraldina, Mbretëresha e vetme e Shqipërisë, qëndronte në mes të dhomës, e veshur shik, me një vështrim shpues dhe tejet entuziast, thuajse fëmijëror dhe me një shqipe që ngjante si e dalë nga fonoteka e vjetër e Radio Tiranës, por tejet korrekte:<br />- Mirë se erdhët, jam shumë e gëzume dhe e lumtun që ju pres sot në shtëpinë time.<br />10 mijë kilometra larg Shqipërisë, në skajin e Hemisferës Jugore, disa kilometra nga Johanesburgu, gruaja e moshuar, që kishte mbajtur mbi kokë vetëm për 11 muaj skeptrin e Mbretëreshës së shqiptarëve, po më kujtonte më shumë se gjithçka stërgjyshet e mia. Ato plaka të mrekullueshme që qenë këputur njëra pas tjetrës në vitet ’80–të, në kufijtë e të ’90–ve, duke marrë me vete edhe një botë tjetër. Një botë shumë të ndryshme nga ajo e komunizmit, me shumë më tepër klas dhe një edukatë që vinte nga shkollat më të mira të Perandorisë Austro–Hungareze.<br /><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgynLtOsb_4RJC5kFP9EIC8uGTWsePe_FDspe93nXmDSMzH2Zzz_JHpB4Uv7P33ATz__D1oQypzvExn0YWKu4ZIrr-PpgCpYZpQnVj_fvXf202NvJsVyZWt2uq4RW8KquteJQI8xLCXZVs/s1600-h/Albania's+King+Zog.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 262px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgynLtOsb_4RJC5kFP9EIC8uGTWsePe_FDspe93nXmDSMzH2Zzz_JHpB4Uv7P33ATz__D1oQypzvExn0YWKu4ZIrr-PpgCpYZpQnVj_fvXf202NvJsVyZWt2uq4RW8KquteJQI8xLCXZVs/s400/Albania's+King+Zog.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300867590137919362" /></a><br /><br /><br />- Ju jeni prej familjes Toptani, më pyeti duke e zgjatur theksin dhe duke shtuar se në zbritjen e saj në Shqipëri kishte jetuar pikërisht atje!<br />Nuk i thashë se e dija këtë gjë dhe se një stërgjyshe e imja e kujtonte gjithnjë mbërritjen në Tiranë të vajzës vezulluese, që do të bëhej Mbretëreshë e Shqipërisë.<br />Hapi duart sikur të thoshte se ishte gati dhe u ul në karrige për t’iu përgjigjur pyetjeve të një interviste që do të mbetet në historinë e emisionit “Opinion”, si një ndër më të mrekullueshmet. Ishte maji i vitit 1999 dhe kishim mbërritur në Johanesburg, po atë mëngjes nga një udhëtim i gjatë dhe i lodhshëm. Ballkani ishte kapluar nga lufta e Kosovës dhe gjithçka ishte e fiksuar aty. Udhëtimet nga Tirana qenë të rralla dhe ne kishim pasur fatin të gjenim tre vende në avionin e vjetër bullgar të ADA AIR, që udhëtonte drejt Athinës. Nuk e di pse shpesh kisha bindjen se me shumë sesa drejt një kontinenti tjetër po udhëtonim drejt historisë. Qemë nisur të gjenim Lekën e I–rë, kandidatin për Fronin mbretëror shqiptar, pa e ditur, ose pa e besuar se do gjenim një ndër personazhet më interesantë dhe më të mrekullueshëm që kam njohur ndonjëherë. Një hungareze dhe amerikane, që kishte fituar kurorën e Mbretëreshës së Shqipërisë dhe për këtë shkak, kishte kaluar një jetë të vështirë dhe plot trishtim, një jetë që ende 60 vjet pas largimit nga Shqipëria, nuk i kishte mundësuar kthimin në vendin që i kish vënë kurorë!<br />Geraldina foli më shumë se 30 minuta. Frymëmarrja po i vështirësohej, kishte nevojë për makinën e oksigjenit, por vijonte sërish. Donte të tregonte gjithçka përmblidhte jeta e saj 22-vjeçare me Ahmet Zogun, bashkëshortin dhe njeriun që kishte shënjuar jo pak historinë shqiptare të fillim shekullit XX. Mbreti Zog, Çiano, Kryeministri çek Benesh, Mbreti grek dhe Presidenti turk lëviznin lirshëm në kujtimet e saj, ashtu si Papa dhe plot personazhe të tjerë. Fytyra i lëvizte sipas kujtimeve dhe gjurmëve që kishin lënë tek ajo dhe vetëm një moment çeli krejtësisht. Filloi të fliste për Tiranën, qytetin ku kishte jetuar thuajse 13 muaj dhe prej nga ishte larguar 60 vjet më parë me ngut, në orën 4 të mëngjesit, e hipur në një autoambulancë. Për t’i shpëtuar sulmit italian, i cili filloi plot 32 orë pasi ajo kishte sjellë në jetë djalin e saj të vetëm. Një kalkulim perfekt, që pritej ta gjente të papërgatitur të shoqin dhe ta detyronte atë të dorëzonte pa rezistencë mbretërinë e tij të mjerë.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0Q65nDYRSCF6tiMDu5uYuQfMTbpAKi2j8PadJ94ShyphenhyphenaUot4YD1RIBSFiQiMBlg5qPc5icxFRX5vP4d1iy6C2XAqrA5Epp8WT-7vi1Io8bYHfOgxkgYw5z1SZuDEoZVX7umBM89VJ_Ffg/s1600-h/historie+de+l%27albanie+et+de+sa+maison+royale+1443-2007+nr+2.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 253px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj0Q65nDYRSCF6tiMDu5uYuQfMTbpAKi2j8PadJ94ShyphenhyphenaUot4YD1RIBSFiQiMBlg5qPc5icxFRX5vP4d1iy6C2XAqrA5Epp8WT-7vi1Io8bYHfOgxkgYw5z1SZuDEoZVX7umBM89VJ_Ffg/s400/historie+de+l%27albanie+et+de+sa+maison+royale+1443-2007+nr+2.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300868411525608706" /></a><br /><br /><br />- Tirana ka qenë si një bahçe me lule! Shumë e bukur!<br />E pashë me dyshim. Kisha frikë se Tirana e atij maji 1999 ishte po aq e rrënuar sa për mos të të lënë asnjë shije të mirë, por ajo e 1939, një përzierje e një fshati gjigant me një kryeqytet në lindje duhej të kishte qenë akoma më e mjerë. Me rrugët pa kanalizime, pazarin e gjësë se gjallë dhe Pallatin Mbretëror që fare mirë mund të konsiderohej sot një vilë thuajse modeste. Nuk e di pse në sytë e saj e gjithë kjo ishte një Tiranë e mrekullueshme. Kam frikë se më shumë se prej kujtimeve kjo mbresë qe krijuar nga netët e gjata të mërgimit, kur bashkë me gjithë atë grup ikanakësh, kishin diskutuar e diskutuar për atdheun e tyre, ku ëndërronin të ktheheshin dhe nuk ktheheshin dot.<br />Intervista mbaroi dhe ajo u shkëput pak kohë. Një orë më vonë qe vendosur në verandë, me një album të trashë fotografish dhe me një zell të paimagjinueshëm për t’i shpjeguar ato. Paradë e një jete të çuditshme, problematike, por edhe të bukur, që ajo, me shaka e quante: “fati im i madh”!<br />Një jetë që kishte nisur në Budapest, nga një baba fisnik hungarez dhe një mama amerikane. Kishte nisur në fillim të shekullit dhe fëmijëria e saj, kishte kaluar nëpër turbullirën e krijuar nga rënia e Perandorisë Austro–Hungareze, nga reduktimi i ndjeshëm financiar i familjes; nga edukimi vjenez dhe jeta thuajse modeste në qytetin e lindjes. Derisa një ditë, në derën e saj kishte trokitur befas një lajmës i çuditshëm. Quhej Jak Koçi dhe ishte Ambasador i Shqipërisë në Vjenë. Lajmësi i çuditshëm e njoftoi se Mbreti i shqiptarëve kishte parë fotot e saj, kishte mbetur i befasuar prej tyre dhe kërkonte të prezantohej nga afër me të. Ishte fundi i vitit 1937 dhe s’ka dyshim se vajza e re kishte mbetur e befasuar nga ky lajm. Atje larg e priste një Mbret dhe një ditë, ajo mund të ishte Mbretëreshë. U nis drejt vendit të panjohur pak ditë më vonë dhe në Tiranën e largët kaloi edhe mbrëmjen e vitit të ri 1938! Asnjëherë më vonë, në intervista, libra, biografi ajo nuk rrëfeu për atë moment emocionant kur mbretëria e ardhshme e saj u shfaq përballë anijes në Durrës. Një vend i varfër, i pazhvilluar, por që ajo gjithnjë e ka përshkruar si magjik. Një vend që u bë shpejt vendi i saj dhe gjuhën e të cilit ajo e mësoi në më pak se një vit për të mos e harruar më kurrë. Duket se Mbreti i Shqiptarëve i kishte hyrë shpejt në zemër vajzës së re. Dritat u fikën, rrëfen ajo, të gjithë kishin kupa shampanje në dorë dhe kur u ndezën sërish, ajo kish dëgjuar në vesh formulën magjike: dua të martohem me ty. Ja kish thënë një mbret dhe 3 muaj më vonë ajo do të ishte jo më vajza nga Budapesti, por Geraldina e Shqipërisë, Mbretëresha më e re në botë. Një bukuri magjepsëse që kishte befasuar shtypin botëror me dasmën e saj. Një dasmë që do mbahet mend gjatë në Shqipëri dhe që për fat, ka mbetur e patjetërsuar në celuloide. Një akt i vetëm dhe i veçuar i klasit, luksit, por edhe dinjitetit të një vendi që po kërkonte të linte pas trashëgiminë e tij orientale dhe të shihte drejt Evropës përballë. Dhe që fatkeqësisht, kishte zgjedhur për derën kryesore të Evropës, Italinë e Musolinit, vendin që do të shkatërronte jo vetëm karrierën e Mbretit Zog, por edhe ëndrrën e saj. Nuk ka asnjë dyshim se në jetën e saj, në kufijtë e 90–të viteve, ai vit në Shqipëri kishte qenë padyshim më i bukuri, që pat kaluar ndonjëherë. Njerëzit e donin, bashkëshorti qe i marrosur pas saj, ndërsa priste të sillte në jetë një trashëgimtar. Një djalë, që erdhi në këtë botë më 5 Prill 1939, pikërisht atë ditë, kur në Romë qe vendosur që ai të mos e trashëgonte kurrë Mbretërinë që i ati kishte krijuar 12 vjet më parë.<br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcuwODrU_hG3DbuDVWtCvQueuQhS-kvQeN84IfGui1MKuqAuDQmvHCTV5tA3IEJy3sSPjkM_MGMLG7Whpwj8Q_aH4jN428_RUzKd4fV6hLOU3QgdBBONHRjgeF9EyQ0yLI3BQCV4gVfeI/s1600-h/King+A.+Zogu.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 302px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcuwODrU_hG3DbuDVWtCvQueuQhS-kvQeN84IfGui1MKuqAuDQmvHCTV5tA3IEJy3sSPjkM_MGMLG7Whpwj8Q_aH4jN428_RUzKd4fV6hLOU3QgdBBONHRjgeF9EyQ0yLI3BQCV4gVfeI/s400/King+A.+Zogu.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5300871289445194450" /></a><br /><br />Geraldina mbante pak ose aspak mend nga ikja e saj e trishtuar. Me ndjenja të humbura, e vendosur në një veturë ajo udhëtoi pa pushim nga Tirana në Follorinë, për t’i shpëtuar bashkë me trashëgimtarin, rënies rob. Mbreti e takoi 72 orë më vonë, i lodhur, i trishtuar, me frikën se kjo ikje nuk ishte si të tjerat. Parandjenjat nuk e kishin gabuar. Ai nuk do kthehej më kurrë. Nuk ka dyshim se askush nuk mund të jetë profet dhe askush nuk mund të parashikojë të ardhmen e tij. Por edhe kur ajo është sterrë dhe dukshëm e frikshme në horizont, njerëzit refuzojnë ta pranojnë. Shpresa vdes e fundit thotë një fjalë e vjetër dhe ky slogan që përmbledh gjithë filozofinë njerëzore, të të gjitha kohërave, duket se ka qenë ngushëllimi i vetëm i Familjes mbretërore në shumë net dhe momente të frikshme. Vështirë të imagjinosh një femër tjetër, që për 11 muaj mbretërim vuajti plot 63 vjet të jetës së saj. Rrugëtimi dhe ikja e saj nga Greqia në Turqi, prej këtu në Rumani, Poloni, Stokholm, Francë, Angli, Egjipt, sërish Francë, Spanjë dhe Afrikën e Jugut padyshim që është një libër më vete. Shtëpia ndryshonte çdo vit, ndërkohë që në Francë u largua me anijen e fundit për t’i shpëtuar arrestimit nga gjermanët; në Londër vuajti bombardimet e tmerrshme; në Aleksandri u rrethua nga revolucionarët që rrëzuan nga froni Mbretin Faruk dhe në Kanë jetonte e mbyllur në një shtëpi për t’i shpëtuar ndjekjes dhe eliminimit që kishin vendosur komunistët shqiptarë. Në më shumë se 48 orë që kaluam pranë saj nuk e di pse kam krijuar bindjen se ajo ishte një krijesë e mrekullueshme. Nga ata njerëz që kanë lindur për të dhuruar mirësi dhe për ta parë botën me dashuri, pavarësisht padrejtësisë së saj. Tregonte se sa e vështirë kishte qenë jeta në vitet e fundit të Mbretit Zog; se si kishte jetuar një moment më të dhimbshëm pas vdekjes së tij kur i ishte dashur të shiste unazën e fejesës për të siguruar jetesën e saj dhe së të birit; apo në fund, kur i qe dashur të udhëtonte me një biletë të dhuruar nga Komuniteti shqiptar për të parë nipin e saj të vetëm, Lekën që kishte lindur në Johanesburg. Nuk e di pse atë dhe dy takime të tjera pata përshtypjen se ajo nuk donte të fliste për vitet në mërgim; ajo nuk fliste asnjë fjalë të keqe për Shqipërinë komuniste që e kishte detyruar të kalonte një jetë në emigracion. Për të, Shqipëria ishte ideale, sublime, vendi që i kishte ofruar kurorën e Mbretëreshës së saj dhe ajo e donte pa asnjë kusht.<br />- Kam një amanet të vetëm, tha ndërsa po iknim. Me po atë zë që kishte folur në intervistë. Dua të vdes në Shqipëri. Më varrosni atje, jo këtu në Afrikë!<br />Në fakt, 3 vjet më pas, si të plotësonte një padrejtësi prej 6 dekadash, Zoti duket se e dëgjoi fjalën e saj. Parlamenti shqiptar modifikoi qëndrimin e tij, ligji ndryshoi dhe Familja mbretërore u kthye në Shqipëri. Ishte qershori i vitit 2003, plot 63 vjet e 3 muaj pas ikjes.<br />- E di, më tha gjatë takimit në Afrikë, një javë përpara se të vdiste, Mbreti Zog pa një ëndërr. Më thirri të ma tregonte në mëngjes. Më kish parë mua dhe Lekën që ktheheshim në Shqipëri, me anije. Nga larg dukej Durrësi dhe njerëzit që kishin dalë të na prisnin dhe brohorisnin. Brohorisnin, brohorisnin… E kush thotë se ëndrrat nuk plotësohen? Ç‘teori Frojdiste mund të përdorte ëndrrën dhe dëshirën e Mbretit të vetëm të Shqiptarëve për të vërtetuar realizmin e saj?<br />41 vjet pas ëndrrës që Mbreti kish parë në Kanë, në shtratin e vdekjes dhe 3 vjet pasi Geraldina na e kish treguar atë në Johanesburg, ja ku po ndodhte vërtet. Skenografia ishte modifikuar disi. Nuk ishte porti i Durrësit dhe as një anije, por aeroporti i Rinasit dhe një avion që sollën Geraldinën dhe Lekën në Shqipëri. Njerëzit ishin po ata. Disa mijëra që brohorisnin, ndalonin limuzinën, donin të shihnin Mbretëreshën e tyre të dikurshme. Mall dhe pengje të vjetra që formësoheshin në lot dhe brohoritje. Jam i sigurt se gjithë vuajtja dhe malli 63-vjeçar ishin zhdukur tashmë. Ajo e kish ëndërruar këtë ditë. E kish lidhur fatin e saj me këtë vend në moshën 20-vjeçare, e kishte dashur shumë atë, ishte bërë Mbretëreshë e tij dhe më pas, pikërisht për këtë kishte vuajtur një kalvar të gjatë. Tashmë, ishte kthyer. Besimi se ky popull e donte, që e kish shoqëruar gjatë gjithë jetës, po i vërtetohej tashmë. E si të mos ndihet i lumtur një njeri që në fund të jetës së tij e kupton dhe vërteton, se besimi që ka pasur ka qenë i drejtë!?<br />E takova disa herë në tjera në Tiranë. Ishte e lodhur, në fund të jetës së saj, por plot besim. Nuk e di nëse kohë të vjetra dhe të reja fanepseshin tek ajo pa bërë diferencë.<br />- Jam kaq e lumtur më thoshte sa herë më shikonte!<br />Ishte vërtet e lumtur. Kam bindjen se me po atë lumturi iku, një ditë vjeshte të vitit 2002. Titujt e gazetave kishin ditë që njoftonin sëmundjen dhe orët e fundit të jetës së saj. Ishte kthyer në qendër të vëmendjes si një Mbretëreshë e vërtetë. E kish konkuistuar vendin e saj, atë që ia kishin marrë me përdhunë 63 vjet më parë. Tani ndihej Mbretëreshë në vendin e saj dhe do të ikte si e tillë. Tre ditë përpara vdekjes isha në zyrën e Presidentit Moisiu. Diskutohej se ç‘ceremoni do të organizohej dhe a do të kishte një varrim zyrtar. Nuk ka asnjë dyshim se e meritonte një gjë të tillë. Kish qenë për 11 muaj bashkëkryetare Shteti dhe më e vogla qe një varrim zyrtar. Moisiu hezitonte. Kishte frikë ose nuk e kuptonte dot se shteti ka vijimësi. Se ka lindur më 1912, 1939 apo 1999 shteti është shtet. Mundej që kishte jo pak presione nga ish-komunistët. Vërtitej mes mosbindjes administrative dhe ndjesive personale. Kadare i telefonoi për t’i kërkuar ta respektonte Mbretëreshën e vetme të Shqiptarëve. Ilir Meta, Zv.kryeministër dhe ministër i Jashtëm, po ashtu.<br />- “Unë do ta konsideroj ceremoni zyrtare në çdo rast”, më tha.<br />Kishte jo pak dinjitet tek ky djalë i ri, 33-vjeçar, që dinte ta respektonte shtetin dhe trashëgiminë e tij, më mirë se gjithë ata zyrtarë të vjetër që e rrethonin. Mbrëmjen para vdekjes kalova në spital. Ishte qetësi. Pritej të ndodhte nga momenti në moment. Në Tiranë vinte Berluskoni dhe shtypi qe ndarë midis dy lajmeve. Nuk dihej ç‘ndodhi, por po atë mbrëmje u njoftua se Geraldina nuk do të kishte ceremoni zyrtare varrimi. Vdiq po atë natë. U shua në qetësi, me lehtësinë e të qenit në vendin që e kish dashur aq shumë dhe me bindjen se në fund, historia i kish dhënë të drejtë. Nuk e di pse, por Shqipëria që i kish rezervuar një dasmë zyrtare madhështore, diti t’i rezervonte një varrim po aq madhështor dhe dinjitoz. Atë ditë nuk isha në Tiranë. Isha nisur herët në mëngjes me një avion ushtarak për në Afganistan, vendin që sapo kish dalë nga lufta dhe që po kërkonte një të ardhme normale. Në aeroportin e Kabulit, ushtarët tanë më rrëfyen se pak ditë më parë, Mbreti Zahir Shah kish mbërritur në qytet. Ish kthyer me triumfin e një njeriu që kish pasur të drejtë në jetën e tij dhe tashmë, priste të vdiste në vendin e tij. Ashtu siç kish bërë Mbretëresha Geraldinë, që i kish rezistuar shumë viteve, rreziqeve, vuajtjeve dhe sëmundjeve, për të vdekur në vendin që e kish bërë Mbretëreshë. E bindur se qe larguar prej andej padrejtësisht dhe po kaq e bindur se kish të drejtë.<br />- “E drejta vonon, por nuk harron”, mu kujtua një shprehje libri, ndërkohë që mendoja Geraldinën, Mbretëreshën dhe gruan e mrekullueshme, që e kish dashur këtë vend, ndoshta më shumë sesa ç‘e duan shumë prej nesh…<br />_____________________________________________________________________________________<br /><span style="font-weight:bold;"><br /><br />Shqipëri blu, sipas Najbor. Click the image to open in full size.<br /><br />Nga:Violeta MURATI<br /><br />(Postuar në 24-10-2008 link: http://lajmishqip.com/)<br /><br /><br />Prej ‘43-s e deri në 2007-n, familja mbretërore shqiptare vjen me një tezë kritike; për t’u rishikuar prej historiografisë shqiptare. Kjo “kërkesë” e nënvetëdijshme, rikthehet për pretendimin mbi të vërtetën historike, ku historiani Dr. Patrice Najbor prezanton veprën e tij me pesë vëllime “Historia e Shqipërisë dhe i familjes së saj mbretërore 1443-2007”.<br /><br />Najbor tregon se në kuadrin e rishikimit të historisë së Shqipërisë vjen dhe ky kontribut botues, duke paraqitur me objektivitet, përmes burimeve të jashtme, faktet dhe personat, të cilët nuk janë njohur deri tani nga historiografia shqiptare.<br /><br />Në vëllimin e parë, Najbor është përqendruar kryesisht në luftën për pavarësi, duke studiuar edhe veprimet e Fuqive të Mëdha për të ruajtur ose zgjeruar sferat e tyre të influencës, si dhe rolin e tyre në zgjedhjen e princ Wied, në 1914.<br /><br />Njëkohësisht historiani merret edhe me analizën politike e të diskutueshme të Esat Pashë Toptanit, i cili është konsideruar nga shumë shqiptarë si tradhtar, kur pranoi dorëzimin e qytetit të Shkodrës në 1913, në një kohë kur nga ky veprim, Najbor shkruan se ai jo vetëm shpëtoi ushtrinë e tij dhe armatimin nga një humbje e sigurt (ku ushtria ishte e rraskapitur pas disa muajve luftë), por edhe ndërkombëtarizoi këtë krizë midis Shqipërisë dhe Malit të Zi. “Nga ky veprim i tij, ne, madje mund të themi se ai ka qenë largpamës dhe i shkathët, meqenëse disa ditë me vonë nën presionin e Fuqive të Mëdha, mbreti Nikolla i Malit të Zi u detyrua të kthehej në qytet.<br /><br />Më vonë me shpalljen e Luftës së Parë botërore, Esat Pasha është rreshtuar menjëherë në anën e aleatëve, në krah të të cilëve ai luftoi dhe nga ana tjetër, duke pranuar që ushtria serbe e dërmuar nga lufta të tërhiqej. Duke kaluar nëpër Shqipëri, ai shpëtoi Frontin e Lindjes, si dhe vendosi Shqipërinë në kampin e fitimtarëve”, - shkruan historiani.<br /><br />Ndërsa në vëllimin e dytë ai ndalet në periudhën e viteve ’20-të, duke sjellë sidomos një vështrim të ri për sa u përket figurave të Fan Nolit dhe Ahmet Zogut.<br /><br />“Studimi i periudhës zogiste tregon se mbreti Zog me realizimet e tij në fushat institucionale, legjislative, edukative, shëndetësore, ushtarake, diplomatike, ekonomike dhe në drejtim të zhvillimit të ndërtimit të rrugëve dhe të infrastrukturës së vendit ka vendosur bazat e një shteti modern, demokratik të tipit perëndimor dhe duke zëvendësuar të drejtën e forcës me forcën e së drejtës, ai paraqitet si njeriu më progresist i kohës (Shih punimet e konferencës shkencore ndërkombëtare, organizuar nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë, Qendra e Studimeve Albanologjike, Instituti i Historisë dhe Muzeu Historik Kombëtar me 01.09.2008 me temë: "Monarkia shqiptare 1928-1939" dhe sidomos ndërhyrjen e Patrice Najbor: "Realizimet e Mbretit Zog).<br /><br />“Në vëllimin e tretë jam përpjekur të tregoj udhëtimin e gjatë e të vështirë të familjes mbretërore në mërgim dhe luftën e vazhdueshme të mbretit Leka I për çlirimin e Shqipërisë nga komunizmi dhe të Kosovës nga zgjedha Serbe”.<br /><br />Por në anën tjetër, Najbor na sqaron se në vëllimin e katërt, libri pajiset me dokumente të shumta, shpesh të panjohura, të veprimeve të ndryshme politike të mbretit Leka, ku konstaton se përtej mosmarrëveshjeve të shqiptarëve të diasporës, mbreti Leka ka punuar për ribashkimin e kombit shqiptar.<br /><br />Ky dokumentacion pasohet dhe në vëllimin e pestë, duke përmbajtur dokumente arshivore, të traktateve ndërkombëtare dhe të marrëveshjeve sekrete, të letrave dhe pemëve gjenealogjike. “Duke botuar këto tekste origjinale në tërësinë e tyre, kam dashur të tregoj më shumë se përmendjen e thjeshtë të tyre, me qëllim që lexuesi të ketë mundësi që të shprehë vetë mendimin e tij mbi faktet e treguara.<br /><br />Dr. Patrice Najbor është diplomuar në Institutin e Studimeve të Marrëdhënieve Ndërkombëtare (ILERI) të Parisit, titullar i një diplome të studimeve të larta të specializuara (DESS) të diplomacisë dhe administrimit të organizatave ndërkombëtare (Paris XI), doktor i shkencave politike, ka realizuar një teze mbi "Dykrenarja e Shqipërisë në marrëdhëniet ndërkombëtare bashkëkohore" (Paris XI - 1992) dhe shumë shkrime në kuadër të një diplome të studimeve të thelluara (DEA) të mbrojtjes dhe sigurimit evropian (Lille II -1990) midis të cilëve "Sistemi dhe politika e sigurimit të Shqipërisë" dhe "Çështja shqiptare e Kosovës". Ai është autor edhe i "Dinastisë se Zogut" 2002.<br /><br />________________________________________________________________________________________<br /><br />AHMET ZOGU<br />Jeta dhe puna e tij per Shqiperine<br />(Nga Adil Bicaku)<br />DINASTIA ZOGU<br />Brezi jone fatkeqesisht dine shume pak per jeten e te nderuarit Ahmet Zogu<br />Mbretit te Shqiptareve. Jeta dhe puna e tij ka zene nje nga vendet me te para ne<br />peripecite e jetes politike, luftarake e civile te vendit tone, prej viteve 1912 e deri ne<br />kohen kur Italia pushtoj Shqiperine me 1939 dhe me pas ne mergim deri ne vitin 1961<br />Nuk eshte e lehte qe te flasesh per jeten e te nderuarit Zog. Arsyet jane te ditura,<br />sepse rregjimi komunist mbi 50 vjecar mbylli cdo gje te asaj kohe , dhe te permendje<br />emrin e Zogut apo te kohes se tij te kushtonte edhe jeten. Keshtu qe ajo periudhe 25<br />vjecare qe Zogu luftoi, punoi e sundoi u be tabu. Por fatkeqesisht akoma vazhdon nje<br />heshtje per te edhe pse Shqiperia tashme eshte shpallur demokratike dhe ka shume<br />parti politike…….<br />Ahmet Zogu lindi me 8 Tetor te vitit 1895. Ishte i biri i Xhemal Pashe Zogut.<br />Principata Zogalliane e kishte qendren ne Burgajet te Matit. Historia na thote se Mati<br />ishte Principata trashegimtare e Heroit Tone Kombetar, Skenderbeut. Sipas saje kur<br />u munden Shpatajt dhe Balshajt zemer medhenjt dhe te gjithe princat shqiptare,<br />zune vendin e tyre, dhe moren flamurin e lirise dhe u rradhiten t’u bejne balle<br />sulmeve turke.<br />Me i afti nder ta ishte Gjon Kastrioti, Princi i Krujes, Matit dhe i Vumenishtit ne<br />Veri, Arian Komnen Topia, Princ i Kanines, i Himares, Cermenikes dhe i Shpatit ne<br />jug…<br />Luftra te medha u zhvilluan si ne kepat te veriut ashtu edhe ne ato te jugut.<br />Gjon Kastrioti u mund. Ne marreveshje me turqit u moren peng 3 djemt e tij. Me te<br />voglin nga djemte e rriti Sulltani me bindjen se ky do te behej nje luftetar i mire ne<br />sherbim te Turqise dhe nuk do to mbaj mend Krujen, vendin e tij. Mirepo Gjergj<br />Kastrioti Skenderbeu luftoi, fitoi dhe me ne fund kur i gjeti rastin erdhi ne Shqiperi<br />me trimat e tij per te cliruar Krujen e tij qe se kishte harruar kurre.<br />Me 3 Nendor te vitit 1443 pas thyerjes se Otomaneve ne betejen e Nishit, niset<br />me 300 kalores trima shqiptare dhe pas 3 javesh me 28 Nendore te vitit 1443 ngren<br />Flamurin e Lirise ne Kruje.<br />Per njezet e pese vjet Skenderbeu e mbajti Krujen dhe principatat e tjera te lirise<br />te lira. Pas vdekjes se tij me 17 Janar te vitit 1468 merr fund dhe Liria qe paten<br />shijuar Shqiptaret per cerek shekulli. Kruja dhe principatat e tjera rane , por jo ajo e<br />Matit dhe motra e saj Mirdita nuk iu nenshtruan Turkut.<br />Burgajeti ishte zemra e Matit me 200 shtepi, vendi ku ishte keshtjella e<br />motshme e Principates se famshme Zogu dhe ku dergjej shpirti i ndritur i Mamices,<br />motres se Skenderbeut. Sipas historise rreth shekullit XV, familja fisnike e Zogut<br />zbriti nga Veriu I Shqiperise dhe zuri vend ne Burgajet te Matit.<br />Zogollet u ngriten kunder turqise dhe me vrasjen e Gazi Beut, Sulltani u<br />detyrua me njoft Dinastise Zogalliane sundimin e Matit, qe I pari I saj Zogu i Madh<br />dhe me pas Zogu i Vogel.Te gjithe pashallaret dhe bejleret e kesaj dinastie munden<br />me e mbajt Matin jashte sundimit Turk.<br />Me 1621 kur ne fushe te betejes u vra Abdullah Beg Zogu i dha te kuptoje<br />Sulltanit njehere e pergjithmone se ne Mat zien vetem baruti. I biri i Abdullait,<br />Ahmeti dhe me pas i biri i Ahmetit, Mahmuti jo vetem qe mbajten Matin te lire, por<br />ndihmuan krahina te tjera me i shkeput copa-copa prej duareve te turqeve. Pas<br />Mahmutit erdhi i biri Xhelal Pashe Zogu, i cili ne nje beteje u plagos rende dhe u zu<br />rab e u internua ne Turqi.Vendin e Xhelalit e zuri i biri, Xhemal Pashe Zogu. Ky u be<br />qeveritari i Matit me zonjen e tij Sadije Hanmi, qe e quanin ne ate kohe "Luanesha e<br />Matit".<br />T. Dilo ne librin e tij "Mbreti i jone ne rinine e Tij", botuar ne Tirane ne vitin<br />1935, thekson: "Dhe ne fakt ka qene nje familje shume e degjuar dhe shume e<br />respektuar ajo e Zogut.. Ne shume vilajete te Turqise dhe ne qarqet e Stambollit,<br />bashke me Pallatin e Sulltaneve, prej shume shekujsh, nderoheshin cquarisht djemt<br />e kesaj Familje, te cilet kishin ditur te fitojne simpathine dhe respektin me cilesite e<br />tyre te rralla, dhe kjo pasuri morale ishte, pothuaj, bere nje tradite familjare brez pas<br />brezi."<br />Xhemal Pashe Zogu, qe i ati i Ahmet Zogut, me vone Mbreti i Shqiptareve, me<br />emrin Zogu i Pare. Xhemal Pasha kishte nje kulture shume te gjere, politikan i ralle,<br />administrator dhe luftetar. Mati dhe Dibra aty e kishin vendin e keshillimit te tyre.<br />Xhemal Pasha u kujdes shume per edukimin e te birit Ahmetit. Ai mori si mesues te<br />gjuhes shqipe patriotet Efendi Ceken dhe Dervish Himen, kurse per turqishten Hafiz<br />Muharrem Dibren.<br />Ne kohen kur Xhemal Pasha ishte ne pergatitjen e planit per nji kryengritje te<br />pergjithshme ne Shqiperi, dhe ne prag te levizjes se Xhon Turqeve, qe ishte njifare<br />shprese per pamvaresine e Shqipnise, me 1908, vdiq ne moshen 41 vjecare.<br />Kjo qe nje humbje e rende per Dinastine Zogalliane, per Matin, Mirditen dhe<br />Shqiperine. Me vdekjen e Babait te Zogut timonin e Dinastise Zogu e mori nana e<br />Ahmet Zogut me qe Ahmeti ishte vetem 13 vjec.<br />Gazetari, shkrimtari dhe historiani i shquar Suedez Sven Auren ka shkruar ne<br />librin mbi Shqiperine "Europeisk Orient" se: " Familja Zogu ishte shume e<br />bezdiseshme per sulltanet e Turqise. Dhe nena e Zogut ishte shume e afte dhe<br />ambicioze, ajo e shihte Shqiperine se shpejti te lire, dhe familja Zogu te ishte ne krye<br />te betejes se ardheshme te fitores kunder sundueseve sikurse kishte qene shekuj me<br />radhe. Ajo parashikonte djalin e saj Ahmetin si te vetmin pinjoll te kesaj familje qe<br />me ne fund te vendoste fatin e Shqiperise se pamvarur dhe sovrane. Sipas saj kishte<br />lindur e po brumosej pasardhesi I Skenderbeut".<br />Ahmet Zogu kishte nje zgjuarsi te madhe nga natyra. Ai ishte kureshtar, i<br />matur, serioz i shkathet e mjeshter i perdorimit te armeve. Ishte 13 vjecar e merrte<br />pjese ne kuvendin e burrave. Ata qe e kane njoftur shkruajne se Ahmeti megjithese i<br />vogel nuk permende kurre krahine por gjith Shqiperine. Burrat neper gjyqe thirrnin<br />Beun e Vogel (sikurse e quanin). Ai jipte vendime qe edhe te moshuarit nuk gjenin<br />zgjidhje.<br />Nena e tij e ndritur, duke i pare dhuntite e djalit te saj nuk donte me e mbajt ne<br />Mat, por donte me i dhene dituri me te medha per nje te ardhme per gjithe vendin<br />per nje dite jo te larget. Megjithe pikellimin per djalin e vogel dhe me gjithe<br />kundershtimeve e te pareve te Matit dhe te pleqenise ajo vendosi me e cu ate ne<br />Stamboll ne lice e me vone me studiuar ne Akademine Ushtarake. Per zgjuarsi dhe<br />pervetesimin e gjere te shkolles, ai u gradua ne intervale te shkurtera. Prej vitit 1912,<br />Ai jo vetem studionte, por ishte ne kontakt me perfaqesues shqiptare dhe informohej<br />per gjendjen ne Atdhe. Ishte koha e levizjes per pamvarsine e Shqiperise dhe fitorja e<br />Xhon Turqeve, shpallja e Hyrietit, qe mund te quhet dhe nje sukses i shkelqyer i<br />armeve te papushuara shqiptare.<br />Kryengritja e pare e Kosoves, perhapja e saj ne Shkoder, Mirdite dhe Kongreset e<br />Manastirit, Dibres dhe Elbasanit per te drejten e Gjuhes Shqipe. Kryengritja e<br />pergjithshme ne shqiperi dhe si pasoje e saj Autanomija Shqiptare ne Vilajetin e<br />Shkodres, Kosoves, Manastirit dhe Janines qene nxitje e flakes e 17 vjecarit Ahmet<br />Zogu qe te ndodhej ne qender te ngjarjeve qe kishin te benin me fatin e Atdheut.<br />Atdheu po lahej ne gjak, dhe vendi i Tij tashme ishte beteja vendimtare ne Shqiperi.<br /><br />NGA LUFTETAR I THJESHT DERI NE KOMANDANT LEGJENDAR<br />Ne fund te vitit shkollor me 1912 Zogu u nis prej Stambolli me disa trima te Tij e<br />arriti ne Diber te Madhe ku u prit si nje prijes dhe burre me pondus, u informua mbi<br />gjendjen e vendit dhe vendosi me i be nje visite kortezie Kamejkamit te vendit.<br />Qeveritari Turk priti Beun e Matit, por u befasua kur pa nje djale fare te ri. Ai e<br />permbajti veten kur pa se kishte te bente me nje burre te pjekur, te afte dhe me nje<br />horizont te gjere si per Shqiperine gjithashtu edhe per Turqine. Ne fund te ketij<br />takimi Zogu i tha qeveritarit Turk: "Perandorija Otomane gabon kur perdore nje<br />qendrim armiqesor kundra aspiratave te Kombit Shqiptare, sidomos pas shpalljes se<br />Hyrietit, mund te rrjedhin ngjarje te pa pandehura dhe te idheta nga kjo sjellje"<br />Pasi u kthy ne Sarajen e vet ne Mat kaluan jave dhe nga te gjitha anet vinin<br />njerez me e pa dhe me i paraqit besnikerine e patundeshme te fiseve te tyre, ketij<br />djaloshi te ri tek i cili kishin varur shpresat per nje panvaresi te shpejt. Kur plasi<br />kryengritja e dyte ne Kosove ne korrik te 1912, ajo u perhap shpejt ne Jug. Keshtu<br />qe Turqija u detyrua me pranu kerkesat e shqiptareve.<br />Shtetet Ballkanike e pane qe Shqiperia do te perfitonte dobi te medha ne saje te<br />armeve te bijeve te saj, e nga kjo frike dhe per faktin qe nuk donin nje Shqiperi te lire<br />me vehte, i shpallen lufte Turqise. Zogu si largpames qe ishte parashikonte kurthin<br />qe shtete fqinje i thurnin vendit tone, vendosi te mos kthehet ne shkolle ne Stamboll,<br />por te luftoje per bashkimin e gjith Shqiperise. Shtetet Ballkanike iu sulen<br />Shqiperise me i marre nga nje cope. Zogu e kuptoj mire se bashkimi i Shqiperise<br />ishte me e sigurt nen Turqine ne ato moment sesa te binte ne dore te armiqeve<br />shekullor ballkanas. Ky popull qe kishte ndezur kryengritjen e Kacanikut kunder<br />Durgut Pashes, ky popull qe nuk iu kishte trembur vdekjes, ky popull paqedashes qe<br />i kishte qendruar besnik antareve te Lidhjes Ballkanike sot ishte me ne rrezik se<br />kurre po nga vendet anetare te Lidhjes se Ballkanit.<br />Ky 17 vjecar i pa perkulun i ben nje telegram prefektit te Dibres:<br />"Mund te mbledh nje fuqi prej 2000 matjanesh dhe jam gati te nisem vete ne krye te<br />keasj fuqije kunder armikut ne Shkoder po te me dergoj qeveria Turke minicion."<br />Zogu e kishte te qarte strategjine qe do te perdorte. Me ndaluar ushtrite ballkanike<br />me shkel token Shqiptare dhe ne ato vende ku t’i merrte prej Turqise te ngrinte<br />flamurin e pavaresise me Shkodren ne krye. Pergjigja e gatshme e Turqise nuk vonoi.<br />Armet erdhen dhe Zogu u beni nje kushtrim malesoreve per te ruajtur tokat e Ilireve<br />nga pushteti grabitqare fqinje. Kalaja e Zogut u mbush me mijera pleq dhe te rinj.<br />Nena e tij e porositi me tregua burreri si te paret dhe bekoi betejen e ardhshme e i<br />uroj djalit te dilte faqebardhe ne lufte kunder Karadakut grabitqar. Luftetaret trima u<br />nisen per betejen e madhe nen udheheqjen e Beut te Vogel. Lufta qe e ashper dhe 80<br />trima matjane dhane jeten ne ate beteje. Ahmet Zogu ne krye te luftes here me<br />komande here me pushke nuk pesoi gje vec xhoka e tij ishte shpuar nga plumbi tej<br />per tej. Kjo beteje eshte perjetesuar me nje kenge epike. "Ketu do te bej nje krahasim<br />me Heroin Tone Legjendar Skenderbeun. "Ne moshen 18 vjecare Skenderbeu ne krye<br />te nje ushtrije Turke, shtypi kryengritjen ne Brusa te Azize se Vogel. Kjo fitore qe<br />hapi I pare ne ngritjen e grades dhe simpatia e Sulltanit. Ndersa Zogut iu desh me u<br />hedh ne lufte per Shqiperine ne moshen 17 vjecare, se atehere e kerkoje nevoja e<br />Atdheu.<br />Me 17 Qershor te vitit 1961, ne New York, z. Vaclovas Sidzikauskas, Kryetar i<br />Asambles te Kombeve Evropiane te Roberuar, thote se emrin e Mbretit Zog e sheh te<br />lidhur ngushte me historine e Shqiperise moderne dhe nga kjo histori vecon e<br />deklalon: "Personi i Mbretit Zog dhe ai I Skenderbeut pese shekuj me pare na<br />tregojne se c’prej celiku jane bere Shqiptaret".<br />Serbet iu kishin drejtuar Matit. Zogut i erdhi lajmi, dhe ai caktoi zevendesit e vet<br />ne lufte kunder Malit te Zi, ndersa vete niset per ne Mat me u pre sulmin Serbeve.<br />Kur Shqiperia ishte ne valen e luftes me shtetet fqinje, erdhi nje lajm tjeter, por<br />gazmor: Ismail Qemal Beu ishte nisur per me shpallur pamvaresine ne Vlore. Zogu<br />tani duhet te linte Matin ne duart te sigurta qe te mos e rrembenit Serbet. Ai edhe<br />ketu zgjodhi trima te zot qe iu betuan se nuk do te lejonin kembe serbi te shkelte<br />Matin. Zogu vendosi me shku ne Vlore pa marre parasysh motin e keq dhe pengesat<br />e turqeve gjate rruges. Ai do te arrinte ne Vlore gjalle apo vdek. Zogu qe delegati i<br />Matit. Kur Ismail Qemali e pa delegatin, djalin 17 vjecar, i mallengjyer e puthi ne<br />balle dhe i tha: “Mirese erdhe biri im. Duhet ta dishe se, per kete pune qe po bejme<br />sot per shpetimin e Shqiperise, kemi pasur per mesues gjyshin tend, Xhelal Pashe<br />Zogun”.<br />Pas shpalljes se pavaresise duhej vepruar shpejt. Ai u kthye ne Mat dhe mblodhi<br />parine dhe i njohti me pamvaresine e vendit, por kjo duhej me u mbrojt me gjak e<br />lufte. Konferenca e 20 Dhjetorit te vitit 1912 e njohti pamvaresine e Shqiperise dhe e<br />emeroj nje komision per administrimin e vendit derisa Fuqite e Medha te zgjidhnin<br />nje mbret. Fqinjet ju versulen Shqiperise perseri. Shtetet e medha caktuan nje Mbret<br />per te vendosur qetesine dhe qeverisjen e Shqiperise. Princi prusian Wilhelm Wied<br />erdhi ne Shqiperi me 7 Mars te vitit 1913 dhe vendosi me pas si kryeqytet Durresin.<br />Ai u prit me shume enthuziazem nga populli i lodhur nga grindjet dhe grabitjet e<br />fqinjve nga te gjitha anet. Shqiperia perjetonte nje lufte per egzistence si ng grindje e<br />kryengritje te ndryshme, ashtu edhe lufte per pushtet dhe nga influenca e te huajve.<br />Me 15 Maj te vitit 1913 u zbraz Shkodra dhe fuqite e medha moren administraten,<br />kurse me 11 Gusht ne Konferencen e Ambasadoreve ne Londer u caktuan afersisht<br />kufinjt me Greqine. Por shtetet fqinj nuk e respektuan pamvaresine tone. Keshtu qe<br />Princ Wiedi nuk mundi me e ndryshuar situaten fare. Ai nuk e njihte popullin tone,<br />karakterin, zakonet as dhe gjuhen, keshtu qe shpejt e pa qe misioni i Tij qe i pa<br />mundshem ne labirinthin Shqiptare. Ai u largua nga Shqiperia me 3 Shtator te vitit<br />1914.<br />Lufta e Pare Boterore e gjen Ahmet Zogun ne malet e Matit ku luftonte per fatin<br />e ri te Shqiperise.Me 1916 terhiqen Malazezet prej Shkodre dhe hyne forcat<br />austriake. Komandanti I ushtrise Austriake August Von Karl kishte degjuar ne<br />Shqiperi ishte nje burre shteti dhe nje luftetar i madh dhe vendosi te hyje ne<br />marreveshje me te. Augusti i propozoi Zogut qe te mblidhte ushtri dhe nen<br />komanden e nje konoleli Austriak te nisej per ne Kruje dhe te lufonin per Austrine.<br />Pergjigjja e Zogut qe koncize dhe e prere. Ai ne vend qe te pranonte ne nje ushtri te<br />madhe ngadhenjyese iu pergjigj Von Karlit: "Fuqine e kam gati, dhe do te nisem per<br />ne Kruje brenda dy diteve, do te nisem po, vecse kurre nen komanden e nje koloneli<br />te huaj, dhe ne favor te nje ushtrie qe nuk eshte e vendit tim. Do te punoj dhe luftoj<br />ne emer te Shqiperise dhe, arritur ne Kruje, mendoj me thirre ne nje kuvend te gjithe<br />perfaqesuesit e krahinave te ndryshme Shqiptare per me formuar Asamblene<br />Kushtetuese per te caktuar fatin e Atdheut. Kush eshte burre Shqiptare, sot nuk<br />duhet te duroje me qe te luhet me fatin tone".<br />Ai u nis me dy mije trima ne Kruje, por Austriaket e kishin pushtuar. U drejtua<br />per ne Tirane dhe ajo sapo kishte rene ne duart e Austriakeve. Atehere u nis per ne<br />Elbasan, me 14 Shkurt merr Durresin, ku midis brohoritjeve entuziaste ngren<br />Flamurin e Skenderbeut. Po keshtu veproi te dergoje nje fuqi kombetare per te zene<br />Fierin, Lushjen dhe Beratin. Elbasani e priti prijesin dhe luftetarin e pa trembur me<br />brohoritje te zjarrta. Pa u clodhur mori dy zyra per administrate, mblodhi disa<br />intelektuale te zot dhe vendosi te mbante nje mbledhje ku do te formonte Asamblene<br />Kombetare.<br />Ushtrija Austriake u befasua dhe nuk dinte se si t’ia bente ketij kryetrimi dhe<br />politikani qe ngriti ne kembe gjithe Shqiperine. Me e eliminuar u dilte keq. Ata u<br />munduan me e integru ne ushtrine e tyre. I akorduan graden e kolonelit ne ushtrine<br />austriake, i premtuan pasuni, i afruan gjithecka qe mund ti afronin nje prinjesi, vec<br />se ky te hiqte dore nga planet e tija. Ahmet Zogu kishte urdher te caktuar, per te nuk<br />kishte pasuri, grada ne bote qe t’ia shuante zjarrin e dashurise per Atdheun.<br />Austriaket e pane se me cilin kishin te benin dhe sabotuan Asamblene e Elbasanit<br />duke penguar delegatet me pretekst se kishte rene semundja e koleres ne ate qytet.<br />Zogu nuk u demoralizua. Kauza e Tij nuk ndaloi perkundrazi titanik vazhdoi<br />misionin qe i kishte ngarkuar vehtes per Atdhe. Ahmet Zogu iu pergjigj thirrjes se<br />August Von Karlit per nje takim te ri ne Shkoder. Zogu e sfidoi dhe njehere<br />komandantin Austriak ne mes te ushtrise se huje duke i thene: "Austria kishte<br />ardhur ne Shqiperi si liberuese, e pra, ishte mike e Shqiperise; dhe nuk kuptoj se me<br />c’te drejte ajo perzihet ne punet tona te bredshme; dhe nuk kuptoj se si administrata<br />e vendit te mos jete ne duart dhe kontrollin e Shqiptareve". Ky qendrim e acaroi dhe<br />me shume gjendjen, por dhe kesaj iu gjet nje zgjidhje elegante.<br />Kur, me 21 Nendor te vitit 1916 vdiq Franc Jozefi dhe ne fron hypi Perandori i ri<br />Karli I Pare, Zogu perfaqesoi nje delegacion shqiptare per ti parashtruar Atij<br />homazhet e Shqiperise.<br />Zogu u prit si nje kryetar shteti. Kur Karli I e kuptoi qe Zogu po pergatitej me e<br />kthy ne atdhe atehere ndryshoi puna. Ata i parashtruan Zogut me shume takt se<br />prania e Tij ne Shqiperi, do te pengonte veprimet ushtarake te Austrise ne Shqiperi,<br />dhe i premtuan graden me te larte. Zogu protestoi: "Une kam ardhur ne Viene si<br />delegat i Kombit Shqiptare dhe jo si rob, asnje grade dhe pasuri nuk kane vlere per<br />mua". Zogu mbeti ne Viene deri ne mbarim te luftes se Pare Boterore. Koha e<br />qendrimit te Tij ne Viene qe shume e dobishme. Ai mesoi shume, u stervit ne artin<br />luftarak, lexoi historine dhe gjuhen gjermane…<br />Ne Austri pregatiti nje plan per pamvaresine e Shqiperise. Kur u neneshkrua<br />armepushimi me 11 Shtator1918, u vendos qe ushtrite aleate te qendronin ne<br />Shqiperi derisa te caktohej fati i saj ne Konferencen e Paqes ne Paris. Pas dy vjetesh<br />mergimi ne Austri u kthy perseri ne Shqiperi me nje bindje te pa tundur se i vetmi<br />shpetim i Shqiperise ishte pregatitja e nje Kongresi te Madh Kombetar per te<br />diskutuar gjendjen e mbrendshme dhe te jashtme dhe per te marre masat adekuate<br />decisive per clirimin e vendit.<br />Keshtu u vendos me u mbajt Kongresi i Lushjes me 21 Janar te vitit 1920.<br />Situata ishte shume e veshtire. Ushtrite e huaja ishin kudo, bile komanda ushtarake<br />e Italise vrau patriotin me te pakompromentuar Abdyl Ypin. Kjo qe perpjekja e te<br />huajve me ndaluar dhe me prish planet e ketij Kongresi sikurse bene me ate te<br />Elbasanit para disa vitesh. Vendosmeria e Zogut dhe e patrioteve te tjere bene qe ky<br />Kongres te vazhdoje punimet nen mbrojtjen e sigurt te Ahmed Zogut.<br />Shkrimtari Milto Sotir Gurra ne librin "Themelet e patriotizmit shqiptare" botuar<br />ne vitin 1933, e ka cilisuar Ahmet Zogun si "Shpirti i Kongresit te Lushjes".<br />Ne ate Kongres qe vazhdoi deri me 9 Shkurt, u proklamua themeli I shtetit te pare<br />Shqiptare. U zgjodh kryetari i Kongresit Aqif Pashe Bicaku.<br />U hartua nje note e rrepte proteste kunder forcave aleate qe synonin ta coptonin<br />Shqiperine. U padit qeveria e Durresit me Esat Pashe Toptanin qe perkrahej nga te<br />huajt dhe qe nuk perfaqesonte aspiratat e popullit Shqiptare. U zgjodh Keshilli i<br />Larte (Rregjenca deri ne vendosjen e nje Mreti). Ne ate keshille u zgjodhen patriotet<br />me te afte, me eksperience dhe urtesi dhe qe perfaqesonin te gjitha shtresat e<br />relihjionit shqiptare. Imzot Bumci katolik, Aqif Pashe Bicaku bektashi, Sotir Peci<br />ortodoks dhe Abdi Toptani Musliman. Ne Kongres ishte perfaqesuese e gjithe<br />Shqiperia me nje shumice te konsiderueshme delegatesh, prandaj u zgjodh dhe<br />qeverija e re me ne krye Shkelqesine e Tij Sulejman Delvinen, Ahmet Zogu minister i<br />puneve te Mbrendshme, Mehmet Konica I Puneve te Jashtme, Hoxha Kadriu i<br />Drejtorise, Ali Riza Kolonja i Luftes etj. Kryeqytet provizor u caktua Tirana. U<br />zgjodhen dhe anetaret e Senatit.<br />Delegatet e Kongresit do te qendronin ne Lushje deri sa te vendosej qeveria ne<br />Tirane. Parlamenti i pare i Shqiperise se pamvarur u mblodh me 27 Mars te vitit<br />1920. Zogu ishte zgjedhur ne postin me te veshtire meqe ishte i vetmi qe kishte<br />treguar nje vetmohim te pashembullt si ne pregatitjen e Kongresit dhe te mbrojtjes se<br />tij, por edhe ne te gjitha perpjektet me lufte, zotsi, urtesi dhe diplomonci qe ne<br />moshen 17 vjecare, pa ndaluar rrugen per clirimin e Atdheut. Delegatet e kishin te<br />qarte se Ai ishte i vetmi qe mund te siguronte zbatimin e vendimeve te Kongresit dhe<br />ruajtjen e gjithe Shqiperise. Zogu u zotua se do te nisej per Tirane dhe kur ta merrte<br />Tiranen do te pregatiste qeverine qe te instalohej atje. Megjithe keshillat e mjaft<br />delegateve qe te mos nisej aq shpejt, sepse rruget ishin plot me ushtri te huaja, ai<br />nuk u mprapsht.<br />Ahmet Zogu mori me vehte 25 djem matjane qe dhe keta vendosen te vdesin me<br />prinjesin e Kongresit Kombetar. Kur iu afrua Kavajes u gjend perpara topave dhe<br />mitralozave te nje fuqie ushtarake te huje. Komandanti i asaj ushtrije e ndaloi<br />Ministrin e Puneve te Mbrendshme te Shqiperise dhe e urdheroi qe te kthehej prapa<br />se ndryshe do te perdorte forcen. Zogu gjakftohte si gjithmone iu pergjigj:<br />"Jam i urdheruar nga Kongresi i Lushjes, i cili me ka zgjedh M.P.Mbrendshme te<br />Shqiperise qe te arrije me doemos ne Tirane; une jam nje ushtare, dhe prandaj gjalle<br />ose vdek, duhet qe te kryej detyren qe me eshte ngarkuar. Ju ne doni qelloni me pare<br />mbi gjoksin tim". Nje heshtje varri ra aty. Komandanti i huaji e pa qe ky djale kaq i ri<br />dhe kryelarte nuk ka ndermend me u m’brapesuar, dhe i leshoi rrugen per te mos be<br />nje krim. Zogu me te 25 trimat e Tij hyri ne Kavaje, emeroi nje nenprefekt dhe<br />nenpunesa te tjere per administrimin e qytetit, refuzoi kategorikisht propozimet e<br />Qeverise se Durresit me anulluar vendimet e Kongresit te Lushnjes, dhe u nis per ne<br />Tirane.<br />Ne Shijak prap nje batalion ushtarak i kishin zene rrugen dhe ishin gati te<br />hapnin zjarr. Komandanti i batalionit te huaji e urdheroi qe te kthehej prapsht, dhe<br />ketu qe pergjigja e vendosur, pergjigja e Shqiptarit "gjalle ose vdekur do te kaloj".<br />Atehere komandanti i tha ushtrise qe te pergatitej per te hapur zjarr, po ashtu dhe<br />Zogu u tha trimavete vet qe te ngrenin mauzeret por te mos qellojne pa qelluar<br />ushtrija e huaji. Kur Zogu shtriu kemben e djathte ne prag te ures pa u trembur nga<br />grykat e gatshme te mitralozave, atehere ngrihet kamandanti nga pozicioni luftarak<br />barkas, i afrohet Zogut dhe i shterngon doren ne sheje miqesije. Ushtari i huaji e<br />kishte kuptuar vullnetin e celnikte te Zogut dhe vendosmerine me e derguar nje<br />urdher te shenjte ne vend. Rruga per ne Tirane qe shume e veshtire per Ministrin e<br />Puneve te Mbrendshme per kete 25 vjecar qe ia kishte kushtuar rinine dhe jeten vec<br />Shqiperise.<br />Qeverija Kombetare u vendos ne Tirane dhe menjihere i deklaroi te gjitha<br />qeverite e tjera qe sundonin ne Shqiperi te rrezuara dhe proklamoi pamvaresine e<br />Atdheut me kufinjt politik te 1913. Kjo qeveri u njoft shpejt nga shume vende.<br />Edhe pse Konferenca e Paqes pati caktuar kufinjt prap se prap si Greket ashtu<br />dhe Jugosllavet mundoheshin me shkeput dhe me nga toka jone. Kurse Vlora ishte<br />ne duart e Italianeve, Korca Republik ne vehte me Francezet si sundues. Jugosllavet<br />gjeten nje shkak tjeter me marre nje pjese te madhe. Ata kishin strehuar Marka<br />Gjonin dhe me pretekst se gjoja qeverija Shqiptare po sillet keq kunder katolikeve<br />ngriti Mirditen me shpall edhe ata nje Republik me Markagjonin si kryetar. Ishte<br />tetor 1921. Fqinjet u munduan me cdo menyre me perca dhe sundue. Ata paguanin<br />agjenta me shti faren e luftes dhe te vllavrasjes. Bajraktaret nuk ishin mesuar me iu<br />bind nje qeverije legjitime. Ata deshen me vazhduar si ne kohen e turkut te percare<br />me tarafin dhe trimat e tyre. Ne mars 1922 u ngrit Dibra dhe i pari i saj Elez Isufi<br />gati e mori Tiranen. Zogu ishte akoma minister i mbredshem. Katastrofa e madhe qe<br />shume afer. Zogu mori vete komanden dhe njehere tregoj trimerine dhe<br />vendosmerine me mbrojt qeverine legjtime. Ai i dha afat Elez Isufit deri ne oren 12,<br />qe te dorzohej se ndryshe do te hapte zjarr. Konsulli Anglez nderhyri dhe Elez Isufi u<br />lejua te largohej per ne Diber me te 500 luftetare te tij bile dhe me armatim. Ketu<br />shihej shpirti i Zogut. Nje shqiptare nuk carmatosej kur jepte fjalen.<br />Elez Isufi e kuptoi se Qeverija e Tiranes luftonte per gjithe Shqiperine dhe Zogu ishte<br />garanti i saji.<br />Shqiperia qe krejt e shkaterruar nga cdo pikepamje. Qeverija e dinte qe pa<br />shkolla nuk kishte asnje shans. Deri ne fund te 1922 u happen 54 shkolla neper<br />qytete e katunde, 50 prej tyre per 3 deri ne shate vjet, Liceu i Korces. Ishte nevoje e<br />ngutshme me nxjerre mjeke, agronome, jurista dhe administratore me shkolle te<br />larte perendimore. Per kete arsye qe nga Kongresi i Lushnjes u krijuan bursa<br />shteterore dhe me se 100 shqiptare ishin derguar ne universitetet e Frances, Italise,<br />Austrise dhe Gjermanise. Nje dite kur Zogu po ngjitej shkalleve per ne Kuvend, iu be<br />nje atentat nga studenti Matjan Beqir Valteri. Zogu u plagos ne kembe e ne dore. Ai<br />tregoi nje gjakftohtesi te jashtezakonshme dhe hyri ne salle pa dhene asnje shenje<br />alarmi. Keshtu evitoi nje gjakderdhje fatale. Herman Berstein, minister i SHBA ne<br />Oborrin Mbretor Shqiptare e ka pershkruar kete fakt, ket skene, ne kujtimet e tij:<br />"Nje i ri budalla, Beqir Valteri nga Mati, u shti te vere ne zbatim kete plan te<br />kundershtareve dhe te armiqeve politik te Zogut. Beqirit ja mbushen mendjen se po<br />te bente kete pune ai do te konsiderohej Hero Kombetar dhe se emri i tij do te<br />kalonte ne histori si ai qe shpetoi vendin e tij. Me 23 shkurt te 1923, ndersa Zogu<br />ngjitej shkalleve per te hyre brenda ne sallen e Asamblese, Beqir Valteri ju vu dhe<br />shtiu dy here nga prapa kunder Zogut. Zogu, i goditur dy here ne dore dhe ne<br />kofshe, u fut, sic ishte nisur ne sallen e Asamblese. Delegatet e Asamblese shikuan<br />me sy te coroditur, kur Ai me ngadale u ul me gjakftohtesine me te madhe ne vendin<br />e sekretarit.. Zedhenesi i Parlamentit, i frikesuar ishte larguar dhe shume te tjere<br />ishin ne pikun e panikut te pergjithshem. Trupi i Zogut qe mbushur me gjak, po ai u<br />ngrit ne kete cast dhe nisi te flase: "Keto gjera, - u tha ai delegateve me qetesi, -<br />shpesh here ngjajne, ne nuk I dijme se kur dhe ku: pra merreni kete gjendje me<br />qetesi dhe rregull". Ne kete menyre ai i zbuti delegatet. Pastaj u nis per ne shtepine e<br />vet, kur te dy plumbat ia hoqen nga trupi dhe u mjekua. Per se shpejti Ai u sherua<br />fare dhe pas atentatit doli ne skene".<br /><br />Kur kishte kalur nje muaji, ne nje rruge te Tiranes u vra Avni Ruetemi, qe kishte<br />vrare ne Paris tradhetarin e Shqiperise Esat Pashe Toptanin. Opozita ja ngarkoi fajin<br />qeverise. Fan S. Noli ishte kryetar i opozites dhe shpalli se varrimi i Avniut do te<br />behej ne Vlore. Atje u mblodhen te gjithe kundershtaret e qeverise. Atje Noli me nje<br />fjalim te zjarrte kerkoi zgjidhjen e gjendjes se vajtueshme te Shqiperise me<br />revolucion. Nje komision me 10 prefektura vendosen me pergatit nje kryengritje dhe<br />me rrezuar qeverine legjitime te Tiranes. Keshtu qe me 10 qershor te 1924<br />kryengritesit u futen ne Tirane pa gjakderdhje. Qeverija dhe Zogu menduan me e<br />lene me aq se me kundershtuar do te behej nje lufte vellavrasje dhe do te ishte ne<br />dobi te shteteve fqinj qe nuk linin gur pa luajtur me e shkaktuar trubullira te tilla.<br />Zogu me nje grup qeveritaresh shkuan ne Jugosllavi, kurse nje grup tjeter ne<br />Itali, me shprese se vendi do te gjente nje zgjidhje politike dhe ekonomike, me qe per<br />keto arsye u nis kjo kryengritje. Ky puc shteti eshte quajtur padrejtesisht<br />Revolucioni i Qershorit te 1924. Revolucioni eshte kur nje popull ngrihet ne kembe<br />dhe ndryshon krejt nje sistem shoqeroro-politik, ndryshon arsimin, kulturen,<br />administraten, sistemin ekonomik, industrine dhe te ndrurit e pasurise etj. Edhe<br />sipas xhournalistit, historianit dhe perjetuesit te asaj kohe te ndierit Tajar Zavalanit,<br />thuhet se qe nje grush shteti dhe ilegal. Per sqarim (Zavalni qe vete fanolist dhe<br />antizogist deri pas Luftes se dyte Bterore). Ne krye te qeverise u vu Bishkop Fan Noli.<br />Asgje nga se u premtua nuk u be. Prape po citoj Tajar Zavalanin: "Rralle ne histori<br />shpresat e nje populli u tradhetuan me nje menyre kaq te plote dhe kaq shpejt. Duel<br />ne shesh menjehere se opozita radikale ishe nje grumbull politikanesh qe vepronin<br />se bashku pse ishin kundra disa gjerave, dhe jo pse deshen me zbatuar nje program<br />konstuktive reformash administrative, ekonomike dhe shoqerore".<br />Sulejman Delvina qe beri pjese edhe ne kabinetin e Fan Nolit e permblodhi<br />qendrimin e qeverise keshtu: "Ne luftuam per te debuar partine e Ahmet Zogut sepse<br />kishim jeten ne rrezik. Reformat qe kerkoni ju te rinjte jane gjepura". Deshperimi me<br />i madh erdhi kur ai qe hodhi parrullen e revolucionit mbi varrin e Avni Rustemit u<br />tregua me pak revolucionar se te gjithe. Noli e tregoji vehten se ishte nje dashnor dhe<br />nje mjeshter i letersise por nje diletant i politikes. E ashtuquajtura Qeveria<br />Revolucionare e Qershorit ishte nje barke pa timon ne mes te tallazeve te furishme.<br />Qeverija Noliane nuk zgjodhi asnje rruge qe duhej ne ate situate: ose me zbatuar<br />reformat qe duheshin me urgjence ne disa dekrete revolucionare: ose per te<br />legalizuar pushtetin e ri duke bere zgjedhje te reja parlamentare. Qeverija e Nolit nuk<br />beri vec gabime fatale ne politiken e mbrendshme, por edhe ne ate te jashtmen qe i<br />kushtoi shtrejt jo vetem atij por edhe Atdheut. Ai shkoi ne Gjeneve per te lypur nje<br />hua. Dikur Lidhja e Kombeve e kishte pranur dhe perkrah Shqiperine, kurse tani ai<br />u pa si nje uzurpator deri sa nuk kishte provuar legalisht se ishte i zgjedhur nga<br />populli. Prandaj qeverite e botes nuk e njihnin si kryetar qeverije, por me i dhene<br />hua jo se jo. Nuk munden me lene pa permendur fjalet e zjarrta thumbuese te ketij<br />briljanti te gojes qe kete here qene fatale per te e per popullin. Aty Noli tha:<br />"Demokracia eshte mashtrimi hiprokit i popujve, parlamenti nje mortaje, zgjedhjet e<br />lira nje komedi; burokracija e Gjeneves, me komisione, i mbulojne merimangat….."<br />Ai i vuri nje damke te zeze Lidhjes se Kombeve te Bashkuara me frazen e famshme:<br />"Keshilli dhe Assambleja jane duke ardhur rrotull me nje qerthur pa fund dhe jane<br />duke prodhuar flluska sapuni".<br />Kjo shkoi kunder qellimit te tij, dhe ishte krejt e padrejt, se Lidhja e Kombeve e<br />kishte shpetuar Shqiperine tre vjet me pare nga agresioni jugosllav. Ate e kishte<br />piskuar miza e hakmarrjes shqiptare dhe menjehere sapo u kthye ne Tirane njohti<br />Bashkimin Sovjetik dhe lidhi me ta marridhenie diplomatike. Me krijuar ne qender te<br />Europes nje qender propogante komuniste, ne ate kohe kur Europa jetonte nen<br />tmerrin e Revolucionit Bolshevik, ishte nje sfide qe vuri Europen ne levisje.<br />U dha kushtrimi ne kancelarite e Evropes per rrezimin e qeverise se Fan Nolit,<br />bile qe diten qe zbarkuan ne Durres 18 perfaqesuesit e Bashkimit Sovjetik. Njohja e<br />Bashkimit Sovjetik dhe kritika e rende ne OKB, e ndryshuan poziten nderkombetare<br />te Shqiperise ndryshe c’ishte tre vjet me pare. Dhe kete ne disfavor te saj. Ahmet<br />Zogu me shoket e tij ne Beograd, ndegjonin me keqardhje se si u kandadis vendi i<br />tyre. Edhe shtetet perendimore u befasuan per ngjarjet, dhe keshtu erdhen ne<br />kontakt me shqiptaret per te bere dicka si per vehte dhe per neve. Zogut ia lane<br />duart e lira te pregatitej nese mund ta ndryshonte situaten politike te vendit te Tij qe<br />ishte ne shkaterrim.<br />Politikanet qe kishin shkuar me Zogun ne Beograt kishin luajtur nje rrol te<br />madh dhe ishin te ngritur. Atje ishte Xhaferr Ypi, Shefqet Verlaci, Koco Kota,<br />Selaudin Blloshi, Ceno Kryeziu, Leon de Gilardi e te tjere. Me forca te emriganteve<br />shqiptare mbrenda kufinjve te 1913 dhe jashte saj, u pregatit nje plan aq gjenial sa<br />qe dhe luftetaret e sprovuar dhe te vjeter u mahniten nga kjo strategji e kolonel<br />Ahmet Zogut. Ai porositi kryetaret e forcave qe ti shmangen cdo perpjekje sa te kene<br />mundesi qe te mos vritnin ushtare dhe popull se mjaft gjak ishte derdhur. Shkelja e<br />Shqiperise nga cetat e armatosura filloi me 13 dhjetor te 1924. Luftetaret nuk gjeten<br />ndonje rezistence me perjashtim te Elez Isufit ne Peshkopi dhe Bajram Currit ne<br />Malesi. Nuk kaluan 10 dite dhe qeverija e Nolit u shpartallua, disa u bashkuan me<br />cliruesit, po keshtu bene dhe populli dhe ushtrija, Ahmed Zogu hyri ne Tirane ne<br />krye te 9000 burrave te armatosur me 24 dhjetor te 1924, qe u proklamua si dita e<br />"Triumfit te Legalitetit". Per me e pershkruar kete ngjarje tragjike por te pa anshme<br />ja japin fjalen z. Swire qe mori mendimin e Fan Nolit per fatin qe pesoi "revolucioni" i<br />tije. Ne nje leter qe shkruan Noli me dore te vet, tregohej fare sinqerte: "Duke ngul<br />kembe qe te behej reforma agrare, bena kunder vehtes pronaret e medhenj; duke<br />mos zbatuar reformen agrare humba besimin dhe perkrahjen e turmave katundare".<br />"Kthimi i Ahmet Zogut dhe Triumfi i Legalitetit, tregoi se ai kishte me shume kuptim<br />politik se te gjithe kundeshtaret e tij vue se bashku". (sipas Zacalanit).<br />Sapo erdhi Zogu u proklamua kudo qe te mos hakmerrej askush dhe te zbatohej<br />rregulli dhe qetesija, nenpunesit qe ishin te qendronin ne detyrat e tyre, po ashtu<br />dhe oficeret e ushtrija qe ishte te mos trembeshin se nuk do te kishin pasoja edhe<br />pse kishin sherbyer nen Fan Nolin. Me tu qetesuar vendi kolonel Ahmed Zogu tregoi<br />fisnikerine e tij, patriotizmin, bindjen para ligjit, dhe pas 10 ditesh sundimi si<br />komandant i pergjithshem i operacionit ushtarak dhe fitues pa gjak, xhveshi rrobat<br />ushtarake, dorezoi shpaten dhe pushken, dhe ia leshoi fuqine ne dore Keshillit te<br />Larte te Rengjences me 4 janar te 1925. Xhafer Ypi si anetar i Keshillit te Larte ja<br />ngarkoi barren kabinetit te ri Ahmet Zogu, ketij shpetimtari dhe ringjallesit te<br />shpresave kombetare.<br /><br />REPUBLIKA SHQIPTARE<br />Me 17 janar te 1925 u mblodh Asambleja Kushtetuese dhe nuk vonoi dhe<br />Shqiperia u shpall Republike Parlamentare sipas stilit Amerikan me nje president me<br />dore te forte. Kushtetuta e Republikes qe hartuar sipas asaj Amerikane , por<br />natyrisht duke iu pershtat Shqiperise.<br />Shqiperia ishte krejt per toke. Nuk kishte asgje. Luftat, pushtimet, semundjet<br />kishin bere kerdine ne Shqiperi. Duhej nje rregjim deri diku autoritar. Keshtu ishte<br />dhe ne shtetet fqinje. Me 25 janar te 1925 Shqiperia u shpall Republike.<br />Me 31 janat te 1925 Asambleja zgjodhi Ahmet Zogun te parin President te Shqiperise<br />ne mes te brohoritjeve dhe te entuziazmit qe s’mbaronte me thirrjet: Rrofte<br />Presidenti! Rrofte Ahmet Zogu! Gjithe bota u lajmerua dhe filluan me njohte<br />Shqiperine dhe me derguar perfaqesuesit e tyre. Keshtu filloi dhe ndihma ekonomike<br />dhe firma te huaja me ardhe ne Shqiperi se shihnin nje stabilitet dhe nje njeri te<br />vendosur qe ishte ne krye te vendit.<br />Zogu kishte shume detyra te medha per te bere. Se pari te krijonte nje<br />admistrate te rregullt, nje fuqi policore per te vene qetesine, gjykata dhe ligjet<br />moderne, zhdukjen e analfabetizmit, qe ishte rrenja e gjithe se keqes, spitale dhe<br />lufte kunder semundjeve ne mase si koleres, vendosjen e qetesise, shtrimi i fiseve<br />dhe bajraqeve qe nuk donin me iu nenshtruar nje qeverie moderne te kohes se tij.<br />Shqiperia ishte shume e verfer. Keshtu qe Zogu iu desh nje shtet mik per me i<br />kerkuar ndihme imediate. Kjo u be Italia. Te tjeret shtete per rreth na kishin<br />pushtuar shume vende, dhe nuk ishin te qete, por donin me ndez fesat mbrenda per<br />me na henger fare.<br />U pakesua ushtrija kombetare, me qe shkojshin shume shpenzime. U krijua<br />gjindarmerija dhe si inspektor i saj u emeruar koloneli i ushtrise britanike Sterling.<br />Zogu nuk donte me u lidh kembe e koke, vec me Italine, prandaj merrte oficiere dhe<br />keshilltare nga vende te tjera perendimore. Qellimi ishte me krijuar nje qetesi civile<br />dhe kjo u arrit deri sa ate kohe e kujtojne njerezit e thone: "Si qetesia e kohes se<br />Zogut mbahet mend". Ushtrija dhe gjandarmaria ishte e vogel, por shembullore.<br />Filluan kerkimet per nafte midis Vlores dhe Beratit. U hap Banka Shteterore<br />Shqiptare. Shqiperija filloi me ec ne rrugen e ndertimit dhe te perparimit me ate<br />takatin qe mund te kerkohej per ate kohe.<br />MBRETERIA SHQIPTARE<br />Me deshtimin e vajtueshem te qeverise se Nolit, u kuptua shpejt se Ahmet Zogu<br />ishte njeriu i caktuar nga fati per te ndertuar Shtetin Shqiptare te pamvarur qe<br />kishte mbetur i sakatuar nga rrenimet e Luftes se Pare Boterore. "Mbreti Zog ishte ne<br />lartesine e duhur dhe njeriu i cilesuar per ta udhehequr vendin qe natyra dhe<br />traditat e popullit shqiptare kerkonin". Keshtu ka deklaruar Hug H. Grant, ishminister<br />i SHBA ne Oborrin Mbreteror Shqiptare.<br />Pasi kishin kaluar 3 vjet Shqiperia Republik, njeresit politikane deshen me i<br />dhene vendit nje legjimitet, dhe nje autoritet me me baza dhe duke e krahasuar me<br />vendet qe na rrethonin, me nje fjale dhe me u mat me ata me ate pondus.. Nga ana<br />tjeter ishte vendosur ne Lushje nje Keshill Regjent qe ne nje te ardhme me te qete te<br />gjindej nje mbret. Ajo kohe qe koha me e ndritur e historise tone kombetare. Tani po<br />fryente era e pese shekujve te lavdishme historike tradiocioanale, ku principatat e<br />ndryshme caktuan nje kryeprinjes, nje trim qe doli ngadhenjyes ne lufterat kunder<br />grabitqare te huaj; turqeve otomane, sic ishte atehere Skenderbeu.<br />Me 7 qeshor te 1928 ne mbledhjen legjislative te dy dhomave te deputeteve dhe<br />te senatit vendoset nje zeri shtimi I nje paragrafi ne nenin 141. "Rishikimi i<br />pergjithshem i statutit i perket vetem Asamblese Kushtetuese". Sipas artikullit 47 te<br />dekretoheshin zgjedhjet e reja per Asamblene Kushtetuese. Zgjedhjet u dekretuan<br />me u mbajt me 17 gusht 1928. Nje asamblist duhej per 15,000..00 fryme. Kjo<br />zgjedhje nxorri 58 deputet. Siapas popullsise Berati 7, Dibra 6, Durresi 6,<br />Gjirokastra 9, Elbasani 6, Korca 9, Kosova 4, Shkodra 8 dhe Vlora 3. Asambleja e re<br />u mblodh me 25 gusht te 1928 dhe te gjithe perfaqesuesit folen per secilin rreth<br />elektoral qe perfaqsonin duke paraqitur deshiren e popullit.<br />Mbledhja e katert me 1 shtator te 1928 u hap ne oren 9 te mengjesit. Seanca<br />hapet nga kryetari Pandeli Evangjeli. Gezimin dhe entuziazmin qe ndienin<br />perfaqesuesit ne ate salle do ta pershkruej me fjalet e deputetit te Shkodres K.<br />Mjeda: "Zotnije! Ne kete stine 5 shekuj me pare, misat e popullit ishin mbledhur ne<br />Lezhe; ne vendin historik per me i dhuruar te Madhit Skenderbe kuroren e<br />Shqiperise, edhe sot Asambleja Kushtetuese eshte mbledhur per me i dhuruar<br />Shpetimtarit te Kombit Kuroren e Mbretrise te te Madhit Skenderbe……(duartrokitje<br />dhe brohoritje ne sallen e asamblese). Cou Leke, cou Pirro…cojuni o burra shqiptare,<br />afrohuni ketu, e Ti o i Madhi Skenderbe shih dhe gezou se shqiptaret e cuan<br />deshiren tende ne vend, qe Ti pese shekuj me pare deshte me e bere. Oh !<br />Skenderbe! Ne kete minut, sternipi yte, Zogu, po zen vendin tende, qe vete, me gjoks<br />te vet e shpate te vet e fitoi. A je kund Naim, po ti Vaso, ku je, eja ketu e nxjerr nja<br />dy vjerrsha prej zemres tende dhe tregoi botes se populli shqiptare qe ka ruajtur<br />gjithmone fronin e te Madhit Skenderbe, sot po krenohet, po lertesohet me te madhin<br />Zog, Mbretin e Shqiptareve, Oh c’dite e fatbardhe, oh c’dite e gezueshme per gjithe<br />popullin shqiptare mbrenda dhe kudo qe gjindet. Ne kohera me te rrezikshme qe ka<br />pasur Shqiperia, ai djale i ri rrezikoi jeten e vet, por vetem e vetem si te shpetoje<br />Shqiperine. Ne kohen e Luftes Ballkanike, djali i ri len shkollen e erdhi ne qytetin<br />historik te Lezhes, aty ku eshte varri i Skenderbeut dhe betohet se nuk do te la qe te<br />humbi Shqiperia! Ky eshte zotnij Shpetimtar i Kombit! Njaty eshte Pirroja, njaty<br />eshte Leka i Madh, njaty eshte Skenderi, te cilet bashke jane mbledhur me i dhuruar<br />kunoren e te Madhit Skenderbe, sternipit te tij Ahmet Zogut… (Brohoritje e<br />duartrokitje te gjata)". Asmbleja Kushtetuese shpalli njezeri Shqiperine Mbreteri<br />Parlamentare, Konstitucionale Demokratike dhe te Trashegueshme.<br />ME 1 SHTATOR TE 1928 Pasi delegatet uruan njeri – tjetrin per ligjeratat e<br />ndryshme kuptimplote, zgjodhen nje komision me i paraqit Ahmet Zogut nje Vendim<br />te Posacem me kete permbatje:<br />"Asambleja Kushtetonjese e mveshur me fuqirat sovrane te kombit, e aspiruar<br />prej deshires se shquar te popullit, per interesat vitale t’Atdheut, ne mbledhjen me<br />date 1 shtator diten e shtune ne oren 9 e 12 minuta me nje ze e me nje shpirte<br />zgjedh e proklamon: Mbret te Shqiptareve (Zogu i I) birin te dalur prej gjirit te vet<br />Shpetimtarin e Kombit "Ahmet Zogun" i zbritur prej familjes se famshme Shqiptare<br />"Zogu".<br />Pranohet<br />Duartrokitje te papreme. Komisioni u perbe prej 17 vetash nga dy per cdo rreth<br />elektroral. Ne oren 5 mbasdite te 1 shtatorit paraqitet Nalt Madhnija e Tij, Zog IMbret i Shqiptareve para Asamblese Kushtetuese dhe ne mes te brohoritjeve te pa<br />ndaluara betohet sipas Statutit te Shtetit Shqiptare.<br />Pas betimit Mbreti mbajti nje fjalim te shkurter qe ketu po permend disa fraza:<br />"Zotnije, ne mesazhin para disa diteve u pershendeta duke u uruar sukses Juve<br />Eterve te Kombit. Sot po iu drejtohem si shok, bashkepunetor te idealit te<br />perbashket. N’asht se ne fjalimin T’im nuk do te gjeni fjale te medha te kreneve te<br />ndershme te stolis ma krenore mos u cuditni. Se une shoh ne Kryesine e Shtetit<br />Shqiptare, ne te cilin titull qofte, "shembelltyren besnike te popullit dhe sherbyesin e palodhshem t’Atdheut. Sot ne minutin kur ngarkohem me detyren e rende dhe te larte te Shtetit prej vullnetit e deshires se popullit te c’faqur nepermjet vendimit te ndergjegjshem s’Uj, do te punoj duke marre parasyshe responsibilitetin moral, te cilin, heret a vone dine ta cmoje populli shqiptare me nje energji te pa kufishme per naltesine e vendit. Bota e ka marre vesht se po te lihen te qete dhe bijte e Shqipes, mund te krijone nje shtet. Mbas sodi detyren e kemi me te rende, se duhet t’i deftejme botes, se edhe shqiptari, si cdo popull i qyteteruar, mund ta marri kulturen, e cila eshte pasurija e te gjitheve dhe ideali i botes mbare. Vetem ne kete menyre, duke i siguruar vendit nje te ardhme te mire, mund te paguajm nje detyre<br />historike…"<br />Verbi Mbreteror u be "ATDHEU MBI TE GJITHA". Kete fraze shume kuptim<br />plote, e ka pasur Zogu ne shpirt qe ne femini, shkolle, lufte dhe ne veprimtari derisa dha shpirte.<br /><br /><br />FILLIMI I PUNES PER NGRITJEN E NIVELIT TE JETES<br />Jemi ne mbarim te vititeve 20. Qe nga viti 1912 kur u shpall Pamvaresia e deri<br />me 1922 ne Shqiperi pothaji se ka pasur lufte nga te gjitha anet si me njeri-tjetrin<br />per pushtet, p.sh. kryengritja e Haxhi Qamilit, Qeverija tradhetare ne sherbim te te<br />hyajve e Esat Pashe Toptani, Republika e Miredites, Kryengritja e Elez Isufit, ashtu<br />dhe me Fuqite e Huaja. Shtetet e huaja kishin fuqi ushtarake ne shume qytete deri<br />ne fund te vitit 1920, por dhe me pas nuk pushuan duke futur percarje per mos me i<br />dhene shans Shqiperise te zgjedhe rrugen e veteqeverisjes ne qetesi.<br />Shqiperija qe shesh lufte deri vone. Shtoi dhe gati 5 shekuj nen roberine Turke.<br />Pra nuk pati as mundesi, as kohe, me nis rrugen e zhvillimit. Analfabetizmi ishte nje<br />nga shkaqet penguese per nje zhvillim. Kjo rruge zhvillimi filloi kur Zogu u zgjodh me<br />qeveris si President dhe pastaj si Mbret. Zogu e kishte kuptuar qe me filluar nje<br />rruge civilizmi se pari duhet te garantohet sigurimi fizik i personit, sigurimi i qetesise<br />publike, i papunesise etj. Me mencuri dhe zgjuarsi ia arriti ne nje nivel te shkelqyer<br />per nje kohe shume te shkurter, si me ligjet moderne te nje kushtetute te perpunuar<br />dhe te pershtatur per traditat dhe zakonet tona me nje fjale nje far perzimje qe une<br />besoj se nuk gaboj me e quajtur Perendimore Lek – Dukagjinore.<br />Me shpalljen e Mbreterise, sikur populli ndryshoi botkuptimin pernjehere. Si<br />duket ajo enderr, qe ruanin ne shekuj per kohen e Skenderbeut, u ripertri ne nje<br />realitet. Fjala Mbretni dhe Mbret ishte nje besim, nje kurajo, njerezit filluan me<br />besuar se pas asaj apatije dhe plogeshtije me intriga dhe me percamje ja koha erdhi<br />me ne fund me u kthy se mbari dhe me filluar nje jete te re me optimizem se se<br />shpejti dhe neve do te krahasoheshim me te tjeret dhe do te ecnim ne rrugen e<br />perparimit dhe te civilizimit.<br />Megjithe veshtiresite qe kishte vendi, puna filloi ne te gjithe sektoret e jetes.<br />Edhe bota filloi me na ndihmuar ne nje menyre tjeter, sepse kishin besim ne nje<br />burre shteti, ne nje Mbret qe edhe populli tani kishte besim te madh ne te. Ketu dua<br />me permend se ne kohen e Zogut filluan reformat ne cdo sektor, natyrisht ne shkalle<br />te vogel se ashtu ishte mundesia ekonomike dhe sikurse thash me pare dhe niveli<br />arsimor. Iu desh me derguar njerez jasht me bursat e shtetit per te studiuar qe te<br />krijoheshin kuadro per ngritjen e vendit. Filluan me u ngrit shkolla, jo vetem ne<br />qytete, por edhe ne fshatra. Numri i shkollave arriti ne 511, i nxenesve ne 26,681<br />dhe i mesuesve ne 817. Keta ishin ne vitin 1923. Ne vitet e Monarkise numuri i<br />nxenesve te shkolles fillore u rrit ne 56,634. U hapen me shume shkolla te niveleve<br />dhe profesione te ndryshme. U shtuan shkollat femerore. U hapen 500 kurse kunder<br />anafalbetismit. Kurse per gra dhe vajza, u hapen kurse edhe per me alfabetue, edhe<br />per me mesuar profesione te ndryshme.<br />Dergoheshin per studime jasht shtetit me burse 100 studenta, kurse afro 400<br />studjonin jasht shtetit ne shkollat e larta me perkrahjen e prindereve. Librat e<br />mesimit u permiresuan. U formua nje keshill armisor per tekstet dhe si dialekt u<br />zgjodh ai i Elbasanit, me qe ishte i kuptueshem per te gjithe. At Gjergj Fishta e ka<br />quajtur me te drejt "gjuha e mushkes". U hapen edhe konvikte prane shkollave me u<br />dhene mundesi dhe femijeve te fshatrave me mesuar ne shkolle 5 klasore dhe te<br />mesme.<br />U hap instituti privat me emrin Shkolla Teknike e Kryqit te Kuq e te rinjve<br />amerikan, Gjimnazi i Shkodres, Liceu I Korces u zgjerua, konviktet ne Shkoder, ne<br />Kolgecaj per prefekturen e Kosoves, ne Kastriot, Diber, Skrapar, Mat, shkollat e<br />mesme si Shkolla Tegtare e Vlores. Gjimnazi i Tiranes dhe ai i Beratit. Me 1934 u<br />shtetzuan te gjitha shkollat qe te mos i linte shume fushe veprimi propogandes se<br />huaj. U hapen muzeume dhe bibloteka. Ne muzeumin Kombetar me 1928 e vizituan<br />1785 veta, kurse me 1937, gjithsej 15,276. Keto qen disa shembuj.<br />Infrastruktura nuk ekzistonte pothuajse fare. Kjo filloi me u ngrit natyrisht me<br />ngadalesi, por me vendosmeri dhe optimizem. Lidhjet me krahinat e kadundet ishin<br />te veshtira, se natyra e vendit eshte e ashper. Keshtu qe filloi riparimi i rrugeve,<br />hapja e rrugeve te reja, ngritja e urrave. Ato 1,500 km rruge qe ekzistonin ishin<br />shume te pasigurta dhe qe duheshin te riparoheshin dhe paralel te hapeshin rruge te<br />reja. U ngriten 100 ura me nje gjatesi deri me 470 metra dhe nja 100 ura deri ne 10<br />metra. Programi i ministrise se ndertimit permblidhte ndertimet e porteve, rrugeve,<br />urave, kanalizimeve dhe tharje kenetash, ndertesash, institucione, banesa etj. Gjate<br />kohes se rregjimit te Zogut u ngriten ma se 400 ura, u happen shume rruge, u<br />asfaltuan rruge qe lidhinin shume qytete. Ato jane edhe sot dhe kane nje vlere<br />historiko-artistike te nje populli optimist per nje te ardheshme me te mire.<br />Dua te permend se mjaft qytete u lidhen edhe me linja ajrore si Tirana, Shkodra,<br />Vlora, Korca dhe Gjirokastra. Ndertimi i Kryeqytetit filloi ne stilin perendimor. Vlen te<br />permendim gjashte pallatet e bukura te ministrive qe edhe sot jane ne vend te pare,<br />bulevardi i bukur, lulishtja ne sheshin Skenderbej, Spitali Ushtarak, Spitali Civil me<br />shume pavione etj. Po keshtu cdo qytet kishte planin e vet te ndertimit dhe te<br />rregullimit.<br />Filloi elektrifikimi. Me ndihmen e shtetit filluan me u installu 2655 familje<br />imigrante nga krahinat e pushtuara te Shqiperise. Shteti u dha 60071 dylym toke.<br />Shqiperija beri lidhje diplomatike, tregtare, ekonomike, kulturore dhe turistike me<br />shume vende te botes.<br />Shqiperija me te drejt pat shkel ne rrugen e qyteterimit dhe kishte ne vend po te<br />njejta perfaqesi sikurse shtetet e perparuara. Dua te permend se ne vendin tone ka<br />pasur ambasada qe ne vitin 1920 si p.sh. Italia 1920, Anglija 1921, SHBA 1922,<br />Franca 1922, Jugosllavija 1922, Greqija 1923, Gjermania 1924, Bullgarija 1925,<br />Rumanija 1925, Turqija 1926, Spanja 1929, Rusija (Perfaqesohej nga Athina) qe ne<br />vitin 1935…..Gjithsej 18 ambasada. Kishte dhe shume konsullata qe po i permend<br />per kuriozitet qe nuk e kemi degjuar me pare psh. Ne Tirane kishte 7 konsullata si e<br />Japonise, Suedise, Italise, Hollandes, SHBA, Rumanise dhe Greqise, ne Durres 6<br />konsullata si e Britanise, Belgjikes, Rumanise, Norvegjise, italise dhe Frances, ne<br />Shkoder 3 konsullata, ne Vlore 5, ne Gjirokaster1, ne Sarande 2.<br />Keto tregojne se kishte filluar, nje levisje, nje aktivitet pune, tregtije, kulture dhe<br />turizmi, sepse, kur nuk ke mardhenije pune e interesi bilateral nuk ke nevoje me pas<br />kaq perfaqesues ne nje shtet si Shqiperia e porsa lindur, e vogel, e varfer dhe shume<br />e prapambetur.<br />Drejtesia filloi ne stilin e botes se qyteteruar. Reforma e legjislacionit shqiptare<br />qe shembullore. Projektligjet hartoheshin nga Keshilli i Shtetit, nje nga entet me te<br />vlefshme te funksionit te Monarkise. U aprovuan nje rradhe ligjesh dhe kodesh te<br />adaptuar nga me te perpanuemit e perendimit. Kodi Civil, Kodi Penal, Kodi Tregetar<br />dhe Keshilli Kontrollues jane disa nga veprat me te cmushme te periudhes se<br />pamvaresise ne kohen e Monarkise. Perdorimi i sitemit metrik, perdorimi i<br />operacionit bankar, barazia e burrit me gruan etj.<br />Dua te permend se te mendojsh ne cfare gjendje ndodhej Shqiperi, me ate<br />fantazi fetare me e bind popullin me ligj dhe bindje pa gjak dhe burg, ishte nje<br />mjeshtri, zotesi qe vetem Ai, Ahmet Zogu, e beri. Ne pershendetje te perfaqesise se<br />"Gruas Shqiptare" me 10 dhjetor te vitit 1929 Mbreti u shpreh keshtu:<br />"Nje nga ditet me te lumtura te jetes s’Ime eshte kjo dite kur po shoh para Meje, Ju<br />Zonja Shqiptare, dhe ju falenderoj nga zemra per urimet qe me beni. Ju cfaq<br />kenaqesine Time per inisjativen qe keni marre me ndryshuar jeten shoqerore.<br />Ne qofte se gruaja shqiptare nuk do ta beje, si duhet, detyren e Nenes, dhe nuk do ta<br />tregoje kurajon e saje per ti sherbyer ndryshimit te jetes sahoqerore, atehere<br />organizimi qe kemi filluar do te mbetet mangut. Dua nga gruaja shqiptqre jo vetem te<br />paraqisi elegancen dhe nderin, por edhe te jete nje element i dobishem per<br />patriotizem".<br />Kryetarja e delegacionit mbajti nje fjalim e nder te tjerash tha: "Nena Mbreteresh<br />i dha gruas shqiptare shembullin e shkelqyer per rritjen e femijes".<br />Mbreti i pergjigjet: "Tani cdo portokolli dua me shtua: Jam nga ata qe e ndiej<br />dashurine dhe respektin ndaj Nenes. Nena, deri diku perfaqeson Atdheun per<br />njerine. Nena ben njerine per Atdheun, Kombin. Nuk duhet t’a quani Familjen tone<br />jashte rrethit t’uaji; jemi si ju, bijte e kesaj toke, bijte e ketij Atdheu; burrat e kesaj<br />familje jave vellezerit e juaji, femrat jane motrat e juaja dhe Nena eshte Nena juaj.<br />Froni Jone bazohet ne dashurine e popullit. Familjen t’one gjithsecili do ta gjej gati<br />per nevojat e tij dhe per intersin e Kombit". Me 10 mars te vitit 1937 u hap java e<br />"Gruas Shqiptare" me moton: "Skllavja e Cliruar". Zbulimi i fytyres se gruas u be me<br />ligj. Filloi heqja e ferexheve. Dita e 10 marsit qe sheh femren shqiptare te lire pas kaq<br />shekujsh skllaverije e vuajtje, krenohet lumturisht me heqjen e mbuluses absurde qe<br />simbolizonte kohen e erret kur ajo ndahej nga jeta nga nje rradhe paragjykimesh te<br />trasheguara prej sundimit te huajit.<br />Emancipimi i gruas u be dhe me ligj. Zogu dhe mbare familja e Tij, kishte dhene<br />shembull qe shume kohe me pare. Si Nena e Tij ashtu edhe motrat dhe i gjithe fisi i<br />kishin hequr ato rrobet e kohes se Turqise dhe visheshin si cu quajt allafranga<br />(civilizuar).<br />Financat u rregulluan sipas ligjit, doganat, taksat, sistemi monetar, monopolet,<br />huanat shteterore edhe pensionet. Persa i perket pensionit qe ishte nje gje e pa<br />njohtur filloi me hyre ne rruge qe ne vitin e krijimit te qeverise se Kongresit te<br />Lushjes, por per arsye te lufterave dhe crregullimit nuk funksiononte. Punetoret e<br />shetit linin 5% te rroges per pensionin. Pensionet paguheshin, por e drejta me dale<br />ne pension nuk qe rregulluar. Por me 3 nendor te vitit 1937 u krijua me ligj Drejtoria<br />e Pergjithshme e Pensioneve per civila me nje karakter relativ autonom, kurse<br />Ministrija e Financave kishte pergjegjesine juridike.<br />LUFTA PER MEKEMBJEN E EKONOMISE KOMBETARE.<br />Shiperija ka qene dhe eshte nje vend agrar, por e mbetur ne shkallen me te ulet<br />te asaj kohe, ne krahasim me te gjithe vendet e Europes.. Nga vitet 20, kur<br />Qevererija e Lushjes mori legjimitet, filloi hapi i pare drejt nje ngritje, por me shume<br />ngadale.<br />Ne fillim, ne kohen e Repuplikes, u krijua Ministria e Bujqesise dhe e Pyjeve,<br />por me 12 frur te vitit 1929 u nderrue ne Ministrine e Ekonomise Kombetare. Filluan<br />me u kultivu dritherat te zgjedhur, dhe filluan me u marre farera nga jasht. Banka<br />bujqesore e sapokrijuar filloi me dhene ndihma per kultura te ndryshme.<br />Shqiperia, ky vend i varfer, i posa dalur ne drite, filloi me u perzie me boten e<br />madhe. Ajo mori pjese me prodhimet e saja ne ekspozitat e ndryshme te asaj kohe qe<br />mbaheshin neper bote: si Panairin Nderkombetar te Arteve dhe teknikes ne Paris, ne<br />Panairin Nderkombetar te Budapestit.<br />Qeveria filloi me ndihmuar bujqerit me vegla punimi te bleme nga jasht si me<br />1929 u blene nga Greqia 4000 parmenda dhe 200 trina hekuri, kurse nga<br />Cekosllovakija 1400 parmenda dhe 150 trina. Me vone filluan me u ble makineri me<br />te avancuara.<br />Filloi kultivimi i ullirit me 1934 me 46500 rrenje kurse me 1937 me 381050.<br />Kultivimi i duhanit u zhvillua ne menyre me te studjuar. Filloi nje aktivitet<br />eksperimentimi ne te gjithe sektoret e bujqesise, blegtorise, bimeve industriale etj.<br />Ne vitin 1929 u ngriten 8 stacione meteorologjike. U hapen shkolla bujqesore.<br />Ne Lushnje u hap nje shkolle bujqesore, Fidanishtja Shteterore u ngrit ne Laprake,<br />Instituti Zooteknik ne Xhafzotaj etj.<br />Qeverise i duhej te luftonte kunder semundjeve te ndryshme qe ishin perhapur<br />ne Shqiperi, per arsye te vobektesise dhe te prapambetjes. Gjendja shendetesore<br />ishte si mos me keq. Spitalet i njihje me gishta, kurse specialiste kishte vetem 50 ne<br />vitin 1920. Gjate rregjimit Mbreteror u hapen spitale neper qytete kryesore,<br />dispanceri ne vende me te vogla dhe abulanca, ambulanca antiveriane, stacione<br />antimalariken, qendra higjenike, loboratore bakteriologjike, ingjineri sanitare, mami<br />dhe agjenta shendetesore. Po ashtu edhe mjeke te shkalleve te ndryshme si: mjek i<br />posacem, mjek i bashkise, mjek komunal dhe mjek qeveritar.<br />Lufta duhej drejtuar semundjeve te zakonshme, por me shume kunder<br />semundjeve ngjitese si per njerezit, ashtu edhe per kafshet. Malarja bente kerdine ne<br />Shqiperi. Ne analizat e nxenesve te Gjirokastres, Durresit, Vlores dhe Beratit ishin<br />mbi 55 perqind me symptoma te malaries. Me ndihmat e miqeve te huaji te<br />Shqiperise u be nje lufte e sukseshme kunder semundjeve ngjitese. Me krijimin e<br />Institutit antimalarik nen drejtimin e Fondacionit Rrokfeler dhe te specialisteve<br />shqiptar, si dr. Ashta, u hapen dege te ndryshme ne shume qytete. Pervec sherimit<br />me ilace luftoheshin dhe folete e mushkonjave. Sipas analizave qe u bene ne vitin<br />1938, perqindja e femijeve me symptoma te malaries kishte zbritur: ne Tirane nga<br />42% ne 11%, ne Berat, Vlore dhe Durres ishte pergjysmuar. Keshtu qe ne nje kohe<br />kaq te shkurter u korr nje sukses gati i pabesueshem.<br />Edhe lufta kunder semundjeve te kafsheve shkonte paralel. Shqiperija kishte 6<br />milion bageti te imta dhe te trasha me nje vlefte prej 100 miljon franga ari qe ne vitin<br />1927. Por keto ishin me nje numer te madh semundjesh. Ministria e Ekonomise mori<br />masa profilaktike nepermjet dispanserive veterinare duke vaksinuar dhe shpernda<br />ilace.<br />Tregtia u garantua me ane te Kodit Tregetar. Por meqe ishim pa fabrika dhe pa<br />punishte te medha nuk mund te flasim per tegeti, por edhe kjo filloi me ate takatin e<br />kohes. Me teper prodhime blegtorale eksportoheshin per te importuar lende te pare<br />te industrise se lehte dhe farera te zgjedhura.<br />Jemi ne vitet 30, kur ne Bote filloi depresioni ekonomik. Ky depresion solli<br />sisteme te rrezikshme ne Bote qe do te shkaktonte tragjira gjyshekullore, sikurse e<br />perjetuam edhe ne. Shqiperija kishte hyre ne rradhen e vendeve te qyteteruara sapo<br />filloi pununen Qeverija e dalur nga Lushnja. Ministri i Puneve te Mbrendeshme<br />Ahmet Zogu propozon dhe me 30 djetor te vitit 1921 themelon Kryqin e Kuq<br />Shqiptare dhe me 2 gusht te vitit 1923 u be anetar i Kruqit te Kuq Nderkombetar.<br />Nen kujdesin e Kryqit te Kuq u hapen shkolla, jetimore, streha varferore, azilet e<br />para te pleqeve, ndaheshin dhe gjella per te varferit ne disa qendra.<br />Aktivitetet sportive nuk mbeten pas. Shqiperia filloi me marre pjese ne<br />kampionatet e ndryshme te lojrave. Vlen te permendim kampionatet e futbollit, notit,<br />ciklizmit, atletikes se lehte. Ne vitin 1932 Shqiperia u pranua si anetare e FIFA-s. Ne vitin 1933 mori pjese ne lojrat olimpike te Ballkanit ne Athine, me 1934 merr pjese ne garat e Sofies.<br />Artizanati Shqiptare filloi nismen e tij. Filluan te dalin ne drite mjaft punime<br />artistike, dekoracionale, piktura, skulptura, fotografimi etj. Me 24 maj te vitit 1931 u organizua nje ekspozite e artit ne Tirane. Dy shkolla u hapen ne Tirane, njera e vizatimit dhe tjetra e Institutit Teknik. Shqiperija u perfaqesua ne Ekspoziten e Parisit me 12 vepra te punuara nga nxenesit e shkolles se vizatimit.<br />Filluan me u formua kore, orkestra dhe teatro. Tearti shqiptare nisi te veproje si nje foshje e njome qe kerkon te gjeje fushen e artit te vertete. U vune ne skene edhe<br />pjese te veshtira.<br />Per te krijuar nje imazh te mire per turizmin filluan me u botu broshura te<br />bukura nga natyra shqiptare me ane te Entit Shteterore te Turizmit. Se pari u moren<br />masa legjislative. U hartua Kodi per mbrojtjen e rrugeve dhe te qarkullimit. Shume<br />perparimtare qe edhe dalja ne qarkullim e Kartes se Turizmit. Kjo i jepte turistit, si te mbrendshem ashtu dhe te jashtem nje perkrahje dhe informacion shume te<br />dobishem. Ishte e shkruar ne frengjisht dhe shqip. U krijua edhe nje statistike per<br />hyrje dhe dalje te turisteve. Po marr nje shembull per vitin 1936; Numri i vizitoreve<br />te huaji ishte 3742 veta, numri I diteve te kaluara ne Mbreteri 10559 dite, diviza si<br />kapital qe ka hyre ne Shqiperi nga keta 125708 franga ari. U bene lidhje me shoqata<br />turistike nderkombetare si: Qendren Nderkombetare te Turizmit, Unionin<br />Internacional dhe Organin Zyrtare te Propogandes per Turizem, Zyra Internacionale e<br />Shkembimit Aleancave Internacionale e Hoteleve dhe Aleanca Internacionale e<br />Turizmit. U shkembyen perfaqesi turistike me Parisin, Vienen, Amsterdamin,<br />Londren, Athinen, Pireun dhe Dubrovnikun. U lidh nje linje e rregullt Shkoder –<br />Dubrovnik. U lidhen marreveshje me shoqerite e flotave per vizita me vapor ne portet<br />shqiptare e anasjelltas. U kryen 3 filma dokumentar mbi vendin tone. Filluan botime<br />dhe afishe ne gjuhe te huaja.<br />Ne cdo hap sheh se vendi yne kishte hyre ne rrugen e botes se zhvilluar. Edhe<br />pse neve ishim te varferit dhe me te prapambeturit, jo per fajin tone, por te roberise shume shekullore, prap nuk deshem me u demoralizuar dhe me vazhduar sikur<br />qeme. Kurre ndoshta populli me pare nuk kishte pare automobila, tani u krijua dhe<br />Klubi Turistik dhe Automobilistik Mbreteror. U bene lidhje me shoqata dhe klube<br />nderkombetare.<br /><br />SHTYPI I EPOKES ZOGISTE<br />Mund the thuash me plot te drejt dhe bindje se shtypi pati lulzimin me te<br />vrullshem se asnjehere. Censura Shqiptare nuk funksiononte si ne Gjermani dhe<br />Itali. Regjimi i Shqiperise nuk kishte nje monopol ideologjik, si keta dy vendet qe<br />permenda, si Gjermanija dhe Italia qe ishin shtete partiatike dhe me nje diktature<br />policore. Keshtu qe ne Shqiperi botoheshin shume libra dhe gazeta. Edhe nga jasht<br />hynte mjaft materiale i cdo ideje, bile fatekeqesisht dhe propogande komuniste, qe<br />me vone i hengri koken vendit dhe popullit gjate me shume se 50 vjet.<br />Ketu dua me permend disa gazeta dhe revista te ndryshme sepse ato jane<br />riperteri pas 50 vjetesh. Shembuj; "Albania" e New Jorkut, "Arbrnija", "Besa",<br />"Demikracija", "Drita", "Djersa e Popullit", "Jeta e Re", "Kosova", "Kombi", "Rilindja Shqiptare", "Shqiperia e Re", "Sporti Shqiptare", "Populli", "Vatra", "Vllaznia"…….<br />Mbi 30 gazeta me tituj te ndryshem.<br />Revista: "Bujqesija", "Ekonomisti Shqiptare", "Edukata e Re", Hylli i Drites",<br />"Ilirija", "Jurisprudenca Shqiptare", "Leka", "Mesuesi", "Minevra", "Shekulli XX",<br />"Shqiptarja", "Diana", "Java", "Kombi", "Ekonomija Kombetare"… Revista mbi 30<br />tituj.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-14986780392166097782009-02-03T04:24:00.000-08:002009-02-03T04:29:42.963-08:00HELLENISM AND ITS NEAR PAST.What is Hellenism?<br /><br />You get plenty of definitions about this word; it’s been labeled: an “esthetic movement”, “the Greek people and their culture”, “the academic study of ancient Greece”, or even “the proper use of the Greek language”.<br /><br /> Studying the definition of this word is worth considering since is only by refuting doing that it could be used on developing a far fetched propaganda, whose Hellenism is the foundation. The strange thing is that you never get a definition what Hellenism really is: an ideology.<br /><br />The Hellenism embodies a hypothesis (now on “widely accepted”) for the natural connection between mysterious Ancient Greek race and today’s population of the so called Modern Greeks. This ideology was created around 18-19th century with the sole purpose: developing a new national conscience over people who were living in a territory “academically” described by some western scholars as the land of the “Ancient Greeks”. <br /><br /><br />The unusual thing with it, is that this ideology was never been created by its own people (the so called Hellenes) elite, as expected to be. This was created from foreigners, and the Francophile puppet Adamantios Korais, motivated by Great Powers interest especially by British and French. Like any other ideology Hellenism has been used as a far fetched propaganda without absolutely any ground but very powerfully supported by different subjects, whose interest was spreading this tale.<br /><br /> <br />No common so-called Hellene knew about their ancestry, until they were taught about this. A forgotten history of an almost mythical race, was carefully picked, elaborated to be credible and then written by the foreigners. The people living in modern Greece were literally told what they didn’t know they were. These people were told to embrace the new artificially created reality, to forget their present that was anything, but Hellenic. This population composed from people of many ethnically origins like Albanian, Vlach, Slavic, Turkish etc were taught (sometime forcibly) how to speak the language based on the so-called Koine (which means common Greek[???]), a semi-artificial supposedly ancient language, spoken only by some high ranking Christian Church clergy and a small minority of Christian educated. <br /><br /> <br /><br />Choosing the character of newly created nation was done along with the establishment of the Modern Greece state territories, which would coincide as much as possible the spooky Ancient Hellene’s ones.<br /><br />So everything was set to match those in the past:<br /><br /> 1. the name (Hellenes)<br /> 2. the language<br /> 3. the territories<br /><br />The creators of this ideology knew that the appearance (name, imposed language, territories) somehow communicates the essence (the ethnicity), so once the Hellenic national conscience created among these people the mission was completed. Using people’s ignorance, absence of other nation’s states, and supported by the local orthodox clergy, France and England successfully completed the transition from one reality to a false one, which would suit their political interest. Thus Modern Ellada was created to be a continuation of the phantomlike Ancient Greece, even though nobody heard from it and its inhabitant since long ago.<br /><br /> <br /><br />Thus despite the very big 2500 years historical gap to join artificially two very different realities, the creators of this tale found the way of giving this tale a credible appearance. This was made possible through the language. The teaching of the ‘church language’ aka Hellenic, was made compulsory in the school system after the independence. Once the language started being spoken, the evolved Hellenism claimed: our Greek language<br /><br />had to be no more inferior version of the ancient language. Thus they created the ‘monster’ Katharevousa a perfect imitation of the Attic language mixed with thousand of newly coined words. This language remained official until 1976 and heavily influented the spoken language which was a monster ‘per se’.<br /><br /> <br /><br />But coming up with the new nation from the ground zero resulted in not an easy task, the experiment called “Hellenic national conscience” was not easy to be perceived by the common people, who not only were ethnically different from the intended one, but also were belonging to different religious groups. The “Greekness” concept was nevertheless fitting some brainwashed orthodox community interest, but was completely disfavorable for the Muslims. To surpass this problem, the “Greeks” and their allies have choosen to fight against everyone religiously different from them. Thus they employed a warlike race: Sulliotes, the brigand orthodox Albanian tribe. These people were the first ones who embraced the Hellenism ideology. Providing military support to them, England and France were aiming the creation of a new ally state, which they could place against Ottomans. Sulliotes were the first claiming themselves (Filiki Eteria-Nichola Mavrocordatos): ‘a race purely Hellenic’ (????). <br /><br />It’s obvious that ethnically the Filiki Eteria wasn’t composed from people of a Hellenic descent, but what was forging their ideals in one alone was the religion, the orthodoxy.<br /><br />From Albanian to Romanian, from Slavic to Turkish they were all orthodox fighting for the creation of an orthodox state. None of the participants was Greek by descend, they simply couldn’t be, the word ‘Hellenes’ was newly coined, based on a phantomatic idealized past. These people, in a status of self-hypnosis, claimed they were a race of pure Hellenes.<br /> <br /><br />How was that possible?<br /><br />Wasn’t the Hellenic race (if it ever existed), a race dying off at least 2000 years ago?<br /><br />Why was the Albanian-Greek dictionary created then? Why did they need it for?<br /><br />How come some people of “pure Hellenic blood” and “pure Hellenic tongue” need to learn a ““foreign”” language like Albanian?<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-fbUSHBGgeYeL3Y62C2rABFneq5w53fQZF_YAOLMNmzNTBi7NeelGAVh2Nh9yFGbg8_qbHT2a0sWA4GulDd-oSYw3q7LhRyxuQlw6JhFpOvsdBs3bkQn3qPz73RDE0KYZosaWmQCUirQ/s1600-h/fjalori_greqisht_shqip.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 250px; height: 197px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-fbUSHBGgeYeL3Y62C2rABFneq5w53fQZF_YAOLMNmzNTBi7NeelGAVh2Nh9yFGbg8_qbHT2a0sWA4GulDd-oSYw3q7LhRyxuQlw6JhFpOvsdBs3bkQn3qPz73RDE0KYZosaWmQCUirQ/s400/fjalori_greqisht_shqip.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5298546597601776898" /></a><br /><br /><span style="font-weight:bold;"><br />Marko Boçari’s Greek-Albanian Dictionary</span><br /><br /> <br /><br />Were they really of ‘pure Hellenic blood’ descending?<br /><br />It might be easy for them to believe in their own lies, but it’s just a story of low credibility for us, thinking it comes from people’s mouth who coined the word xenophobia. These people must not forget that the “Filiki Etaria” initiation level was called αδελφοποιητοί (brothers) in the newly adopted language (Greek), but along with that these people were using the word βλάμηδες (vllamides), which is the Hellenized plural of the Albanian word Vllam (brother) in their mother tongue.<br /><br /> <br /><br />The truth is that most of the so-called Hellenes didn’t know how to speak Greek. Their natural language was Albanian. That’s why the dictionary was serving for.<br /><br />Now the question is: Do they have the right to create a national ideology like most other nations do? This sort of question could be placed for any national ideology, but the Hellenism is the most notorious non-realistic among them.<br /><br /> <br /><br />Hellenism as ideology being not solid at all, because it is based only on mythical accounts, tends to discriminate anything other than Hellenic, other people histories and interests. They must understand that even if the Hellenism ever existed, now it’s not its time. Hellenism is not theirs (Modern Greeks); the Hellenism belongs to the Ancient Hellenes, if they ever existed, to start with.<br /><br /> <br /><br />The neo-Hellenism can not represent a continuation of the Classical one, it simply uses the name as a cover for the diabolic purposes of its creators. Both tend to influence upon and against other people and cultures but the Neo-Hellenism is completely different from Classical one which used to be an ‘ideology’ of the esthetics, at least among art’ historians . The Neo-Hellenism is the ideology of assimilation, changing the ethnic affiliation using the most unscrupulous methods. The ultimate aim of the Hellenism is the creation of the Greek homogeneous nation. They are trying to homogenise in one alone the ethnic mixture of the Greek population (with different backgrounds), because of the panic from a possible discovery of their non-Hellenic roots, and the falsity of the Hellenic account.<br /><br />Nowdays the “”purity”” of the race is being ”guaranteed” by the hand of the Greek Government in cooperation with Orthodox Church . Greece is now the only country in Europe with not-claimed ethnic minorities(!!!). <br /><br /> <br /><br />The Neo-Hellenism must not be its continuation, because otherwise anyone of them would nomore represent the values we believed on. The Modern Greeks are not descendent of the Ancient ones; theirs is a tale, a beautiful one, but unfortunately not true.<br /><br />Everything culturally valuable the Modern Greeks possess cannot compete with those of the Ancient Hellenes (if they really represent the ancient population of that land). They don’t possess that cultural potential, which was so obvious and radiant at the ancient inhabitant of their land, if they really have been called Hellenes. The cultural heritage of the Modern Greeks today totally belongs to their neighbours especially to the Albanians. <br /><br /> <br /><br />The eagerness of the Modern Greeks for new territories, encouraged few centuries ago from the Great Powers based on the Hellenism ideology shows the opposite of this gleamy culture. The truth is that their intention is not capturing of new territories,but they are desperate to preserve those ones already acquired at the time of the excessive refreinless greed of taking somebody’s else possession (After the independence)<br /><br /> <br /><br />Now is the time for them to face the pure truth that not longer than two centuries ago their Albanian (and other minorities) grandparents consciously believed on the tale of Ancient Greeks, finding it very suitable for their hate against muslim population.<br /><br /> <br /><br />The Hellenism was spiritually created by the network of Greek-speaking merchants – (Thessalonica, Smyrna, Constantinople, & inland) and Orthodox clergy but academically supported by western scholars. Schools were established teaching Greek language, and the “”Greek character and culture”” under Turkish rule with their strange tolerance.<br /><br />But a creation of the Greek state wasn’t an issue, at that time.<br /><br />The main internal reason for the creation of the new state was the Greek speaking merchant class aspiration for a greater share of political power.<br /><br />It was through this Greek speaking merchant class that the Turkish Muslim World was making all the trade affairs especially with the western countries. But since these “”Greeks”” was paying most of their commercial profits as a tax toward the Ottoman Empire, that made them hostile against the empire.<br /><br />This merchant class (the core of the Greek nation) would have needed an ideological foundation, a sense of nationhood to share a greater political powers and possibly to create an independent state. That was the reason why Hellenism was created.<br /><br />The creation of the new nation was fully supported by the Great Powers, so when the Greek revolution broke out in 1821, the first thing the “”Greeks”” did was to address the European states and Russia, proclaiming the independence of the phantasmatical Greek nation, and the creation of the new state to become inherent even before military victories made it apparent. It’s a fact that on the ground no military victories brought about Greek independence.<br /><br />The “””Greek’”” ethnicity was illusory, phantasmatical, non-existent, but ironically they had Great Powers support. That was the reason it was made a fact despite the fact that militarily Sultan overpowered them in most of the cases. It was the politics blowing the winds in the Hellenism favour not a real renaissance of the Hellenic consciousness<br /><br />On the other hand the interest of the Greek speaking merchants, orthodox intellectuals and Orthodox Church became diabolically alter in a movement for nationalism. It took an international character which gradually won over the ottoman possibility to hold the status quo. That movement was helped by Albanian Ali Pasha’s rebellion against Sultan. The “”Greeks”” took advantage of the Ali Pasha tolerance towards them and their activities, and so they joined forces with completely different purposes between them.<br /><br />Sultan overpowered Ali Pasha and the “” Greeks””, but the Great Powers had decided on independence & they simply imposed it and with it the symbiotic ideology Hellenism.<br /><br />Since then much ink has been spilled, writing about the Hellenism claiming it an ideal cultural movement, but it’s not, at least not the modern one. The Hellenism now is merely a chauvinistic movement. The reasons are not far to seek and the memories of the atrocities caused from the people who fought in the name of this ideology are still fresh. They start on the 19-th century which is the crucial starting point for the Hellenic nation. Although the roots of the Hellenic nations don’t go beyond that time, considerable efforts is made to develop the “ancient Hellenic” ethnogennesis theory ever since.<br /><br />But now it’s the time to disclose the true character of the Hellenism. The Hellenism is the ideology of the newest race in the Balkan: the Greeks.<br /><br />Although the conviction among most of today’s scholars that the Modern Greek language represent some kind of a ‘undiluted’ dialect of the Ancient one, nobody amongst them is disclosing evidences about the ways this language followed up to reach the mouth of the Modern Greek speakers. The truth is that it came through all the ‘paths’ but the family hearth. Through many millenniums, from Peloponnesus to Danube and wider, it was another language which has never stopped to be spoken in the family hearth, this is now called Albanian language and it’s eventually the same with the so called Ancient “”Greek””, which for my opinion was the language of the Pelasgians.<br /><br /> If the Hellenism its a term used to represent the Greeks and their language then Hellenism is not Ancient at all, because the Greeks are a new nation and their tongue is an artificial imaginative recreation of the ancient and medieval language, and it is the main component on the efforts to manipulate the history.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-22860188224213356362009-02-02T19:05:00.000-08:002009-02-02T19:06:42.450-08:00Profesor Konda shkencetari i pare i pellasgjishtes<span style="font-weight:bold;">Profesor Konda shkencetari i pare i pellasgjishtes<br /><br /></span><br /> Nga Apostol Bitraku (Ne foto)<br /><br />SPIRO KONDA, I PARI SHKENCËTAR QË MBROJTI TEZËN E PREJARDHJES SË SHQIPTARËVE NGA PELLAZGËT<br /><br />Vargjet e eposit homerik:” O mbret Zeus dodonas pellazgjik” dhe “ popull hyjnor i pjellë dret për drejt nga dheu”, do të ishin hapi i parë nga u nis ai fillimisht për rrugën e gjatë e të vështirë.<br /><br />- Duke shfletuar veprën e tij “ Shqiptarët dhe problemi pellazgjik”-<br /><br />- Vepra e prof. Kondës, nën ndikimin e Eqerem Çabejit u la qëllimisht, për gati 40 vjet, në harresë.<br /><br />- Edhe sot nën ndikimin e çabejistëve vepra vazhdon të “harroet”<br /><br />HAPI I PARË<br /><br />Sa herë kujtojmë veprën e studiuesit , filologut dhe historianit të mirënjohur korcar Spiro Konda, mendja na shkon menjëherë tek vepra e tij madhore e voluminoze“Shqiptarët dhe problemi pellazgjik “ botuar në vitin 1964. Spiro Konda u mor qysh herët me problemin pellazgjik. Që kur ishte student në Universitetin e Athinës, ku u diplomua për filologji klasike, u njoh dhe u miqësua me disa autoritete shkencore të atij Universiteti si prof. Haxhillaqis dhe prof. e arkeologjisë me origjinë shqiptare Dhimitër Arvaniti. Këta ishin studiues të njohur, shkencëtarë seriozë dhe shpallën se problemi pellazgjik është i lidhur dhe zbërthehet në shuma aspekte vetëm me gjuhën shqipe. Po kjo tezë e tyre, që ata e shpallën në formë manifesti, jo vetëm nuk u mirëprit, po përkundrazi u anatemua nga qarqet shoviniste greke që , me dashje dhe qëllime të caktuara, ngatërronin shkencën me politikën.<br /><br />Megjithëkëtë, për të riun Spiro Konda, pellazgët mbetën në kujtesë dhe do të përbënin qëllimin e punës së tij kërkimore shkencore gjatë gjithë jetës së tij.Vargjet e eposit homerik:” O mbret Zeus dodonas pellazgjik” dhe “ popull hyjnor i pjellë dret për drejt nga dheu”, do të ishin hapi i parë nga u nis ai fillimisht për rrugën e gjatë e të vështirë. Shprehja “ i lindur prej dheut “ kishte rëndësi se në kohët shumë të lashta parahistorike njerëzit besonin se kur dheu nuk qe forcuar ende, po ndodhej në gjendje baltike, njerëzit dhe kafshët lindnin prej tij të gjallë. Kur dheu u forcua nga dielli dhe erërat, atëhere njerëzit dhe kafshët po lindnin me anë të martesës. Pra “ i lindur prej dheut”, do të thotë i vjetër, autokton.<br /><br />TEZA DHE KUNDËRTEZA.<br /><br />Pellazgët dhe problemi pellazgjik, një cështje tepër e vështirë dhe e ngatërruar. Cështja pellazge është trajtuar para rilindasve tanë nga autorë të huaj, sidomos nga grekët e lashtë. Bibliografia për këtë problem është shumë e gjërë, e pa fund. Janë ngritur teza e kundër teza, nga një herë të cuditëshme e të pa besueshme. Është arritur deri atje sa është vënë në dyshim edhe egzistenca e tyre. Sipas disave, pellazgët janë konsideruar si krijim i imagjinatës së logografëve të vjetër, nga disa të tjerë si popull historik që ka egzistuar e vepruar para grekëve, nga disa si popull i racës ariane, nga të tjerë si i racës semite. Pra, kjo vorbull mendimesh, faktesh e dokumentash kontradiktore, bëri që për mjaft studiues cështja pellazge të ishte “ tokë e ndaluar”, cështje “tabu”. Shumë pak guxonin ti hynin asaj për vështirësitë që paraqiste. Megjithëkëtë, cështjen pellazge, duke e lidhur me gjuhën shqipe, e ringjallën dhe e publikuan rilindasit tanë të mëdhënj sidomos De Rada, Naim Frashëri, Sami Frashëri në enciklopedinë e tij e tj.<br /><br />Spiro Konda , sic thotë vetë në veprën e tij, duke u nisur nga mendimi i Aristotelit se fisnikëri është për një komb kur të parët e tij janë autoktonë ose shumë të vjetër në vëndin ku banojnë dhe kur nga gjiri i tyre kanë nxjerrë njerëz që me veprat që kanë lënë, janë për tu patur zili, i hyri punës me dashamirësi dhe si atdhetar i vërtetë për të gjetur fillesën, vjetësinë dhe prejardhjen e popullit të tij, të shqiptarëve. Dhe që të merresh me historinë e popullit shqiptar që nga prehistoria dhe deri në kohët e vona, sic thotë vetë përsëri autori, duhet të jesh filolog, helenist, latinist, gjuhëtar, glosolog, indolog dhe gjuhën shqipe ta kesh gjuhë amtare dhe ta zotërosh shkencërisht.Dhe këto cilësi i zotëronte në atë kohë, si asnjë tjetër , vetëm profesor Spiro Konda. Ai kishte njohuri të gjëra enciklopedike, vecanërisht në gjuhësi dhe në histori. Zotëronte greqishten e re dhe të vjetër dhe , si asnjë tjetër, kishte përvetësuar në mënyrë të shkëlqyer sanskritishten, gjuhën e përsosur të intelektualëne të Hindisë si dhe frëngjishten, gjermanishten dhe disa gjuhë ballkanike.<br /><br />Në studimet dhe kërkimet e tij shumëvjecare, Konda u mbështet te autorët e vjetër grekë e latinë që janë marrë e kanë lënë dëshmi të vlefshme për pellazgët dhe në gjuhën shqipe që është celësi i zgjidhjes së këtyre problemeve. Në fillim puna e tij ishte ëndërr, pasion po… pastaj u bë realitet. Ai me guxim shkeli në “ tokë të ndaluar”dhe preku temën “ tabu”. Dhe jo pa sukses.<br /><br />Me përgatitjen që kishte, me pasion e kembengulje, me punën e një shkencëtari të vërtetë, skurpuloz, pa zhurmë e pa bujë, aty në dhomën e tij të punës, si “ eremit “i vërtetë, studioi me hollësi gjithë historianët e gjuhëtarët e huaj dhe të vendit që janë marrë me historinë e pellazgëve dhe prejardhjen e shqiptarëve që nga Homeri, Hesiodi, Simonidi, Pindari, Tuqiditi, Straboni e mjaft të tjerë të kohëve më të reja. Autorët antikë grekë, në shkrimet e tyre, pellazgët i quanin popullin më të vjetër të Ballkanit dhe të Evropës.Ata cilësoheshin si popull jo grek dhe gjuha e tyre jo greke. Pellazgët shtriheshin në një teritor të gjërë,” perandoria pellazge,”ku sot banojnë shqiptarët dhe grekët modernë. Për prejardhjen e shqiptarëve dhe të gjuhës shqipe, ka pasur mendime të ndryshme kontradiktore. Shqiptarët i kanë bërë dalmatë, kroatë, lolanë, skithë, keltë, persë. Disa të tjerë i kanë bërë pellazgë, ilirë, po edhe maqedonas e trakë.Edhe për gjuhën shqipe mendimet e historianëve kanë qënë të ndryshme. Ato mund të grupohen në tre grupe. Disa janë të mendimit se shqipja rrjedh nga ilirishtja, disa mendojnë se rrjedh nga trakishtja dhe disa të tjerë kanë shprehur mendimin se gjuha shqipe është një përzierje e ilirishtes me trakishten.<br /><br />Ka dhe nga ata që me dashakeqësi dhe me qëllime e paramendime të caktuara politike, pa argumenta shkencore, kanë folur keq për shqiptarët duke thënë se raca barbare shqiptare është mbeturinë e ndonjë populli që gjeti strehë në malet e Epirit gjatë përmbytjeve që sollën emigracionet e huaja, pra racë që nuk ka asnjë vlerë e rëndësi.<br /><br />Megjithëkëto mendime që janë shfaqur, cështja e origjinës së gjuhës shqipe, mbetet ende problem i pa zgjidhur. Konda ju fut kësaj pune të madhe e të vështirë për të provuar e vërtetuar se shqiptarët rrjedhin prej pellazgëve dhe janë autoktonë në vendet ku banojnë sot. Teza e tij se shqiptarët rrjedhin nga pellazgët dhe glosat e emrat pellazge shpjegohen vetëm me shqipen, realizohet me anën e gjuhëve të krahasuara sanskrite, greqishte e vjetër dhe shqipe.Duke ndjekur fillin e ndryshimeve fonetike të fjalëve dhe emrave në kohë të ndryshme, shumë fjalë pellazge janë të afërta ose të njëjta dhe shpjegohen vetëm me shqipen. Për këtë autori sjell shumë shembuj, shumë argumenta, shumë fakte, citon shumë autorë dhe , pasi mban qëndrim kritik ndaj disave, jep variantin e atij që i duket më i drejtë.<br /><br /><br />SHQIPJA ÇELËSI PËR TË ZBËRTHYER FJALËT E VJETRA PELLAZGE.<br /><br />Është për të theksuar se është karakteristike që në veprën e Kondës për etimologjinë e cdo fjale, sillen aq argumenta, nga një herë edhe 15 ose 20, aq vërtetime e fakte , citohen aq autorë sa nuk lihet asnjë shteg për dyshime. Dhe vërtetimet janë bindëse. Kështu, duke sjellë mjaft fjalë ku shqiptarët “ takohen” me pellazgët, autori arrin në konkluzionin se shqiptarët janë pjestarë të familjes gjuhësore japetike ose indoeuropiane dhe shqiptarët e pellazgët janë të një race. Këto takime janë të shumta. Fjala – dipatyron – sic e quanin pellasgët perëndinë, korrespondon me fjalën shqipe – de – patër – patër – de = perëndi. Fjala - demetër = dhe – metër, pra dhe – mëmë, me kuptimin – dhe – dheu = mëma e të gjithëve. Fjala pellazge – brazer – takohet me shqipen – burazer që ka të njëjtën kuptim. Etimologjinë e fjalës – pellazg – pas shumë ndryshimesh fonetike, Konda e lidh me fjalën shqipe – pjell = pra lindur jam prej dheut = i dhelindur.<br /><br />Këto fjalë dhe të tjera, sic do të theksojmë më poshtë, nuk kanë asnjë kuptim e nuk zbërthehen në asnjë gjuhë tjetër, përvec shqipes. Ndryshimet fonetike që kanë pësuar ato, janë plotesisht të justifikuara e janë bërë sipas ligjeve të zhvillimit të brëndshëm të gjuhës shqipe.<br /><br />Për të vërtetuar vjetërsinë e shqiptarëve Konda u drejtohet historianëve të vjetër grekë e latinë që e kane quajtur vendin ku banojnë sot shqiptarët Iliri dhe Epir. Pra a janë shqiptarët pasardhës të ilirëve dhe epirotasve? Autori për këtë sjell shumë fjalë toponime që, sic thotë ai, janë mjet fort i sigurtë që mbyll gojën e cdo kundërshtari. Me një punë tepër të kujdesëshme, duke shfrytëzur shumë burime, ai ka mbledhur e ka rreshtuar shumë emra vendesh, fshatrash, qytetesh, detesh, malesh, shkëmbinjsh, emra burrash, grash që hasen në shumë vende të Greqisë së sotme e në ishujt e Mesdheut, pra ku dikur shtrihej “ perandoria pellazge “dhe që shpjegohen me anën e gjuhës shqipe. Janë mjaft të përhapura toponimet që kanë për bazë fjalën shqipe – gur.Gura = mal në Korinth, Gura = fshat në krahinën e Janinës, Gura = qytet në Eritre. Toponime që kanë për bazë fjalën shqipe – mal.Males = vargmal në Maqedoni, Males = katund në Kretë, Malesina = fshat në Fokidë, Malesiada = fshat në Akarnani. Toponime që kanë për bazë fjalën shqipe - pyll. Peli =fshat në Eube, Pyla = fshat në Qipro, Pylaros = liman në Qefaloni e mjaft fjalë të tjera si dhe emra njerëzish. Kur toponimet shpjegohen drejt, janë dëshmuese të vërteta që provojnë se atje ku ndodhen ato, banonte populli me gjuhën e të cilit shpjegohen. Toponimet kanë vlerën e zbulimeve arkeologjike që nxjerrin në dritë objekte e dokumenta të popujve parahistorikë , po toponimet na tregojnë edhe emrin, edhe gjuhën që flisnin, pra edhe kombësinë e këtyre popujve. Të dyja këto, gërmimet arkeologjike dhe toponomet , kur kombinohen drejt, formojnë histori të pa gabuar për popujt. Shkurt, toponimet janë gjurmët e popullit që ka banuar atje ku gjenden këto toponime.<br /><br />Fjala – gur - që,sic thamë, është rrënjë e shumë fjalëve të tjera e që grekët e kanë – petra- , është fjalë pellazge, për rrjedhoje shqipe dhe është përdorur nga pellazgët në Greqi para se të instaloheshin këtu helenët. Kur erdhën aty helenët, morën nga pellazgët shumë fjalë dhe emra perëndish e u dhanë trajtë greke. Pra kombësia e parë e fjalës – gur - , është pellazge. Dhe që në Greqinë parahomerike, përpara se të zbrisnin akejtë, para vitit 1500 p. e r . banonin pellazgë, ka dëshmi historike të shumta. Kështu Homeri Argosin e quante pellazgjik dhe jo akaik. Herodoti thotë se para tij Greqia quhej Pellazgjia. Straboni dëshmon se pellazgët , popull i vjetër ishin shtrirë në tërë Greqinë. Pra, konkludon autori dhe lexuesi bindet nga këto dëshmi, del se populli që banonte në Greqi para helenëve, ishte pellazgjik. Dhe pellazgë kishte kudo. Pellazgë në Beoti, pellazgë në Thesali, pellazgë në Thrakë, pellazgë në Mikenë, pellazgë në Argos, pellazgë në ishujt e Mesdheut, në Delos, në Hidra, në Kupros, në Pesos, Lemnos, Kretë, Kios. Dhe - pyllaion = pyll, oros maleianon = mal, junion pelagos = deti jonik, sic shihet kanë kuptim dhe shpjegohen vetëm me shqipen.<br /><br />Në kapitullin e dytë të veprës Konda, duke ndjekur gjurmët e shqiptarëve të vjetër ,d. m. th. të pellazgëve, jep edhe shpjegimin dhe etimologjinë e emrave të perëndive greke që, edhe ato , celës për shpjegimin e tyre kanë gjuhën shqipe.Kështu kryetari i perëndive greke Zeus ka kuptimin – deu – patër = dheu është babai im. Demetra = dhe mëmë, Posejdoni = zot i ujrave e tj. Edhe emrat e hyjnive të tjera greke si Afërdita, Apolloni, Hera, Rea e tj.- zbërthehen dhe shpjegohen vetëm me gjuhën shqipe dhe kanë qënë fjalë pellazge. Sikurse thotë Herodoti emrat e këtyre perëndive grekët i morën nga pellazgët. Dhe jo vetëm kaq, po pellazgëve u detyrohet tërë qytetërimi i më vonshëm greko – romak. Edhe këtu Konda për etimologjinë , për cdo sqarim të këtyre emrave, u referohet dhe citon tërë studiuesit dhe historianët e më parshëm që janë marrë me këtë problem. Kështu lexuesi ka mundësi të njihet me mendimet e studiuesve të tjerë dhe të krahasojë mendimet dhe variantet e tyre me ato të Kondës.Në mjaft raste shpjegimet që jep Konda për etimilogjinë dhe kuptimin e fjalëve, në sajë të argumentave të shumta e korrekte që jep, janë më të besueshme e më bindëse se variantet e shumë autorëve të tjerë. Na duket se është mjaft bindës e logjik shpjegimi i etimologjisë së emrit të hyjneshës Athina. Sipas mitologjisë që na e jep Hesiodi, Zeusi e lindi Athinanë nga koka e tij, kurse bijtë e bijat e tjera i ka lindur me gra të vdekëshme dhe hyjnesha të pa vdekëshme. Bile Athinaja lindi e armatosur me mburojë e heshtë.Konda, nisur nga ky fakt, e lidh këtë etimologji – Athina – me fjalën shqipe – e thëna . Pas ndryshimeve fonetike që ka pësuar ajo, erdhi tek forma – Athenë – që nuk është gjë tjetër vec se fjala shqipe – e thëna, pra arsyeja, mencuria e mishëruar e atit.Athinaja që lindi mga koka e Zeusit, ishte kështu hyji i diturisë, i mencurisë. Dhe Athena ishte perëndeshë pellazgjike.<br /><br />MISTERI ETRUSK<br /><br />Në kohën e Kondës dhe më parë e më pas, mjaft dijetarë të vendeve të ndryshme, janë përqëndruar me një zell të madh edhe në një problem tjetër të rëndësishëm që ka të bëjë me gjuhën dhe prejardhjen e tyrrenasve ose etruskëve të lashtë. Misteri etrusk,nuk është vetëm një kuriozitet shkencor, as një tentativë shpjegimi i një realiteti të largët, po një mister i lindjes së një qytetërimi shumë të lashtë , i cili u përhap në gadishullin e Italisë dhe mbi të cilën bazohen vetë themelet e historisë së Romës dhe qytetërimi i parë romak.. Për etruskët , ashtu si dhe për pellazgët, mendimet e shkencëtarëve janë të ndryshme e kontradiktore. Disa thonë se ata janë vendas, disa të ardhur nga Lidia , nga Azia. Etruskët kanë qënë popull gazmor e kanë lënë mbi 8 mijë mbishkrime. Gjuha e tyre që u shkrua me alfabet grek, mbeti e pa deshifruar dhe kjo përbën një nga enigmat më të mëdha gjuhësore. Pra problemet që kanë të bëjnë me origjinën e këtij populli janë të mbuluara nga errësira. Të gjitha sa janë thënë për etruskët, dhe janë thënë shumë, janë supozime dhe nuk mbështeten në argumenta të sigurta e për pasojë nuk kanë vlerë historike. Si përfundim “ misteri etrusk “vazhdoi per një kohë të gjatë. Konda edhe për problemin etrusk, në veprën e tij ka dhënë mendime me vlerë. Sipas tij, problemi etrusk ka qënë i pa zgjidhur se studiuesit e shumtë të tij nuk janë nisur nga një bazë e sigurtë. Sipas Kondës”misteri etrusk” mund të zgjidhet vetëm brenda kuadrit të problemit pellazg si pjesë përbërëse e tij. Ai është i bindur se enigma etruske zgjidhet përfundimisht vetëm po të jetë se gjurmuesit shkencorë nisen dhe mbështeten në gjuhën shqipe.Me fjalë të tjera, ky popull i madh kaq interesant, prë tyrren ose etrusk, nuk ishte gjë tjetër vec se pellazg.Dhe pas këtyre konstatimeve, autori, si dhe për raste të tjerë, me plot argumenta e analiza serioze zbërthen shumë fjalë etruske me anë të shqipes si – etrusk – tuskë – toskë, kompania, tyrrenë, albanë, geganë e tj.Më poshtë na jep edhe vendet ku banonin etruskët, ku ishin përhapur ata si në Itali, Siqeli, Greqi, Egjipt, duke konkluduar se që etruskët, tuskët ose tyrrenët janë pellazgë, vërtetohet si më lart me fjalët etruske ose me të dhëna gramatikore të tjera që ruhen në gjuhën e sotme shqipe dhe “ misteri etrusk”zgjidhet vetëm me anën e gjuhëa shqipe.<br /><br />Se sa të drejtë kishte Konda për këte problem, si dhe për problemin pellazg në përgjithësi, duket edhe tani kur mjaft studiues të rinj të kohëve të fundit, para dhe pas Kondës, pranojne se fjalët etruske shpjegohen vetëm me shqipen. Shembull për këtë po sjellim Zaharia Majanin me dy veprat e tij të botuara edhe në shqip<br /><br />“ Etruskët filluan të flasin”dhe “ Fundi i misterit etrusk” ku shumë fjalë e glosa etruske i zbërthen, i shpjegon dhe i sqaron vetëm me fjalë të shqipes së sotme. Duke iu referuar Tuqiditit ( shek. V p.e.r. ) i njohur për paanësinë dhe saktësinë e vet, ai konkludon se etruskët përfaqësojnë një dega të trungut pellazg. Për flalët shqipe mal, plak, bardha, delme, dardha e tj. ka mendimin se ato jetojnë që në Luftën e Trojës dhe fjala pellazge, ilire, etruske dhe shqipe – gur – është edhe më e vjetër. Po kështu ai sjell një numër foljesh etruske që janë njëlloj me shqipen e sotme si ve, shoh, vras, ha, ik etj.<br /><br />Si përfundim edhe ky autor ka mendimin se shqiptarët dhe gjuha e tyre është celës për të zbërthyer , shpjeguar e sqaruar shumë probleme që lidhen me pellazgët dhe etruskët. Gjithashtu ai arrin në përfundimin se etruskët, duke qënë një popull i ardhur, edhe gjuha e tyre ka karakter kryesisht indoeuropian. Po kështu edhe Shqipëria është ish- Iliria e Jugut. Shqiptarët që banojnë sot këtu janë autoktonë të paktën prej dymijë vjetësh.Këto të vërteta sot nuk mund ti verë në dyshim askush.<br /><br />Gjithashtu, para Kondës, studiuesi me prejardhje austriake Hutenbah botoi në Vienë më 1960 veprën “ Pellazgët” ku për herë të parë dhe në mënyrë të plotë jepen tërë autorët antikë, referencat historike për pellazgët, shtrirja e tyre gjeografike “ perandoria pellazge “, mitologjia para greke, toponime e glosa pellazge që afrohen e shpjegohen me anë të gjuhës shqipe. Vepra u botua pak vite para asaj të Kondës pa ditur gjë të dy autorët për njëri tjetrin. Pra edhe ky studiues është afër ideve të Kondës për problemin pellazgjik dhe për prejardhjen e shqiptarëve sipas vijimësisë pellazge – ilire – shqiptare.<br /><br />Po kështu, me shumë argumenta, me këmbëngulje dhe me patos të vecantë historik, për të parët e shqiptarëv, pellazgët, shprehet edhe studiuesi i kohëve të fundit A. Kola në veprën “ Arvanitët dhe prejardhja e grekëve. “Ai sjell mjaft dëshmi që vërtetojnë vjetërsinë e pellazgëve dhe rolin e tyre si “popull hyjnor”. Ata , pellazgët, sic thonë autorët e lashtë, ishin një popull i madh, paraardhës të fisit helen dhe futën në teritorin grek përvec gjuhës edhe gërmat , fenë, perënditë, adhurimet dhe misteret e ndryshme. Edhe qytetërimi trojan me atë akeas kanë paraardhës të përbashkët atë pellazg. Akili i lutej “ zotit të madh Diellit,dodonas pellazgjik”. Dhe Dodona pa dyshim ishte në Epir e jo në Mesdheun jugëlindor. Mali ku gjendej Dodona quhej Tomar dhe shenjtoret e Dodonës Tomare ose Tomure. Pra mali Tomorr pa asnjë dyshim. Pastaj kjo faltore e shenjtë u shpergul në jugë.<br /><br /><br />VIJIMËSI PELLAZGO – ILIRE – SHQIPTARE.<br /><br />Nga sa u tha më lart del se Spiro Konda me veprën e tij “ Shqiptarët dhe problemi pellazgjik”, dha një kontribut të madh dhe iu afrua një hap së vërtetës për zgjidhjen e cështjes pellazge dhe prejardhjes së shqiptarëve. Ai e strukturoi tezën se shqiptarët rrjedhun nga pellazgët dhe vërtetoi se sqarimi dhe zbërthimi i shumë emrave dhe glosave pellazge shpjegohen vetëm me gjuhën shqipe. Materiali i gjërë që solli , faktet, dokumentat dhe vërtetimet për etimologjinë e fjalëve, në sajë të njohurive të tij të gjëra dhe të punës së madhe këmbëngulëse, janë bindëse dhe plotësisht të argumentuara. Është e para herë që një studiues shqiptar boton një vepër kaq të madhe për cështjen pellazgjike me tërë ato dokumente e fakte bindëse. Kjo natyrisht i shërbeu lartësimit të emrit të shqiptarëve si populli më i vjetër në Ballkan dhe ne Evropë.<br /><br />PSE NË VEPRËN E KONDËS NUK U SHËNUA SIGLA UNIVERSITETI SHTETEROR I TIRANËS???!!!<br /><br />Vepra e Kondës “ Shqiptarët dhe problemi pellazgjik,”megjithëse bëri bujë e u botua edhe në greqisht, u prit në mënyra të ndryshme nga opinioni shkencor.Në Konferencën e parë albanologjike që u organizua në Tiranë ne vitin 1962 ku morën pjesë shumë autoritete shkencore me emër, nga vendi dhe të huaj, Konda paraqiti tezat e tij. Shumë argumenta, një bibliografi të gjërë, refereca historike, fakte, arsyetime të shumta që ndriconin problemin pellazgjik. Po ndodhi dicka e pa pritur. Pjesëmarrësit e Konferencës, vërtet u befasuan nga kjo punë e madhe, voluminoze dhe e thelluar shkencore, po nuk u treguan shume entuziastë. Shkaku ishte se problemi që shqyrtohej, argumentat që silleshin ishin të pa njohura për ta dhe duhej kohë , duhej studiuar i tërë materiali i veprës se nuk mjaftonte ai që u dha në kufijtë e një kumtese të zakonëshme, pastaj mund të jepeshin gjykime pro ose kundër. Po koha kaloi dhe këto gjykime nuk u dhanë asnjëherë, as më vonë.Dhe heshtja vazhdoi gjatë. Edhe për të botuar librin u desh ndërhyrja e udhëheqjes së asj kohe dhe libri nuk përmban në kopertinë as siglën Universiteti Shtetëror i Tiranës , as Instituti i Historisë, sic bëhej për vepra të tjera të këtij karakteri, po thjesht: Spiro N. Konda”Shqiptarët dhe problemi pellazgjik”<br /><br />Edhe sot e kësaj dite vepra e Kondës është pak e njohur për lexuesit se është lënë në harresë dhe asgjë serioze nuk është thënë për të. Ndofta i takon së ardhmes për ta vlerësuar atë denjësisht e për ta ngritur autorin e saj në vendin që i takon.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-89871337079506372602009-02-02T18:55:00.000-08:002009-02-02T18:57:14.475-08:00Përshëndetje Festivalit nga Alessandro Castriota Scanderbeg<span style="font-weight:bold;">Përshëndetje Festivalit nga Alessandro Castriota Scanderbeg</span><br /><br />Do të desha të falenderoj së pari zotin Blerim Gjoci për ftesën që më bëri për të marrë pjesë në këtë festival si edhe të falenderoj përpara jush miken time Edlira Dedja, që si gjithmonë, më shoqëron në tokat ku ka shkelur më parë paraardhësi im, ashtu si dikur Virgjili, që shoqëroi mikun e tij Dante në thellësitë e ferrit,<br />të cilin e përshkroi me aq art në « Komedinë Hyjnore ». E bëj këtë krahasim, mbasi për mendimin tim, në shekujt e fundit, tokat shqiptare kanë përjetuar vuajtjet e ferrit. Por nga ana tjetër, shpresoj se nga ky ferr ngjarjesh tragjike, që përfshiu deri në prag të mijëvjeçarit më të ri Kosovën dhe Shqipërinë, të gjindet rruga e ëndërruar në shekuj prej shqiptarëve, që të çon në parajsën e paqes, lirisë, qetësisë dhe lumturisë së këtij populli të martirizuar padrejtësisht nga historia. Dhe për të mbrritur në krye të kësaj rruge të vështirë, e gjithë kjo varet nga ne. E gjithë kjo varet në vullnetin tonë. Ashtu si dikur Skënderbeu, që me vullnetin e tij të pakrahasueshëm shpërndau dritën në errësirën mesjetare.<br /><br />Do të desha t’ju kërkoj falje që nuk mund t’ju drejtohem në gjuhën shqipe. Parardhësi im, Skënderbeu e fliste në mënyrë perfekte gjuhë e tij. E përveç saj, ai fliste po aq mirë edhe turqishten, arabishten, greqishten, italishten, bullgarishten, hungarishten dhe gjuhën serbe. Mesa duket, unë nuk kam mundur ta trashëgoj nga stërgjyshi im këtë virtut. Në mënyrë perfekte flas vetëm gjuhën italiane. Por mund të them se kam veti të tjera, për të cilat mund të mburrem : këndoj, luaj në piano, recitoj apo luaj në skenë, pra jam një artist.…<br />Alessandro Castriota Scanderbeg<br /><br />Alessandro Castriota Scanderbeg<br />Por edhe në këtë drejtim, kam përshtypjen se paraardhësin tim legjendar nuk kam mundur ta lë mbrapa, mbasi ai ishte një artist i paarritshëm. Ai ishte interpretuesi më i madh i rolit të tij unik në historinë e botës dhe të qytetërimit, mbasi diti t’i veshë personazhit të tij petkat e njërës prej figurave më të mëdha që ka njohur njerëzimi deri në ditët e sotme. Ai diti ta interpretojë deri në perfeksion rolin e prijësit dhe gjeniut, duke mundur të kthejë faqen e historisë botërore drejt lirisë, përparimit dhe emancipimit.<br /><br />Për këtë arsye, dua t’ju them me sinqeritet se është shumë e vështirë të mbash peshën e trashëgimtarit të një një njeriu të tillë. Çfarëdo gjëje që unë bëj apo mund të mbrrij në jetë, do të jetë përherë një « hiç » përpara madhështisë së Tij.<br /><br />Skëndërbeu ishte një artist i madh e për të, lufta mund të quhet vërtet « art ». Por kjo s’ka të bëjë me faktin se lufta quhej ende një art në botën barbare të antikitetit. Si pioner i kohëve moderne, ku koncepti i luftës është një barbari dhe art mund të quhet vetëm rruga që të çon drejt paqes, lufta e Skënderbeut u ngrit në art, mbasi do ti paraprinte pikërisht kësaj epoke të re.<br /><br />Skënderbeu s’mund të mbështetej asnjëherë vetëm tek forca, mbasi kundërshtari i tij ishte shumë herë më i fortë numerikisht dhe më i organizuar ushtarakisht. Dihet që në atë periudhë, ushtria otomane ishte makina luftarake më e fuqishme në rajon. Pra për të vepruar e për t’iu kundërvënë këtij përbindëshi të pathyeshëm, që kishte paralizuar Azinë e një pjesë të madhe të Europës, Skënderbeu duhej të vepronte duke njohur në mënyrë perfekte, së pari vetveten, limitin e njerëzve të tij, e më pas armikun e tij, deri në detaje.<br />Ja përse Skënderbeu ishte një gjeni dhe një artist. Artisti vjen pas të qënit njeri. Dhe Skënderbeun njeri e njohim të gjithë. Të gjithë e dimë se ai i donte ushtarët, i donte njerëzit e tij. Dashuria ishte për të arma më e fuqishme, shumë më e fuqishme se shpata apo topat e rëndë. Pa marrë parasysh pasuritë e tij, ai qëndronte i thjeshtë, nuk vishej kurrë në mënyrë lluksoze, por pretendonte që ushtarët e tij të vishnin uniformat më të mira ; i stimulonte personalisht të gjithë luftëtarët, mbasi i njihte një për një të 3.000 njerëzit që përbënin ushtrinë e tij : vizitonte me dhimsuri të gjithë të plagosurit, bënte dhurata të çmuara për ata që tregonin trimëri në betejë, duke i falenderuar përpara të gjithëve, duke mos kursyer fjalët e mirënjohjes karshi tyre ; i falte të gjithë ata që pendoheshin për tradhëtinë ndaj tij, deri duke u falur jetën atyre që kishin tentuar vrasjen e Tij.<br />Pra Skënderbeu ishte një njeri i mbushur me dashuri. Ishte pikërisht kjo dashuri për njerëzit dhe tokën e tij, ishte dhe dashuria që njerëzit kishin për të, sekreti dhe arti i fitores mbi armiqtë e tij, superiorë në numër e në forca.<br /><br />Një gjë të tillë nuk e gjejmë të shkruar në librat e historisë. Librat e historisë radhisin data, evenimente, të vdekur, beteja, rezultate, numra, trashëgimtarë të froneve të ndryshëm, princa, mbretër, kompllote, por nuk përshkruajnë asnjëherë ndjenjat e brëndshme të heronjve dhe përjetimet e tyre. Dhe njeriu që mundi të mbrijë majat e artit ushtarak, njeriu që e ktheu në art luftën për lirinë e vëndit të tij, ishte Skënderbeu, i cili e çau rrugën e vështirë të fitores me fluksin e pamatë të dashurisë dhe pasionit prej shqipëtari të vërtetë, prej atdhetari të pashoq. Ishte Shqipëria e tij ajo që i ushqente kurajon, ndershmërinë, zemërgjerësinë, gjeninë taktike e dipllomatike, forcën për të përballuar çdo lloj kundërshtari. Ishte Shqipëria e tij ajo që i dhuroi kapacitetin e tij të jashtëzakonshëm si dhe dhuntinë për të falur. Dhe për mendimin tim, ishte pikërisht kjo dhunti që e radhit Skënderbeun në « heronjtë e kohëve moderne ».<br />Ishte pikërisht kjo dhunti, mjeshtëria më e lartë artistike e tij.<br /><br />Jeta e tij ishte si kalvari i një filmi kryevepër. Dhe kur shikojmë një kryevepër, mund të qajmë, mund të na dridhet mishi nga mallëngjimi, por mbi të gjitha, marrim një leksion të madh mbi jetën.<br />Kështu mund të konsiderohet edhe jeta e Skënderbeut, një leksion i gjallë dhe i apasionuar për mbarë njerëzimin, si ligjarata e të gjithë mjeshtrave të mëdhenj.<br /><br />Ky ishte Skënderbeu artist. Skënderbeu që shkroi me shpatën e tij fatin e Botës së Re. Dhe Skënderbeu ishte shqiptar e për këtë ju duhet të jeni krenarë, mbasi ndjenja e paqes dhe lirisë buron në gjenetikën e këtij kombi krenar.<br />Shkrimtari i madh i viteve 900’ Fan Noli ka shkruar :<br />« Ndonëjherë pyes veten i çuditur nëse mund të ketë sot ndonjë njeri më të gjallë se Skënderbeu ! »<br /><br />Dergoi Edlira Dedja, pjaniste dhe Presidente e “Opéra sans Frontières”, Zvicër<br /><br />Të nderuar miq,<br />Alessandro Castriota Scanderbeg më ka nisur një shkrim si përgjigje për diskutimet e fundit shqiptare mbi Skënderbeun. Mua më duhet ta përkthej atë për ta publikuar, por jam shumë e zënë e në fillim të javës që vjen, do ta përgatis.<br />Tani po ju nis, nëqoftëse ju intereson, përshëndetjen e tij në festivalin e filmit artistik në Prishtinë, ku ishte i ftuar si president i jurisë. Më vonë, do t’ju nis për botim edhe intervistën e tij pas vizitës së parë në Prishtinë.<br />Miqësisht, EDLIRA, 30.11.2008Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-46820795307146359022009-02-02T18:51:00.000-08:002009-02-02T18:54:52.790-08:00At Marin Sirdâni: Në Shka Fajiset Skânderbegu? (Pjesa V)<span style="font-weight:bold;">At Marin Sirdâni: Në Shka Fajiset Skânderbegu? (Pjesa V)</span><br /><br />(Hamza Kastrioti)<br /><br />Por as prej ngatrresave e tradhtive që bien në sy në jetën e Skënderbeut, nuk vërtetohet aserta e Gjon Muzakës se ai i rrëmbeu shtetin ndonjë princit shqiptar. Me Skënderbeun u prishën disa herë Dukagjinët, ndonjiherë Shpanët, e duket se edhe Muzakajt nuk i paten pipat mirë me të. Dukagjinët shihet qartas prej mënyrës që u ndreqën secilën herë, se u keqsuan e i morën anën Skënderbegut për pamarrveshje e rivalitet e jo per çe sht je aneksimesh (1) Muzakajt nuk e diftuen kurrë faqe pakënaqsinë e vet ndaj Skënderbeut sa ai qe gjallë: ata morën pjesë me princa tjerë aleatë ndër mbledhje e i çuan ndihma ushtarake e të holla në rast nevoje si princat e tjerë.<br /><br />Per Shpanët dihet prej Tivarasit, se tuj pasë dekë kah mbarimi i Nandorit, 1454, Pjetër Shpani, princi i Pultit Poshtër, u pështjellue vendi per shkak të bijve që nuk binin në godi për trashëgim, Ipeshkvi i Drishtit, Pjetër Ejllori, çoj e grishi Skënderbeun, që si kryetar i lidhjes të vinte me i vu kapak asaj degame. Ky me t’a marrë lajmin, udhetoi me një pjesë ushtrijet që kishte në Dibër e kaloj në dhenë e Pultit. Aty, ku me të mirë e ku me kërcnim, për një kohë të shkurtë, me shumë urti e pa i ba dam njeriut të gjallë, pajtoj e qetsoj atë vend. U pa nevoja veç t’u lidhte ndër pranga, vllau i vogël, Mark Shpani, djalosh kryeneç i qitun, i cili nuk u vente kurrsesi në kryq, e që kishte qenë shkaku i gjithë atij pështjellimit. (2)<br /><br />(Autori shkrimit At Marin Sirdani)<br /><br />Edhe për ndërmjetsinë e Skënderbeut në këtë degam, Fan Noli i pret drutë shkurt e thotë: “i shtroj malsit e Shoshit e të Shalës, të cilat mund t’a marrim me mend qe i aneksoj një herë e mirë”. (3) Po t’kishte qenë ky aneksim i njimendët, arësyeja e lypë që t’u përpiqte Skënderbeu a zyrtarët e tij me banorët e atij dheut ndonjë herë mbas atij rasti, në sa shkrimtarët e asaj kohe nuk e përmendin as tërthorazi. Këtij aneksimi i kundërshton edhe lidhja e Dukagjinve dhe Shpanve me Turqtë, kundra Skënderbeut në vjetin 1461. Barleti nuk e përmend fare këtë ngatrresë, e Tivarasi e cekë për rrshit, pa diftue shkakun e saj. Thotë vetëm se, në sa Skënderbeu ishte tuj bashkue një ushtri për të kalue n’Itali, mbini një ngatrresë ndërmjet të tij e Dukagjinve e Shpanve, e u pezullue atë vjetë e shkuemja përtej detit, pse ishte frikë me krisë lufta civile. U ndërmjetsue Pal Ejllori, Kryeipeshkvi i Durrsit, njeri në shenj, që jau kalonte të gjithë n’urti, dije e virtyte. Ky me durim, urti, zell e gojtari, mbrrijti me avitë zemrat e me shpëtue dhenë prej atij farë rrezikut. (4)<br /><br />Shkaku i kësaj ngatrrese del në shesh prej nji Breves (5) që Piu II i dërgonte Kryeipeshkvit të Durrsit e të Tivarit, e të gjithë Sufraganeve të tyne me datë 10 Fruer 1461. Prej saj kuptohet se Lekë Dukagjini i përkrahun prej Shpanve kishte pushtue Dejën me pabesi tuj mbytë komandantin e saj venedikas, edhe kishte kërkue ndihmën e Skënderbeut kundra Venedikut, por mbasi ky refuzoj, Lekë Dukagjini e Shpanët lidhën një aleancë me Turqtë kundra Venedikut e Skënderbeut. Papa i sipërthanun nëpër atë Breve u bante me dijtë Dukagjinve, Shpanve e antarve të tyne, që po qe se mbrenda pesëmbëdhjetë ditëve nuk do të këputshin çdo lidhni me Turk, binin në mallkim. Kështu, ku prej frike t mos t’iu çojshin peshë nënshtetësit, ku prej mënyrave të bukura që dijti me i marrë Pal Ejllori, Dukagjinët e Shpanët këputën aleancën me Turk, e kthyen prapë në lidhjen me princat shqiptarë. (6)<br /><br />Prej kësaj ngjarje shihet se Shpanët ishin me të vërtetë princa indipendenta, e Skënderbeu ndreqet me ta si me Dukagjinët, përndryshe, po t’kishin qenë subjekte të tij, mirret me mend se ai mbrapshtinë e tyne nuk do t’a lente me kalue aq në terr.<br /><br />(Nikoll Dukagjini)<br /><br />Për tradhtin e Moisiut e të Hamzait nuk asht nevoja të shtrojm kuvend, ata banë poshtërsi prej ambicjonit t’i zanë kambën Skënderbeut. Të dy u banë me Turk dhe e provuan, por u doli puna e shpueme. Edhe Gjergj Stres Balsha i doli i pa besë Skënderbeut tuj i shitë Turkut fortesën e Modrizës në vjetin 1455. Për atë mbrapshti që bani, Skënderbeu i konfiskoj pronat e ia lëshoj të vllaut, Gjon Balshes. Ma tepër i mori të hollat që kishte pasë prej Turkut per shitje t’asaj fortesë dhe e gjykoj me një burg të përjetshëm. Ma vonë, me ndërmjetsi të motrës, Jellës, qe lirue prej burgut, por nuk u pranue në kurrnjë zyre as civile as ushtarake. (7)<br /><br />Prej ankimeve që Barleti qet në gojë të Hamzait (8) kishte me u marrë vesh se Skënderbeu ia hoq Gjergj Stresit sundimin e Arbnit, por Tivarasi thotë se i konfiskoj pronat të cilat ia dha të vllaut, Gjonit, e se mbasi e liroj prej burgut nuk e pranoj ma në kurrnjë zyrë. Kishe me thanë se këto dëshmime nuk kundërshtohen por plotsohen njana me tjetrën. Skënderbeu i hoq Gjergj Stresit të drejtën që i kishte dhanë me qeverisë atë krahinë nën hijen e tij, sikur ia kishte pasë dhanë edhe i ati, Gjon Kastrioti, t’et të Gjergjit qyshse ai vend u nxorr prej duarve të Turkut. Mbas asaj faqe të zezë që bani, ia hoq at tagër si djalë i parë që ishte e i konfiskoj edhe pronat, të cilat ia lshoj, si u tha sipër, të vllaut, Gjonit, i cili i ndejti besnik dajës deri në ditën e mbrame të jetës së vet.<br /><br />Se këta princa nuk ishin indipendenta, posë çka u shenjue kur shkruam ma sipër se si borën pamvarsinë në kohën e Gjon Kastriotit, një provë se ata ishin vërtetë subjekte të Skënderbeut, asht se këta nuk përmenden as para kësaj ngjarje në kurrnjë rast për ndonjë ndihmë ushtarake a të hollash të çueme Skënderbeut, si përmendën princat tjerë indipendenta, e pra këta morën pjesë të thuash ndër të gjitha luftat, me dajën e vet, Skënderbeun.<br /><br />Posë krahinave e viseve që u shenjuen në këtë studim, historikisht nuk mund të provohet se pat Skënderbeu të tjera. Prej zhvillimit që kemi dhanë mbi këtë çeshtje, na e merr mendja se ndritë qartas se si Skënderbeu i shtoj kufijt e princnisë së Kastriotve, e se sa të drejtë kishte ai me i zotnue ato vende; prandaj asht një dhunë që i bahet Kreshnikut tonë, po iu zunë të rrëmbyeme vendet që vullnetarisht ia lshuan të zotët, a që me fuqi t’armve ia mori Turkut. Asht e pathemeltë dhe e gabueme aserta e Fan Nolit, ku thotë se: “Skënderbeu i merzitur prej princave feudalë të vegjël të cilët i kishte si gjyle në këmbë, në mos armiq e tradhëto rë, i vuri kazmën sistemit feudal dhe ata prej princërve që mundi i mediatizoj, domethanë ua hoqi të drejtën e mbretërimit dhe i aneksoj principatat e tyre nën hijen e tij, po u la, nga ana tjetër, proprietetet personale, të cilat nuk ua ngau edhe titujt ashtu si i kishin”. (9)<br /><br />Biografët e vjetër të Skënderbeut dëshmojnë se ai u mundua mos me randue aleatët e vet, e i ndejt këshillit të tyne. E kur ata i morën anën a nuk e ndihmuen mbas besës që i kishin dhanë kur e zgjodhën kryetar të Lidhjes, si ndodhi në luftën me Venedik, vjetin 1448; në rrethimin e Krujes, vjetin 1450; e kur deshti me u shkue në ndihmë Maxharve vjetin 1444; bani çka mundi vetë, e pa u mëni për zhburrnimin e tyne, vijoj në marrdhanje me ta si përpara. Populli e ushtrija adhuronte mbasi, jo vetëm pse e shihte se sa bukur dijte me i ardhë gjithkujt e me shtypë anmikun, por ma fort pse dinte me zotnue jo vetëm të tjerët por edhe vedin (10). Sjellja e tij kundrejt Moisiut, Hamzait e Stresit, që i dolën të pabesë e tradhtarë; Dukagjinve e Shpanve që u rreken me i ba të zezen, e diftojnë të ndalun, të thyeshëm e zemërgjanë, e jo si thotë Gjon Muzaka, njeri që mezi priste me gjetë shkaqe se si me shtypë princat e burrat e Shqipnisë, për me naltue vedin, e me shtue rrethin e shtetit të vet.<br /><br />(vazhdon me pjesen e fundit)<br />Publikue ne<br />http://www.albanianreview.com/Switch/net/Portals/0/Kritika_Kulturore/PostKolonializmi/Ne_Shka_Fajiset_Skanderbegu.htm<br /><br />Referencat Pjesa V dhe Permbajtja<br />1. Vro Rinaldin, ann. 1452, n. 15; ann. 1460, n. 104; - Biemmin, L.I1, f. 122; L. IV, f. 298 -299; L. VI. f. 394 - 395.<br />2. Biemmi, L. V, f. 331<br />3. Fan Noli, v. e ç., kIll, f. 213<br />4. Biemmi, L. VI, f. 394 -365<br />5. Rinald, ann. 1460, n. 104<br />6. Biemmi, L. IV, f. 299<br /><br />7. I suoi beni furono donati al suo fratello Giovani: Moise riebbe eio ehe la di lui eontumaeia non avea voluto rilaseiare; Seanderbegh appropriossi i danari del tradimento … e riposto in liberta: trattato pero sempre per un fellone, per un traditore, ed esc1uso da ogni sorta di impiego. Il suo fratelle Giovanni seguito fedelmente, e eostantemente l’armi del zio” Biemmi, L. V, f. 347 -349.<br />8. Barleti, L. IX, f. 253.<br />9. Fan Noli, v. e. ç., k. f. 210<br />10. Biemmi, L: V, f. 344, 346<br />11. Biemmi, L. VI, fq. 488<br />12. “Perrimus jam omnes dum quisque si bi se natum existimat” .<br />13. Biemmi, L. I, f. 41 -42.<br />14. Biemmi, L. IV, f. 274 -277.<br />15. Biemmi, L. IV, f. 277<br />16. Biemmi, L. VI, f. 481<br />17. Fan Noli, v. e ç .. k IV, f. 286Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-27413153729242454522009-02-02T18:46:00.000-08:002009-02-02T18:51:26.346-08:00Marin Sirdâni: Në Shka Fajiset Skânderbegu?<span style="font-weight:bold;">Marin Sirdâni: Në Shka Fajiset Skânderbegu? (Pjesa III)<br /><br />(Autori shkrimit At Marin Sirdani)<br /></span><br />Gjon Muzaka në memoranden e vet shkruen se Skënderbeu” … pak kohë mbassi u ba kryegjeneral i princave të Shqypnis, pati nder mend të bahej zotnues i krejt vendit; u rrembeu Balshajve shtetin, që ishte ndermjet Krues e Lezhes, domethanë Misin (Arbnin); i rrëmbeu Moisi Komnen Topisë Dibrën; na rrëmbeu edhe neve Tomonishten, domethënë Myzeqenë e Vogël, kur vdiq im at; gjithashtu u rrëmbeu krahinat e Komit e të Rondecit disa princave tjerë të cilët nuk kishin çka të bajshin, pse ai kishte ushtrinë në dorë, edhe Turku na rrinte mbi krye në çdo orë; e shpresa iu shtue edhe ma tepër, kur Papa Piu II deshti të bante kryqzatën; por mbassi vdiq Papa i sipërthanun, nisi t’a bjerrë atë shpresë, edhe te e mbramja Turku na i mori neve edhe atij të gjitha, pse kështu i pëlqeu Perëndisë për mëkatet tona.” (1)<br /><br />Kur shkruem mbi martesën e Mamicës me Ka.r1 Muzak Topinë (2) patem provue se sa fort i bien ndesh së vërtetës thanat e thashat e Gjon Muzakës, prandaj na duket fare e kotë të vihemi me hedhë poshtë njëpërnjë t’thënat e tij, që nuk pajtojnë kurrsesi me shkrimtarë tjerë t’asaj kohe. Na e merr mendja se për sqarim të çeshtjës në fjalë, mjafton të paraqesim kufijtë që përfshinte princnija e Kastriotve në kohën e Gjon Kastriotit; e si u shtuan ata kufij në kohën e Skanderbegut, e ashtu me nxjerrë në shesh a vërtetë qe uzurpator apo jo Skënderbeu?<br /><br />Mbas Gjon Muzakës, i ati i Skënderbeut, Gjon Kastrioti, qeveriste vetëm Matin (3); përkundra, Barleti, Biemmi, Laoniku, Frangu e Anonimët, rrethin e shtetit të tij e diftojnë shumë ma të hapët.<br /><br />Biemmi, nuk e cakton krahinën që qeveriste Gjon Kastrioti, veç thotë se ishte” Princi i një pjesë së Shqipnisë s’epërme;(4)” por Dhimitër Frangu e Anonimët e thonë “Princ i asaj pjesë Shqipnijet e cila edhe sot quhet Emathja e Vumenestia (Humeshi?) (5). “Barleti, Lavardin, Luccari, e historjanët që u përmendën tashti më sipër, dëshmojnë se zotnojte edhe Krujen.<br /><br />“, … ngjitas me mbretninë e Bosnjës, shkruan Laoniku asht princnija e Stefanit, të birit te Sandal Hraniqit (Kelmi Novipazari i sotshëm), ndërmjet kësaj e Epirit janë disa qytete të Venedikut e princnija e Gjon Kastriotit, mbas së cilës zgjatet princnija e Arjanit Komnenit, ma e shumta e së cilës asht anës së detit e mbmerrin deri në Gjinokastër.” (6)<br /><br />Por kufijtë e princnisë së Gjon Kastriotit dalin në shesh prej fortesavet që zotnojte. Këto, mbas Barletit e Biemmit, ishin: Kruja, Petrela, Petralba (Guri i Bardhë), Stelushit, Sfetigradi (Grazhdani) e Tornaçi. Kishte pra në sundim dy Dibrat, ku kishte fortesën e Stelushi, të Sfetigradit e të Tornaçit; Matin, ku kishte petralben; Kurbinin, ku kishte Krujën, e Arbninë ose Misinë, ku kishte Petrelen.<br /><br />Kurbinin me Krujën e Arbninë e patën një herë Topiajt e mandej Balshajt, por rreth vjetve 1394 -1396 ranë në dorë të Turkut për një kohë të shkurtë, me disa vise tjera të Shqipnisë.<br /><br />Mbas vjetës 1402, tuj pa princat shqiptarë se Turku e kishte punën përnjimend ngusht me Timer1engun, u çuen peshë kundra tyne e i nxorën jashtë. Ka gjasë se në këtë kohë Gjon Kastrioti i çliroj ato dy krahina prej Turkut e i bashkoj me princni të vet. Këtë aneksim duket se nuk e mori për të keq princi i vendit, Pal Stres Balsha, i cili u martue me Jellën, të bijën e Gjon Kastriotit, dhe e qeverisi vendin nën hijen e tij. Një provë se Arbni qysh n’at kohë ishte në dorë të Gjon Kastriotit e jo në dorë të Balshajve, asht protesta që ky ban kundra Ipeshkvit të Lezhës në vjetë 1407, pse ai donte me aneksue dymbëdhetë kisha, që qysh motit i përkitshin Ipeshkvisë s’Arbnit. Aneksimi i atyne kishave, thote ai, do të përtrinte ngatrresa të mëdha në kler, ndër bujarë e në popullin mbarë (7). Se këta princa t’Arbnit nuk kishin me të vertetë aq randsi e provon edhe Biemmi, kur në Mbledhje të Lezhës, vjetin 1444, e ven në rend të “Signori di minor nome” (8) e Frangu nuk u përmend as emnin. Si do të ketë qenë puna, Balshajt qysh në këtë kohë nuk përmenden ma si princa indipendenta. Sa për Kurbin e Kruje nuk ka fije dyshimit se i pat Gjon Kastrioti, por nuk dihet me siguri se në ç’vit i shtini në dorë. Luccari, në vjetin 1423, Gjon Kastriotin e quan “Signor di erui” (9)<br /><br />Nuk qe pra Gjon Kastrioti vetëm një princ i pa randsi i Matit, si don me e paraqitë Gjon Muzaka, por edhe i disa krahinave tjera, si u diftue më sipër, e që njihej një ndër princa shqiptarë ma me randsi t’asaj kohe. Ai qe që i nxorri punë Turkut shpesh që prej vjetës 1402 e deri 1430, e Republika e Venedikut, e ajo e Raguzës, u munduan disa herë me lidhë miqsi me të e me e pasun për vedi. Frangu e Anonimët thonë se: “Qe burrë I fortë, shpirtmadh, e në mjeshtri ushtarake fort i stërvitun e praktik” (10); e Biemmi (11) thote, “ … burrë i fortë, i urtë, e që pemjimend ishte i denjë me pasun at farë djalit”. (11) “Republika e Venedikut tuj u gjetun në luftë me Serbi në vjetin 1442, i dërgoj këtij një ambasador të veçantë për me ia mbushë mendjen të prishte aleancën me Turk e t’a siguronte se ai në sy të Republikës kishte at nderë, që kishte pasun Kont Nikitë Topija i Krujës, domethanë e zinte si të parë ndër princa të Shqipnisë. (12)<br /><br />Por mbasi vdiq Gjon Kastrioti në vjetin 1442, Sulltan Murati thej besën e dhanun me dërgue njanin ndër djem të tij me marrë trashigimin atnor, e me dredhi, kinse me sigurue qetsinë e vendit deri n’ardhje të trashëgimtarit, dërgoj garnizone turke, nën kryesi të një renegati shqiptar, ndër të gjitha kështjellat e princnisë së Kastriotve. Tradhtija nuk vonoj me u diktue e krenët e vendit morën e dhanë me Skënderbeun, e ky një vjetë mbas dekët së t’et, 1443, kthej në vendlindje, e mbrenda një muaji jo vetëm shtini në dorë shtetin atnor, domethanë Krujen, Petrelën, Petralben, Stelushin, Tornaçin e Sfetigradin, por u shty edhe përtej Drinit e mposhti fushën e Mokrenës, ndërmjet Dibret e Gostivarit, banorët e së cilës e njihshin flamurin e Kastriotve qysh me kohë. (13)<br /><br />Për me e sigurue Skënderbeu pozitën e vet e me i vu një pritë të qëndrueshme sulmeve turke, grishi në Lezhë, vjetin 1444, të gjithë princat e krenët e Shqipnisë, të cilët tuj pasë shpresë të gjallë në zotsinë e tij, e tuj e pa nevojën e një marrveshje rranen me shumicë. Ma në shenj ndër ta qenë Gjergj Arjanit Komneni, princi i Kaninës; Andre Topija, stërnip i Karl Topisë, princ i krahinës ndërmjet Krujës e Durrsit; Teodor Koronë Muzaka, princ i Beratit, me disa princa tjerë të Myzeqesë; Pal Stres Balsha, princ i Arbnit; Pal e Nikollë Dukagjini, princa të Pultit t’Epër, princnija e të cilve zgjatej prej Drinit në Kosovë e deri në kufij të Serbisë; Lekë Zaharija, princ i Dejës; Pjetër Shpani, princ i Pultit të Poshtër; Lekë Dushmani, princ i Zadrimës; Shtjefen Cernoviqi, princ i Zetës, edhe princa tjerë toskë e gegë. Në këtë mbledhje u formue Lidhja e Princave Shqiptarë e Skënderbeu u zgjodh një zani kryetar i saj e kryegjeneral i ushtrisë së federatës. Gjergj Arjaniti u lidh me i pague kryevjeti trillash të caktueme, mbas fuqisë që kishin, U fol me u caktue edhe ndihma ushtarake, por Skanderbegu u shpreh se nuk donte me i randue mbasi mundi me perba prej nënshtetasve të vet një fuqi të mjaftueshme me i ba ball Turkut; ndihmën e tyne e donte vetëm ndër raste të jashtzakonshme. (14)<br /><br />Pak mbas kësaj mbledhje Skënderbeu, bashkoj ushtrinë në Kashar, katund në Tiranën e Vogël, e ba rasenjen, gjeti se numri i tyre mbrrinte në pesëmbdhetë mijë, domethanë gjashtë mijë kambësorë, e shtatë mijë kalorës të mbledhun prej vendeve të shtetit të vet, e dy mijë, gjysa kambësorë e gjysma kalorës të dërguem prej Aleatve. Sigurisht se po të donte, kishte mundë me bashkue edhe aq ushtarë prej shtetit të vet, që kishte gëzue paqen për do vjet të mira e prej princave që kishin vu shpresë të madhe në të, por me aq ushtri ai e dinte vedin ngadhnjyes mbi Turki.<br /><br />Ushtrija e tij e zakonshme në rast lufte mbrrinte deri në tetëmbëdhetë mijë vetë, gjysa kalorsi e gjysma kambësori, posë një numrit të mirë që linte në roje të fortesave e për siguri të qetsisë së vendit. Tri të katërta të kësaj ushtrije ishin nënshtetas të tij, tjetra gjithfarësh. Në zyra të nalta ushtarake ishin edhe shumë djem, princash e zotnish, që vullnetarisht kishin hy në shërbim të tij, si Dukagjinas, Shpanaj, Muzakaj, Topiaj, Gropaj e Balshaj. Këta të gjithë, si edhe ushtarët, ishin të rroguem mirë, mbas gradës që kishin, e kur ndonjani u ndante në shenj për trimni a besnikni, Skënderbeu i lshonte edhe prona të mëdha.<br /><br />U shmangëm pakëz çeshtjes që kemi marrë me zhvi11ue sa me jau futë lexuesve ndër mend stimën që kishin princat shqiptarë ndaj Skënderbeut e randsinë e pushtetin e tij. Tashti po kthejmë rishtas në vijimin e saj.<br />(Vazhdon me pjesen e ketert)<br /><br />Publikue ne http://www.albanianreview.com/Switch/net/Portals/0/Kritika_Kulturore/PostKolonializmi/Ne_Shka_Fajiset_Skanderbegu.htm<br /><br />Referencat Pjesa III<br />1. Hopf. f. 299 - 300.<br />2. Vro ket Perkohshme, v. 1935, n. XI, f. 550.<br />3. Hopf, f. 298, 301.<br />4. “Principe d’una parte dell’ Albania superiore”. L. I, f. 4.<br />5. “Il Sig. D. Giovani Castriotto fu quel1o, che signoreggio quella parte dell’ Albania, la qua1e si chiama ancora al giorno d’oggi Emathia et Vumenestia. K. I, f.1.<br />6. Laoniku, L. V. f. 248<br />7. Vro Zwei Urkunden aus Nordalbanien. 33.<br />8. Biemmi, L. I, f. 30<br />9. Annali di Rausa, f. 86<br />10. “Questo Giouanni fu huomo forte, magnanimo, et nell’arte militia mo1to pratico et esercitato. “Frangu k. I, f. 1.<br />11. ” … uomo forte, prudente, e che certamente degno era d’un tanto Figliuolo”. Biemmi L. I, f. 4.<br />12. Vro Zwei Urkunden<br />13. Barleti. L.Il, f. 31. - Biemmi, L. I, f. 24.<br />14. Biemmi, L. I, f. 39<br />Publikue me ne<br />---------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br /><br /><br /><span style="font-weight:bold;"><br />Marin Sirdâni: Në Shka Fajiset Skânderbegu? (Pjesa IV)</span><br /><br />(Autori shkrimit At Marin Sirdani)<br /><br />Posë krahinës së Matit, të Kurbinit, të dy Dibravet e t’Arbnit, që Skënderbeu i pat trashëgim prej t’et, ai i shtoi shtetit të vet edhe fushën e Mokrenës, disa katunde në distrikt të Shkodrës, krahinën e Beratit e disa vise të princnisë së Kaninës.<br /><br />Kemi qenë rrejtë se edhe shtetin e Topiajve, ose Muzakjave e kishte aneksue Skenderbeu me të vetin, por e shohim se kishim qenë në gabim. Topiajt në vjetin 1445 Biemmi i difton “Padroni di Musachiana”, (1) e të zotët e atij vendit i dëshmon Moisi Golemi (2) para se me ikë e me u ba me Turk në vjetin 1456. Se këta princa ishin pernjimend indipendenta shihet edhe ndihma ushtarake që i dërgon Skënderbeut, si princat tjerë aleatë, Andre Topia vjetin 1448 e 1450.<br /><br />Por edhe për vendet që thamë se Skënderbeu i pat trashëgim prej t’et, na duket i nevojshëm një grimë zhvillim. Për këtë, shi një vjetë mbasi ai kishte marrë radhën e qeverisë, 1444, Sulltan Murati i dërgonte nji ambasador me nji letër me të cilën e bante me dije se për me u ndreqë me të, lypej t’i lëshonte të gjitha viset që nuk i kishte pasë i ati. Skënderbeu i gjegjte se arsyeja e lypte që t’i zotnonte ai ato vende të krishtena, edhe pse s’kishin qenë t’et, mbasi u kishin përkitë princave të krishtenë, e ai vetë me fuqi t’armve i kishte shtijë në dorë. (3)<br /><br />Këtë letër që e raportojnë Barleti, Frangu e Anonimët, Tivarasi nuk e cek fare, thotë veç se ambasadori me fjalë të Sulltanit lypte t’iu paguejshin damet e bame nënshtetasve të Turqisë, t’iu lironte Sfetigradi me dy Dibrat, distrikti i Mokrenës e disa kështjella tjera që kishte mposhtur, e t’u detyronte me u rrudhë mbrenda rrethit t’atij shtetit që kishte qeverisë i ati para se me dekë. (4)<br />Prej këtyne konditave mirret vesh se Gjon Kastrioti ndër vjetët e mbrame të jetës së vet, i lodhun prej luftave e i shtymë në mot, i lëshoj Turkut vendet që Sulltani ia lypte Skënderbeut. Kështu mund të pajtohet edhe paqja që i njajti historjan, thotë se kishte pasë gëzue për do vjet të mira ajo princni para ardhjes së Skanderbegut, (5) e aleanca e Gjon Kastriotit me Turq, që u përmend më sipër, të cilën u rrekte me e prishë Republika e Venedikut vjetin 1442. Përmbajtja e atyne letrave edhe po qe e sajueme prej fantazisë s’atyne historjanve mbas gjasës së ndodhjeve t’asaj kohe, na dëshmon s’pakut, se ata nuk e mendojshin Skënderbeun per një uzurpator, si e paraqet Gjon Muzaka, por si një princ, i cili tuj i pasë lirue ato vende prej robnije të Turkut, kishte të drejtë me sundue mbi to.<br /><br />Patëm thanë më sipër se Skënderbeu i pat shtue princnisë së Kastriotve fushën e Mokrenës, disa katunde në distrikt të Shkodrës, krahinën e Beratit e disa vise të princnisë së Kaninës. Të shohim tashti se si i bani të vetat ato vise Skënderbeu. Sa për fushën e Mokrenës asht kot me tjerrë fjalë, atë e pat Turku qysh sa vjet përpara, prandaj s’ka të bajë në çeshjten tonë, për të tjera po tregojmë mënyrën se si ranë në dorë të tij.<br /><br />Disa katunde në distrikt të Shkodrës i pat Skënderbeu prej Venedikut në shpërblim të Dejës. Puna ndodhi kështu: Lekë Dukagjini në vjetën 1447 mbyti në moh Lekë Zaharinë. Me dekjen e këtij princi, mbasi nuk kishte fëmi, princnija e Dejës mbeti në duer të s’amës, Bosës, grue e shtyme në mot. Princat fqinj së pari u munduen me mjeshtri e pa krizëm me i ba rrethin e me e shti në dorë at princni, por mbasi panë se po përziheshin edhe Skënderbeu e Venediku, e hoqën atë mendje e u mbajtën me anën që u shkonte ma për shtat.<br /><br />Skënderbeu jo veç si kryetar i Lidhjes, por edhe si një farë trashëguesi nuk mund të rrinte n’atë rast dorjashtë. Qysh kur Lekë Zaharija me t’atin kishin pasë lidhë një traktat me të, që po ndodhi me dekë pa trashëgimtar, princnija e Dejës do t’i mbshtetej atij. Por megjithse ai traktat këtë herë nuk do hynte në veprim, por mbas dekjes së Bosës (6), tuj u parapa pshtjel1ime, Vrana Konti që ishte i vl1ai i kësaj princeshe , iu zotnue Skenderbeut se do t’ia mbushte menden së motrës t’ia lshonte sa ma parë. E njimend Bosa mbas këshillit të vllaut u vullnetue me ia lëshue Skenderbeut zyrtarisht krejt princninë, kështu që nuk mbetej tjetër veç të dërgoj te njerzt e vet me marrë dorzimin (7).<br /><br />Veç Skenderbeut edhe Venediku kishte dërgue disa Shkodranë me ia mbushë mendjen Bosës t’ia lshojte princninë asaj republike, por tuj e pa këta se u doli e shpueme ai mision, kthyen në Shkodër, e marrin një ushtri kalorse të madhe, pa pritë pa kujtue iu rrrasën mbrenda kështjellës së Dejës. Kryetarët e asaj ushtrije me rrena e kaçarrena u munduen me qetsue princeshën e banorët. Ndër tjera thoshin, se ardhja e tyne me aq turr ishte me shpëtue princeshën e krejt at princni prej Lek Dukagjinit, i cili ishte afër te msyemit; e se qysh para asaj vrasje Skënderbeu ishte marrë vesh me Dukagjinët e kishin nda ndërmjet të vedit shtetin e tyne.<br /><br />Me rrena kësodoret, pa e lanë me u përpjekë me të vetët, e morën Shkodranët Bosen dhe e dërguen në Shkodër, kinse me e largue rrezikut, e aty pa marrë mirë frymë, të marrun ashtu mendsh, e banë me ia falë Venedikut princninë e vet. (8)<br /><br />Marrë vesh Skënderbeu rrjedhën e punve, u idhnue te s’ve, jo aq per bjerrjen e Dejës sa për shpifje se ai kishte pasë gisht në vrasjen e Lekë Zaharisë. Prandej bashkon menjëherë këshillin, e merr pëlqimin e tyne, ndau mos me lanë pa pague at dhunë që po i bahej prej asaj Republike. Po edhe princat shqyptarë, posë Lekë Dukagjinit që ndejti neutral, Pjetër Shpanit e Gjergj Dushmanit që mbajtën anën e Venedikut, tjerët të gjithë i çuan fjalë Skënderbeut se lypej medoemos t’i deklarohej luftë asaj Republike, si per shpifje të randë që i kishte ba, si edhe per t’ia rrudhë guximin mos të mirrte rasë me përsëritë çka kishte ba gjashtë vjetë përpara, tuj i rrëmbye zotnimin e Ulqinit, Kont Shtjefnit, në një mënyrë të pa denjë. (9)<br /><br />Skënderbeu atëherë, pa tjetër i deklaroj luftë Venedikut, e pa mujte me i ba qëndresë të madhe, t’i vuni përpara ushtritë veneto-shqiptare. Venediku atëherë u morr vesh me Turqtë, kështuqë plasi lufta edhe në Dibër të Sipërme. Tuj u gjetë Skënderbeu i ngatrruem në dy ballna, la të bllokueme Dejën, Shkodrën, Drishtin e Durrsin, e u nis me nxitim në Dibër të Sipërme ku Turku kishte nisë ofensivën. Në nji kohë të shkurtën then Mustafa Pashën e kthehet dalë me vijue luftën me Venedik. Venediku atëhere prej friket mos të bjerri shqimit ato vende, dërgon delegatën me u ndreqë me të mirë me Skënderbeun, por edhe ky me zi priste me u çlirue krahësh e me u ndreqë sa ma parë, pse kishte marrë vesh se Turku kishte thye Maxharrët në Kosovë e se ajo ushtri do t’u rraste njesh në Shqipni. Priti prandaj me nderime të mëdha ata Delegatë e pa farë vështirsijet ranë në godi e u ndreqën me këto kondi ta; Venetia mbante Dejën, por në shpërblim i lshonte Skënderbeut nji copë vend ma të madh anës Drinit të quajtun Buzgjarpni, edhe do t’i paguente 1,400 dukat në vjetë; aleanca e traktatet e vjetra tregtare përsëriteshin. (10) Rafaele Volaterano (11) këtë shumë e çon në njëmijë e pesqind dukat e thotë se do t’ia a jepte Venediku Skenderbeut për shkak të së drejtës që kishte pasë.<br />Punën e vendit që iu lshue Skënderbeut në shpërblim të Dejës e shënon mjaft qartë Frangu. Ai thotë se zente fill në breg të Drinit, buzë Shkodret, e mbaronte në vendin e quajtun Buzgjarpni, i cili vend ishte shumë ma i dobishëm për Skënderbeun se qyteti e distrikti i Dejës. (12) Senati i Venedikut, thotë Tivarasi, tuj pasë marrë vesh prej delegatve të vet se sa dobisht u ndreqen me Skenderbeun, votoj një zanit me shkrue atë e pastarët e tij në rend të bujarve të Republikës. (13)<br /><br />Krahinën e Beratit ia lshoj Skënderbeut princi i atij vendi, Teodor Koronë Muzaka, në vjetin 1450. Tivarasi kështu e bjen këtë lëshim. Tuj mos pasë princi i sipërthanun asnjë të gjakut të vet që të kishte tagër trashëgimi, kishte emnue në testament Skënderbeun për trashëgimtar, si ai që kishte ma merita mbi princa tjerë shqiptarë, si edhe për arsye të veprës së kryeme prej tij për të mirën e Shqipnisë mbarë, kundra anmikut të përbashkët prandaj tuj u gjetë në rrezik vdekje, çoj me e grishë per me i dhanë dorzimin e qytetit: e ai dërgoj një ushtri tetëqind vetëshe nën komandë të Pal Manzit. (14)<br /><br />Pasha i Gjinokastrës, i cili kishte urdhën prej Sulltanit me mposhtë Beratin në rast të dekjes së Teodorit, porsa mori vesh se ushtrija e Skënderbeut kishte marrë dorzimin e atij qyteti, mbledh një ushtri të madhe kalorsie e u drejtue për at vend; e me një turr sa ma të shpejtë tuj mos u lanë kohë me u lajmrue, mundi nëpër terr të natës me kapërcye muret e qytetit e me pre copë e grimë rojen e re e shumë qytetarë që në poterë kishin rrokë armët, e ashtu me u ba i zoti i Beratit. Pal Manzi qe zanë rob, e mandej lirue për pesqind dukata, por Teodori tuj mos pasë aq sa lypshin Turqt per me u fa gopin, e ngritën prej shtratit të vdekjes dhe e varën në treg të qytetit.<br />Me këtë rast Skënderbeu e buer përgjithmonë at qytet, e provat e shumta të bame me e shti në dorë, shkuan huq, pse Turku ia pat mendjen vedit dhe e siguroj me garnizone të forta atë kështjellë të fortë edhe prej natyret. A mundi me mbajtë për vedi Skënderbeu ndonjë pjesë t’asaj princnije nuk dihet me siguri, por ka shumë gjasë.<br />(Donika Kastrioti)<br /><br />Vise me randsi të princnisë së Kaninës i pat Skënderbeu per pajë të së shoqes, Donikës. Gjergj Arjanit Komneni tuj martue të bijën me Skënderbeun në vjetin 1451, i dha për pajë mbas zakonit t’asaj kohe, edhe disa vise. Se cilat ishin këta vise, shkrimtarët e asaj kohe nuk i përmendin, por Biemmi thotë se paja me të vërtetë ishte e madhe (15); e Barleti, e denjë për atë që e ipte e për atë që e mirrte (16), por tuj u marrë me mend se do t’i kenë qënë lshue ndonjë krahinë që mundte me u ngjitë me princninë e tij, duket se qe krahina e Çermenikës e ndoshta edhe e Shpatit (17). Më bahet me thanë kështu, pse Valmi deri që e mposht Turku, përmendet prej historjanve t’asaj kohe si i Skënderbeut, e disa prona ngjat Elbasanit ia kishte pasë lëshue Skënderbeu Moisi Golemit, të cilat ia fali Gjergj Stres Balshës, kur i doli tradhtar, e mandej në vjetin 1445 ia kthej (18).<br /><br />Në rasë të martesës të sipërthanun bien në sy princat Dukagjinit e të bijtë e Arjanitit. Në shenj gëzimit për atë martesë, princat aleatë e krenët fqinjë ose erdhën vetë personalisht, ose dërguan bajloza (ambasador) me dhanti të çmueshme. Nuk morën pjesë në këtë gëzim princat e Pultit t’Eper, Dukagjinët, të cilët qenë ftoh un prap ndaj Skënderbeut; e të vllazënt e nuses, të cilët ishin trazue, pse i ati i dha motrës së tyne një pajë tepër të madhe. Megjithkëta, Gjergj Arjaniti nuk i ra veshit per idhnimin e të bijve e vijoj gjithë jetën e vet një miqsi aq të përzemërt me Skënderbeun, sa thotë Barleti(19), se princnitë e tyne nuk kishin kufij të veçantë ndërmjet tyne; domethanë se nënshtetasit e të dy palve mirrshin e ipshin pa pasë kurrfarë pengimit, si t’ishin të një shteti. Përndryshe Arjaniti qeveriste shtetin e vet, si princ krejt indigendent, e i dërgonte Skënderbeut, në rast nevojet, ndihmë ushtarake e të holla, sa i lindte në zemër, si princat tjerë aleatë. Kështu diftojn historjanët e asaj kohe e edhe vetë Barleti.<br /><br />Fan Noli thotë se: “Pas vdekjes s ‘Arjanitit, me 1461, si duket, Skënderbeu ia aneksoj tërë principatën dhe i mediatizoj të bijtë, se nje prej syresh nga inati u bë muhamedan pikrisht pas këtij moti”. Sidomos, dimë me siguri që Himarën e trashëgoj Gjon Kastrioti, i bir i Skënderbeut, dhe jo të bijt e Arjanitit”. (20) Por vetëm me kaq, pa citue kurrë një dokument, kujtoj se nuk provohet gja. Se pse u ba muhamedan njani ndër djemt e Arjanitit shi mbas vdekjes së t’et, kanë mujtë me qenë shumë arsye, e ndër ta mund të ketë qenë udobisht edhe pakënaqsi ndërmjet të vllazënve për të ndam të trashëgimit, si ndodhi ndër djemt e Pjetër Shpanit; e shpresa se tuj u ba muhamedan, Sulltani do ta përkrahte edhe ma fort se Moisinë e Hamzain, me fitue kunorën e Shqipnisë. Për Gjon Kastriotin II jo vetëm se nuk e dimë me siguri, si thotë Fan Noli, se e trashëgoj Himarën, por as nuk ka gjasë. Domenico Malipiero n’Annale të veta, na difton se i biri i Skënderbeut, Gjon Kastrioti II, i thirrun prej Shqiptarve kthej prej Italijet në Shqipni vjetin 1481, mposhti një pjesë të mirë të shtetit atnor me ndihmën e Himarjotve edhe theu një ushtri turke kund nja 2,000 vetshe të dërgueme kundra tij (21) Kryengritja u përhap në jug e në veri edhe mezi u shue mbas disa vjetësh. Tashti a thue vetëm pse Gjon Kastrioti II i thirrun prej Shqiptarve e ndër këta edhe Himarjotët, e pse me ndihmën e tyne shtini në dorë nji pjesë të mirë të shtetit atnor, do thohet se e trashëgoj ai Himarën e jo të bijtë e Arjanitit, të cilët ka gjasë se as nuk morën pjesë n’atë kryengritje? Atëherë ishte në zjarm mbarë Shqipnija e nuk kishte marrë fund lufta, prandaj Gjon Kastrioti II ishte vetëm një kryegjeneral luftet e kurrgja tjetër. Se si do t’u përpjestonte Shqipnija, të shkonte puna mbarë, nuk mundet me u dijtë, vetëm mund të thuhet, se Gjon Kastrioti II do të perfitonte shumë prej atij rasti.<br /><br />(Vazhdon me pjesen e peste)<br /><br />Referencat Pjesa IV<br />1. Biemmi, L. II, f. 86.<br />2. Kështu ndër fjalë tjera u thojte Moisiu pesëmbëdhetë besnikve të vet para se me ba at poshtërsi: “Quest oeeasione, la quale di sieuro mi eolloea sopra il trono dell”Albania, io ho destinato di non lasc1ar1a seappare: e voi altri, se vi piaee di esser a parte di questa mia risoluzione, sarete a1tresi parteeipi del mio innalzamento: eioe diverrete Principi dell” Albania, oeeupando quel grad o di potesta, di do mini o in eui al presente vedete i Dueagini, i Topj, gli Spani, e gli altri Principi, e Signori di questa Provineia. “Biemmi, L. V. f. 325.<br />3. ” … Et eosi ti dieo, et vogli o eonsentire, ehe tu posseda liberamente 10 stato, ehe per heredita ti aspetta, eon questo patto pero ehe tu mi restituisea quella parte dell’ Albania ehe abbiamo aequistata da altri, ehe da tua Padre … ” Kësaj letre Skanderbegu i përgjigjej: “oo.A quell0 ehe mi diei eh’io ti ritorni quella parte in dell’Albania, ehe hai aequistata da altri ehe da mia padre; ti dieo: ehe essendo quella parte ehe tu diei de Christiani, aneora ehe non fusse del Padre mio, essendo io aneora Preneipe Christiano, piu di ragione si eonuiene a me, ehe a te: pereioehe e piu leeito, et ragioneuole ehe un Christiano posseda quello ehe fu di Chris tani (Maneandoei i proprij loro Signori) ehe non tu, il quale sei di eontraria, et diversa fede, e tanto maggiormente a me toeea di ragione, hauendola eon l’arma in mana aequistata giustamente” Frangu, k. VI, f. 33 - 37.<br />4. Biemmi, L. II, f. 88<br />5. Biemmi, L. II, f. 89.<br />6. “oo. Il quale essendo morto eosi senza figliulo, et heredi , perueniua 10 stato a Seanderbeg, dopoi pero la morte della madre del detto Zaeharia, ehiamata Bessa, in virtu di eerti Capitoli gia tra loro stabiliti”. E në manifesten që shpalli Skanderbegu në rast të luftës thojte:” .. .in virtu della Capitolazione fatta tra me, et esso, et suo padre, nei quali si eonteneua ehe morendo esso Leeh “Zaeharia senza heredi, ehe’ I detto stato hauesse da sueeeder nella mia persona, et de miei sueeesori”. Frangu, k. X, f. 52, 54.<br />7. Il Conte Urana ehe’era fratello di Bosa tolse l’impegno presso Seanderbegh di persuadere ia sorela ehe faeesse a lui un’intera autentiea eessione di tutta la sua Signoria: ed in fatti avea ridotto l’affare a perfezione, superate le opposizioni deg1i Seutarini ehe adoperavansi a tutto potere in favore de’ Veneziani, ensieehe non maneave a1tro senoehe Seanderbegh spedisse la sua gente a prender il posseso di Dagno. BiemIDi, L. II, f. 103.<br />8. Biemmi, L. II, f. 105.<br />9. Biemmi, L. II, f. 106. - Mënyra se si Venediku ia rrëmbeu Ulqinin Kont Shtjefnit asht e përshkueme prej Francesco Verdizotti, tom. I, lib. 23, f. 498, in Venezia ann. 1698.<br /><br />10. S. Romanin, Storia Doeumetata di Venezia, vëll IV, f. 243 - 244. Frangu (k. XI, f. 65) e Anonimi (f. 265) thonë se pak kohë mbassi u muer në dorzim Skanderbegu ket vend ia kthej bujarisht Republikës. ll. Volaterano, L. VIII, f. 188.<br />12. ,,, Cioe ehe il Signor Seanderbeg ritornasse alIa Serenissima Signoria tutto quello ehe gli haueua tolto, et all’ineontro lui hebbe una buona parte del distretto di Seuttari, eomineiando dalla ripa del Drin verso Seuttari, infino ad un luogo ehiamato Busgiarpeni, la qual parte inuero era molto piu utile per Scanderbeg che la citta, et il distretto di Dagno”. Frangu, k. XI, f. 65.<br />13. Kështu Biemmi, L. II, f. 143, i cili i ep fund këtij kallximi historik me këto fjalë:” Questo fu l’esito della guerra che avvenne tra Scanderbegh, et i Veneziani, in cui certamente l’acquistata vittoria di mo1to accrebe la riputazione alIa sua spada dichiarata invincibile non solo contm il turco, ma ancora -contra qualunque altro Potentato”<br />14. Biemmi, L. III, f. 224 - 225. ” Teodora Corona ch’erane Signore non avendo alcuno cui il sangue dasse il diritto di succedere alIa sua Signoria, avea in testamento nominato Scanderbegh suo erede, come quegli che aveane piu merito so pra gli altri Principi Albanesi, ed ancora qualche ragione per cio, che avea operato alIa salute universale dell’Albania contra gli atachi del nemico comune. Quindi essendo vicino a morire mando a chiamarlo per dargli il possesso della Citta: ed egli vi spedi Paolo Manesio con ottocento soldati”.<br />15. Biemmi, L. IV, f. 299.<br />16. Biemmi, L. VII, f. 196<br />17. Tuj perqasë Barletin, L. II, f. 34; e L. XIII, f. 304; Hopf. 299; Laonikun, L. V, f. 248; Biemmin, L. I, f. 30, kjo princni pershijte Kaninen, Himaren, Mokinen, Çermeniken e Shpatin.<br />18. Biemmi, L. V, f. 347 -348.<br />19. Barleti L. II, f. 34.<br />20. Historia e Skënderbeut; Boston, Shtypëshkronja “Dj elli”, k. III, f. 213<br />21. Vro Pisko, Skanderbeg, f. 160.<br />Publikue ne http://www.albanianreview.com/Switch/net/Portals/0/Kritika_Kulturore/PostKolonializmi/Ne_Shka_Fajiset_Skanderbegu.htmBilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-88511767008837527782009-02-02T18:35:00.000-08:002009-02-02T18:36:58.913-08:00Lek Pervizi: T’i rikthehemi historisë së SkanderbeutLek Pervizi: T’i rikthehemi historisë së Skanderbeut<br /><br />LAJTHITJE INTELEKTUALE OSE INJORANCE KULTURORE Nr. 2<br /><br />Nuk mund te rrijmë duer kryq e me ba sehir ndaj një fenomeni të tille absurd, qe kalon në shkallën e një lajthitje, per disa prototipa të pseudo intelektualizmit shqiptar, që merren me histori dhe të tjera shkenca simotra, pa perjashtuae edhe të huejt që kerkojnë të fusin hundët në punët tona, sipas shprehjes popullore « eja babë të tregoj arat ».<br /><br />Çeshtja, në dukje, nuk asht aq e thjeshte per t’u trajtue, por me thanë të drejten, nga ana tjeter, duket diçka qesharake, kur asht fjala per historinë e Gjergj Kastriotit Skanderbeut, që edhe kalamajtë shqiptarë që sapo janë çue prej djepit dhe kanë nisë me belbëzue ja dijnë jetën dhe veprat, dhe i kujt bir ka qenë e si quhej i ati i tij i lavdishem, Gjon Kastrioti, pra që quhej Gjon. E se si edhe të birin, Skanderbeu e quejti Gjon.<br /><br />Ekziston një sëmundje trurore (mentale) që quhet menengjit, që asht ngjitëse dhe e rrezikshme, ose te vdes ose te len gjytrym nga trupi dhe nga mendt. Edhe lajthitja intelektuale duket se ka disa veti ngjitëse, sepse ndryshe, nuk ka se si të dallohen të njejtat simtoma fobie ndaj çeshtjes së Skanderbeut, në disa individë, e që ka marrë përmasa kombëtare e ndërkombëtare, mbasi asht mpleksun dhe ndonjë prototip i huej në të. Kjo lloj e dytë sëmundje, per fat të mirë, nuk asht vdekjepruese fizike, por nuk përjashtohet të jetë e tillë mendorike, ku nuk ka dyshim se prek disa pjesë trunore qe lidhen me shfaqjen e disa ideve psikopatike që kanë vetinë të çorodisin njerëzit. Nuk janë të pakët shqiptarët që janë përfshi nga kjo çorodi, të cilët kërkojnë shpjegime, ndaj kësaj lajthitje të zyrtarizueme në shtyp, intervista e gazeta, për sebep të një libri që paska shkrue një historian, që jetoka në Svicër ose Austri, ku thonë se jep mësim në një universitet. I shkreti universitet me gjithë studentët e katedrës së profësorit të shquem ! Në fakt i shquem ai u ba, bile shumë, për ne shqiptarët, kur befasisht një individ i kualifikuem edhe ai si Prof. Dr. (shqiptar ky) shpalli me bujë të madhe se kishte përkthye një libër nga Prof. (i shquem) Oliver Schmitt, ku tregohet se Skanderbeu nuk ishte ashtu siç e njohin shqiptarët, por siç e njohin “gomarët”, (François Gomar, ose latinisht Gomarus, shqip Fran Gomar) quhet një shkëncëtar hollandes (shiko Larusin), filosof e teolog.<br /><br />Në këto rrethana na del se përkthyesi ia paskej kalue autorit, sepse na lëshon intervista te tilla sa bombastike aq dhe bajate, sigurisht për të tërhequn blerës për libri sensazional, ku i gjori Gjergj Kastriot Skanderbeu, na del se asht i biri i një Ivan dhe jo Gjon Kastrioti, ku Gjon qenka emën i shpifun. Aq e lajthitëse asht kjo, sa po t’i bjeshë Shqipnisë nga Jugu në Veri, emnin Gjon e gjen në çdo shtëpi shqiptare, katolike apo orthodokse, pa përjashtim, jo që ka edhe musulmanë që e mbajnë me krenari atë mbiemen, kujtojmë fisin e Gjolekës (Gjon-Lekës) në Kurvelesh e familjet Dibrane e Matjane: Gjoni, Ndregjoni, etj.<br /><br />Prandaj çeshtja e parë që hyn në këtë bisedë, asht emni Ivan. Nga e proftasi profesori i nderuem ? Asgjekundi, përveç se nga mos njohja me themel e gjuhës latine origjinale, dhe të latinishtes makaronike që kaloi në italishten vulgare të mesjetës, me të cilën gjuhë u shkruen shumica e librave të asaj periudhë mesjetare kur jetoi e luftoi Skanderbeu e deri vonë andej nga 1700.<br /><br />Pa dyshim se gjendet ai emën i shkruem, gjoja si “Ivan”(për të paditunit) por nuk asht aspak ashtu siç e ka interpretue Schmitt, por asht “Iuan”, si rrjedhim i ndryshimit të latinishtës “Iohannes, ku Ioha asht kthye në Iu , dhe po ashtu ne tekstet latine mesjetare e gjen “Iuanes”, por në asnjëmënyrë Ivanes. Kësaj i thonë të mos keshë haber fare nga gjuhët e vjetra latine e greke, dhe t’i përkthesh fjalët e emnat sipas qejfit. Nga ana tjetër dihet (për dijetarët) se aso kohë shkronja “U“ shqiptohej “U” edhe “V”, sipas kuptimit që merrte fjala, siç e di çdo shqiptar, që Konti Uran quhej prej kruetanve Vrana Konti (dhe prej gjithë shqiptarve). Prandaj, si duket i kanë ba sytë Profesorit në fjalë, sepse ai emën në librat italisht të botuem asokohë ne Venecia, shkruhej tekstualisht kështu “ Iuan” me “i” si “Ioahannes” dhe pa dyshim shqiptohej “Juan” dhe jo Ivan. Prandaj spanjollët e shkruejnë Juan dhe e shqiptojnë Huan, por asdpak Ivan. Këtë emën “Ivan” profesori në fjalë ose kushdo tjetër si ai, të shkojnë e ta gjenë ndër librat serb apo kroat ose rus, por edhe aty me të njejtin përfundim, sepse emnin Gjon, edhe ata e shqiptojnë Jan. Ma poshtë po paraqes listën se si emni Gjon jepet ne gjuhë të hueja, por që shqip tingëllon e përkthehet gjithmonë Gjon (me përjashtim të dyshës Schmitt-Klos ose dhe të ndonjë tjetri të falisun). A jemi a s’jemi shqiptarë ?.<br /><br />Ja q’jepet në librat dhe në enciklopeditë për emnin Gjon.<br /><br />Latinisht , Iohannes dhe Iuanes nga ku interpretimi i çdo vendi e populli tjetër :<br /><br />Italishte e vjetër (1500-1700), Iuan<br />Italishte normale Giovanni<br />Gjermani, Johann<br />Angli, John<br />Francë, Jean<br />Spanjë, Juan<br />Rumani, Joan<br />Esperanto, Johano,<br />Bielorusi, Ukrainë, Serbi, Kroaci, Çeki,<br />Poloni, Bullgari, Rusi, Hollandë, Portugali , Jan<br />Hungari, Jan, Janosh<br />Suomi, Johana<br />Suedi, Johan, etj. etj.<br /><br />Pra, duke u nisë nga emni origjinal greqisht e latinisht “ Iohannes”asht ruejtë pjezëza fillestare “Jo, Ja, Jua, Joa” dhe nuk ka kalue ne “Iv”, përveç një dëformimi të tillë në Rusi, e ne ndonjë vend tjetër sllav. Por me sa kuptohet, Oliveri ka hulumue nëpër skutat e arshivave të librave e dokumentave të kronikave sllavo-serbë, mjeshtra të fallsifikimit e të shpikjeve mendore fantasiko shkencore për historinëe shqiptarve dhe posaçerisht të Skanderbeut, që u kaardhë hakut dhespotëve të Serbisë, aleatë të Turqëve, si Brankoviçi me soj e sorollop.<br /><br />Përfundimisht, dotë kishte qenë mirë për Profesorin sviceran dhe për përkthyesin e tij shqip, që ta jepnin emnin shqip “Gjon” e mos të kalonin në pjella hamëndore të pa pëlqyeshme dhe fyese për gjithë shqiptarët, duke fillue nga fëmijët e djepit e deri te pleqte njeqindvjeçar. Patjetër që lipset që këto shkencëtarë të nderuem t’i kërkojnë zyrtarisht të fala shqiptarve për këtë lajthitje të papërgjegjshme dhe absurde. Përndryshe të shkojnë e të bajnë një kontroll në një qendër psikiatrike.<br /><br />Te gjithë sllavët e Evropës qendrore, si Polakët, Çekët, Bielorusët, Ukrainasit, e shkruejnë dhe e shqiptojnë emnin Gjon, Jan, ashtu dhe hungarezët, Jan ose Janosh. Sa që ne shqiptarët, për t’i ndejtë drejt punës, Jan Huniadin e shkruejmë shqip Gjon Huniadi, siç e shkruen çdo popull në gjuhën e tij për kuptimin Gjon, që përfaqëson dy shejtorë të mëdhej, Shën Gjon Pagëzuesin e Shën Gjon Ungjilltarin, të dy kusherij të Krishtit. Profesori në fjalë duhej të nxirrte mësim që shqiptarve të ua jepte emnin shqip, pa çka se gjermanet e thirrnni Johann, anglezët John, francezët Jean, italianët Giovanni, etj. etj. Sa për latinishtën, emni ka lidhje me librin e Ungjillit që fillimish ishte shkrue greqisht ku Shën Gjoni quhet Iohannes, që u përdor po ashtu edhe latinsht, por ku pësoj një ndryshim ne “Iuanes” (pra Juanes) duke ruejtun shqiptimin zanorik “Ioa…në Iua dhe aspak atë “Iva…”. Kjo kuptohet lehtas prej kujtdo që di me shkrue e me këndue dhe e njeh latinishtën, italishtën, e gjuhët e tjera evropiane, qofshin, te vendeve perednimore ashtu lindore sllave, që e kanë ruejtun shqiptimin origjinal te shkronjës “J, j ” që latinisht e italisht shkruhej “I, i “. Prandaj kalimi i Iohannes në shqip ka qenë “Gjon” nga “Io…n”.<br /><br />Shqiptari njihet për reduktimin e emnave në njërrokshe, veçanërisht zonat veriore, ku dallohet Mirdita, qe nuk e njohin “ë ” pazane. Profesori Schmitt, me që i kishte hy asaj pune me shkrue një libër mbi Skanderbeun, se pakut te kishte vizitue vendet ku ai jetoi e luftoi, Krujen, Kurbinin, Matin, Mirditen, Dibren e Lezhën. Patjetër do t’ishte mahnitun duke pa për çdo shtëpi një Gjon, e po ta pyeste atë njeri apo atë kalama, pse e ka ate emën, ai me mburrje do të përgjigjej se asht emni i Gjon Kastriotit, babës së Skanderbeut, dhe i birit të këtij, Gjon. Aq edhe ma tepër do te çuditej profesori sviceran, kur t’i rreshtoheshin një varg emnash njerrokshe , te cunguem ga emnat e vërtetë të maparshëm si ; Gjon, Gjok, Gjet, Gjin, Gjush, Gjysh, Gjik, Gjel, Gjet ; Ndue, Nik, Nok, Ndoc, Nush., Ndrec, Ndre, Ndrek…Kol, Nkoll, Kel, Kim, Kok…Lek, Lem, Lin, Lon, Lok, Luk, …Prend, Preng, Prek, e plot të tjerë të llojit. le të shkojë e t’i gjejese si shkruehen e fliten në botë (e në vendet sllave ku, si duket, e paska burimin e dijeve.) Ashtu dhe gratë, që pa njohuni gjuhësore shqipe, Profesori Schmitt thotë se emnat e motrave të Skanderbeut ishin sllav. Nga ky zbulim interesant ? Po pse sllav janë emnat e grave shqiptare të veriut, si Gjelë, Marë, Diellë, Dilë, Prenë, Drane, Gjyste, Ange, Age, Liza, Margjela, Tringa, Leze, Mrika, Frane, Nora, Shuke, Lena, File, etj. etj.<br /><br />Këto emna nuk janë rreshtue kot, sepse çdo emën i tillë e ka koresponduesin në gjuhë të hueja, dhe një studiues si Schmitt nuk mund të ia shesi shqiptarit sipas shkrimit të huej por sipas emnit shqip. Prandaj, në qoftës se zotit profesor i kanë pa sytë “Ivan” për “Juan” (le t’i hapi sytë ma mirë, ose të marri një lente smadhuese, por jo te markës “klos”, sepse i japin pamjës tjetër formë, bile edhe të përçudnojnë fare).<br /><br />Në këto kushte, një përfundim arrihet i pashmangshëm, e përsëris, se profesor Schmitt duhet t’i kërkojë të fala popullit shqiptar dhe atë libër ose ta rishikoje me sytë e shqiptarve ose të mos e botojë ma fare. Sa për atë që gabimisht ose edhe qëllimisht u botue në Shqipni, ai përfundimin e ka në koshin e plehnave, se shqiptari nuk i honeps ato thashëtheme bajate e te pa kripë e yndyrë që i sërviren për të ia çoroditun mendjen. Për Gjergj Kastriotin Skanderbeun, asht një gabim i madh t’i fyejsh shqiptarët në ndjenjat ma të zjarrta të atdhedashunisë, që lidhet me emnin e pavdekshëm të Skanderbeut.<br />Të gjithë ne dotë vdesim, dhe emnat tonë dotë harrohen, bashkë me atë të Prof. Schmitt dhe të përkthyesit (ose të manipuluesit) të tij shqip, sikur s’kemi qenë kurrë, por emni i Gjergj Kastrioti do të mbetet i pavdekshëm në shekujt, sado që të ketë të tillë të lajthitun që mundojen me e shqim. E sado që të mundohen Schmittët ose klosët ose klostarët, gozhdat ose gotat që thehen, me denigrue atë figurë madhore të historisë së Kombit Shqiptar, asht si me dashtë me skalfitë shpaten e tij të çeliktë me gishtin e dorës. Pa lene çka prallisin Schmitti me klosin edhe për shpatën dhe kokorën e Skanderbeut, që edhe ato na qenkan e s’na qenkan, (fatmirësisht qenkan, janë e do të jenë).<br /><br />E gjithë kjo sa u fol i përket çeshtjes se emnit Ivan që ia kanë beditë Gjon Kastriotit, duke na e ba edhe sllav e orthodoks. Kur ai nuk ka qenë as ashtu as kështu, as i një dukunie të tillë. Gjon Kastrioti, i njohun në gjithë botën e dijetarëve dhe të njerëzve të mënçur (përveç asaj të injorantëve ose të falisunve nga mendja), ka qenë katolik nga fillimi deri ne fund te jetës së tij me emnin Gjon. Ka qenë luftëtarë i madh, me atë ushtri të pakët që kishte. Me guxim iu kundërvue turqëve, duke arritun edhe ndonjë fitore, por aq e kish takatin e fuqinë e iu desh me u nënshtrue me kondita të randa, siç ishte dhanja e fëmijëve peng. Këtë ai e bani jo me shpëtue veten, por vendin e popullin. Desh te ruente të pacenueme principaten, duke iu ba vasal Sulltanit e pague tribute, për me mbajtë fenë katolike, nderin e krenarinë e popullit dhe të familjes fisnike të tij. Këto, si duket nuk i kanë hyn në tru Sviceranit, dhe as që e ka ça kokën për me hulumtue, por ka gjetë disa libra e shkrime sllave, ku arrinë të na thotë, me gojën e mikut të tij klosarian, i përforcuem nga miqte e tjerë të gotave boshe, që Gjon Kastrioti qenkaj martue me të bijën e mbretit serb Brankoviç. Kjo i tejkalon kufijt e lajthitjes e bie mu ne humneren e injorancës ma të madhe që mund të mëndohet. Një gabim trashanik që nuk e mban as elefanti as nuk e ngre vinçi ma i madh në botë. Qe ta marri vesh profesori Schmitt, tokat shqiptare brenda kufijve të Dibrës së Vogël të Mois Golemit, të Matit, të Mirditës, të Kurbinit e të Krujës, të Lezhsë, etj., pra e gjithë Shqipnia e veriut, pa pjesën e Maqedonisë (Dibrën e madhe), me gjithë Kosovën kanë qene krahina katolike me sundimtarë e princa katolikë, siç ishin, Balshajt, Topiat, Skurajt, Spani, Muzakët, Dukagjini, Kastrioti, Jonima, etj.<br /><br />Pjesa e Dibrës së madhe, që shtrihej nga Dibra e Vogël deri në Tetovë e përfshinte fushën e krahinën e Pollogut, ishte e banueme nga shqiptarë orthodoksë dhe jo sllavë apo serbë. Kjo të jetë e qartë. Si rrjedhim, sundimtari i Pollogut, siç shkruhet te Dhimitër Frangu, i dha të bijën e tij Vojsavën për grue Gjon Kastriotit. Patjetër se si ordhodokse ajo kishte një emën të tillë. Por ama nuk ishte e bija e Brankoviçit, por e princit shqiptar të Pollogut nuk i dihet emni). Edhe sot e kësaj dite, në malet rreth fushës së Pollogut, janë nja dy tre fshatna shqiptare orthodoksë, që janë strehue në malet përreth për t’i shpëtue turqëve. Prandaj edhe kësaj mëseleje t’i vihet kapak. Aq ma tepër, me që ra fjala, ta dini se ishte mbreti i Serbisë (Brankoviçi ose një tjetër) që e martoi të bijë, Mara, sipas nje teksti italian,ose Hierina, sipas Dhimitër Frangut, me Sulltan Muratin II, nga e cila martesë lindi Mehmeti II, i cili u rrit nga e ama në fenë dhe lutjet orthodokse, e u kthye musulman në moshën djaloshare (Shiko literaturen enciklopedike). Pra ishte ky Sulltan që lindi nga një femën serbe, dhe jo Skanderbeu. Si duket ka një keqkuptim, dhe asht parashtrue puna roma për toma. Theksoi, se pothuej se gjithë sulltanët u martuen me femna orthodokse, ruse, rumune, bullgare, greke, serbe dhe askurrë me shqiptare. Prandaj Sulltanët e patën mirë me orthodoksit e nuk i cenuen as ne fe as në kisha e etjera shenja fetare, sa qe dhe kryepeshkopata orthodokse e kishte (dhe e ka) qendren në Stamboll. Ndërsa pjesës katolike, sulltanët iu vërsulen me krime e masakra të mëdha, e dihet prej të gjithëve se si gratë e qyteteve që u pushtuen nga Turqit, shkuen e thyen qafën në greminat e maleve, siç ndodhi në Kruje, të shkambi i vajës (vajtimit), në Kidna e të tjera qytete te jugut, si gratë e Laberisë, të Kios në More (Çameria e lashtë) etj.<br /><br />Përfundimi i kësaj ndërhyrje mbyllet me çeshtjen e hakmarrjes që i asht veshun Skanderbeut, për luftën që bani kundër turqëve. Nuk po dihet as nuk e po kuptohet ku e kanë gjetë apo si e kanë shpikë këtë teori tjetër të paqenë e absurde, se Skanderbeu gjithë atë qendresë kundër turqëve e paskej ba për hakmarrje personale, nga që turqit i paskëshin vra babën. po t’iehte për hakmarrje Skanderbeu ia kish flakrue kokën me gjithë mjekërr Sulltanit me një të goditun të shpatës. Kjo që asht fare gënjeshtër me bisht, e nuk del e thanun as e shkrueme gjëkundi, përveçse në mendjen e çpikësve të kësaj historie. Pikë se pari duhet ditun, se Gjergji i dhanë peng ishte i shoqnuem nga njerëzt e tij, siç ishin rregullat e asaj kohë për njerëz me tituj fisnike, si Princat, etj. Kështu që Skanderbeu pati gjithmonë pranë njerëz të tij, që e mbanin të lidhun me traditat, zakonet, historitë dhe besimin katolik . Prandaj ai nuk ishte aq i paditun dhe i pa informuem për vendin e tij. Me vdekjen e Gjon Kastriotit, vendin e tij duhet ta zinte nje prej fëmijëve, në këtë rast ma i madhi. Kështu ishte marrëveshja. Por duke qenë se vllaznit e Skanderbeut ishin eliminue, i takonte Skanderbeut me zanë vendin e prindit. Por Sulltan Murati nuk e mbajti fjalën e kontraten, dhe vendosi në Krujë një Guvernator turk. Sigurisht se Skanderbeu e shfaqi pakënaqësine e tij nga kjo pabesi, por Murati e mori me të mira se ajo pune do të rregullohej me kohë. Kjo shprehimisht do të thoshte, që kur Sulltani ta shihte se tashma Skanderbeu i kishte krye sherbimet kryesore ndaj tij, do ta eliminonte si vllaznit dhe si disa pashallarë të tjerë të mëdhej, po shqiptarë, që sulltanët parardhës i kishin eliminue duke ua pasë frikën mos u zinin fronin, nga fuqia dhe popullariteti i madh qe kishin fitue. Kështu që Skanderbeu, ndejti urte e bute, deri sa u paraqitej rasti me zbatue planin qe kishte në kokë, për t’u rikthye në vendin e tij dhe me e lirue nga sundimi turk. Kjo e gjitha, për ata që e dijnë historinë dhe për ata që nuk e dijnë, ku kësaj mungese nuk i shmanget as Profesor Schmitt as klosi me gotat e te tjera orendi turkoshake. Sepse, na ka dalë një bidat tjetër fantastiko-shkencor, që Gjon Kastrioti, përveç që nuk paskej qenë quejtun Gjon por Ivan, para se me vdekë, paskej marrë emnin turk Hamza. Po kjo ? “O tempora o mores” kishte me thirrë Ciceroni i ringjallun. Dhe qe e paskej ndërrue fenë disa herë, sikur t’ishte një xhaketë. Kjo ma që nuk hahet as pihet. Kjo i tejkalon kufijt e falisjes, për të kalue në atë të rrjedhjes së truve, siç thonë pleqtë tonë. Patjetër se një individi mediokër nga kultura (injorancë kulturore) dhe nga sedra, e pa kurrfarë dinjiteti njerëzor e kryesisht pa dinjitet e moral shqiptar, si edhe pa respekt ndaj atyne figurave madhore të historisë shqiptare, vetëm një nejriu të tillë e personazhi të kamufluem nën petkun e titujve e gradave ushtarake e pseudoshkencore, mund t’i shkonte ndërmend me sajue edhe këtë proçkull tjetër po aq bajate, të shpërlame dhe neveritëse, siç ishte dhe asht teoria e përçudshme që u shpall më bujë të madhe dhe fjalë bombastike kohët e fundit nga ata që nuk dijnë se ku lidhet gomari. Për këtë kasfshë filosofe lë të hulumtojnë. Ndoshta iu del për hajr dhe mund të zulojnë një Amerikë të dytë të paqenë, të një bote jo të rrumbullaktë por multidimensionale, që të ia kalojnë Kristofor Kolombit e Amerigo Vespuçit.<br /><br />Në mbyllje me duket me vend të flas edhe njëherë, se si njihej e njihet dhe shkruhet e flitet emni Gjon në vendet e tjera europiane, dhe që shqip kishte qenë mirë të jepej Gjon prej Prof. Schmitt dhe prej përthyesit dhe jo të sajohëshin pralla me mbret. Aq ma keq për ta që janë shprehun se emni Gjon u shpik prej Rilindasve, kjo një pallaver që nuk durohet. Por ato Rilindas nuk ishin aq qyqarë e të pa shkollë, marrim shembull Konicën, apo nuk iu hyn në sy edhe ky burrë tepër i kulturuem e plot dije shkencore e letrare. Mos keni ndërmend me nxierrë ndonjë sajim edhe për të ? Po pse, aq krahathatë paskëshin qenë Rilindasit, që kishin studiue me themel latinishtën e greqishtën e vjetër, e zotnonin disa gjuhe te hueja lindore dhe perendimore. Kishin hulumtue për Skanderbeun dhe i kishin gjetë të gjithë veprat që ishin shkrue fillimisht për të. Pra nuk u kishte shpëtue asgja. Emnin e Gjonit, të shkruem me gjuhë të ndryshme, patjetër se ata do t’ia jepnin shqiptarve ashtu siç vërtet ishte, Gjon, dhe jo të sajonin edhe ata, si dy ose tre e ma tepër shkencëtarët e sotëm, shqiptarë e të huej, një emën si Jan, Janosh, Johan, Jean, Ioannnes, Giovanni,etj., e kursesi Ivan. Këtë rregull e thyen historianët me tituj e diploma shkencore për të cilët folëm e shkruem. U qoftë pirolla dhe ua pafshin hajrin, hipotezave, tezave, teorive e lajthitjeve që ata i shpallen me aq bujë e mendjemadhësi të papërmbajtun. Por si i thonë, mendja e madhe e zeza e t’zot. Kaq.<br /><br />Lek Pervizi,Bruksel me 30 janar 2009.<br /><br />P.S.: Nje pyetje vjen vetvetiu : si ka mundësi që një profesor si Schmitt t’i besoje doreshkrimin nje personi tjeter te huej, dhe ky ta përktheje e ta botoje sipas qejfit e manipulimit te tij dhe te dale me deklarata gazetareske dhe intervista televizive duke trillue e shpife ne emen te vete autorit Schmitt ?<br /><br />Nga ana tjeter, me qe libri ishte akoma doreshkrim, pse ky Profesor i nderuem (deri diku) nuk e rishikoi mire e me kujdes mos ka shkrue gabimish gjana te paqena që bien ne kundershtim me historine dhe me vete botekuptimn e nje populli me tradita te forta te trashigimise historike dhe jetesore siç asht populli shqiptar ? Pse nuk e boton librin ne vendin e tij, gjermanisht, por ia beson doreshkrimin nje te huej, sado mik t’ishte, por qe mik nuk paskej qene aspak ?Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-45467285089497466142009-01-28T09:22:00.000-08:002009-01-28T10:13:53.161-08:00"Shën Berisha" si Shën Kozmai<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXjQVPlSLEIGItPhOmbHcIW9ZYBlGxnzKc_rMR3AO8IPAhi_uV32DmJcEOpOLeVvXbp-zR_4w9oFcFWQ8-WPUrXGm_PgksXtVzos-aOrg9zoAfRZRzz1clERM_Nnk2YF3I3KDbzXGlwPw/s1600-h/kafshet.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 396px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXjQVPlSLEIGItPhOmbHcIW9ZYBlGxnzKc_rMR3AO8IPAhi_uV32DmJcEOpOLeVvXbp-zR_4w9oFcFWQ8-WPUrXGm_PgksXtVzos-aOrg9zoAfRZRzz1clERM_Nnk2YF3I3KDbzXGlwPw/s400/kafshet.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296396982174386114" /></a><br />Arben Llalla (18 Janar 2007 )<br />Ish-kryetar i Forumit të Emigrantëve Shqiptarë në Greqi, dega Selanik<br /><br /><br />Deklaratat e fundit të kryeministrit shqiptar, Sali Berisha, për<br />gazetën "TO VIMA", për çështjen çame si problem teknik ligjor dhe jo<br />problem kombëtar, zgjidhjen e problemit çam midis Greqisë dhe<br />Shqipërisë pa ndihmën e Europës dhe SHBA-ve, si dhe emërtimin i<br />minoritetit grek si "vorioepiriot" , ka hutuar politikanët shqiptarë<br />dhe i ka dhënë një goditje të rëndë çështjes çame. Me këtë deklaratë,<br />Berisha mund të quhet një Shën Kozma Berisha. Por kush është Shën<br />Kozmai që kryeministri Berisha po e imiton në kohën tonë?<br />Shën Kozmai është për grekët babai i përhapjes së greqizimit në Greqi<br />për asimilimin e shqiptarëve (arvanitasve) dhe për asimilimin e<br />shqiptarëve në Shqipëri. Këtë na e dëshmojnë shumë dokumente<br />historike, njëri në to është shkrimtari grek, Thoma Paskidhus, i cili<br />në vitin 1879 boton një libër për bullgarët, vllahët dhe shqiptarët.<br />Autori grek shkruan se "këtë vepër ia kushtoj veprës së Shën<br />Kozmait". Duke e quajtur "BABAI I GREQIZIMIT". Studiuesi i nderuar,<br />prof. Sherif Delvia, pak muaj më parë botoi një studim për figurën<br />antishqiptare të Shën Kozmait në gazetën "Shqip". Shën Kozmai përhapi<br />gjuhën greke nga Suli i Çamërisë e deri në Krujën e Skënderbeut. Në<br />gazetën "Shqip" 7 tetor 2006, prof. Delvina solli dokumente për Shën<br />Kozmanë, ku thuhej:<br />"Dërgoni fëmijët tuaj të mësojnë greqisht për arsye se kisha jonë<br />është greke. Dhe ti, vëllai im, po nuk mësove greqisht, nuk mund të<br />kuptosh ato që thotë kisha jonë. Më mirë, vëllai im, të kesh shkollë<br />greke në vendin tënd, se sa të kesh burime dhe lumenj. Cilido i<br />krishterë, burrë apo grua, që më premton se brenda në shtëpi nuk do<br />flasë shqip, le të ngrihet në këmbë dhe të ma thotë këtu. Unë do t`i<br />marr atij të gjitha mëkatet në qafën time, që nga dita e lindjes së<br />tij deri sot, do t`i porosis të gjithë të krishterët që t`i flasin<br />dhe do t`i shlyej të gjitha mëkatet. Ai nuk do ta gjente këtë rast<br />sikur të jepte para me mijëra". (Predikimi 7 drejtuar shqiptarëve të<br />Epirit).<br />Një dokument tjetër për greqizimin e fshatrave shqiptare të bërë nga<br />propaganda e Shën Kozmait janë dhe fshatrat Frashtani dhe Lugari në<br />Dropull. Frashtani dhe Lugari banohet nga shqiptarë ortodoksë dhe kur<br />kaloi andej Shën Kozmai, deklaroi që këto fshatra duhen të asimilohen<br />dhe të greqizohen.<br />Për greqizimin e fshatrave Frashtan dhe Lugar në Dropull kemi edhe<br />dokumentet historike të kohës së mbretit Ahmet Zogu, kur fshatarët e<br />Frashtanit edhe të Lugarit i shkruanin mbretit të shqiptarëve, Zogut:<br />Ahmet Zog, o madhëri. Kjo punë qish bëri vaki, të mësojmë grekçen në<br />skoli (shkolël)? Frashtani dhe Lugari s'kanë punë me Greqinë se janë<br />me Shqipërinë. Duam gjuhën që flet ti dhe flamurin kuqezi, duam<br />shkollë si në Muzinë, si fshatrat që kemi fqinjë, Labova me<br />Lunxhërinë. Dhe gjithë bregdeti ynë.<br />Ahmet Zogu, Mbreti i shqiptarëve, u përgjigjet fshatarëve të<br />Frashtanit dhe të Lugarit: "Vllazën të gjakut dhe të gjuhës! Duke<br />përgëzuar për dëshirat tuaja të zjarrta, ju uroj t'i gëzoni shkollat<br />shqipe".<br />Këto janë vetëm disa vështrime historike për propagandën e Shën<br />Kozmait për greqizmin e Jugut të Shqipërisë. Por sot, në ditën me<br />diell, po na del një Shën Kozma Berisha i shekullit XXI, më i<br />rrezikshëm se Shën Kozmai i shekullit XVIII.<br /><br />Sali Berisha dhe grekët<br /><br />Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha, i njohur për ndjenjat e tij<br />kombëtare në vitet 1992-1999, ka filluar që në fillim të vitit 2002<br />të braktisë çështjet madhore kombëtare dhe të bëhet një vasal i<br />Greqisë. Në qoftë se do t'i rikthehemi ngjarjeve nga vitit 2002-2007,<br />Sali Berisha ka bërë mjaft për çështjen greke për aneksimin e Jugut<br />të Shqipërisë, duke dëmtuar rëndë çështjet kombëtare shqiptare.<br />Mbas triumfit të Partisë Socialiste në Athinë, në mitingun e vitit<br />1997, ku për herë të parë një parti shqiptare organizonte miting<br />parazgjedhor edhe Partia Demokratike mendoi të themelonte degët e saj<br />të partisë në Greqi.<br />Kështu, në vitin 2000, në Athinë dhe Selanik u themeluan degët e PD-<br />së e në këto degë të PD-së u anëtarësuan shumë nacionalistë<br />shqiptarë, me shpresën se PD-ja përfaqëson të djathtën e vërtetë<br />shqiptare. Por koha po tregon se kryetari i PD-së qenka bërë vasal<br />politik i grekëve. Më kujtohet shumë mirë vizita e Sali Berishës më<br />19 qershor të vitin 2003, ku mori pjesë në Kongresin e Partive<br />Popullore Demokratike Europiane. Ishte vizita e parë zyrtare e<br />Berishës në Greqi dhe ai qëndroi nga 19-21 qershor (ose korrik) në<br />hotel "Sani Beach", rreth 80 km larg nga Selaniku. Siç duket, aty, në<br />hotel "Sani Beach" Berisha ka mundësi të ketë bërë marrëveshje<br />politike për ngjitjen e tij në pushtet me ndihmën e grekëve dhe<br />përhapjen e greqizimit në Shqipëri nga ana e tij.<br />Në gazetën "Shekulli", Diouardi do të shprehej për takimin e Berishës<br />me kryetarin e Lobit për Vorioepirin, Nikolas Geixh: "Berisha ka<br />tradhtuar interesat e shqiptarëve të Amerikës dhe ato të Shqipërisë<br />që është takuar me armikun e shqiptarëve, Nikolas Geixh".<br />Për atë takim Berisha u kritikua nga të gjithë personalitetet<br />kombëtare shqiptare në mbarë botën. Ky është vetëm fillimi i<br />historisë së krushqisë politike të Berishës me grekët. Berisha, në<br />fillim të vitit 2006 do të hapte zyrtarisht shkollën e parë greke<br />shtetërore në Himarë. Atje ku historikisht nuk njihet si vendbanim i<br />minoritetit grek.<br />Të hapësh sot një shkollë private greke, turke, italiane, serbe etj.,<br />nuk është problem kombëtar. Por kur hapen nga shteti shqiptar shkolla<br />greke aty ku nuk njihet si vend i minoritetit grek, kjo gjë është e<br />rrezikshme për të ardhmen.<br />Më tej vazhdon me skandalin e varreve rë ushtarëve të vdekur grekë në<br />Luftën italo-greke në Shqipëri. Për t'i shpërblyer grekët për ndihmën<br />që i dhanë në zgjedhjet e 2005-s deklaron se problemi çam është një<br />problem ligjor dhe jo kombëtar.<br />Por le të kthehemi edhe një herë në deklaratën e Berishës për gazetën<br />greke "TO VIMA", të cilën e botuan edhe në mediat shqiptare, ku<br />thuhet: "I pyetur për minoritetin grek në Shqipëri, Berisha u<br />përgjigj se "vorioepiriotë t" janë integruar në shoqërinë shqiptare,<br />sikurse shumë shqiptarë i janë bashkuar shoqërisë greke".<br />Berisha duhet ta dijë se termi "vorioepiriot" në gjuhë diplomatike<br />midis dy vendeve është i ndaluar. Politikanët grekë zyrtarisht<br />asnjëherë në Tiranë nuk e kanë përmendur fjalën "vorioepiriot" ,<br />ndërsa kryeministri ynë në prag zgjedhjesh bën gafën më të madhe<br />diplomatike, duke i quajtur minoritarët grekë "vorioepiriotë ", ashtu<br />siç i quajnë qarqet shoviniste greke. Sali Berisha bën mirë të<br />kërkojë falje publike për këtë, sepse po nuk e bëri, historia do ta<br />dënojë si Shën Kozma Berisha.<br />Zoti Kryeministër! Unë nga mëma jam nga Gjirokastra, ndërsa gjyshin e<br />babait e kam me origjinë nga Suli i Janinës. A mund të më thoni: A<br />ndihem grek? A jam unë "vorioepiriot" ?!Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-29573803225236319132009-01-28T07:57:00.000-08:002009-01-28T07:59:54.325-08:00LINGUISTIKA nga Nezir MyrtaLINGUISTIKA nga Nezir Myrta <br /><br /><br /><br />Fjala – Linguistika, apo gjuhësia, si fjalë shkencore botërore, është shkenca e cila merret me studimin e një gjuhe dhe origjinën e saj, me studimin e një grupi gjuhësh dhe origjinën e tyre dhe me studimin e Gjuhësisë së Përgjithshme (Linguistikës Gjenerale) e origjinën historike të saj. Kjo fjalë – Linguistika është një kompozitë gjenerale, e cila e ka origjinën e vet në dy rrënjë fjalësh: lin + gui – të cilat përbëjnë fjalën – lungui, nga fjala për emërtimin e gjuhës në gjuhët latine – lingua.<br /><br /><br /><br />Nëse e dëshifrojmë këtë kompozitë gjenerale – Linguistika, sipas methodës linguistike gjenetike, për ta njohur origjinën linguistike të saj, na del sipas formimit fonomorfologjik kështu: Lin+gui+st+i+k+a. Të dy rrënjet – lin+gui – në përbërjen e tyre morfologjike, formojnë bazën kompozitore – lingui, nga fjala – lingua, si përshtatje përcaktuese fonetike me ndryshimin e tingullit fundor, zanores – a, në – i, ndërsa, pjesëzat kompozitore – st+i+k+a=stika, janë sufiksale i.e., që përcaktojnë fjalën – lingua (lingui), në trajtën e pashquar si emër – linguist, pëmes grupit - st, në trajtën e shquar – linguisti, përmes zanores - i, si formë mbiemrore e pashquar – linguistik, përmes tokzanores - k dhe si trajtë shquese e kompozitës në përcaktim të emërtimit të saj – Linguistika, përmes zanores – a.<br /><br /><br /><br />Rrënja kryesore e kompozitës – Lingustika, është nomi – gui, që kuptojmë fjalën për emërtimin – gjuha – e cila sipas shqipes na del si trajtë e shkurtë e emrit – gui=gua=guha=gjuha, nëpër trajtat zhvillimore të illirishtes së lashtë, që në shqipen e vjetër e kemi në disa forma dialektore – gua – giua=giuha=gluha=gjuha – si ndryshime historike fonetike shqipe-illire.<br /><br /><br /><br />Fillesa morfologike e kompozitës – Linguistika, rrënja – Lin – është kuptimi i formimit të një gjuhe nga një burim i përbashkët gjuhësh, nga një gjuhë e parë - një gjuhë e cila lindet nga Ama e saj e lashtë – lin=lind=lindet si gjuhë e re lineare, me spjegimin shqip – lin gua – lind gua (guha), lindet gua (guha-gjuha) – gua e re – lind gua – lin gua – lingua.<br /><br /><br /><br />Pra, rrënja e fjalës – lin – ethymologjinë e saj e ka në fjalën – lind, nga fjala – lindje, gjuhë e lindur, e formuar si gjuhë linerare, e cila përbëhet nga tre tinguj – lin(d), ku origjina fonetike e tingujve na difton diftongun – l+i=li – si diftong që difton – lindje (lindja e diellit, lindja e djalit, lindja e vajzës, lindja e foshnjes) në shqipen. Kurse tingulli i tretë i rrënjes – lin – lin(d) – është trajta e shkurtë fonetike e grupit të shqipes – nd – që theksohet në shqipen e vjetër të folur me një tingull të bashkëdyzuar, të cilin e kemi në fjalët e fjalëformimet shqipe: ndij, perëndij, perëndia, ndigjua, ndjej, ndjenja, parandjenja, ndjeva, parandjeva, ndoshta, ndashtë, mendja, mendim-i, ndeja (nde^ja), ndera, ndihma, ndikimi, andej, këndej, ëndë-ëndet-ëndje, andje-andja-anda-ënda etj.<br /><br />Në lidhje me dytingullorin, apo grupin fonetik të shqipes së vjetër – nd – e kemi shëmbullin e mirëpritur të albanologut, F. Boppi (1855), ku shihet përpjekja e tij për ta konstatuar mendimin se shqipja e vjetër, ka mundësi më të forta për ta spjeguar gjuhën sanskrite, ku na del mendimi i tij krahasues: “Përsa i përket leksikut të shqipes, me anën e sanskritishtes, gjindet një pikë referimi më e lehtë dhe më e natyrshme, se sa me anë të greqishtes. Në numrorin e shqipes – nëndë (nandë, gege – na^nd), duket se nën ndikimin e likuideve të mëparshme është futur një – d, në vend të – t-së. Po të hiqet rrokja – dë, nga nandë (na^nd), gege-shqipe, spjegohet më lehtë me rrënjen sanskrite për numrorin – navan, se sa me greqishten – evvea”. Duke mos e njohur mirë fonetikën historike të dytingullorit të Gegënishtes – nd, që është bazë e shumë fjalëve kryesore shqipe të lartëpërmendura (mend-je, mend, ndij, perëndij...), nuk duket aspak se është futur një – d, në vend të - t-së, nën ndikimin e likuideve të mëparshme, por, ishte dhe është kjo – nd, që përbën natyrën e një tingullit shumë të rëndësishëm linguistik. Sikur ta dinte Boppi, këtë dytingullor – nd, që tok me atë – ng (nga, ngasje, ngamje, ngue, nguemja, ngat, n’gati, ngucama, nge...) i cili poashtu theksohet vetëm me një tingull në të folur shqip – do ta kishte shumë më lehtë ta spjegonte afërsinë e lashtë të shqipes me sanskritishten, duke krahasuar spjegimin shqip të numrorit gegë – na^nd (nandë) – na^nd=navan, kunë shqipen përbëhet nga tre tinguj, kurse në sanskritishte nga pesë tinguj, do të thotë se në shqipen është edhe më shkurt si trajtë emërtuese – na^n(d), gege-shqipe = navan, sanskrite.<br /><br /><br /><br />Kështu, rrënja – lin – në pikëpamje linguistike e ka kuptimin e lindjes së një gjuhe nga një gjuhë e parë (nëna lind foshnjen e gjuha lind gjuhën) gjuha lind gjuhën – lingua, ku si folje – lind – formoi fillin e kompozitës – Linguistika.<br /><br /><br /><br />Kompozita i.e. Linguistika, e cila sot merret edhe si kompozitë gjenerale për Linguistikën Gjenerale – fomohet kryesisht nga një fjalë për emërtimin e gjuhëve latine, kurse në shqipen janë dy fjalë, sipas ethymologjisë së shqipes së vjetër, apo illirishtes së re – me një ndryshim intonal fundor nga rrënja – gua, në – gui (gua=gui), si formë paraindo-europiane.<br /><br /><br /><br />Guha lind guhën – lingua (gua lind guen – lingua). – Gjuha greke lindi gjuhët greke (sllave), kurse gjuha latine lindi gjuhët latine (romane). Ndërsa, me plot kuptimin e fjalës - gjuha illire-pellgaze, lindi gjuhët indo-europiane.<br /><br /><br /><br />Gu^ me ku^ (guhë me kun, gjuhë me kun – gjuhë kuniforme)<br /><br /><br /><br />GUA E GEO<br /><br /><br /><br />Gua e geo janë dy fjalë - termine të para të fillit të shprehjës së zhvillimit të kulturës së të folurit të njeriut, duke formuar komunikimin e njeriut – gjuha si mjet shprehjeje. Gua është – gjuha, kurse geo është – dheu, toka.<br /><br />Fjala – gua, si trajtë e shkurtë e fjalës, termit – guha (gjuha), është në tri trajta emërtuese: 1. gua, si emërtim i organit anatomik të trupit të njeriut, organ i gojës – gua e gojës – guha e gojës, shqisa e të shijuarit, 2. gua, guha-gjuha, emërtimi i gjuhës së njeriut, përcakimi për gjuhën dhe 3. gua, folja, të folurit e gjuhës së njeriut – ku shqipja i ka shumë forma të pasura linguistke, si thesare burimore të koncepteve: ligjërim - /gjuhë/ - të folur. Termat e vjetra bartin në vetvete lashtësinë e njeriut, kulturën e veprimit të tij dhe karakteret terminologjike e leksikore, të cilat ndryshojnë në koncepte të reja. Kur marrim shembuj nga shqipja e vjetër, kemi shprehjet: po folë djali / a po të folë djali-qika / ka nisë me folë pak / po folë mirë / çka po folë ashtu?/ po foli drejtë / fol e mbushma menden / guha asht s’ashtë po eshtna then / foli sa mujti / fol e mos hesht / fol me mend / etj., ky term – fol, folja, formoi konceptin – të folurit, si koncept i ri shqip, kurse termi – folja – u formua për emërtimin e pjesës së ligjeratës gramatikore – folja, si koncept i ri, nga termi i vjetër.<br /><br /><br /><br />Termi i lashtë – gua, formoi konceptin e ri – gjuhë, nga (gu^- gu^h(ë), ndërsa termi i lashtë – geu-dheu, toka, formoi koncepin e ri – geo, ku diftongu – ge – (ge’) me zanoren e zgjatur të theksuar – e, është një term i lashtë – ge – që përcaktoi emërtimin e hidronomit – ege (Ege-Egje-Egjeu), si kuptim i gjetjës së dheut, tokës (ujdhesave të shumëta të detit Egjee dhe nga kuptimi i tokës, dheut, iu dha emri hidronomit, ujit të detit, emërtimi i detit). Ky kuptim i gjetjës – e gje – është shprehja shqipe – gjetja e dheut, tokës – e gjee, (lype tokën se e gje), e gjenë, si kuptim i foljës shqipe – me gjetë, për të gjetur. Por ky term – ge – krijoi emërtimin – gen-i, geni i njeriut, geni i gjallesës, (genesis) - lidhet me emrin – gegë (gega) Gega i Dardhanisë (emërtimi i Grykës së Dardhanelleve – Dardanelet), që substancionohet, në kuptimin e përgjegjës së njeriut – të foljës së njeriut, kur njeriu – gjegjet = geget – gega geget – ai që përgjegjet, njeriu që geget – të folurit e njeriut – gua – guha e geges – germa e geges.<br /><br /><br /><br />Diftongu – ge – ka kuptimin e dheut, tokës, në kohezionin linguistiko-historik, të rrjedhës së theorisë se njeriu u krijua nga dheu, toka edhe do të bëhet dhee, tokë – nga dheu u krijua e dhee bëhet. Diftongu – ge – difton dhee, tokë – ku në kuptimin e atij që u krijua nga Dheu – ai që përgjegjet, ai që jep gjegje (gege), flet, apo geget – geget gega – gega geget, rrodhi emërtimi i fjalës – gega, si antroponom gjeneral i banorit të atij vendi, Gega i Gegënisë, kurse si toponom – Gegënia. Poashtu ky diftong – ge, formoi termat: Gea (Perëndia e Tokës), si term mythologjik. Tash, të shohim, se sa kanë lidhje kronologjike linguistike fjalët: geo - gua – gea – geni – gega – goga. Këta terma të lashtë bartin me vete vet lashtësinë e njeriut, në formimin e koncepteve të reja të sotme linguistike, të cilat i takojnë një periudhe të hershme para indo-europiane.<br /><br /><br /><br />Gua e njeriut që u krijua nga dheu (geu-geo). – Termi – gua – nëpërmjet të varianteve shqipe të lashta – gua – guha – giuha – gluha, ku termi – giuha e dha konceptin – gjuha, të folur, e folme (dialekt).<br /><br />Fjala – dialekt – formohet nga pjesët: di+a+lek+t, që diftongu – di, ka kuptimin e një pjese të së folmës, tingulli apo zanorja – a, në këtë rast të termit është një lidhëse e kompozitës, ndërsa rrënja – lek (që është edhe kuptimi i Lekut-monedhës shqiptare, nga antroponomi Lekë, Leka dhe Lekët), është kuptimi i të folurit, kuptimi i gjuhës, që në rastin – alek, nënkuptohet njeriu që flet, folësi i parë – që formoi antroponomin – Lekë-a, nga illirishtja – Aleksandër, me kuptimin – shqipja flet – folësi shqip i Folësi i Parë. Kurse në rastin e të folmës – lek(t) – alekt, tingulli – t, skajon termin – dialekt – pra, ai që formoi të folurit e parë – gjuhën e parë.<br /><br />Ndërsa, termi – gluha – që e hasim në shkrimet e Buzukut tek Meshari, është term i lashtë, që formoi konceptin – glosë, glosa (glosse), gjithashtu formoi në greqishte fjalën – glota – gjuhë - si kuptim i konceptit më të vonshëm – glosa (fjala). Në këta terma vlenë të theksohet, se si dominon tingulli – L, që është vet filli i lëvizjes së gjuhës në gojë – lëvizja e gjuhës në gojë, si organ anatomik, me përshkrimin – një copë mish në gojë, e gjatë në formë shpatuke (guha-gjuha). Pra, këtu kemi dy variante të termave – gua – guha, si terma shumë të hershme të fillit të gjuhës së parë dhe këta dy termat tjerë të mëvonshëm – giuha e gluha (glosa – si kuptim për fjalën).<br /><br /><br /><br />Ethymologjia e termit – gua. – Gjuha si mjet komunikimi në mes njerëzve, krijoi emërtimet e natyrës dhe komunikimin indirekt me natyrën, nga zërat e natyrës formoi tingujt e gjuhës, në abecetë e para i.e., nga pozita e hapjes së gojës, rrodhi tingulli i parë – a, si fill i gjuhës së shkruar. Pikërisht kjo zanore – a – përcaktoi diftongun – gu – gua. Diftongu – gu – i cili theksohet me zanoren hundore – u^ - në shqipën e vjetër emërton edhe pjesën e mesme të këmbës, gu^ - guni (gju^ - gjuni, gjuri), në terminologjinë dialektore: gazhdra e gunit, ashti i gunit, ashti i rrumbullakët lëvizës, në pjesën e parme të këmbës. Tash, këta dy terma shqipe – gua-guha e guni – rrjedhin nga një diftong – gu^, ku gua-guha është një copë mishi lëvizëse, e zgjatur në gojë dhe guni është një copë ashti rrumbullak lëvizës në këmbë, të cilat dhanë dy terma tjera – guni e goja, guha e gojës e guni i këmbës (gjymëtyrë), këta si terma anatomik. Kurse, në shqipen, diftongu – gu – dha emërtimet: guha, gur-i, gurrë-a, gup-i (fati, gopi), gushë-a, guxim-i, gusa, guaca, guci, gulshim-i, guma, gufim-i etj.<br /><br /><br /><br />Në variantet terminologjike të hershme rrodhën fjalët e para me të cilat mund të formojmë një diagram, me të cilin pasqyrojmë lidhjen në mes emërtimit të fjalës – gua (guha-gjuha), si mjet komunikimi – me termin geo-dheu, toka, poashtu, me emërtimin e zotit të tokës – gea, deri tek termi – guha (gjuha):<br /><br /><br /><br />Gua<br /><br />/ \<br /><br />/ \<br /><br />Geo Gea<br /><br />\ /<br /><br />\ /<br /><br />Gega<br /><br /><br /><br />Emërtimi – gua, iu prinë të gjitha termave tjera në kuptimin e të folurit, sepse përmes gjuhës filloi emërtimi terminologjik dhe vet linguistika theorike, gjuha është ajo fuqia e të shprehurit të njeriut, që flet për gjithçka dhe duhet të vihet në pikën fillestare të gjithçkafes, përmes të cilës shprehet kultura e njeriut, zhvillimi i diturisë e shkencës.<br /><br /><br />Fjala – gua – guha – gjuha, në termat e Linguistikës i.e. lingua, langue, language, kryesisht në gjuhët romane, në theorinë linguistike, na del në forma të ndryshme si termine. Gjuha gjermane dhe gjuhët gjermanike, ndryshojnë në termin e koncepteve të tyre përnga forma e të shprehurit, për gjuhën si organ anatomik, gjuha si mjet i të folurit dhe të folurit. Gjermanshtja ka emërtimin për termin linguistik krejt shqip me të gjitha elementet tingullore dhe morfologjike – sprache (shprahe), që është shprehje, shprehja – german sprache (deutsche sprache), me kuptimin e shprehjes së njeriut, të shprehurit me të folur. Kurse, tek termi – gjuha, si organ anatomik i gojës, tek gjermanishtja e kemi – zung (cung), e cila lidhet me shqipen përmes fjalës – cung-u, një cung mishi i zgjatur në gojë dhe lëvizës, ku kemi disa fjalë shqipe lidhur me këtë term - cung-u: cungu i drunit, cungu i bimës, cungu i druve (një copë dru ku copëtohen drutë me spatë), cungu i bimës (pjesa e trupit të bimës nën dhe, nën tokë, në të cilën lidhen rrënjet – cungu i lisit, cungu i bungut, cungu i ahut). Një copë dru i shkurt, reflekton një copë mishi në gojë si term anatomik për gjuhën në gjermanishten. Kur njeriu ka ndonjë fatkeqësi dhe pret gishtat e dorës, në shqipe themi – i ka mbetë dora cung (pa gishta), ose kur e këputë dorëndhe i mbetet pjesa tjetër e krahut, themi se i ka mbetë krahu cung, i cunguar, si cungu. Poashtu, kemi fjalën - cung edhe si mbiemër: i,e,të cunguar-a, si folje – cungua, cunguar, kurse si term tjetër – cungim-i-e-et etj.<br /><br /><br /><br />Një nga problemet më të ndërlikuara të theorisë liguistike moderne edhe vet në Linguistikën Gjenerale, është kundërvënja në mes dy termave: gjuhë – e të folur. Kemi probleme terminologjike në gjuhët i.e. – ger. Sprache – cunge / ang. Speak – speech – language – tonge / fr. Langue – langage – parole – discours – parler / it. Lingua – linguaggio – parole / span. Lengua – lenguaje – habla / arab. Lisan – kalam (gjuhë – të folur) / greq. Glota – logos / lat. Lingua – sermo / rus. Jazyk – rec – govor / kroat.serb. jezik – govor / .<br /><br /><br /><br />Rreth termave – gjuhë dhe të folur probleme ka gjermanishtja: sprache – rede – das sprechen-sprachact-sprachbesitz- Spreche – Einzel, Sprache – Sprachfahigkeit etj. Edhe gjuha angleze ka probleme terminologjike, lidhur me termat – gjuhë dhe të folur, e gjuha organ anatomik – language – gjuhë, kurse, speech – të folur,e tonge – termi anatomik për gjuhën. Sipas W. Baskinit, që e përktheu Kursin e Saussure-t, e jep tash një zgjidhje të re anglishte: language – gjuhë / speech (humman speech) – ligjërim dhe speaking – të folur.<br /><br /><br /><br />Dihet se kompozita – Linguistika u formua nga gjuhësia romane dhe gjenetika linguistike e vet fjalëformimit – lingua (lingui), na jep shkrepje të reja mendimesh dhe hapë udhë të re që duhet ndjekur, për të ardhë deri tek burimi i vërtetë terminologjik. Udha është e hapur për të gjitha gjuhët, për studime ethymologjike, por shqipja e vjetër, përbën në fokusin e saj linguistik një thesar të madh e të pastudjuar mirë elementesh fonetike e fonomorfologjike, sidomos në morfologjinë historike të saj, me rrënjet e lashta linguistike. Shumë nyje linguistike të lashta shqipe, nga ato edhe parahistorike, për të cilat nuk kanë mundësi spjegimi shumë gjuhë tjera edhe të mëdha. Mu për këto shkaqe linguistike edhe nuk kanë mundur derisot ta përcaktojnë shqipen në asnjerin grup gjuhësh i.e. satem e kentum.<br /><br /><br /><br />Termi – langue, shpesh përdoret edhe si synonom për – language – langage. Sipas Fjalorit Linguistik, Paris, 1973 “Language - është terësia e fenomenit njerëzor – gjuhë, jo gjuhët konkrete, por të bazuara në faktin e ekzistencës së tyre dhe në faktin psikologjik të aftësisë së njeriut për të komunikuar me shenja. Language – është aftësia specifike e gjinisë njerëzore për të komunikuar me ndihmen e një sistemi shenjash tingullore gjuhësore duke vënë në lojë një teknikë trupore komplekse dhe duke supozuar ekzistencën e një funksioni symbolik edhe të qendrave nervore gjenetikisht të specializuara. Ky sistem shenjash tingullore përdoret nga një grup shoqëror i caktuar dhe përbën një gjuhë të veçantë. Sipas problemeve që ushtron termi – language – është vend analizash shumë të ndryshme, që implikon raporte të shumëanshme: relacioni midis subjektit e ligjërimit, që është fusha e psikolinguistikës – midis ligjërimit e shoqërisë, që është domen i sociolinguistikës – midis funksionit symbolik dhe sistemit që përbën gjuha, midis gjuhës si tëresi dhe pjesëve që e përbëjnë, midis gjuhës si sistem uniersal dhe gjuhëve që janë forma të saja të veçanta, midis gjuhës së veçantë si formë e përbashkët e një grupi shoqëror dhe realizimeve të ndryshme të kësaj gjuhe nga folësit – e gjithë kjo hyn në domenin e Linguistikës.”<br /><br /><br /><br />Për strukturalizmin amerikan, gjuha është sistem relacionesh, ose bashkësi sistemesh të lidhura ndërveti, elementet e të cilave nuk kanë asfarë vlere jasht relacioneve të barazisë e të kundërvënjes që i bashkojnë. Termi – langue, i kundërvihet dialektit (të folmes) dhe shenon gjuhën e një bashkësie folëse, ose terësinë e mjeteve shprehëse, që përdorë një shoqëri për të komunikuar. Këtu mendojmë, ndryshon qendrimi freng nga ai amerikan, për domenin – Linguistikë. Për frëngët, termi, dialekt - domethënë, jo variacion territorial i një gjuhe, por variacion i pavleshëm i një gjuhe, që më shumë përdoret nga ato shtresa të caktuara dhe që dialekti është i denjë, të përdoret si gjuhë kulture. Mendojmë se dialektet kanë rëndësinë e tyre, ato janë bazamenti i gjuhës së kulturës dhe pa ato nuk ka as gjuhë kulture, sepse vet gjuha e kulturës është vet fryti i dialekteve, si normë letrare e një gjuhe moderne – por, jo të merret dialekti s gjuhë kulture kombëtare dhe amerikanët kanë të drejtë logjike sociolinguistike dhe shkencore, ku strukturalizmi duhet të jetë në qendër të vëmendjes, për konceptin – gjuhë, language, langage, langue. Prandaj, koncepti i Linguistikës strukturale në përgjithësi – gjuha si sistem relacionesh, i kundërvihet jo të folurit, por strukturës së asaj pjese të ligjërmit – gjuhës dhe të folurit si prodhim individual, duke formuar komunikimin e një bashkësie. Krejt, kjo mvaret nga rregullimi i kombinimit të rregullave sintagmatike dhe rregullave paradigmatike, të cilat bashkohen midis një sistemi shenjash, që i kemi tek termi – gjuha – langue.<br /><br /><br /><br />Spjegimi linguistiko-fonetik dhe sociomorfologjik i kompozitës fillestare – Linguistika, rifillon bazën shkencore të Linguistikës Gjenetike, ku shihen rrënjet e nëndheshme, apo të nëngjuhëshme dhe dalin në provë shkencore të secilës gjuhe indo-europiane dhe asaj Gjenerale dhe dihet kush kujt i ka borxhe huazimesh epokale linguistike. Nuk ka asnjë gjuhë të vdekur, vetëm pasi të ketë vdekur një popull totalisht bashkë me gjuhën e tij, ashtu sikundër ndodhi me disa popuj të zhdukur tërësisht.<br /><br /><br />Gjuha përcakton popullin, kurse Linguistika, përcakton Historinë e Botës.<br /><br />------------------------------------------------------------------------------------------------<br /><br />HISTORIA E VERTETE E GJUHESISE SHQIPTARE - Nezir Myrta<br /><br />--------------------------------------------------------------------------------<br /><span style="font-weight:bold;"><br />HISTORIA E VERTETE E GJUHESISE SHQIPTARE ALBANISTIKA E VERTETE ALBANISTIKA REALE<br />- ORIGJINA REALE E EMRIT - I L I R</span><br /><br /><br /><br />Albanistika, si shkenca linguistike e cila merret me studimin dhe prejardhjen historike te gjuhes shqipe dhe percaktimin e Shqipes ne Indo-europianistike, apo percaktimin e vendit te gjuhes shqipe, ne grupin e Linguistikes indo-europiane - duhet te percaktoje shkencerisht emertimin e vet paraardhesit te shqiptarit qe derisot njihet me emrin - i l i r.<br />Emri - i l i r, derisot njihet si emertim i stergjyshit te shqiptarit-skiptarit(albanit),si antroponom dhe - Iliria, si emer gjeografik - toponom, vendi, atdheu i ilireve. Nga fjala - i l i r, rrodhen fjaleformimet shqipe: Iliri, Ilirja, Ilire, Iliret, Iliria, Ilirolog, Ilirologji-a; - qe per ndryshim nga Sllavistika (ilir, ilira, ilirska, iliri, Ilirija,ilirolog, Ilirologija) ku theksohet dytingullori sllav - L=LL, kurse ne shqip theksohet L dhe per ndryshim nga Romanistka (illyr, illyra, Illyria, illyrian, Illyrians, illyrolog, illyrologie - nga latinishtja - Hilliria, Hillircum dhe para saj nga greqishtja e vjeter - Hilliricos) - ne vet Shqipenna del krejt ndryshe per dalim nga dy grupet e medha te Linguistikes indo-europiane.<br />Tash shtrohet pyetja madhore: pse emri - i l i r, ne gjuhen shqipe theksohet me tokzanoren (bashktingelloren) - L dhe ne te dy grupet e gjuheve sllave e romane, theksohet me konsonanten - LL ? Dhe kush e shtroi kete ide te percaktimit te fjales - i l i r, nga fjala "i lire", si njeri i lire, njerez te lire, iliret, populli ilir, gjuha ilire, historiografia ilire, si popull i lire, qe paska lidhje me termin - liria? Dihet se pergjegja eshte edhe me madhore sesa vet pyetja: shqiptaret pranuan dhunshem krejt cka iu dedikua nga tjeret (nga bizantinet, greket, romaket e sllavet) derisot, u be gjithcka nga e pamundshmja si e mundshme nga pushtimet tremijevjecare mbi pasardhesit e ilireve, ketyre shqiptareve te sotem. Pushtuesit diktuan gjithcka vitale, qenesore, historike, guhesore e historiografike me politikat e tyre mbi shqiptaret dhe tokat e tyre. Shkalla me e tmerrshme e shkaterrimit te historiografise shqiptare, vazhdoi sidomos pas ndarjes se religjioneve Lindje - Perendim (Konstantinopoli e Roma, e fillim te gjysmes se Dyte te Mijevjecarit te Dyte te Epokes se Re, ndarja e kishes bizantine nga ajo romake...kah 1050).<br />Shqiptaret ishin ne ate kohe te ndarjes se ketyre dy besimeve, ne fazenme kritike ekzistenciale hamletiane, si i vetmi pasardhes ilirian, i vetshpetuar pa u shkrii e asimiluar, si e vetmja rrenje e gjalle e trungut ilirik.<br />Tash, kush i shtyri shqiptaret vet ta deformojne vetiu emertimin e paraarshesve te tyre - illireve, ne - ilir?<br />Pergjigje: Emri - ilir, i cili shkencerisht paraqet antroponomin dhe - Iliria, qe paraqet toponomin, emertimin e vendit te ilireve, te paraardhesve te shqiptareve ballkanik, derisot ne letrat shqipe, ne gjuhen e folur e te shkruar shqipe edhe ne vet gjuhen e njesuar letrare, eshte thene e shkruar, sipas doktrinave te huaja, te linguistveve tjere dhe jo sipas vet kuptimit te vet emrit - illir.<br />Sipas linguistit Truhellka na doli kuptimi i emrit - ilir, nga fjala shqpe "i lire" nga spjegimi linguistiki vet emertimit, se po dojka te thote ne gjuhen shqipe si - "i lire" (njeri i lire, njerez te lire, toke e lire - ne kuptimin e fjales - liria! Kesaj theze e cila u be gati edhe hipotheze (si e vetmja shprehje e spjegimit te fjales - ilir edhe ne kuptimin shkencor albanistik nga vet albanologet shqiptare - jovetem qe nuk iu kundervua askush shkencerisht, por edhe e perqafuan perzemersisht, duke u vetkenaqur se shqiptare vertete qenkan "te lire" dhe liria paska ardhur nga vet termi shqip, duke mos e kuptuar, (me qellim a paqellim) se shqiptaret kurre nuk ishin te lire dhe kjo hipotheze nuk ka te beje aspak me "lirine e lireve", por, kjo eshte vetem nje ngaterrim udhe shkencore, sic tote populli shqiptar "per ta humbur rrugen ne oborr". Mu per ate linguistet e huaj, shkruan e thane, se "shqiptaret e kane ende te papercaktuar, vet emertimin e paraardhesve te tyre".<br />Dhe kjo eshte tmeresisht e vertete!<br />E VERTETA per emrin - ilir, gjurmohet e zbulohet ne vet authoret antik grek e latin e para tyre deri tek Apiani i Aleksandrise e Herodoti...Dihen fjalet - HILLIR, HILLIRIA, HILLIRICOS, HILLIRICUM, ku vet rrenja e fjales eshte - H I L L - dhe me ket fjale kuptohet emertimi i trupit qiellor - HILL, HILLI, qe eshte shume me i lashte se vet emri - hell, helli, si emertim per - Diellin (DIHELLI= DI + HELLI)Helli di, di Helli gjithcka si burim i te gjallit, rrjedhe e jetes, kroni i jetes, krijuesi i jetes mbi toke. Kjo fjale - HILL eshte shume para fjales - HELL si dy fjale te se njejtes gjuhe - illire (hillire)- pellgaze (pellazge), atebote kur lidhet me gjuen e Pare te Njeriut - KUNIFORM (Cuneiform Language), qe eshte vet Shqipja e Pare (guha skipe) gjuha e popullit te pare, te quajtur "populli i pellgut te ujit", nga pellgazet (pellazget).<br />Fjala - HILL, qe nenkupton trupin qiellor, yllin, ne Shqipen e Vjeter na del me alternimin e zanores - i, ne - y, HYLL, hylli, "HYLLI I DRITES" (revista e Gjergj Fishtes)(193 , poashtu nga shemangia e nistores H, rrodhi fjala - YLL, Ylli (njajesi i emrit) dhe - Yje, Yjet (shumesi i emrit), poashtu tek percaktimi i grupit te yjeve - Yllesia (Yllesia e Shqiponjes etj),<br />Yllesite Kosmike...<br />Pra, pas shemangies se nistores H ne Linguistiken indo-europiane edhe ate Gjenerale, ku edhe vet emertimi - Hindo-europian, rrodhi ne - indo-europian (i.e.)ashtu sikur tek emertimet tjera topografike - Histria (Istria, Istra; Hadriatik (Adriatik), Hindia (India), Hindi (Indi), Hindiana (Indiana), Hillinois(Illinois) etj. edhe ne shqipen e vjeter ishte - hill, hilli, Hilliria etj. dhe tash ne vend te - yll, ne shqipen, per ta ruajte origjinalitetin linguistik, duhet te mbetet - ILL, illi, illiret, Illiria, si ruajtje gjenetike linguistike dhe keshtu ofrohet edhe me vet kuptimin e linguistikes i.e.<br />Pra, emertimi - HILL ishte vet rrenja emrit te paraardhesve te shqiptareve, qe besonin ne HILL, ne hillin si trup qiellor, e tevona ne vet Diellin - Hellin si Zot (besimi monotheist, nga ai politheist). Percaktimi i vertete shkencor del nga argumentet baze linguistike, si e vertete shkencore historiografike, per shqiptaret dhe gjuhen shqipe, si gjuha e drejtperdrejte e gjuhes illire dhe duhet te thohet ne percaktimin real linguistik: ILLIR, ILLIRI, ILLIRT - ILLIRIA, GJUHA, ILLIRE, TOKA ILLIRE, ATDHEU ILLIRIK, BALLKANI ILLIRIK, ILLIRIKA dhe illiret jane paraardhesit e vertete te shqiptareve te sotem ballkanik dhe pasardhesit e Pellgazeve (Pllazgeve) te ster-sterlashte! Kur e zberthejme fonetikisht, sipas Foneties Historike, ne Linguistiken Gjenetike si shkenca moderne e sotme, gjate operacionit fonetiko-historik, vet fjala - rrenje - HILL, si emertim illirian, na rilindet keshtu:<br />H - nistorja e shemangur i.e.me kuptimin e Hames-dihames, onomatopeja e dihames, hukames, frymemarrjes e frymeqitjes, onomatopeja e te GJALLIT, onomatopeja e Jetes se gjalleses...<br />I - tingulli qe spjegon lartesine qiellore, lartesine fonetike gjuhesore, klithmat (gezim e hidherim), shkallen me te larte te shprehjes psiko-fonetike te njeriut ne permasa te larta te shprehjes permes intonacionit (theksimit) zanor.<br />LL - eshte kuptimi i Drites, shkelqimit, ndricimit, zdritjes, bardhesise, shkelqesise, asaj qe i thome kuptim jete, duke e perjetuar permes shqises se te pamit (syve), ku krijoi fjalet emertuese i.e. Licht ger. Light ang. svetLLa slla. etj. lluca (luca), e ne Shqipen krijoi emertimin - llame-llama=llampa, llampa e drites - fjala illire - llama - drita etj.<br />H + I + LL = HILL<br /><br />Nezir Myrta / ORIGJINA IE DHE RRËNJET PIE<br /><br />IE origin and PIE roots<br /><br />Ancient Illyrian (Zojs, Zeus 2690 – 2615 BC)<br /><br />With respect I have for you debaters and theorists, here worthy to shed light into IE and PIE (indo-european and preindo-european).<br /><br />Not in the least is your fault why you are mixing the facts and mix your gained knowledge, because in fact also are mixed, considering that we have not found the scientific definition yet of IE and PIE linguistic, where more goes the politicized scientific theories as much as treated scientifically and organized in a chronologically order scientific authentic-on the contrary millions of scientific writings, of different wanabees.<br /><br />For much as not going into analyzing for each, with as much as I read here, I will give a constructive theory regarding with unification of all scientific theories, in e special order and knowledge of the true historic and historiography.<br /><br />IE linguistic, is a language family from Hindi to Europe, until today and more open, “exists one common source of all IE languages” and who was or is that “common source” has not been said or been treated right, as it cannot be spoken without facts in science, or arguments and it cannot be defined as a “common source of IE”, when not knowing or not saying the true historic that comes precisely from the opposite end geolinguistic sources. It cannot be said nor defined as common source of IE languages, when not saying the fact name of that source-so what is that common source?<br /><br />East and West linguists have provided many writings, of all science linguist profiles, historiographies, archeological, etc. all the way to sociolinguistics and Linguistic Genetics, and all the theories are mixed and come in an endless circle, as we cannot find the “common source of IE”.<br /><br />The concept of IE and PIE can’t be defined without subtracting of one global true major language, which was the language three-continental, Africo-Asio-European, or Euro-Africo-Asiatic. Pellasgs were The First, the leaders of the language and culture of today Euro-Worldwide ( before their spreading in that flat three-continental, that formatted the rest of the new languages and new nations-and all the way to worldwide diffusion pellasge)-where it starts with Language and alphabet uniform (Cuneiform Language).<br /><br /><br /><br /><br />Who were the true Pellasg, is known that they today are taken as ancestors of all nations Euro-Worldwide, but what language did they speak- today each of the ancient language may compete in the finding of the true history-but one thing is known real well, that the direct link and more genetically real is as from culture and historiography-are the Pellasg-Illir_Arbanet-Shqiptaret of present day, as the direct link. Direct the Illyrian language was without a doubt that major worldwide language Three-continental of the antic world direct for the antiquity. From the Illyrian language came out the greek and latin-ilatine and Illyrian was the same one source IE, notably after the diffusion Illire with Alexander the Great conquests: Macedonian-Egypt (Alexandri) and India, where along the conquests was diffused as well and the Illyrian language, so it is not a accident, when we say Indo-European language, where according to Germanic linguistic that went so far hyperbole, where even today is called IGJ, that is not coincide with the historic reality.<br /><br />Today is debated that for example, Estruck/Lemnis (Etruscan/lemnian), are relevant comparative and cognate and someone may get upset why this is not IE as well, or is not, because the fact itself shows very clear that ancient Albanian Illire, has not been determined in neither group IE languages, as SATEM or KENTUM particularly, because by itself Shqipja (Illyrian) is the language that has the elements of both groups SATEM and KENTUM (east and west) and as such is close to the root of General Linguistic-shqip-illyrian-pellasg, connected directly and today very hard to be understood by theorists of one sided, that Estruck/Lemnian is not IE language, when it really is, because it can be explained by The old Albanian up to the PIE roots with many approved facts, where only with the roots of old Albanian can be explained antiquity indo-european.<br /><br />Or while the greek language and culture, that today are known as “The Greek World” without a historiography fact as linguistic, where is known that was “Illyrian World” that gave birth to the greek world and Alexander the Great who spoke Illyrian (arbanisht-illirisht) and Macedonia Illyre that was at that time the force of the time, and not greek’s or macedon’s of today that conflict up to her name. -Spartans that someone may call them Greeks ( according to the knowledge absorbed) were Illyrian clan, where just the name “Sparte” , comes from the old Albanian, spartë-spartim-shpartim, that has the botanical meaning from the vegetative debacle, purification, removing of the bad seeds, came as cleansing of children with mental-physic challenging problems and as clan cleansing, leaving a strong generations, so it would not shame the clan the wars, which has not been explained in any other language.<br /><br /><br />In the same time this historiography antic maps, show open the plain three-continental of that time, where we can see the genetic connection of a major language Illyrian and the facts should not be mixed with the facts of the birth of new languages and nations that were and are-lingua-linear language and all the way to the new nations.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-90549255605156400212009-01-27T11:43:00.000-08:002009-01-27T11:48:10.048-08:00Albania, il paese di fronte<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOHzbOuVFRHH47UPdjgskf6fBppjtRhL12r2ydxyWS0eJlBTXjj4-GdytJRBjpIMpgRDela1hn21XkgDeOHW0Uvq9xxMVOWvoGVZ6Ilf3KCZ3WlZXlBs965tnQGllUcfi7EDlcIkGfpeI/s1600-h/albania-paese-fronte.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 160px; height: 218px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOHzbOuVFRHH47UPdjgskf6fBppjtRhL12r2ydxyWS0eJlBTXjj4-GdytJRBjpIMpgRDela1hn21XkgDeOHW0Uvq9xxMVOWvoGVZ6Ilf3KCZ3WlZXlBs965tnQGllUcfi7EDlcIkGfpeI/s400/albania-paese-fronte.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296061985773947346" /></a><br /><span style="font-weight:bold;">Albania, il paese di fronte </span><br /><br />http://www.lucestore.it/product.asp?cookiecheck=yes&P_ID=3665 <br /><br />Scritto da Elsa Demo sul giornale Shekulli e tradotto da Marjola Rukaj <br /> <br /> <br />"Albania, il paese di fronte" produzione dell'istituto Luce e di Fox Channel Italia, presentato lo scorso 13 novembre a Roma, racconta agli italiani un secolo di storia albanese attraverso immagini di archivio italiane e albanesi. Un'intervista all'autore realizzata dal quotidiano Shekulli<br /><br />"Albania - il paese di fronte" è una produzione dell'istituto Luce e di Fox Channel Italia, che vuole raccontare agli italiani un secolo di storia albanese attraverso immagini di archivio italiani e albanesi, tra cui molte inedite. Il documentario porta la firma di Roland Sejko, giornalista albanese, ma italiano di adozione.<br /><br />Attraverso le immagini e i commenti di alcuni dei più noti storici in materia, e di personalità di spicco della cultura albanese, l'Albania viene presentata agli italiani seguendo la storia del paese dalla proclamazione d'indipendenza al crollo del regime comunista, con particolare riguardo ai rapporti ambigui e mutevoli con l'Italia. Il documentari è stato presentato il 13 novembre alla Casa del Cinema di Roma, e può essere acquistato sia in edicola che in libreria.<br /><br />Il documentario “Albania – il paese di fronte” sembra guardare il paese dall'altra sponda dell'Adriatico, ma con gli occhi di un albanese. E' così?<br /><br />Il titolo non rappresenta un punto di vista, vuole sintetizzare quanto questo paese sia vicino e sconosciuto agli italiani. Per me è stato un privilegio vedermi concessa dalla casa cinematografica più antica d'Italia, l'Istituto Luce, la possibilità di raccontare attraverso gli archivi cinematografici la storia del mio paese al pubblico italiano. E' una storia che passa proprio attraverso gli archivi dell'Istituto Luce, dove viene conservata la memoria visiva più importante d'Italia, e anche dell'Albania, in particolar modo per quanto riguarda la prima metà del secolo scorso. E' interessante vedere come questo patrimonio visivo, nato per motivi di propaganda del periodo fascista, si possa usare oggi per raccontare la storia, ricostruire vicende, illustrarne i protagonisti. Fino a poco tempo fa le immagini degli archivi sull'Albania venivano utilizzate per illustrare momenti importanti della storia comune italo-albanese: le costruzioni italiane in Albania, la corte di re Zog, l'operazione dell'invasione o vari fenomeni di folklore. Il documentario “Albania – il paese di fronte” raccoglie brani d'archivio per raccontare non più una storia isolata, ma una catena di vicende, che nell'insieme creano una storia filmata dell'Albania.<br /><br />Sin dall'inizio del documentario si cerca di spiegare la natura multi-religiosa dell'Albania, come se si volesse porre freno ai pregiudizi su questo paese...<br /><br />In Italia non ci sono pregiudizi sulla fede religiosa degli albanesi. C'è piuttosto ignoranza. Che posso dire, pare sia agli stessi livelli degli anni '20, quando le prime telecamere dell'istituto Luce hanno iniziato a mostrare agli italiani gli abiti, le tradizioni, le città d'Albania. Rivedendo le cronache del tempo, persino quelle mute, è impressionante vedere con quale frequenza vengono giustapposte immagini di chiese e minareti delle moschee. Il motivo è l'esotico: sono cose che stimolano la curiosità, la sorpresa nel vedere questi due elementi antagonisti l'uno accanto all'altro. E' un fenomeno, visto appunto come esotico, che si nota anche nei diari di molti viaggiatori del tempo. A nessuno sfugge una tale giustapposizione. Il complesso chiesa-minareto è un po' come il “bunker” che tanto amavano gli operatori stranieri nell'Albania comunista. Per ritornare alla domanda, la presentazione in blocco nel documentario della multi-religiosità albanese non è fine a se stesso, ma parte del racconto che poi prosegue con la trasformazione nel primo paese ateo al mondo.<br /><br />Su quali fonti è stato basato il testo del documentario?<br /><br />Il testo è un'elaborazione del susseguirsi dei fatti secondo approcci ampiamente noti agli storici. Ma la cosa non ha a che fare solo con la questione della veridicità, ma con l'ordinare, il riempire, per presentare tutto allo spettatore in un film che dura novanta minuti, e che se fosse stato un testo di storia sarebbe stato davvero noioso. Sulla parte della certificazione storica, come in tutti i documentari dell'istituto Luce, viene affiancato all'autore anche un consulente storico. Ho avuto la fortuna di lavorare con uno dei migliori storici italiani, Roberto Morozzo della Rocca, che rimane il miglior conoscitore di quella storia dell'Albania che tratta il documentario. Ho scelto di scrivere un testo in cui il narratore si limita a raccontare la storia senza commentarla. Il commento viene fatto dagli storici italiani e albanesi che ho intervistato, testimoni del tempo come l'ex presidente della Repubblica Carlo Azeglio Ciampi che racconta la sua esperienza da soldato in Albania, oppure personalità di rilievo del pensiero e delle lettere albanesi come lo scrittore Ismail Kadaré.<br /><br />Non trova che il periodo del comunismo, il periodo del dittatore, come lei definisce senza reticenze Enver Hoxha, viene trattato dall'esterno, con le formule demagogiche e l'atmosfera delle masse al fronte, ma non dal punto di vista delle conseguenze che ha provocato negli individui e nel paese in generale?<br /><br />Non penso esista altro modo per definire Enver Hoxha se non dittatore. “Enver Hoxha è un dittatore”. E' una frase laconica, asciutta, detta esplicitamente nel documentario, che può sembrare calpestare la necessità di neutralità di cui parlavo prima. Ma racchiude anche ciò che il mondo conosceva di Enver Hoxha, ancor prima che lo venissimo a sapere noi. In un documentario sulla storia dell'Albania, Hoxha è uno dei protagonisti delle vicende, come lo è Zog, come lo è Galeazzo Ciano. Ma non è l'unico. Come nota Kadaré in uno dei suoi interventi “Enver Hoxha aveva un intero esercito alle sue spalle. Le dittature non vengono imposte né da uno, né da 11, né da 111 uomini. Le dittature vengono imposte da una parte della popolazione. Per la sfortuna del popolo albanese, una sua componente cospicua ha sostenuto la dittatura. Bisogna avere il coraggio di ammetterlo. Il modo di rispecchiare questa dittatura attraverso la materia filmica che cerca di ricostruire le vicende dell'Albania comunista passa anche attraverso le formule demagogiche. Ma passa anche attraverso l'illustrazione della miserabile situazione in cui giaceva l'Albania agli inizi degli anni '80. E' la vita degli albanesi ad essere raccontata, non solo il regime.<br /><br />Crede di aver costruito una storia credibile dell'Albania dalla sua indipendenza alla caduta del regime comunista?<br /><br />Questa domanda mi mette in difficoltà. Ho cercato di fare un lavoro responsabile. Questo non è un manuale di storia, ma un film documentario in cui viene raccontata la storia dell'Albania agli italiani. Chi l'ha visto finora, l'ha trovato un film riuscito. Tra i commenti che ho ricevuto, cito due amici italiani che mi hanno detto: “questo documentario è qualcosa che mancava, e adesso che c'è si può trasformare in uno strumento importante per conoscere l'Albania in Italia”.<br /><br />"ALBANIA - dall’indipendenza alla caduta del comunismo", 14,90€, Istituto Luce (2008).<br /><span style="font-weight:bold;"><br />Fonte: Giornale albanese Shekulli (titolo orig. "Dokumentari që ka munguar"), Elsa Demo, 13 novembre 2008</span>Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-48496763627594659412009-01-27T11:08:00.000-08:002009-01-27T11:21:04.392-08:00Apostolos Vavilis and the greek mafia that controll Albania!<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkzel6EE_L-v7bxIXMJASR4u2699NqkH8gR7ZYvyxg5d0pSaamY4f_ylABa41c-Em_pepiWIi2oYcsnClj92tdok8ul3gOyNhEruTxiYr1XexI1Bz-yYxv0PXmAi7z48wsrZ-wp20I1Xg/s1600-h/Apostolos+Vavilis.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 220px; height: 166px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkzel6EE_L-v7bxIXMJASR4u2699NqkH8gR7ZYvyxg5d0pSaamY4f_ylABa41c-Em_pepiWIi2oYcsnClj92tdok8ul3gOyNhEruTxiYr1XexI1Bz-yYxv0PXmAi7z48wsrZ-wp20I1Xg/s400/Apostolos+Vavilis.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296055668434859874" /></a><br /><span style="font-weight:bold;">Hard to Track Him Vavilis: Hellenic Police Informer<br />12 Feb 2005 20:49:00</span><br /><br />By Annita Paschalinou<br /><br />Shower of revelations regarding Apostolos Vavilis are coming to light. He used to live in Cholargos, he went by the name of his Israeli wife, that is Koen, he seemed to have financial ease and he was often visited by clergymen. In fact, he had drawn the attention of his neighbors because of his disguises, as he was often seen with a police uniform or cassocks. His web has also stretched to Albania, where he run illegal activities, according to the Apogevmatini tis Kiriakis newspaper.<br /><br />Usual Disguises<br /><br />He has a motorbike, he uses closed circuit cameras to monitor who is coming in an out of his apartment block, it seems he has financial ease, he was often visited by clergymen, while he has left his house dressed as a priest at least once.<br /><br />Apostolos Vavilis had drawn the attention of his neighbors on 15 Miltiadou Street in Cholargos, where he resided with his Israeli wife, both because of his unusual disguises from priest to policeman and his suspicious associations.<br /><br />In his public life he went by the name of his wife, he always paid his bills and avoided chitchatting. He had installed a closed circuit surveillance system in the parking and entrance of the apartment block and he traveled very often.<br /><br />The Hellenic Police spokesperson Lefteris Oikonomou confirmed today in an interview on SKY radio that Apostolos Vavilis was indeed a police informer. At the same time, according to an article of Apogevmatini tis Kiriakis, Vavilis had acted in 1995 in Albania as well, with a passport in the name of Apostolos Kavelaras and was involved in the banking scandals of the neighboring country which paid off more than 800,000 dollars.<br /><br />Discreet Operations for his Arrest<br /><br />There are many scenarios regarding Apostolos Vavilis' whereabouts these days. The most probable of all is that he is in Greece disguised under a new identity, but it is likely he has fled the country. The police believe it is very difficult to track him considering that he is more than familiar with Hellenic Police methods. Apostolos Vavilis supports he is very sick specifically, he is at the final stage of cancer- but these allegations have not been proved, apart from the sayings of himself and his relatives. The police are making discreet and at the same time surprise investigations in certain monasteries for his arrest.<br /><br />Translated by Sofia Soulioti<br />---------------------------------------------------------------------------------------------------<br /><span style="font-weight:bold;"><br />13 Feb 2005 20:19:00</span><br /><br />Sources: NET<br /><br />New revelations keep coming to light regarding Apostolos Vavilis illegal activities. TV station NET revealed new shocking information, according to which during 2001 Vavilis was working for a brokerage in Athens, owned by the nephews of the Metropolitan Bishop of Leros and Kalymnos, Nektarios. Speaking exclusively on NET, Mr Nektarios confirmed that Vavilis was connected to the brokerage, while he also said that he knew about the enthronement of the Patriarch of Jerusalem, Eirinaios.<br /><br />Illegal Businesses in Italy and Albania<br /><br />Moreover, according to NETs exclusive story, Apostolos Vavilis, along with Giannis Triantafyllakis, was involved in illegal activities in Calabria, Italy. As per the story, he was appearing as a monk of the Patriarchate under the name Raphael, while he was last seen a month ago, when visiting the Orthodox monasteries of Calabria. Actually, Vavilis also had his photograph taken for a calendar depicting these monasteries. The photo shoot took place sometime between November and December 2004, at which time the man with a thousand faces tried to have a book about Calabria published, by coming into contact with a well-known publishing house in Athens.<br /><br />Furthermore, Vavilis was also involved in illegal activities in Albania at the time of the bank pyramid scandals, profiting from the scam. He had also co-written a book on the fight against drugs with retired Hellenic Police officer Giannis Triantafyllakis, which was taught to police academy cadets. Actually, although Vavilis is also wanted by Interpol, he managed to have a passport issued under his real name, Apostolos Kavaleras.<br /><br />Translated by Vicky Ghionis <br />-----------------------------------------------------------------------------------------------------<br /><br /><span style="font-weight:bold;">01.04.2008,19:00 - L`agente Vivalis in libertà, silenzio sulle piramidi albanesi</span><br />Scarcerato Apostolos Vavilis, implicato in una serie di scandali della Chiesa ortodossa, traffico di droga, e riciclaggio di denaro, tra cui anche i fondi delle piramidi albanesi. Un misterioso personaggio dei servizi segreti, uomo vicino alle alte figure della Chiesa Greca, incluso l`Arcivescovo Christodoulos, ed oggi un uomo libero, come deciso dal Tribunale di Atene, che lo rilascia in assenza di prove evidenti che dimostrino che lui ha trattato con segreti di Stato e ha commesso delle gravi frodi. ( Foto: Apostolos Vavilis con il patriarca Irenaios Christodoulos)<br /><br />Tre anni fa Apostolos Vavilis era l`uomo più ricercato della Grecia, implicato in una serie di scandali della Chiesa ortodossa, traffico di droga, e riciclaggio di denaro, tra cui anche i fondi delle piramidi albanesi. Invece, l'altro ieri è stata decisa la sua scarcerazione con una sentenza del Tribunale d`Appello di Atene, dietro il rilascio di una cauzione da 10 mila euro al mese, disponendo che l’arrestato che non è più qualificato come un personaggio rischioso per la società. Non deve lasciare il Paese, e si deve presentare una volta al mese alla stazione di polizia, in libertà vigilata. È stato inoltre discolpato anche dalla sentenza della Corte italiana di oltre 7 anni di carcere, per traffico di droga, in virtù della buona condotta nel periodo di carcerazione preliminare di oltre due anni presso la prigione di Korydallos.<br />Un misterioso personaggio dei servizi segreti, uomo vicino alle alte figure della Chiesa Greca, incluso l`Arcivescovo Christodoulos, ed oggi un uomo libero, come deciso dal Tribunale di Atene, che lo rilascia in assenza di prove evidenti che dimostrino che lui ha trattato con segreti di Stato e ha commesso delle gravi frodi. Sarà ancora sottoposto al giudizio del Tribunale di Atene per le accuse di “falsificazione di documentazioni ufficiali” e “rilascio di false dichiarazioni dinanzi alle autorità”. Cadono le accuse di traffico di droga e di riciclaggio di denaro, che, con i suoi legami con le piramidi in Albania, lo hanno reso noto come “l`uomo dalle 1000 facce”. Esce così illeso da un processo che non è stato in grado di produrre le prove evidenti della sua colpevolezza, che lasciano l’evidente dubbio sulla sua innocenza. La sua storia è molto controversa e piena di punti oscuri. Si nasconde in Albania, durante gli anni 1993-1997, scappando dalla giustizia greca e da quella italiana, e creando i legami necessari tra le aziende piramidali albanesi e la mafia greca. Infatti Vavilis è stato accusato di aver partecipato anche ai movimenti che hanno causato il crollo delle finanziarie piramidali, e alla guerra civile nel 1996 e durante il 1997.<br /><br />Due anni fa Vavilis viene arrestato dalle autorità italiane, a Bologna, attraverso il tracciamento della sua e-mail e delle carte di credito. In Italia Vavilis aveva trovato alloggio assieme all'ufficiale militare greco Jani Traindafilaki, che avevano creato un'associazione no-profit, con il nome “La Grande Grecia”. Come rappresentanti dal patriarcato ortodosso di Gerusalemme, avevano chiesto il sostegno economico da parte degli uomini di affari ortodossi per l’espansione del culto nell'Italia del Sud. Vivalis si era presentato inoltre nel 2001 sotto le mentite spoglie di Andonios-Josif Aivaliotis, viaggiando verso Gerusalemme per sostenere la campagna elettorale del patriarca Irenaios Christodoulos. Vavilis è stato anche accusato di aver sottratto dai depositi dell'azienda “Gjallica” diversi milioni di dollari, in collaborazione con l'ex Console italiano a Yaninna, Kristos Ciondis, mentre gli amministratori della società hanno contribuito a nascondersi dalla giustizia per diversi anni. Rimane ancora un mistero il ruolo di Vavilis nel traffico delle armi derubate dal deposito dell'esercito albanese, destinate ai guerriglieri palestinesi.<br /><br />Ma ciò che più stupisce è il fatto che tra le tante accuse della decisione del tribunale greco che pesano su Apostolos Vavilis, non vengono citate per niente i suoi legami con i boss delle piramidi albanesi, né le sue sospette implicazioni nel trasporto di 25 miliardi di dracme depositati nella Banca Nazionale di Grecia. Secondo le testimonianze, Vavilis aveva trasferito i soldi assieme a un deputato del partito dell’Unione dei diritti dell’uomo (PBDNJ), ma nella sentenza del Tribunale di Atene non vengono neanche citate le modalità con cui Vavilis ha fatto da intermediario con le autorità greche per il trasferimento a Yaninna dei fondi, probabilmente appartenenti all'azienda piramidale “VEFA”. Con riferimento ai legami con la VEFA, Vavilis è accusato di aver fatto da intermediario per l'acquisto di un albergo e di una villa ad Atene tramite il Presidente della VEFA, Vehbi Alimuca, ed è inoltre sospettato di aver fatto da intermediario anche nell`acquisto dalla società finanziaria albanese anche di un sistema di sicurezza contro esplosivi telecomandati, dopo che Alimuca aveva ricevuto minacce di vita. Anche se il sistema fu pagato dallo stesso Alimuca, un tale sistema non è mai stato da lui utilizzato.<br /><br />Dopo che i movimenti di denaro dall'Albania verso Grecia furono resi pubblici, le autorità di entrambi i Paesi hanno dato inizio alle indagini e alle negoziazioni per il rimborso dei fondi dei creditori albanesi. Ciò che sembra abbastanza evidente è invece il fatto che simili negoziazioni non hanno avuto successo, visto che con la sentenza di ieri il sospettato Vavilis e` stato rilasciato dal carcere preliminare, senza che il Tribunale accennasse all’appropriazione indebita del denaro delle piramidi albanesi “scomparse”, dopo che sono stati trasferiti in Grecia da Vavilis. Le trattative fra le autorità greche e albanesi per il coinvolgimento di Vavilis nella sottrazione delle somme dei risparmiatori albanesi trasferiti in Grecia, avevano proprio lo scopo di restituire quei soldi ai legittimi proprietari derubati. Si è giunti infine alla conclusione che era necessario un accordo ratificato da entrambi i Parlamenti e i Governi, eseguito dalle istituzioni competenti: tale processo è rimasto sospeso per diversi anni, visto che Vavilis era stato fermato in Italia. Dopo che fu estradato in Grecia, le trattative tra Atene e Tirana non hanno dato alcun risultato per il rimborso del denaro, mentre i cittadini albanesi ancora aspettano che siano puniti i colpevoli di una truffa che si è rivelata un attacco allo Stato albanese.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-10312279826096212762009-01-27T10:32:00.000-08:002009-01-27T10:51:10.099-08:00ARBERESH / ALBANIANS OF ITALY<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh50T87VJrkzW5m45EgYVB5rNw8sU1-ANIo3h-hR_wUVmeL9QUATRxFwSuE-UwFZ3HmBz7wO4fI022R75AHbBeGjSP7T8xusSCs1O0M2gnlV_EpRA1BCLFavrjer9C1zWiV7bTkWOOryGw/s1600-h/Costumi+di+Frascineto.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 139px; height: 193px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh50T87VJrkzW5m45EgYVB5rNw8sU1-ANIo3h-hR_wUVmeL9QUATRxFwSuE-UwFZ3HmBz7wO4fI022R75AHbBeGjSP7T8xusSCs1O0M2gnlV_EpRA1BCLFavrjer9C1zWiV7bTkWOOryGw/s400/Costumi+di+Frascineto.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296046464520506162" /></a><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivig8MOk5IG7ksIAYRPfi9W7SOeawoS3cRb1SJ0HJLoohDURZ85j4ufW0qhv2Lbm7eeFUFTuthRXW7SxmF2DNqj7LzN2O_MFKYeHwJ9VF6gTix15QcsHKSOoaarsSbJ-hm7XfA9Ar5uSA/s1600-h/Costume+di+Mongrassano++(disegno+di+anonimo).gif"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 134px; height: 195px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivig8MOk5IG7ksIAYRPfi9W7SOeawoS3cRb1SJ0HJLoohDURZ85j4ufW0qhv2Lbm7eeFUFTuthRXW7SxmF2DNqj7LzN2O_MFKYeHwJ9VF6gTix15QcsHKSOoaarsSbJ-hm7XfA9Ar5uSA/s400/Costume+di+Mongrassano++(disegno+di+anonimo).gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296046349847862354" /></a><br /><br />COSTUME<br /><br /> Ciò che in particolar modo contraddistinguevano gli immigrati albanesi, erano i costumi sia maschili che femminili. Particolarmente sontuosi e ricchi di ornamenti quelli femminili con rifiniture e decori anche in oro zecchino (abito nuziale). Le rifiniture erano così sfarzose e carichi di colori da render pure gli abiti normali o di tutti i giorni importanti. Anche a quelli delle donne del popolo tali elaborazioni cromatiche conferivano un aspetto regale e nobiliare.<br /><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFn8vu3okbI3jpE8F6a4A3kw20JVv2A-YHjkikeGj954aq75FLynPlnpRg0MH0iQxp544hAd9iqfnGWH8AUTVtAaXHrrRbFKvWyGnIzqX3jJ5tjIKj-lyx7XnE5uKL-Lkd3Y4rLEeo09w/s1600-h/Costumi+albanesi+disegnati+forse+da+Del+Giudice,+da+sinistra+Porcile+(Eianina)+Acquaformosa,+Morano,+San+Basile,+Cassano.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 279px; height: 195px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFn8vu3okbI3jpE8F6a4A3kw20JVv2A-YHjkikeGj954aq75FLynPlnpRg0MH0iQxp544hAd9iqfnGWH8AUTVtAaXHrrRbFKvWyGnIzqX3jJ5tjIKj-lyx7XnE5uKL-Lkd3Y4rLEeo09w/s400/Costumi+albanesi+disegnati+forse+da+Del+Giudice,+da+sinistra+Porcile+(Eianina)+Acquaformosa,+Morano,+San+Basile,+Cassano.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296045091225514530" /></a><br /><br /><br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd488pFgM3pQ7KPu-WQwho9kMD-GRnRXrv4G1cS3VZwm_G7lQOQdo8duMrVXeamvF1IIkOStHenkdHmu98sPWiycw_zU7BBuPgAU6bi3NQRfRG6aRWgKYaZaC5_2lIKym3u8mvwfC_AUs/s1600-h/Monile+albanese.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 123px; height: 174px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgd488pFgM3pQ7KPu-WQwho9kMD-GRnRXrv4G1cS3VZwm_G7lQOQdo8duMrVXeamvF1IIkOStHenkdHmu98sPWiycw_zU7BBuPgAU6bi3NQRfRG6aRWgKYaZaC5_2lIKym3u8mvwfC_AUs/s400/Monile+albanese.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296047380995029570" /></a><br /><br /><br /><br />Da ricordare anche i gioielli indossati dalle donne. Erano stupendi. Siccome nella loro unicità sia del disegno che del valore rappresentavano un vanto, erano a giusta ragione, mostrati dalla madre della sposa la sera prima del matrimonio alla suocera, ed in seguito agli invitati e poi a tutto il paese. (Antica usanza tramandata sin dai primi del "900)<br /><br /><br />LE VALLJE<br /><br />Secondo la tradizione queste feste sono state stabilite per rievocare una grande vittoria riportata da Giorgio Castriota Skanderberg contro gli invasori Turchi, proprio nell'imminenza della Pasqua. La vallja consiste in una danza popolare, formata da giovani vestiti in costume tradizionale arbëresh, che tenendosi a catena per mezzo di fazzoletti e guidati all'estremità da due figure particolari, chiamati "flamurtarë" (portabandiera), si snodano per le vie del paese eseguendo canti epici, rapsodie tradizionali, canti augurali o disdegno per lo più improvvisati. Non si tratta di una variante della tarantella calabrese, ma di una ridda dal colorito originale albanese, che ci richiama i ritmi sostenuti e fieri che ancora oggi trovano nelle danze dei montanari del Dukagjini, del Rugovo, regione montuosa della Kosova, e dell'Epiro. Il ritmo della danza a volte grave e a volte aggressivo si rintraccia soprattutto nella "vallja e burravet" (la danza degli uomini). Questa vallja è composta da soli uomini che tratteggiano e ricordano nei loro movimenti la tattica di combattimento adottata da Skanderberg per catturare il nemico. La vallja si svolgeva anticamente in quasi tutti i paesi arbëreshë il pomeriggio della domenica di Pasqua, il lunedì e il martedì. Attualmente ha luogo quasi il martedì dopo Pasqua "Vallja e martës së Pashkës", ed è viva solo a Civita,Frascineto e ad Eianina e in parte a San Basile e Firmo. La ridda compie fantasiose evoluzioni, e con improvvisi spostamenti avvolgenti "imprigiona" qualche cortese turista che, di buon grado, offre generosamente nei bar per ottenere il "riscatto" della sua libertà.<br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaQuvq1QbxeflGT1nhuTBUWkeUUUPfiADbkSJMVh2EC8cncFtXqb8jRuaZvcF-L3WKBGHeiDghuJMFaOUBlvDiQhjzILxbkOh2dCro_fHNlJYvm8IGW8qBNUW8Yl9fbArfJ3N_7CX3NV0/s1600-h/vallje2.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 306px; height: 103px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaQuvq1QbxeflGT1nhuTBUWkeUUUPfiADbkSJMVh2EC8cncFtXqb8jRuaZvcF-L3WKBGHeiDghuJMFaOUBlvDiQhjzILxbkOh2dCro_fHNlJYvm8IGW8qBNUW8Yl9fbArfJ3N_7CX3NV0/s400/vallje2.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296045760839872914" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />LA CUCINA<br /><br /><br />La cucina albanese è molto semplice ma saporita per gli aromi speciali usati. Fra i primi piatti si segnalano: dromesat (pasta fatta con grumi di farina cucinati direttamente nei sughi), shtridhelat (tagliatelle con una particolare lavorazione cucinate con ceci e fagioli). Molto usata la carne di maiale ma anche le altre carni: perzie di mishesh arbesh (misto di carne: capretto, agnello, pancetta di maiale), kagiq me patana (capretto con patate), macakorda (coratella di capretto). Ottime le frittate: veze petul di cicoria, cardi selvatici, scarola e cime di capperi; la minzetra uligne me bath (fave secche ed olive). Fra i formaggi ricordiamo: djathe (pecorino), filicat (giuncata), gjize (ricotta) e fra i salumi: saucice (salsiccia), ndule (salsicciotto), e supersate (soppressata). Grande uso di dolci nelle grandi ricorrenze: kanarikuj (grossi gnocchi bagnati nel miele), kasolle me gjize (involtino ripieno di ricotta), kulac (ciambella), petulla (frittelle), nucia (ha la forma di un fantoccio con un uovo che raffigura il viso) e i mustaculli.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLUTKmO9hztO9jcxU3uOWDVlO4RP4_01BSMS2FPRf1AYt8hoGI9yoFDs20RyjW5TOe4bhg0afNEFNcZxujhplFcWrMAXSUgRbLxS_rckffssl2eneub2ofYf-DiYPB_DgfpjHuRh_ejYE/s1600-h/Ragazze+albanesi+preparano+i+Tortani.gif"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 132px; height: 157px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLUTKmO9hztO9jcxU3uOWDVlO4RP4_01BSMS2FPRf1AYt8hoGI9yoFDs20RyjW5TOe4bhg0afNEFNcZxujhplFcWrMAXSUgRbLxS_rckffssl2eneub2ofYf-DiYPB_DgfpjHuRh_ejYE/s400/Ragazze+albanesi+preparano+i+Tortani.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296046821465229714" /></a><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhW0zujdSFmAgiF-9Zao-2ecdsDKKr60UdznLGWyHpfyrhpDys4ng-VVPfwr2wQMqvYLuA4Je9ClhNDa3g1kUO1jjsGHts-Yiqu9F76v-LSeVA890qyqfoMw0InFYJrJl_crU99MUthReE/s1600-h/Mustacualli+-+Dolci+nuziali+di+Spezzano+A..jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 202px; height: 93px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhW0zujdSFmAgiF-9Zao-2ecdsDKKr60UdznLGWyHpfyrhpDys4ng-VVPfwr2wQMqvYLuA4Je9ClhNDa3g1kUO1jjsGHts-Yiqu9F76v-LSeVA890qyqfoMw0InFYJrJl_crU99MUthReE/s400/Mustacualli+-+Dolci+nuziali+di+Spezzano+A..jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296046699319074578" /></a><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br /><br />TRADIZIONE E CULTURA POPOLARE <br /> <br />L'aspetto fondamentale della tradizione popolare arbëresh è la sua trasmissione esclusivamente legata all'oralità. La forte coscienza a un'identità etnico-linguistica diversa è sempre presente nelle produzioni folkloristiche. <br />Nel folklore, in tutte le sue forme, emerge un costante richiamo alla patria di origine. I canti popolari e religiosi, le leggende, i racconti, i proverbi riecheggiano un forte spirito di comunanza e solidarietà etnica. <br />I motivi ricorrenti sono la nostalgia della patria perduta, il ricordo delle leggendarie gesta di Skanberberg ( eroe riconosciuto da tutte le popolazioni albanesi del mondo), la tragedia della diaspora in seguito all'invasione ottomana. <br />La coscienza di appartenere ad una stessa etnia, ancorchè dispersa e disgregata, si coglie tra l'altro in un motto molto diffuso, che i parlanti albanesi spesso ricordano quando di incontrano: gjku yne i shprishur, che vuol dire " il sangue nostro sparso". I motivi della tradizione popolare si ritrovano nella letteratura, che proprio da ciò mosse i primi passi. Altri elementi strutturali della cultura arbëresh delle origini sono giunti ai nostri tempi attraverso una storia secolare, e mantengono una loro forza di rappresentazione dell'organizzazione delle comunità. Tra essi essi ricordiamo la "vatra", il focolare, il primo locus culturale attorno a cui si muove la famiglia; la "gjitonia", il vicinato, il primo ambito sociale al di fuori della casa come continuità della famiglia e primo accesso alla comunità. Ancora la "vallja" (leggi sopra); la "vellamja", la fratellanza, rito di parentela spirituale; la "besa" la fedeltà all'impegno, quasi un rito di iniziazione sociale con precisi doveri di fedeltà alla promessa data senza alcuna prevaricazione. La consapevolezza della necessità di una valorizzazione e tutela della cultura albanese ha favorito la nascita dui associazioni e circoli culturali, e ha dato luogo ad iniziative e manifestazioni culturali.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-3644453500030420932009-01-27T10:08:00.000-08:002009-01-27T10:13:03.382-08:00Arbëresh Poet FATHER LEONARDO DE MARTINO .<span style="font-weight:bold;">Little known poet Arbëresh FATHER LEONARDO DE MARTINO M.O.R.</span> <br /><br />The Arberesh communities show an awareness of their cultural and linguistic identity, which finds expression diligence of many intellectuals since the sixteenth century. The College of St. Corsini Ullano Benedict (1732), then transferred to St. Adrian College in St. Demetrius Crowns (1794), and the seminar Greek Palermo (1734) played a key role in shaping not only of the clergy but also to italian intellectuals. <br />Gathering solicitation of European culture of the eighteenth century, filtered by Neapolitan, the cultural commitment of colleges creates the conditions for the militancy of intellectuals Arbëresh within the Italian Risorgimento movement, as Pasquale Dark and Luigi Jura, ministers of government Garibaldi, Agesilao Milan, Attanasio Dramis, Francesco Crispi. <br />The author most representative of the national consciousness and rediscovery is found Jerome De Rada, born in Macchia Albanese, a hamlet of San Demetrio crowns in 1814 and died there in 1903. In large formation of intellectuals Italo that in the nineteenth and twentieth centuries are committed to the preservation of the language and culture of their land of origin in, it should be a one illustrious poet and writer born in Greeks in the province of Avellino, Leonardo De Martino (or Leonardo de Martino).<br /><br /> In G. D. E. The UTET, from 1966 to 1973, says his biographical profile: “Italian poet (Greeks (AV) 1830 - convent Sarno (SA) 1923). Originally an Italian, he spent forty years of his life (1865-1903) in Shkoder (Scutari) and Malcija. <br />Franciscan Father, founded in Shkoder, with the support of Francesco Crispi keeping him in high regard, the School Sisters of stimmatine and Franciscan. He was also secretary of Prenk Pascià and master’s son. The name of Leonardo de Martino is linked to The Harp of a Italo-Albanese (1881), collection of poems composed partly in English, partly in Albanian, direct inspiration Manzoni. The volume includes sacred hymns, paraphrase the Pater Noster, Salve regina, a comment of the Decalogue, poems hand and a sacred drama, first of its kind written in Albanian. Poet not great inspiration but skilful builder gruesome ways, it was a master of serious Mjedia (1866 - 1937) and Gjergj Fishta (1871-1940) “; First, a Jesuit father, was a poet and writer of prose model of Albanian literature , the second Franciscan writer and poet politician, author, inter alia, of the poem and epico-lirico Lahuta Macis (lute mountain) of 1937. <br />The literary fortune was not in favor of Leonardo de Martino, who was master of poets. And we should give the right on this author, who found the inspiration for his plea hand in the Christian faith and love for its ancient origins Albanians. It is difficult to find books written by Leonardo de Martino. The library catalog lists 17 Italian his works, and for the most part kept in the library of Casa Carducci in Bologna. Eight of our author books have been published in the Avellino Pergola Typography: <br />1) Sonetto acronym caudate, 1904 (cover G. Carducci and St. Francis). <br />2) Giosue Carducci and St. Francis of Assisi sonnet acronym caudate, 1904. <br />3) Strike ingenious: the newlyweds: a flower epithalamium, 1904. <br />4)… instant mental picture of cav. De Feo January: sonnet acronym caudate, 1904. <br />5) The star of the Greeks and of his emigrants, 1903. <br />6) The blessing of St. Francis of Assisi, 1903 <br />7) The echo of the comm. John Masucci in its 80 ° genetiaclo: sonnet, 1904. <br />8) Brindisi Franciscan: onomasticon of. Mo cav. Francis Iannelli, 1904.Le date editions are most often those that appear in the text after the last poetic composition. Location edition and publisher, even when they are reported, are easily identifiable. Two other works were printed to Ariano Irpino (AV), in Plant Tipografico Appulo-Irpino: <br />1) In August sovereign young Italian Vittorio Emanuele III and Elena of Montenegro Petrovich: mesto a flower at the tomb of King good and loyal, 1900. <br />2) His Majesty Queen mother Margherita of Savoy, 1901. Five other works were printed in the printing plant Fischetti, in the town of Sarno (SA), where Leonardo de Martino died in the convent of Friars Minor: 1) His Majesty Queen Margherita of Savoy, Naples: dedication and presentation of a flower of May; The anniversary of the Statute and the solemn inauguration of awards in schools and municipal government of the Kingdom, 1900. 2) In Serafino of Assisi: responsory, 1902. <br />3) After reading the new booklet The sonnet of Joshua Carducci The ox criticized and rebuilt by Henry Porrello: sonnet, 1905. <br />4) All’augusta reigning family of Italy, 1902. <br />5) The fourth centenary of the Battle of Barletta celebrated in Sarno homeland fortunate Mariano Abignente remember poetic, 1903 It was published in 1897 in Bari by the Laterza the monograph entitled The question Albanese-Orientale and the new crusade:-heroic poem popular in Appendix The lament of rosignuolo prisoner. At another prestigious publishing house, Typography dell’Ancora, was published in Venice in 1881 the most important work of Leonardo de Martino: The harp an Italian; Well volume of 440 pages with texts in the two languages. The result of the combination of these two cultures (Italian and Albanian) in a versatile poet, refined and brilliant, focused on search and the discovery of new strands even in traditional literature in the country is realized, The Harp of a italo Albanian, which should be revived to rediscover the importance literary and intercultural message. We thank the author of which I hope we can hold a meeting for a Greek culture. G. Orsogna Source: <br /><br /><span style="font-weight:bold;">http://europa-mente.myblog.it/</span>Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-18232658210089032572009-01-27T09:37:00.000-08:002009-01-27T09:38:36.996-08:00Pasardhesi i Skenderbeut qe shmangu keqkuptimin me Leka Zogun<span style="font-weight:bold;">Pasardhesi i Skenderbeut qe shmangu keqkuptimin me Leka Zogun<br />Saturday, 19-04-2008, 06:00pm (GMT)<br /><br />Nga Ylli Polovina ne R. Shqip<br /></span><br /><br />Një shpërthim mediatik mbi George Maria Castriota Scanderbeg, bëri që në vitin e trazuar të 1997-ës, në vendin fqinj Itali, të ndërtohej një fabul dinastish, fabul që vetë trashëgimtari i Skënderbeut nuk e ushqeu asnjëherë, përkundrazi u mundua të shuante që në lindjen e saj. Nga titulli dhe trajtimi spekullativ i një gazete lokale të vendit ku jetonte në jug të Italisë, e deri në programet e specializuara të Rai-t, të gjithë kërkonin të “zbulonin sekretin” që sipas tyre mbante të strukur brenda vetes ky pinjoll i Skënderbeut, për pretendim të fronit mbretëror, ndërkohë që shqetësimi i drejtë i George lidhej me deklarata të shtrembëruara nga media të cilat do të lindin një keqkuptim të madh politik jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Italinë e angazhuar në një operacion ndihme për ta nxjerrë vendin tonë nga kriza.<br /><br />Si lindi dhe si u servir historia e trashëgimtarit që realisht nuk pretendonte asgjë?<br /><br />Giorgio Maria Castriota Scanderbeg (Xhorxho Maria Kastriota Skënderbe) jeton në qytetin e Kazertës, afër Napolit. Me dëshmi të pakundërshtueshme të Drejtorisë së Arkivës së Shtetit Italian, protokolluar me numrin 2566, regjistri 14/86, ai ka stërgjysh të tij Giovanni Castriota Scanderbeg. Kjo do të thotë se është stërnip i Gjonit, djalit të vetëm të Skënderbeut, i cili në mes të shkurtit 1468, diçka më pak se një muaj nga vdekja e të atit, bashkë me Donikën, të ëmën, si edhe disa vejusha, gra komandantësh ushtarakë shqiptarë të rënë në fushë të betejës, u nisën nga porti i Durrësit për në Mbretërinë e Napolit, te kryezoti dhe aleati i tyre, mbreti Ferdinand i Aragonës.<br /><br />Sipas një rregulli që ishte veprues në Italinë e para vitit 1948, kur me referendum monarkia humbi dhe fitoi republika, ai është një princ. Sigurisht i tillë është sipas pemës gjenealogjike, e cila nëpërmjet provash dokumentare është njohur nga Arkivi i Shtetit Italian. Kjo përkatësi dhe cilësim me titullin princ i shkruhet në të gjitha botimet e fisnikërisë italiane dhe të vetë qytetit të Napolit.<br />Por problemi nuk është këtu, pra tek ekzistenca e një princi italo-shqiptar, të një arbëreshi me këtë titull. Me një ligj të veçantë që në vitin 1948 në vendin fqinj janë ndaluar përdorimi zyrtar i titujve të fisnikërisë, edhe pse në rrethe të ngushta apo në media, në shenjë individualiteti apo respekti, emërtimet sipas traditës së vjetër i përdorin pa e tepruar. Kështu ndodh jo vetëm me princërit, por edhe me dukët, kontët e markezët.<br /><br />Te Giorgio Maria Scanderbeg kësaj radhe u kthyem jo për të bërë të ndjeshme praninë e tij si edhe faktin që është ligjërisht pasardhës i heroit tonë kombëtar. As se është trashëgimtar i ndonjë froni mbretëror, sepse të tillë nuk ka në Shqipëri të paktën që nga viti 1997, ku nëpërmjet një referendumi të vonuar mundësia e një sistemi monarkik nuk u pranua përfundimisht.<br /><br />Mbi pesëqind vite larguar Kastriotët e emigruar në Itali kanë një histori të ndërlikuar marrëdhëniesh me tokën amë. Ajo nuk mund të tregohet në këtë shkrim të shkurtër, ca më shumë që ai ka sipërmarrë një temë tjetër. Giorgio Maria e do shumë vendin e tij të origjinës, por mbetet një bashkëkombës i italianizuar që nuk ka patur kurrë ndërmend të rikthehet në Shqipëri as për ndonjë pretendim dinastie dhe as për të trazuar jetën politike. Nuk e ka bërë këtë gjë edhe nga përtej bregu, pa e kapërcyer detin fare, edhe pse rastet dhe arsyet kanë qenë joshëse.<br /><br />Në të vërtetë ai nuk ka dashur asnjëherë, por kanë qenë të tjerët ngacmues. Pikërisht kjo situatë e fundit, krejt e paparashikuar nga stërnipi i Skënderbeut, është edhe arsyeja kryesore përse zgjodhëm këtë temë për shkrimin e radhës në “Shqip”, revistë që ka e takon nëpër Europë mjaft lexues nga trojet tona. Duke jetuar në Perëndim, në një botë me qytetërim më të kultivuar, ku një pjesë e vendeve janë forma moderne të monarkisë si edhe të tjerë nga më të vendosurit në alternativën republikane, ata do të na mirëkuptojnë thellësisht çfarë duam të kumtojmë.<br /><br />Shqipëria e mban mend shumë mirë vitin e saj të trazuar 1997. Bota e pa këtë që na ndodhi prej së largu, edhe pse shumë vende na ndihmuan ta kapërcejmë sa më shpejt. Edhe përtej detit, në gadishullin Apenin, italianët çfarë na ngjau e ndoqën nëpërmjet ekraneve televizive dhe faqeve të para të gazetave.<br /><br />Për ta ajo që po ndodhte në Shqipëri ishte edhe afër, edhe larg. Nuk do ta merrnin dot me mend që njëmijë e nëntëqind e nëntëdhjetë e shtata e “vendit të shqiponjave”, me një ngjarje nga më befasueset, do t’u depërtonte edhe në vendin e tyre.<br /><br />Kjo kishte të bënte me Giorgio Maria Scanderbeg.<br /><br />Ndodhia përfshiu atë dhe familjen e tij në Kazerta, ndërsa vetë ishte nëpunës banke, bashkëshortja Stefani shtëpiake dhe dy djemtë fare të vegjël.<br /><br />Një ditë mesprilli i ra ziles në apartamentin e tij gazetari i një të përditshmeje lokale të qytetit. I porsaardhuri u prezantua me emrin Fulvio Fiano dhe e pyeti mos i zoti i shtëpisë ishte Giorgio Maria Castriota Scanderbeg, pra pasardhësi i Skënderbeut, disa shekuj më parë mbret i Shqipërisë. Thjesht kërkonte një intervistë. Giorgio Maria në fillim u hutua, jo vetëm sepse iu duk i çuditshëm ai interesim për të dhe familjen e tij ndërkohë që vendi i stërgjyshit të tij gjendej në vështirësi të madhe. Nga natyra e tij e ndruajtur, por edhe prej një rregulli moral për të mos e shfrytëzuar kurrë lidhjen e tij të veçantë, me përkatësi të ligjshme fisnike, me Shqipërinë, ai e pyeti gazetarin prej kujt e kishte marrë informacionin. Tjetri i përmendi një mikun e tij, gazetarin Matias. Në të vërtetë ky i fundit, mik i Giorgio-s, prej shumë muajsh i pati shprehur interesin për një intervistë. Sipas tij fakti që ishte një princ me origjinë nga Shqipëria do ta bënte shumë të lexueshëm shkrimin dhe do ta kthente vëmendjen e opinionit tek ai. Matias atëherë nguli këmbë se nuk kishte përse bënte aq shumë jetë të rezervuar dhe se, duke e bërë të njohur përkatësinë e tij fisnike, do të kishte një rast për t’u angazhuar në jetën publike. Atëherë Giorgio Maria nuk e kundërshtoi bërjen e një interviste, por jo të një shkrimi, në mënyrë që miku Matias të shkruante në gazetë vetëm fjalët e shqiptuara prej tij dhe jo çfarë mendonte vetë.<br /><br />Por i njohuri i tij nuk erdhi kurrë për ta bërë atë intervistë dhe çështja u harrua. Tani që Shqipëria ishte trazuar dhe në ngjarjet e saj ishte shfaqur edhe Leka, i biri i Ahmet Zogut, një politikan që në vitet tridhjetë pati qenë shpallur mbret i atij vendi, Matias ishte kujtuar për Giorgio Maria Castriota Scanderbeg. I kishte thënë kolegut Fulvio se ajo që në Tiranë po bënte Leka Zogu, i cili pretendonte fronin e Shqipërisë, ishte e padrejtë, sepse trashëgimtari i atij froni nuk ishte atje, por në Itali. Madje nuk ndodhej as tepër lart në veri dhe as shumë poshtë në jug. Nuk gjendej as në Romë. E kishin fare afër, bile mu te hunda, në qytetin e tyre të Kazertës. Tjetri kishte mbetur pa mend: një trashëgimtar froni, pra një princ shqiptar, gjendej aty dhe prej dekadash asnjë nuk e dinte këtë gjë!? Kështu vrapoi me një frymë për në adresën që i dhanë.<br /><br />Sapo mbaroi intervistën Fulvio Fiano kërkoi leje t’i bënte edhe disa foto veças dhe bashkë me familjen. Ndërkohë ishin mirëkuptuar që thelbi i asaj që Giorgio Maria Castriota Scanderbeg dëshironte t’u thoshte lexuesve duhej të ishte “vendi im i origjinës, Shqipëria, duhet të ecë me këmbët e veta dhe i uroj sa më shpejt ta kapërcejë krizën”. Pasi bëri shpejt e shpejt fotot gazetari lokal, syndezur nga subjekti shpërthyes që kishte gjetur, ja mbathi për në redaksi.<br /><br />Dy ditë më pas, fundjavë, e shtunë, 18 prill, Giorgio Maria i lirë nga puna në bankë, si përherë shkoi të shoqërojë djalin e madh, Filipin tetëvjeçar, në shkollë. Në një nga reklamat e shtypit, vendosur buzë rrugës, pa nga makina me shkronja të mëdha emrin e tij. Titulli ia turbulloi vështrimin. Në të thuhej se ai kish thënë se në rast se në Shqipëri kthehej mbretëria për të trashëguar fronin të drejtën e ligjshme e kishte ai dhe jo Leka Zogu.<br /><br />Iu muarr fryma dhe pasi futi në shkollë të birin u kthye në kioskën më të afërt të shtypit dhe bleu gazetën lokale “Il Giornale di Caserta”. Në faqen e parë përveç titullit gërmëmadh “Jeton në Kazerta trashëgimtari i fronit të Shqipërisë”, në më shumë se dy të tretën e hapësirës së faqes së parë ishte botuar një foto e madhe e tij me bashkëshorten e tij, Stefaninë. Në brendësi faqja 6, e gjitha speciale për të, niste me një foto tjetër të madhe të çiftit, kësaj radhe së bashku me dy djemtë. Titulli i ri ishte “Lotoj për Shqipërinë dhe shpresoj që të shpëtojë”. Në të majtë e të djathtë të fotos së tyre familjare gërmat e dukshme shënonin “Giorgio Maria Scanderbeg është trashëgimtari i drejtpërdrejtë i princit Gjergj, heroit kombëtar shqiptar, i cili në mes të viteve 1400 luftoi kundër turqve myslimanë për pavarësinë e vendit të tij” dhe “Jeton në lagjen San Nicola la Strada me gruan e tij të bukur Stefania e dy djemtë e pasionuar pas basketbollit dhe tenisit. Punon në bankë, ka një karakter që të rri larg dhe ndihet i bezdisur kur e thërresin princ”.<br /><br />Shkrimi niste me fjalët “Forca popull shqiptar, është momenti të ngrihesh në këmbë!” Është një thirrje por edhe një urim. Është një shpresë që vjen nga Princi Giorgio Maria Scanderbeg i Shqipërisë, trashëgimtar i ligjshëm i fronit në rast të rikthimit të sistemit të monarkisë në vendin tashmë të përfshirë nga lufta civile”.<br /><br />Kur mbërriti në fund të shkrimit të gjatë të Fulvio Fianos Giorgio Maria gjeti fjalët “E përsëris, të rikthehem në atdhe këto çaste më duket punë e papërshtatshme. Nuk kërkoj publicitet dhe nuk kam qëllime për pushtet”. Pa u vonuar nxitoi për në shtëpi dhe ja tregoi të gjithë ngjarjen të shoqes. Stefania në fillim u ndje e gëzuar që patën tërhequr vëmendjen e opinionit. Për të i shoqi gjithnjë kishte qenë një princ i vërtetë, i konfirmuar ligjërisht. Por kur pa se Giorgio Maria ende dukej i shqetësuar dhe përsëriste se me atë titull dhe me mënyrën se si gazeta lokale e kishte ekspozuar rrezikonte të shkaktonin një keqkuptim të madh politik jo vetëm në Shqipëri, por edhe aty, në vendin e tyre, të angazhuar në ato çaste në një operacion ndihme për ta nxjerrë nga kriza. Atë ditë e kishte në majë të gjuhës, por nuk ja tha Stefanisë, se në mënyrën se si gazetari Fulvio pati devijuar bisedën me të kishte një aluzion edhe për grindjet e njohura për fronin mbretëror që bëheshin në Itali mes familjes Savoja dhe asaj të Dukës së Aostës, zënkë me të cilën italianët ishin ngopur dhe për të dy palët mendonin keq. Prej atij publiciteti të shtrembëruar, po të hynte edhe nën kureshtjen e gazetave të tjera, do të pësonte të njëjtën gjë edhe familja e tyre.<br /><br />Dhe “shpërthimi” mediatik nuk vonoi. Pas tre ditësh nga botimi në gazetën lokale vjehrri i Giorgio Maria Castriota Scanderbeg, babai i Stefanisë, i cili ishte fotoreporter dhe gazetar i Agjencisë Italiane të Lajmeve, ANSA, ia tha këtë që pati ndodhur një kolegu të tij. Ky menjëherë i kërkoi nëse mund të bënte një intervistë me dhëndrin e tij. E telefonoi Giorgion dhe ky ra dakord. Pranoi sepse kishte tashmë një rast për të bërë korrigjimin e asaj që pati përhapur lokalja “Il giornale della Caserta”. Gjatë pyetjeve nëpërmjet telefonit kolegu i vjehrrit nisi ta provokojë. E pyeti se si i kishte marrëdhëniet me Leka Zogun, i cili në Shqipëri po kryesonte një lëvizje e parti politike dhe kërkonte referendum për monarkinë.<br /><br />Duke e kapërcyer nervozizmin Giorgio Maria Castriota Scanderbeg pyetjes së mbrapsht iu përgjigj me frazën “Po të ketë në Shqipëri një referendum për monarkinë sigurisht që nuk do të paraqitem. Nuk dua të dal e të them “Shiheni, jam edhe unë” e ca më pak as që ka për të ndodhur të vihem në krye të ndonjë lëvizjeje politike! Unë do të qëndroj në shtëpi”.<br /><br />Intervista me ANSA-n doli dhe brenda gjendej sërish fara e trazimit që po i bëhej thelbit që ai përherë thoshte korrektësisht. Lihej të kuptohej se jo Leka Zogu, por ai, Giorgio Maria Castriota Scanderbeg, ishte pretendenti real i fronit mbretëror shqiptar. Kështu e kyçi gojën dhe u mbyll edhe më shumë brenda mureve të bankës dhe të shtëpisë. Por tashmë për çfarë mendonte ai nuk kishin më nevojë. Lajmi kishte bërë këmbë dhe ikte vetë.<br /><br />Në 6 maj njëherësh dy gazeta të mëdha, “Il Mattino” dhe “Il Giornale di Napoli”, botuan për të shkrime me tituj befasues. Sipas tyre mbret i vendit, ku po ndodhte katrahura dhe po shkonin me urgjencë ndihma ndërkombëtare, nuk ishte Leka Zogu. Por ndërsa e përditshmja rajonale “Il Giornale di Napoli” e botoi shkrimin me titullin “Giorgio Maria Castriota banon në Kazerta dhe punon në bankë”, tirazhmadhja kombëtare “Il Mattino” bëri një zgjedhje tjetër. Në titull shkroi “Çfarë Leka! Mbreti i Shqipërisë jam unë”. Në mbititull redaksia vendosi “Kazerta. Giorgio Scanderbeg, 40-vjeçar, punonjës banke, pretendenti i dytë”. Ajo vijonte “Është kohë kokash me kurora, mbretërish të humbura dhe psherëtimave për t’u kthyer në atdhe. Ka një Viktor Emanuel, i cili pothuaj e ka fituar betejën, por ka edhe një princ trashëgimtar të një dege tjetër të zhdukur, i asaj të Shqipërisë: tërheqës i vëmendjes së shtypit i pari, një funksionar i panjohur banke ky i dyti. Dhe sikur të mos ishte lufta, sikur të mos ndodhte që shqiptarët të zbarkonin me mijëra në brigjet pulieze, sikur të mos ishte operacioni humanitar “Alba”, mbase do të mbetej përgjithmonë një zotëri dyzetvjeçar me shtat elegant dhe i rezervuar, me një mbiemër origjinal, një grua të bukur dhe dy fëmijë të shkëlqyer. Me një fjalë është një njeri si gjithë të tjerët. Porse pa shih, është trashëgimtar i drejtpërdrejtë i Gjergj Kastriot Skënderbeut, hero kombëtar i shqiptarëve, i cili gjatë luftës për pavarësi kundër turqve fitoi titullin Bej....E kishte treguar historinë e vet në një të përjavshme të Kazertës dhe më pas nuk ishte ndjerë më. U rikthye në jetën e tij anonime. U shfaq që të bënte t’i dëgjohej zëri se ishte ai dhe jo Leka, i biri i Zogut, trashëgimtari i ligjshëm i fronit të Shqipërisë, fron që ishte i Skënderbeut. “Mbroj titullin tim, jam krenar për origjinën time, më qan zemra kur shoh të gjithë ata të dëshpëruar që mbërrijnë në Itali, por nuk kam asnjë pretendim dhe as më ka shkuar mendja të merrem me politikë në vendin prej ku të mitë vijnë, edhe pse ngjarjet atje i ndjek me vëmendje”.<br /><br />Pas dy artikujve të “Il Giornale di Napoli” dhe “Il Mattino” ishte krejtësisht i pafuqishëm. Të nesërmen, më 7 maj, ndërsa gjendej në punë i mbërriti një telefonatë nga Radiotelevizioni Italian. Zëri përmatanë receptorit pyeti nëse po fliste me të vërtetë me zotin Kastrioti dhe se vetë quhej Maria Teresa Beluçi. Tha “A mund t’ju bëjmë një intervistë radiofonike?” Giorgio Maria iu përgjigj “Në këtë çast nuk mundem, jam i angazhuar në një punë. Nëse mund të më telefononi sot në mbrëmje në orën 18.00, kur ndodhem në shtëpi”. Gazetarja e Rai-t ra dakord menjëherë. Intervista u bë në orën e parashikuar dhe u transmetua e plotë tre herë të nesërmen, duke filluar me edicionin radiofonik të lajmeve të orës tetë. Ngacmimi i paraleles me Leka Zogun u bë vetëm në pjesën hyrëse të bisedës, opinion i vetë redaksisë, porse më pas u tha vetëm ato që kishte deklaruar Giorgio Maria. Thelbi i tyre ishte se qe trashëgimtar dinastie i heroit kombëtar të shqiptarëve, se uronte shpëtimin sa më të shpejtë të atdheut të stërgjyshit të tij dhe me zhvillimet e brendshme politike që zhvilloheshin në Shqipëri nuk kishte asnjë punë.<br /><br />Dy ditë më pas për të, çështjen e Leka Zogut dhe të referendumit që ai kërkonte për rikthimin e monarkisë, botuan shkrime të përditshmet “Il Giornale di Roma” dhe “La Nazione”. Tashmë gjithçka kishte marrë trajtën e një thashethemi dhe ai nuk dinte si ta ndalte. Vendosi ta linte të fikej. Kështu vijuan disa ditë me heshtje. Telefonata e re tringëlliu më 30 maj. Vinte nga Roma. Tani ishte vetë kanali i parë i televizionit publik, programi “Una Mattina”. I thanë se do të intervistohej për një rast të veçantë: 2 qershorin, festën e Republikës Italiane.<br /><br />Giorgio Maria iu përgjigj me mirësjellje se do të vinte në studion e atij programi të nderuar vetëm në rast se bashkë me të do të ishte gruaja e tij dhe dy djemtë. Në rast të kundërt e refuzonte ftesën. U tha “Unë nuk kam asnjë interes e dëshirë të dukem, nuk kërkoj asgjë nëpërmjet kësaj interviste. Vij vetëm në rast se më duhet të prezantoj familjen time dhe prejardhjen që kam, pra vlerat që kemi, vetë heroin kombëtar të shqiptarëve, Gjergj Kastriot Skënderbeun. Në rast se nuk ju intereson kjo që po ju propozoj, unë qëndroj në shtëpi”. Redaksia e “Una Mattina” ra dakord. Kur vajtëm në Romë dhe në një nga zyrat e redaksisë i vunë në duar tekstin me pyetjet që do t’i bënin, i lanë një gjysmë ore për të përgatitur përgjigjet. Kjo gjë e irritoi Giorgio Marian dhe u vuri kusht “Ju lutem, nuk dua asnjë pyetje për Zogun, sepse nuk më intereson, nuk dua!” U shpjegoi se në vendin e tij, në Kazerta dhe në të gjithë jugun e Italisë, kishin boll probleme të tjera, duke filluar nga papunësia dhe lufta me krimin e mafies dhe askush nuk donte t’ia dinte për atë që po luhej në media, ku po përpiqeshin më kot ta interpretonin rastin e tij sipas modelit italian të konfliktit mes Savojas dhe Dukës së Aostës. Për këtë lojë, u këmbënguli, nuk u vihej në dispozicion. Njerëzit e Una Mattina” e pranuan kushtin e tij.<br /><br />Porse në studio gjatë transmetimit të drejtpërdrejtë, pasi e lanë të prezantonte familjen, në pyetjen e dytë u hodhën te tema për Leka Zogun. Giorgio Maria Castriota Scanderbeg u përgjigj pa thënë asgjë nga ajo që prisnin të eturit për thashethem. Shqipëria ende ishte në hall të madh dhe mezi po e merrte veten nga kriza e madhe e anarkisë. Loja e pistë që po bëhej me të e mbushte me zemërim.<br /><br />Kur u kthyen në shtëpi kuptuan se ishin bërë më të famshëm se më parë. “Una Mattina” kishte mbi pesë milion shikues. Një pjesë e miqve që e vizituan, i thanë se tashmë duhej të përfitonte nga ai moment. Ishte bërë VIP, person tepër i rëndësishëm. Por Giorgio Maria ua preu: do të mbetej i tërhequr në punën e tij, ashtu siç kishte bërë gjithmonë.<br /><br />Ato ditë ra edhe një telefon tjetër. Ishte Digos, policia sekrete italiane. Kërkuan ndjesë që nuk e kishin ditur se ndodhej aty dhe se tashmë një patrullë do ta mbante nga afër nën mbrojtje. E porositën t’i lajmëronte menjëherë në rast se në afërsi të shtëpisë së tij do të dëgjonte qoftë edhe krismën e një fishekzjarri.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-65721555865736354692009-01-27T09:19:00.000-08:002009-01-27T09:21:26.565-08:00NJE VEPER E RE NE ITALI PER SKENDERBEUN<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCcExQl1lexny_fIcu_HLPSh8hPraRDWvGr5IWORCLVYhDcPRp28MO-vK5a_99XvrYTMuI58TuJaH00_S138ivEyFPLEy_bb_sW-sgngaFx7nBiykOM_Z2c0C6PncOo9zuhXGOGTpHAbo/s1600-h/Alessandro+Casrtriota+Scanderbeg+with+hes+wife+Caroline+Tulkens.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 365px; height: 400px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCcExQl1lexny_fIcu_HLPSh8hPraRDWvGr5IWORCLVYhDcPRp28MO-vK5a_99XvrYTMuI58TuJaH00_S138ivEyFPLEy_bb_sW-sgngaFx7nBiykOM_Z2c0C6PncOo9zuhXGOGTpHAbo/s400/Alessandro+Casrtriota+Scanderbeg+with+hes+wife+Caroline+Tulkens.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5296024851374226210" /></a><br /><span style="font-weight:bold;">NJE VEPER E RE NE ITALI PER SKENDERBEUN</span><br /><br /><br />Gjenealogjia e Familjes se Skenderbeut, sipas dy te ashtequajtur pasardhes se tij<br /><br />*Ne Itali jetojne dy pinjollet mashkullore te fisit Kastriotas, Alesandro dhe Xhulio Skanderbeg<br />*Rembrandi ka bere nje pikture kushtuar Skenderbeut, qe eshte vjedhur ne vitin 1992<br />Nga Visar Zhiti<br /><br />Kolanen re te botimeve "Heronjte e Europes moderne", botuesi italian Costanzo D'Agostino, e hapi me nje veper befasuese per heroin kombetar te shqiptareve, Gjergj Kastrioti - Skenderbeu, i cili ne Rome ka dhe nje shtatore te madhe ne sheshin "Albania" ku ne piedestal eshte gdhendur 'Mbrojtesi i paepur i qyteterimit perendimor", nje percaktim i shkelqyer ky, do te thoshim, nga ku mund te nenkuptohen mesazhe te rendesishem, pervoja e hershme e popullit tone, mund te nxirren mesime dhe dinjitet, sidomos per politiken e sotme, per kompleksin e saj per ta cuar vendin ne Europe, kur duhet te dine se Shqiperia jone qe ne rilindjen e mrekullueshme europiane paskesh qene mur i madh mbrojtes i atij qyteterimi, pjese e tij duke qene dhe e vetvetes, etj. etj.<br /><br />Kete do te kene patur parasysh dhe autori dhe botuesi i librit te ri dhe keshtu duket sikur e shohin Skenderbeun, si pararendes se Europes se Bashkuar. <br /><br />AUTORI DHE BOTUESI<br /><br />Autori Gennaro Francione eshte me profesion jurist ne Gjykaten e Romes, anetar i Akademise Nderkombetare te Burckhardit, por dhe president i Bashkimit europian te juristeve shkrimtare, sepse Francione eshte dhe romancier, eseist, gazetar, regjisor e dramaturg, fitues i shume cmimeve letrare, ndersa botusi i tij D'Agostino, do te thoshim, se eshte i magjepsur me Shqiperine, me njerezit e saj dhe historine dhe ka nxjerre ne drite dhe botime te tjera per "vendin e shqiponjave", eseistike dhe letersi te mirefillte, libra te ilustruar per shenjtoren tone Nene Terezen, albume, flete-palosje, edhe pse modeste, por me rendesi te vecante qe ndikojne, sado pak, ne njohjen e kulturave dhe miqesine mes popujve, prandaj dhe ne veprimtarine e tij si impreditor D'Agostino parapelqen te punoje me emigrante shqiptare, t'u gjendet atyre ne ndihme. I mirekuptoj, thote, sepse dhe vete jam i ikur nga Sicilia si shume shqiptare sot per te kerkuar fatin ne Rome qe kur isha 17 vjec dhe, per fat, shton me ironi te sinqerte, atehere nuk kishte "njerez te medhenj" qe te ofronin nje shume te vogel per t'u kthyer pas...<br /><br /><br /><br />SKENDERBEU NJE HERO MODERN<br /><br />(hero multimedial)<br /><br />Keshtu titullohet libri me i ri i Gennaro Francione-s, qe doli kete vit ne Rome, 352 faqsh, me cmim monedhen e re e te perbashket: 18 euro, qe, gjithsesi, ka terhequr vemendjen dhe eshte shperndare ne te dy brigjet e Adriatikut. <br /><br />Vepra eshte e ndare ne tri pjese, ku ne te paren "Histori e siperfaqshme e shqiponjes dykrenore" me tete kapituj, jepen te dhena per familjen e Gjergj Kastriotit, per Lidhjen e Lezhes, betejat, keshtjellat, luftetaret, krushqite e princave shqiptare, udhetimet dhe fitoret e Skenderbeut dhe ne Itali, pasardhesit, etj. Kurse ne pjesen e dyte "Histori e thelluar e shqiponjes dykrenore", me kater kapituj autori flet per arbereshet ne Itali, per kenget dhe vallet e tyre, zakonet, per Kanunin e Leke Dukagjinit, per demokracine e tij barbare, per Besen dhe Kanunin sot, per bektashizimin, per rapsodet madje dhe per kafshet dhe perbindshat e Skenderbeut, etj, duke na paraqitur dhe nje bibliografi ne fund qe fillon me Marin Barletin e vepra te tjera te mesjetes si ato te Sansovines, G. M. Biemmit, Fallmerayer, G. Musacchi, qe, sigurisht eshte nga Muzakajt, Nolin, K. Frasherin, etj, etj, autore te huaj qe kane shkruar per Shqiperine, arbereshe, shkrimtare te diaspores, gjuhetare, Kanunin, libra te artit te luftes e deri dhe te kinezi Sunt Tzu, sepse, sipas autorit te librit, historia e Skenderbeut eshte e mrekullueshme, sidomos per strategjine e saj e ate te artit te luftes guerile, qe njeh si mjeshter kinezin e lartpermendur, qe, po sipas autorit, Skenderbeu duhet ta kete pasur te njohur.. <br /><br />DRAMA "SHKALLA E SKENDERBEUT"<br /><br />- thirrje ne boten e pertejme -<br /><br />Kurse pjesa e trete e librit eshte befasia me e bukur, letersi te mirefillte, nje drame e re e autorit Gennaro Francione, "Shkalla e Skenderbeut", me 12 skena dhe nje epilog, me konceptim modern duke perngjare njekohesisht me dramat e antikitetit, ku shfaqen kori dhe te vdekurit. Personazhet jane historike, reale, qe nga Gjergj Kastrioti Skenderbeu, Donika e tij, Lek Dukagjini dhe princa te tjere, mbreti i Napolit, populli arberor dhe deri te personazhet e trilluar si dervishi Bektash Zyko, shpirti udheheqes, etj. Vepra dramaturgjike na paraqet ringjalljen e heroit, fale dashurise rievokuese e ritualizuese te gjeneratave qe luten per kthim nga bota e pertejme. Na pelqen qe autori perdor here pas here fjale shqip, "o Kruja, o vdekja", kenge e muzike arberore dhe shenon ne krye te pamjeve se me c'pjese muzikore duhet te hapet skena apo te shoqerohet veprimi, si p.sh. me "Gryka e Kacanikut", "Xhamadani i trimerise", apo "Bilbili me vese", o "A kane uje ato burime".<br /><br />I permendim keto, sepse na pelqen kur arti dhe kultura e te tjereve ne Europe joshen nga arti dhe kultura jone edhe sot, nga historia e popullit tone dhe nga e tanishmja, duke besuar pozitivisht dhe duke na pare si pjese integrale e artit bashkekohor dhe e realitetit te perbashket kulturor ne truallin e madh europian.<br /><br />TE PAPRITURAT, E PARA: <br /><br />nje pasardhes i Skenderbeut ne "Lisin e gjakut".<br /><br />Ne hyrje te librit ka nje pershendetje dhe falenderim njekohesisht per autorin dhe botuesin, por dhe nje vleresim ndaj librit dhe rendesise se tij, ku nder te tjera cmohet qendresa shqiptare ndaj pushtimeve aziatike mesjetare dhe si nje kontribut direkt ndaj stabilitetit politik te Italise dhe si nje pohim martir shqiptar ndaj vlerave te kultures Perendimore, ku historia duhet te mesoje nga vetvetja. Gjithashtu shpaloset mendimi se ky botim "ndihmon leximin e historise se dy popujve ne nje moment kaq delikat, kur Vendi i Shqiponjave po troket ne portat e Bashkimit Europian me shprese se do te gjeje subjekte shpirterore te vete shpirtit te saj... Dhe tani, kur aktualiteti rezervon spektakle te trishta me pasoja te nje lufte tragjike, ne veshet tane kumbon si nje nxitje profecia ne forme pyetjeje e Skenderbeut tone ne lengaten e aktit te fundit: Do ta fitojme valle paqen e vertete ne te cilen myslimanet, te krishteret dhe besimtaret e cdo riti tjeter do te heqin dore nga perdorimi i dhunes per t'i dhene fund cdo kundershtie?".<br /><br />Alessandro e Giulio Castriota Scanderbeg D'Albania. <br /><br />Jane emrat e dy vellezerve qe nenshkruajne hyrjen e librit dhe ne na befason mbiemri i tyre "Castriota Scanderbeg D'Albania". <br /><br />Ne pjesen e pare te librit, ne faqet 201, 202, 203, pasi autori flet per eksodet e medhenj shqiptare per ne bregun tjeter te Adriatikut, hedh nje veshtrim te shkurter mbi pasardhesit e Skenderbeut dhe i gjen deri ne ditet tona. <br /><br />Mund te duket si e harruar apo e pazgjidhur vertetueshem, por eshte nje pyetje, qe besoj se shqiptaret e kane bere dhe u pelqen ta dine edhe sot: a ka pasardhes te Skenderbeut? Ku jane dhe cilet? Historia zyrtare e conte deri ne tre-kater breza vazhdimin e Kastrioteve, pastaj e humbte sikur pasardhesit kaluan ne linjen memesore, ne ate te "lisit te tamblit" apo te gjinis, sipas Kanunit dhe s'pati vazhdim ajo e linjes aterore, ajo e "lisit te gjakut", po sipas kanunit. <br /><br />Pra, Kastriotet u treten ne Italine e Jugut, s'pati me "trung", keshtu besohej, ndaj dhe nje perkrenare e Heroit te Europes moderne me nje shpate te tijen, prej andej, shkuan ne Viene ku jane edhe sot e kesaj dite ne nje nga muzeumet e njohura te kryeqytetit austriak.<br /><br />Eshte e vertete se diktaturat nuk donin qe heronjte te kishin pasardhes. I shmangnin ata, o duke u nderruar me detyrim mbiemrat, gje qe ka ndodhur te ne, o duke i burgosur, edhe kjo ka ndodhur te ne, dhe, kur ishin te pamundura dy te parat per shkak te ikjeve o vdekjeve, i kane shpallur tradhtare, armiq, qe duheshin shkulur nga kujtesa kolektive ose i kane lene ne harrese si te paqene, pra behej steriliteti ose tredhja e historise dhe s'mund te prisje hulumtime te tjeterllojta. <br /><br />Heroi Kombetar i shqiptareve nuk duhej te kishte pasardhes, pervecse mbretin e shumemevonshem dhe, pas rrezimit te tij, duhej te metamorfozohej te udheheqesi aktual i vendit, madje dhe lavdia arkaike e Heroit duhej te dilte ne pension, qe t'ja linte vendin lavdise se gjalle te diktatorit, etj. etj. <br /><br />Por le te dalim te libri ne fjale, qe na thote te kunderten, i cili na befason me dy emrat e pasardhesve te Skenderbeut, pikerisht ata te hyrjes, qe jane te linjes aterore, pra te "lisit te gjakut". Autori i librit ndjek rrjedhen e fisit te lavdishem neper shekuj ne Itali. Ja, shkurtimisht:<br /><br />- Djali i vetem i Skenderbeut, Gjoni ose Xhovani, sic i thone ne Itali, pas vdekjes se te atit, ende i ri, jetoi ne domenin e vet mbi Gargano e me pas, nga 1485, kur lulezon qyteti i Shen Pjetrit ne Galatina ne Token e Otrantos, vendoset atje, ka titullin Duke, duke i shtuar dhe ate te Kontit te Soletos.<br /><br />- Gjon Kastrioti u martua me Irena Brankovic Paleologa, pasardhesja e fundit e familjes perandorake te Bizantit dhe paten shume femije, mes te cileve Konstandinin, peshkop ne Insernia, Ferdinandin, qe qeveriste domenin feudal te Katrioteve dhe Marien, grua e kulturuar qe njihte shkelqyer letersine greke e latine.<br /><br />- Ferdinandi u martua me Adriana Acquavivan, vajzen e Dukes se Nardose, paten shume femije si Erinen, Pardon, Akilin e Xhovanin. (Gjonin)... me titullin Baron dhe nga kjo dege familjare pati pasardhes deri ne fund te 1700.<br /><br />- Ndersa nga Akil Kastrioti rrjedh dega tjeter familjare e Skenderbenjve, te cilet u shperngulen ne Napoli ne vitet 1700 dhe jane atje deri ne ditet tona.<br /><br />- Biri i Pardos, Konstandini, shperngul rezidencen e vet ne Copertino. Ndersa ne fund te viteve 1600 Aleksander Kastrioti Skenderbeu u shperngul ne Lece, pasardhesit e te cilit jetuan atje deri me 1700.<br /><br />- Nga mesi i viteve '800 me i madhi i femijve te kesaj linje familjare, nje tjeter Aleksander, u shperngul ne Ruffano, Lece, ku eshte dhe sot rezidenca princerore e Kastrioteve te Skenderbeut.<br /><br />- Perfaqesuesit e tanishem te kesaj linje familjare jane Alessandro Castriota Scanderbeg, mjek ne Rome dhe i vellai i tij Guilio, magjister adminitrativ. <br /><br />Sidoqofte ndodh qe ne Itali shume emra qe mbajne mbiemrin Catriota (me nje ose dy "t"), paraqiten si pasardhes te Skenderbeut, por eshte detyre e jona, e dijetareve dhe historianeve shqiptare qe te interesohen shkencerisht dhe te percaktojne vertetesine e tyre. Na eshte dhene rasti te takojme te tille, shkrimtare, muzikante, qe mbajne tituj te larte fisnikerie dhe qe mburren me origjinen e Shqiptarit te Madh, por kane keqardhjen se nuk e flasin gjuhen e te pareve, sepse nuk kane jetuar mes komuniteteve arbereshe, por vecmas si konter dhe duke, qe kane nostalgji per Shqiperine, madje dhe kane ardhur pa u shpallur, pa buje e protokoll, etj. A duhet t'i njohe si te tille vendi yne? Normale do te ishte. <br /><br />Keto dite ne takuam ne Rome Alessandro Castriota Scanderbeg, i laurear ne mjekesi ne Parma, shkencetar ne neurologji dhe gjenetike, specializuar ne Gjermani, i njohur per studimet e veta dhe ne USA. Te jepte emocion mbiemri i tij ne nje etikete te vogel plastike mbi bluzen e bardhe te mjekut, ndersa nje kamera e televizionit shteteror te Shkupit, seksioni shqip, e intervistonte. Jemi pasardhes te Skenderbeut nga linja mashkullore, po perktheja fjalet e tij, e vertetuar kjo me dokumente, jo vetem te arkivit tone familjar, por dhe te atij shteterorit ne Napoli. Shihja profilin e tij, mundohesha te kapja dicka te larget dhe te mbetur nga Skenderbeu, jo ai i statujti, heroiku, por nga strategu i mencur, i dobeti dhe misteriozi, rembrandiani dhe po prisja me interes si do t'i pergjigjej pyetjes: "A do t'u pelqente te shkonit ne Shqiperi?". Degjova: "Eshte nje enderr e jona..." <br /><br /><br /><br />E DYTA: REMBRANDI<br /><br />ose Skenderbeu i tij(?)<br /><br />Vertet piktori i madh hollandez Van Rijn, i mbiquajtur Rembrand (1606 - 1669) ka realizuar nje portret te Skenderbeut tone? Keshtu besohet? Po si dhe ku? Dhe ku ndodhet tani kjo veper? <br /><br />Ne ballinen e librit "Scanderbeg un eroe moderno" eshte vendosur ky portret, riprodhuar sipas nje fotografie te origjinalit, qe ishte ne pronesi te familjes se dr. Aleksander Kastriot Skenderbeut dhe i atribuohej Rembrandit. Gjithsesi portreti eshte i shkolles rembrandiane. Qe edhe mund ta kete realizuar ndonje nga nxenesit e njohur te Rembrandit dhe me pas eshte prekur nga dora e Mjeshtrit te madh. Te pakten hamendesohet dhe keshtu per shkak te vlerave artistike te portretit. Po ajo teknike e larte e hollandezit te famshem, hijet e forta, muzgjet me kufij te tretur dhe dalja ne drite te forte, duke ruajtur ate stil morbid dhe tejet delikat. Gjysmeerresira gati bie mbi gjysmen e fytyres ku njeri sy duket sikur i perket mistereve, ndersa tjetri veshtron fuqishem, depertues dhe shume pertej. E gjithe magjia, forca e papermbajtur, potenca gjenerale eshte derdhur me nje siguri te frikshme te ky sy qe ngulmon. Mbi vetullat e zeza dhe te drejta thellohet nje rrudhe e vrazhde zemerimi, e ndricuar dhe kjo, kurse mjekra perzihet me erresiren dhe persiper ruba qe mbeshtjell koken. Veshja nuk eshte e rende absolutisht, qe perkon, sipas meje, me vizionin strategjik te bemave te Skenderbeut, nje kemishe e purpurte me lidheza dhe nje rrip lekure mbi gjoks, ndoshta i shpates qe nuk duket apo i cantes me dekumente. <br /><br />Teresia e punes mua me kujton disi periudhen rembrandiane te pas 1645 ku teknika e Mjeshtrit te madh nderron gradualisht per shkak te nje izolimi moral dhe shpirteror dhe ringrihet nje dhimbje e re, nje kthelltesi e perndritur vizionare. Rembrandi po u perkushtohej subjekteve biblike dhe evangjelike. Ne portretin rembrandian te Skenderbeut ka shume vetmi, enigme dhe nje vendosmeri sekrete ne perballje me boten.<br /><br />Rembrandi nuk ka qene ne Itali, por kur ai vendoset ne Amsterdam, punoi per ca kohe me piktorin P. Lastmann, qe kishte jetuar ne Rome dhe kishte perfituar mjaft nga arti italian, nderkaq dihen kontaktet e Rembrandit dhe interesi i tij per iluminizmin karavaxhian. Dhe keshtu, na pelqen te besojme, se do ta kete terhequr vemendjen e Rembrandit apo te grupit te tij ndonje portret italian i Skenderbeut, se dihet, ka te tille, jane bere kur heroi yne shkonte ne Itali, gjate qendrimit ne papat. Por eshte detyre e specialisteve te percaktojne, une vetem informoj per here te pare ketu per nje mundesi te tille: portret i Skenderbeut nga Rembrandi. <br /><br />Dhe rendesine e tij, vleren artistike dhe autetincitetin, madje dhe misterin rembrandian, e shton dhe fakti se portreti eshte vjedhur me 1992 dhe eshte ne kerkim nga interpoli. <br /><br />Por gjithsesi, me e rendesishme eshte te mos leme harresen dhe bashkepunetoret e saj te vjedhin vlera kulturore dhe kombetare, qe jane pasuri e perbashket.<br /><br />Visar Zhiti <br /><br /> <br /><br />Trokasin dy zbulime te medha per Skenderbeun<br />*Ne Itali jetojne dy pinjollet mashkullore te fisit Kastriotas, Alesandro dhe Xhulio Skanderbeg<br />*Rembrandi ka bere nje pikture kushtuar Skenderbeut, qe eshte vjedhur ne vitin 1992<br /><br />"Fillimi i dy zbulimeve interesante" per heroin kombetar ka nisur permes nje vezhgimi te publicistit dhe shkrimtarit Visar Zhiti. Ai ka hulumtuar ne Rome ne librin e nje autori vendas, per pasardhesit reale, qe jetojne te Skenderbeut dhe nje portret te panjohur te Rembrandit per heroin, qe pas vjedhjes, tashme kerkohet nga Interpoli<br /><br />Skenderbeu eshte figura e vetme shqiptare, qe i ka shpetuar anatemes kombetare. Ajo qe i ka prekur te gjithe heronjte tane, duket se nuk e ka perbaltur heroin Kombetar. Ai megjithese gati eshte nje hero i koheve moderne ka kaluar me plot te drejte ne mit, qe ne te gjalle te tij. Ndoshta, eshte ky fakti, qe shqiptaret, kudo qe te jene, identifikojne krenarine kombetare me figuren e tij. Libri i fundit i autorit italian Gennaro Francione, "Skenderbeu nje hero modern" (hero multimedial), kushtuar atij, eshte nje sprove, nga ku fillojne dhe dy zbulime interesante per shqiptaret. Kjo deshmi na ka ardhur nga shkrimtari i njohur Visar Zhiti, qe eshte njekohesisht mik i autorit dhe qe ka hulumtuar nga faktet e tij. Thelbi i deshmise, qe i intereson publikut shqiptar, eshte se "Lisi i gjakut", i familjes se Kastrioteve gjallon. Zhiti ka takuar nje prej pinjolleve Kastriotas ne Rome. Fakti tjeter interesant eshte qe piktori i madh i shekullit te XVII, Rembrand, i ka kushtuar nje nga portretet e tij. Deri vone, pak para se te grabitej, ajo ka qene pjese e inventarit privat te pinjolleve Kastriotas ne Itali. Per fat te keq, kemi imazhin e Rembrandit, por jo origjinalin, qe eshte grabitur dhe tashme eshte ne kerkim te Interpolit. Alessandro e Giulio Castriota Scanderbeg D'Albania jane emrat e dy vellezerve Kastriotas, qe e kane nenshkruar hyrjen e librit dhe qe nuk kane sesi mos te mrekullojne me titullin e tyre "Castriota Scanderbeg D'Albania". Te dy pinjollet e sotem, me profesione njeri mjek dhe tjetri magjister administrativ perbejne sipas autorit italian, pasardhesit e tij te vertete.<br /><br />Vepra eshte e ndare ne tri pjese, ku ne te paren "Histori e siperfaqshme e shqiponjes dykrenore" me tete kapituj jepen te dhena per familjen e Gjergj Kastriotit, per Lidhjen e Lezhes, betejat, keshtjellat, luftetaret, krushqite e princave shqiptare, udhetimet dhe fitoret e Skenderbeut dhe ne Itali, pasardhesit, etj. Kurse ne pjesen e dyte: "Histori e thelluar e shqiponjes dykrenore", autori flet per arbereshet ne Itali, per kenget dhe vallet e tyre, zakonet, per Kanunin e Leke Dukagjinit, per demokracine e tij barbare, per Besen dhe Kanunin sot, per bektashizimin, per rapsodet, madje dhe per kafshet dhe perbindshat e Skenderbeut, etj. "Pjesa e trete e librit eshte befasia me e bukur, letersi te mirefillte, nje drame e re e autorit Gennaro Francione, 'Shkalla e Skenderbeut' me 12 skena dhe nje epilog, me konceptim modern duke perngjare njekohesisht me dramat e antikitetit, ku shfaqen kori dhe te vdekurit. Personazhet jane historike, reale, qe nga Gjergj Kastrioti Skenderbeu, Donika e tij, Lek Dukagjini dhe princa te tjere, mbreti i Napolit", thote Zhiti.<br /><br />Duke iu kthyer portretit, Zhiti, sepse per sa i perket pasardhesve te Skenderbeut, ka pasur disa syresh qe kane pretenduar ne kohe te ndryshme, autori thote me modesti se "eshte detyre e specialisteve te percaktojne, une vetem informoj per here te pare ketu per nje mundesi te tille: portret i Skenderbeut nga Rembrandi". B.an<br /><br />Gjenealogjia e Familjes se Skenderbeut, sipas dy te ashtequajtur pasardhes se tij<br />- Djali i vetem i Skenderbeut, Gjoni ose Xhovani, sic i thone ne Itali, pas vdekjes se te atit, ende i ri, jetoi ne domenin e vet mbi Gargano e me pas, nga 1485, kur lulezon qyteti i Shen Pjetrit ne Galatina ne Token e Otrantos, vendoset atje, ka titullin Duke, duke i shtuar dhe ate te Kontit te Soletos.<br /><br />- Gjon Kastrioti u martua me Irena Brankovic Paleologa, pasardhesja e fundit e familjes perandorake te Bizantit dhe paten shume femije, mes te cileve Konstandinin, peshkop ne Insernia, Ferdinandin, qe qeveriste domenin feudal te Katrioteve dhe Marien, grua e kulturuar qe njihte shkelqyer letersine greke e latine.<br /><br />- Ferdinandi u martua me Adriana Acquavivan, vajzen e Dukes se Nardose, paten shume femije si Erinen, Pardon, Akilin e Xhovanin. (Gjonin)... me titullin Baron dhe nga kjo dege familjare pati pasardhes deri ne fund te 1700.<br /><br />- Ndersa nga Akil Kastrioti rrjedh dega tjeter familjare e Skenderbenjve, te cilet u shperngulen ne Napoli ne vitet 1700 dhe jane atje deri ne ditet tona.<br /><br />- Biri i Pardos, Konstandini, shperngul rezidencen e vet ne Copertino. Ndersa ne fund te viteve 1600 Aleksander Kastrioti Skenderbeu u shperngul ne Lece, pasardhesit e te cilit jetuan atje deri me 1700.<br /><br />- Nga mesi i viteve '800 me i madhi i femijve te kesaj linje familjare, nje tjeter Aleksander, u shperngul ne Ruffano, Lece, ku eshte dhe sot rezidenca princerore e Kastrioteve te Skenderbeut.<br /><br />- Perfaqesuesit e tanishem te kesaj linje familjare jane Alessandro Castriota Scanderbeg, mjek ne Rome dhe i vellai i tij Guilio, magjister adminitrativ.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-680863877303009262009-01-21T15:59:00.000-08:002009-01-21T16:02:07.697-08:00“Homeri, Aleksandri i Madh dhe Pirrua i Epirit flisnin gjuhën shqipe”<span style="font-weight:bold;">“Homeri, Aleksandri i Madh dhe Pirrua i Epirit flisnin gjuhën shqipe”<br /><br /><br /><br />Gazeta Panorama 17/12/2008<br /><br /><br />Ilir Cenollari</span><br /><br />Sa e vjetër është gjuha shqipe, në cilat koordinata gjeografike është folur, si ka evoluar, cilët popuj janë marrë vesh përmes saj dhe dialekteve, cilat janë raportet e saj historike me greqishten e vjetër dhe latinishten..? Larg pretendimeve hipotetike dhe të paargumentuara, larg dëshirës së ndikuar nga nacionalizmi, më poshtë po japim vlerësimin e disa prej studiuesve më në zë të globit në lidhje me prejardhjen dhe vjetërsinë e gjuhës shqipe. Faktet janë tronditëse nëse do të vihen përballë asaj pjese të pranuar “zyrtarisht” deri tani nga gjuhëtarë, historianë e studiues shqiptarë e të huaj. As më pak dhe as më shumë historiografia shqiptare përballë fenomenit të vjetërsisë, prejardhjes, mbase edhe kohës së shkrimit të shqipes, ka nevojë të jetë më e qartë dhe këtë e kanë pohuar edhe gjigantë të kalibrit të Çabej. <br /><br />Gjithsesi brezi i ri, por edhe i vjetër i studiuesve shqiptarë tashmë ka dhënë shenja se janë duke dalë nga kornizat e vjetra. Fatmirësisht shenjat janë të mira dhe të dukshme. Këtë duket ka pasur parasysh edhe akademiku Shaban Demiraj, kur ka shkruar në veprën e tij monumentale “Gjuha shqipe dhe historia e saj”, se: ”Hulumtimi dhe shpjegimi i elementëve ‘pellasgjike’ (më saktë, para ilire), që shqipja i ka trashëguar nëpërmjet ‘nënës’ së saj, mbeten një nga detyrat e rëndësishme të historisë së gjuhës shqipe”. Po le të shohim se në ç’përfundime kanë dalë kolegët e Demirajt në të gjithë globin, kur janë përballur me faktet për shqipen e lashtë.<br /><br />Franz Bopp-i përcaktoi i pari se gjuha shqipe “i përket në mënyrë të sigurt familjes indoevropiane, por në elementet e saj themelore nuk ka ndonjë lidhje më të ngushtë, ose, aq më pak, ndonjë lidhje prejardhjeje me asnjërën nga motrat sanskrite (= indoevropiane) të kontinentit tonë”.<br /><br />Vinçenc Xoberti, filozof italian (1801–1852) nënvizon: “Latinishtja është një gjuhë pellazgjike, që rrjedh nga eolishtja dhe e afërt me ato gjuhë që përdoreshin në Greqi para vërshimeve “Deukalonike”, d.m.th., me ata të huaj që flet Herodoti”.<br /><br />Nieburi shkruan: “Në latinisht gjendet një fond gjysmë grek dhe se origjina e tij nga pellazgjishtja nuk duket e dyshimtë”.<br /><br />Johan Seferin Fater (1771–1826) shpreh mendimin se përputhjet e shqipes me latinishten mund të kenë një origjinë të përbashkët të bartësve të këtyre gjuhëve.<br /><br />Jernei Bartolomeo Kopitar ka arritur në përfundimin: “Kështu, pra, deri në kohën e sotme, në veri të Danubit, në Bukovinë, Moldavi e Vllahi, Transilvani, Hungari, si dhe në anën tjetër të Danubit, në Bullgarinë e mirëfilltë, pastaj në të gjithë vargun e Alpeve të Ballkanit, në kuptimin e vjetër më të gjerë të këtij vargmali, nga njëri det në tjetrin, në vargmalet e Maqedonisë, në Pind dhe përmes Shqipërisë sundon vetëm një formë gjuhësore, por me tri lloje lënde gjuhësore (nga të cilat një është vendase, ndërsa dy të tjerat kanë ardhur nga Perëndimi dhe nga Lindja”.<br /><br />Xylanderi shkruan: “Fjalët e gjuhës shqipe, pa ndryshime thelbësore e pjesërisht nga rrënja, gjenden edhe në gjuhët e tjera, si në greqishten e vjetër e greqishten e re, në latinishte, në gjuhët romane, gjermanishten e vjetër, të re, suedisht, danisht, anglisht, sllavisht, persisht, arabisht, keltisht, baskisht e indishten e vjetër”.<br /> Xylanderi shton se prapashtimi i nyjës shquese dhe fleksioni i saj më i zhvilluar se në baskisht, islandisht, suedisht e danisht, nuk gjendet në ndonjërën prej atyre gjuhëve të popujve që kanë ndikuar mbi shqipen. Përputhjet me sanskritishten tregojnë lidhje afrie të drejtpërdrejtë sesa të ndërmjetme, lidhje të afërt me trungun e përbashkët sesa me popujt që dolën më vonë në histori. Të njëjtën dukuri vë re edhe Franc Bopp-i.<br /><br />Vicens Dorsa (studiues arbëresh) shkruan se në shqipe ruhen rrënjët e dialektit (digamës) eolik parahomerik.<br /><br />Jeronim De Rada shkruan: “Analiza gjuhësore e përligj opinionin se në greqishten e vjetër gjendet një shtresë fjalësh, e cila i përgjigjet një periudhe më të vjetër të shqipes. Teza e Blumentalit rezulton e saktë”.<br /><br />Elia Lates pohon se nuk ka asnjë arsye që të mos pranohet origjina ilire e popujve italikë.<br /><br />Alfredo Trombeti pohon se fiset ilire u përhapën në tërë Gadishullin Italik, nga Venediku gjer në Pulia e Kalabri.<br /><br />Ribezzo gjen përputhje të shumta mes onomastikës venete, japigje, ilire e shqiptare.<br /><br />Jani Vreto thekson se rrënjët e fjalëve shqipe nuk gjenden as tek Homeri dhe as tek Hesiodi, sepse janë më të vjetra se ato.<br /><br />Eqrem Çabej shprehet se në greqishten e vjetër ka disa fjalë, që shpjegohen vetëm me anë të shqipes. Një degë e shqipes vjen nga Egjeu, është egjeane, por nuk e shtjellon më tej këtë ide.<br /><br />Adelungu te “Mithridati” shkruan: “Meqë trakishtja është një nga gjuhët e njohura më të lashta, ajo do të ketë ruajtur gjurmë më të shumta të një gjuhe nënë të lashtë, sesa gjuhët e fqinjëve të saj të afërt e të largët. Në gjuhën e mëvonshme greke nuk duken shumë fjalë rrënjë të keltishtes, gjermanishtes…, sepse, pasi u formua gjuha dhe populli i tyre, ata nuk u ndodhën në lidhje të drejtpërdrejtë me këta popuj, ajo duhet parë si një mbeturinë e trakishtes; trakët ishin fqinjët më të afërt të këtyre popujve jo vetëm në Evropë, por edhe në vendbanimin e tyre të parë në Azi, ku duhet të jenë formuar prej një burimi të përbashkët”.<br /><br />Willy Borgeau në veprën “Ilirët në Greqi dhe në Itali” këmbëngul se Beotia, Akarnania, Etolia, mandej Argosi dhe Sparta janë të mbushura me antroponime e toponime ilire, se Boitoia dhe Argosi në zanafillë janë krijime ilire, d.m.th., pellazge. Të njëjtën pikëpamje mbron edhe gjuhëtari italian Bonfante.<br />Albrech Blumental ka gjetur gjurmë të shumta gjuhësore ilire në territorin e Greqisë. Kretçmeri, Budimiri, Krahe, Bonfante etj., kanë gjetur fosile të shqipes së moçme (të periudhës së bronzit) në Mikenë e më gjerë.<br /><br />Maks Myler profetizon: “Do të vijë dita kur kjo gjuhë do të bëhet çelësi i shpjegimeve të sekreteve të mëdha”.<br /><br />Malte-Brun përcakton: “Gjuha e ilirëve të lashtë, ose e shqiptarëve të sotëm është një gjuhë e veçantë, prejardhja e së cilës shkon deri në lashtësinë e thellë e madje në një kohë kur filluan të formoheshin secila në sferën e saj edhe gjuhët greqishte, latinishte, iberishte, keltishte, sllavishte, teutonishte dhe gotishte”.<br /><br />Johan Georg von Han, hedh idenë e prejardhjes së përbashkët “tireno-pellazgjike” të ilirëve, epirotëve e maqedonasve, të cilët formojnë një degë të veçantë të rëndësishme të lashtësisë, krahas grekëve e romakëve. Hani nga mitologjia greko-romake përqas me gjuhën shqipe këto fjalë: Uranus, Rhea, Kronos, Kyklopea, Venus, Anna, Perenna, Anaitis, Zeus, Ge, Dhemeter, Deukalion, Thetis, Oceanus, Dif, Diel, Kybelle, Atlas, Vulkanus, Tinias, Tina, Ceres, Kore, Hermakes, Turms, Merkuris, Nemesis, Ruana, Pales.<br /><br />M. Saqellari, gjuhëtar i sotëm grek, pranon se ka mjaft elemente, që dëshmojnë për hierarkinë parahelene, pellazge, të hyjnive të Olimpit”.<br />N. P. Elefteridhi pohon se greqishtja në pjesën më të madhe u formua gati e tëra nga gjuha pellasgjike.<br /><br />Jakov Thomopullo dëshmon se ka lexuar mbishkrimet eteo-krete nëpërmjet gjuhës shqipe.<br />Enzo Gatti shkruan: “Gjeografia e lashtë e Evropës Mesdhetare është pothuaj e gjitha ilire …Emrat gjeografikë të Kretës, Korfuzit, Qipros, Sicilisë, Sardenjës, Baleareve… “.<br />Historiani francez Kantu shkruan: “...Në përgjithësi është pranuar se shqiptarët i përkasin racës pellasgjike… ata përbëjnë një racë mitike, si titanët dhe ciklopët... Faktet dëshmojnë se pellazgët sollën në Greqi, jo vetëm disa arte, por një sistem të tërë besimi, artesh dhe germash. Ajo ishte një racë po aq sa bujare, edhe e pafat. Gjuha e tyre, më e ngjashme me latinishten se sa me greqishten, u ruajt në dialektin eolian dhe në atë epirot, që helenët i cilësonin si barbarë”.<br /><br />George Fred Uilliams, studiues amerikan, që në vitin 1914 shprehej se “po të kthehemi në parahistori, para se rapsodët homerikë t’i këndonin hyjnive dhe heronjve mitologjikë, para se të shkruhej gjuha greke, jetonte një popull i njohur me emrin Pellazg. Shqipja ka qenë gjuha e vërtetë e Homerit, e Aleksandërit të Madh dhe e Pirros së Epirit”.<br /><br />Robert d’Angely shkruan: ”...Shqiptarët janë më të vjetër se grekët, kjo s’ka dyshim, tingulli monosilabik është provë për këtë. Origjina e shqipes dhe e greqishtes nxjerr në pah në mënyrë të padiskutueshme raportin e vërtetë mes tyre, atë të prejardhjes së greqishtes nga gjuha shqipe: nëna e saj”.<br /><br />Eqerem Çabej vërente me mprehtësi se kontributi i shqipes për gjuhët e tjera ballkanike do studiuar më gjerë. Pyetja trashëgim a huazime shtrohet sot e gjithë ditën për një sërë fjalësh. Ka emra visesh me një pamje mjaft të moçme, fjalë që s’u dihet kuptimi. Nisur nga gjendja e njohurive të atëhershme, Çabej shprehej se ka një kundërvënie mes historisë dhe gjuhësisë përsa i përket vendit dhe kohës së formimit të gjuhës shqipe.<br />Nuk shohim asnjë kundërvënie mes arkeologjisë, historisë dhe gjuhësisë; këto shkenca përputhen në përfundimet e tyre, duke ndjekur secila rrugën e vet të pavarur të studimit. Çabej shprehte pikëpamjen se prehistoria e shqipes mund të ketë vazhduar në Gadishullin e Ballkanit, veçse gjuhësisht ajo s’mund të ndiqet.<br />Akademiku Shaban Demiraj në veprën monumentale “Gjuha shqipe dhe historia e saj”, shkruan: ”Hulumtimi dhe shpjegimi i elementëve “pellasgjike” (më saktë, para ilire), që shqipja i ka trashëguar nëpërmjet “nënës” së saj, mbeten një nga detyrat e rëndësishme të historisë së gjuhës shqipe”.<br />Si përfundim, mund të themi se shqipja përfaqëson zhvillimin gradual të gjuhës së lashtë vendase, autoktone ilire, përgjatë mijëvjeçarëve e dhe shekujve deri në ditët tona. Mendimi i Miklosiçit, gjuhëtar i dëgjuar, se: “…kështu, ne jemi të prirë, që, në mos të gjitha, të paktën shumicën e dukurive të shqyrtuara këtu t’ia atribuojmë elementit të vjetër vendas dhe besojmë që ky element të ketë qenë i një rrënje me shqipen e sotme, të cilën ne e shohim si vazhduese të ilirishtes”, është i bazuar dhe i drejtë.<br />G. Meyer pranonte se shqipja përfaqëson një fazë të re të ilirishtes së moçme, ose më saktë të njërit prej dialekteve të moçme ilire. Ndërsa Kretchmeri shtonte se kjo është kaq e vërtetdukshme, saqë njeriu duhet të sillte arsye shumë të rëndësishme për ta kundërshtuar atë. Duke bërë një sintezë të këtyre veçorive gjuhësore, Çabej arrin në përfundimin e sigurt se shqipja buron prej shkallës më të lashtë, pavarësisht se me cilën gjuhë jo greke të Gadishullit Ballkanik të kohës antike është identike ajo shkallë e lashtë.<br /><br />------------------<br /><br />*) Pedagog, poet dhe studiues i historisëBilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-40749069069868343832009-01-21T15:27:00.000-08:002009-01-21T15:43:12.581-08:00Përtej 16 shekujve - VIZATIMET PARAHISTORIKE NË SHQIPËRI<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAW97t31s6xMrELk-R_-cuf5zsdCd5ocY47R8cd6SVnkifdjVuHuiymiVBKFdOEgqVzyBisESHWSkn6GvsHK6V5OtlDDxO99cHKGYOhsu2rdoMfFp6xiHuAdVBayyCYW2WvhO8br_yBUI/s1600-h/Kopja-e-Shpelles-se+lepenices.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 393px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAW97t31s6xMrELk-R_-cuf5zsdCd5ocY47R8cd6SVnkifdjVuHuiymiVBKFdOEgqVzyBisESHWSkn6GvsHK6V5OtlDDxO99cHKGYOhsu2rdoMfFp6xiHuAdVBayyCYW2WvhO8br_yBUI/s400/Kopja-e-Shpelles-se+lepenices.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5293896518590171266" /></a><br /><br /><span style="font-weight:bold;"> Përtej 16 shekujve Prof. Ramadan Isuf Sokoli<br /><br />Përtej 16 shekujve/Ramadan Sokoli; Tiranë Koha, 2002 V. 11, 184 f ISBN: 9992 7 787 0 9<br /><br />VIZATIMET PARAHISTORIKE NË SHQIPËRI</span><br /><br />Zanafilla e krijimtarisë figurative në vendin tonë humbet nëpër mugëtirën e mijëvjeçareve parahistorikë. E ashtuquajtura "parahistori" eshte një lak kohor pa kufij të përcaktuar, ku përfshihen shumë shekuj e madje, disa mijëvjeçarë.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9YRvE3OpeCFZJJm-VTlu7MYtzfIuNAgDj2g0o5V7Mq8HLIUMPo3RpSakhFewZVGg2fLWOomOMuzB7myHp88SeUWPGPhjGT5mwpCdsteWawP0V8cbSt-f1u2qxPgPYlBDwhjoTS3I3el4/s1600-h/dolmen-Vranisht.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 316px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh9YRvE3OpeCFZJJm-VTlu7MYtzfIuNAgDj2g0o5V7Mq8HLIUMPo3RpSakhFewZVGg2fLWOomOMuzB7myHp88SeUWPGPhjGT5mwpCdsteWawP0V8cbSt-f1u2qxPgPYlBDwhjoTS3I3el4/s400/dolmen-Vranisht.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5293896348524658450" /></a><br /><br />Një ndër arritjet e shënuara të arkeologjisë sonë është depërtimi nëpër shtresimet e thella të së kaluarës së vendit tonë, duke zbuluar përmes hulumtimesh të thelluara një sërë të dhënash rreth banorëve të kryehershëm që ua kërcënonin vetëqenien. Giurmimet sistematike në këtë rrafsh morën hov të veçantë, sidomos gjatë gjysmës së dytë të shekullit tonë. Duke u thelluar prore në të kaluarën e largët e duke sjellë ndihmesë të vyer për davaritjen e mjegulInajës së atyre kohëve të mugëta. Megjithatë, njohuritë rreth parahistorisë së vendit tonë janë ende mjaft të kufizuara. Prandaj për të depërtuar nëpër ato kohë të stërlashta nevojiten gjurmime ngulmuese.<br />tè mëtejshme nëpër një hapsirë më të gjerë, qoftë brenda, qoftë jashtë kufijve shtetërorë tè tanishëm.<br /><br />Një nga arritjet e shënuara te arkeologjisë sonë gjatë këtyre 10 vjeçarëve te fundit është zbulimi i vizatimeve parahistorike në sipërfaqen e shkëmbit të Spilesë, pranë fshatit Tren, pastaj vizatimi shkëmbor në strehën e një zgavre malore që ndodhet në Lepenicë, rrethi i Vlorës dhe së fundi, vizatimi në faqen e shkëmbit te Guri i Reçit të Lurës, rrethi i Dibrës.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwjT3Lywj3KC3jvy0FRO-4yxq-SxjKNcFkl62lKP4Ihbx4QZ4aBb1xe_B8QasXwwLn7N63CCJE8Ijr4RgFsGOwbXtZEmMfXTirw1O3obWLzsUeNjHpxNjIFF4DmF4KjTR_FC_ZyrhqTQc/s1600-h/Shpella-e-Shkruar-Lepenice.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 400px; height: 300px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwjT3Lywj3KC3jvy0FRO-4yxq-SxjKNcFkl62lKP4Ihbx4QZ4aBb1xe_B8QasXwwLn7N63CCJE8Ijr4RgFsGOwbXtZEmMfXTirw1O3obWLzsUeNjHpxNjIFF4DmF4KjTR_FC_ZyrhqTQc/s400/Shpella-e-Shkruar-Lepenice.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5293896641269310034" /></a><br /><br />Përshkrimet dhe kumtimet e para rreth këtyre tri vizatimeve i ka bërë arkeologu ynë, Myzafer Korkuti. Disa syresh janë botuar në shtypin periodik. Në fshatin Ungrej të Dukagjinit ndodhet i ashtuquajturi "Guri i shkruem", me mbishkrime dhe idiograma ende të padëshifruara, meqë deri më sot ky gur nuk është shqyrtuar as nuk është përshkruar. Edhe në fshatin Xibër të krahinës së Matit kemi një vizatim të ngjashëm me atë të Recit. Mjerisht per këtë vizatim, hepërhë, nuk kerni ilustrime e as përshkrime. Ndërsa në kodërvarret e Kuçit të Zi (rrethi i Korçës) është zbuluar një fibul prej bronxi, e cila ka të vizatuar në sipërfaqe një siluetë kaprolli. (fig. 1) Mendohet se kjo fibull i përket shekujve XII XI para epokës sonë.<br /><br />Përvec vizatimeve të lartpërmendura kerni edhe disa vizatime shkëmbore në veri të Himarës. Por. meqë këto vizatime nuk u përkasin kohërave parahistorike, nuk po marrim kesaj radhe shqyrtimin e tyre.<br /><br />Përshkrirni<br /><br />Pranë vendbanimit parahistorik të Trenit prapa grykës së ngushtë te liqenit të Prespës së Vogël, rreth 500 m larg shpellës së quajtur "Gryka e ujkut", ndodhet një vizatim parahistorik, në të cilën pasqyrohet një skenë gjuetie. Ky vizatim, i zbatuar lart mbi sipërfaqe të tokës 1.50 me 2,10 m, përbëhet nga nëntë figura, katër syresh paraqesin katër gjahtarë hipur mbi kuaj, ndërsa katër te tjerët paraqesin katër zagarë në ndjekje të një dreri.<br /><br />Tërë këto figurajanë kompozuar në dy bIloqe: Në qendër, brenda përmasash 9 - 14 cm janë vizatuar tre gjahtarë hipur mbi kuaj dhe pranë këtyre vërehen tre zagarë që vrapojnë gojëhapur dhe me bisht përpjetë, duke ndjekur një kaproll. Ndèrsa sipër tyre dei më në pah figura e një gjahtari tjetër bashkë me zagarin përkatës. Këto dy figura zënë një hapsirë prej 25 cm me 32 crn. Të gjitha figurat e lartpërmendura paraqiten si profile siluetash të thjeshtëzuara, por me një farë vërtetësie thelbësore. Pasi janë vizatuar me gërricje në sipërfaqen e rrafshët të shkëmbit, janë ngjyrosur me një fare lende gëlqerore të zverdhur gjatë rrjedhës së kohës. Kjo ngjyrosje i dallon figurat nga sfondi i përhimët i shkembit.<br /><br />Në rrethin e Vlorës, në shpatin verilindor të malit të Lepenicës, rreth 800 m lart mbi nivelin e detit, kemi një tjetër vizatim shkëmbor parahistorik të zbatuar në strehën e një zgavre. Ky vizatim përbëhet nga 27 figura, CAPut" syresh janë antropomorfe, të stilizuara në stilin filimorf. Këto figura janë vendosur në një plan që zë një hapsirë prej 1.40 m clhe 2,40 m. Kompozimi i tyre duket si në rrëmujë. Ndonëse nuk u mungon një fare ftillimi. Përveç siluetave antropomorfe, në këtë vizatim vërehen disa motive gjeometrike, ca syresh në trajtë katërkëndëshe të ndara në vija paralele e ca te tjerë në trajtë të parregullt Figurat e njerëzve janë trajtuar fare thjesht, në përrnasa që lëvizin nga 12 cm deri në 18 cm, me nga një vizë pungule të trashë për trungun e tyre e më nga një pikël te theksuar në majë per kokën, ndërsa gjymtyrët, d.m.th, krahët dhe këmbët e tyre janë vizatuar me kryqëzimin e dy vijave të lakuara poshtë. Në mesin e hapësirës së gjymtyrëve shquhen pikla të theksuara, te cilat, mesa duket, përfaqësojnë gjininë e figurave, d.m.th. organeve te tyre gjenitale. Tërë vizatimi i lartpërmendur ze një hapësirë prej 2.40 m gjatësi me 1.40 m gjeresi.<br /><br />Në rrethin e Dibrës, në fund të faqes së shkëmbit te Guri i Reçit të Lurës, kemi një tjetër vizatim me gërricje.. Ky vizatim, i zbatuar 1.30 m deri 2.90 lart nga toka, ze një hapësirë prej 1,80 me 2.75 m. Në krye të këtij vizatimi spikat figura e një rrethi të pjestuar me katèr nga dy viza diametrale të kundërta prej 22 cm. Në këtë rreth është vizatuar një figurë gjeometrike në trajtë katërkëndëshi të çrregullt, me skaje të lakuar e me përmasa 60x60 cm. Kjo figurë është e ndarë përbrenda në dymbëdhjetë pjesë nga disa viza të ndryshme. Poshtë figurës katërkëndëshe vërehen disa rrathë me të vegjël, të përshtatur nga tri ose me shumë viza diametrale. Përveç këtyre, në këtë vizatim vërehen disa figura antropomorfe tepër të stilizuara, Këto figura, bashkë me atë të katërkëndëshit, janë vizatuar edhe në anën e majtë te kompozimit. Vështrimi i trajtës rrethore (simbol i kultit te diellit), si ai i trajtës antropomorfe, është fare i qartë, ndërsa vështrimi i kësaj trajte rrethore nuk është zbërthyer ende.<br /><br />Duke u mbështetur në disa copa qerarnike të gjetura aty pranë, mendohet se ky vizatim shkëmbor i përket epokës së bronxit. Këto vizatimet e fundit, siç shihen përmes parashtrimit te mësipërm, ndryshojnë shumë nga vizatimi parahistorik i shkëmbit të Spilesë, qoftë nga pikëpamja tematike, qoftë nga pikëpamja tipologjike. Mesa duket, këto dy vizatime nuk i përkasin të njëjtës kohë e as të njëjtës gjendje shoqërore. Zbèrthimi i tyre mplekset me një sërë çeshtjes të ndërlikuara, për të cilat nuk mjaftojnë vetëm vrojtimet arkeologjike të njëanshme.<br /><br />Shumë e thjeshtë është tipologjia e këtyre trì vizatimeve, qoftë në parvazin e siluetave, qoftë në skematimin e tyre përmes trajtash lineare. Nga kjo pikëpamje, ato shëmbëllejnë shumë me vizatimet e fëmijëve. la vIen të theksohet se figurat e njerëzve dhe të kafshëve në skenën e gjuetisë, ndonëse shumë të skematizuara, kanë një farë vërtetësie thelbësore në një farë lëvizje dinamike, pavarësisht se siluetave u mungon ndijimi i distancës, d.m.th, perspektiva e mirëfilltë. Kjo mangësi i ngatërron përmasat e figurave te afërta me të largëtat. Vetkuptohet se disa cilësi të këtyre vizatimeve parahistorike janë kushtëzuar nga shkalla e zhvillimit te atyre njerëzve parakë si dhe nga mendësia apo botëkuptimi i tyre, që ndryshonte shumë nga botëkuptimi i kohës sonë.<br /><br />Prandaj shqyrtimi i cilësisë së këtyre vizatimeve nuk duhet të kufizohet vetëm në këndvështrimin estetik. Si çdo dukuri njerëzore edhe kjo e ka parabolën e zhvillimit të vet. Nuk përjashtohet mundësia që në këtë rnes te ketë ndikuar pak a shumë edhe aftësia e autorëve përkatës. Mundësitë e tyre shprehëse mund të jenë vështirësuar nga vetë pozicioni thik i sipërfaqes së shkëmbit apo i strehës së shpellës. Ia vlen të nënvizohet si dukuri kuptimplotë, se figurat e kafshëve në vizatimin e Spilesë së Trenit jane përvijuar di& më mire se ato të njerëzve. Ndërsa në vizatimin e strehës së zgavrës malore të Lepenicës si dhe në ato të Gurit të Reçit mungojnë fare figurat e kafshëve. Tani nuk dimë ende se çfarë mjetesh mund të kenë përdorur të parët tanë për gërricjen e këtyre vizatimeve në sipërfaqe të shkëmbit. Ndërsa për ngjyrosjen e tyre kanë shfrytëzuar lëndë ngjitëse që mund të qëndrojë gjatë në sipërfaqen e shkëmbit.<br /><br />Analizat spektrale te bëra në laboratorin e Institutit të Minierave e Gjeologjisë kanë vërtetuar se për këtë qëllim është shfrytëzuar gëlqerja, e cila gjendet me shumicë në natyrë dhe përveç kësaj parapëlqehej nga të parët tanë për ngjyrën e bardhë "ogurmirë««. Analizat e lartpërmendura kanë ndihëmuar gjithashtu në përcaktimin e moshës së këtyre vizatimeve, siç do të shihet me poshtë. Ndoshta për zbatimin e ngjyrës së figurave të parët tanë mund të kenë përdorur bulën e gishtit të dorës në një kohë kur furça e peneli nuk ishin shpikur ende.<br /><br />Rreth këtyre vizatimeve parahistorike gëlojnë pikëpyetjet:<br /><br />Cila është mosha dhe gjeneza e tyre? Cili është vështrimi dhe qëllimi i tyre? Në çfarë rrethanash apo kushtesh shoqërore janë zbatuar? Çfarë njoftimesh mund të nxirren nga kësi pasqyrimesh?<br /><br />Krijimtaria artistike në përqjithësi nuk është dukuri e vetmuar, por është një pjesë përbërëse e njerëzve. Rrjedhimisht, për të depërtuar në thelbin e kësaj dukurie duhen shqyrtuar lídhjet e ndërsjellta me anët e ndryshme të jetës.<br /><br />Midisi<br /><br />Mendohet se vizatimet parahistorike fillimisht janë zbatuar në natyrë të hapët, në sipërfaqen e jashtme të shkëmbinjve, ndërsa vizatimet apo pikturat parahistorike te bëra në brendësinë e shpellave, janë më të vona. Këto piktura te bëra në thellësinë e errët të atyre midiseve, nën ndriqimín e dritës së vravashkave, ndryshojnë mjaft nga vizatimet e bëra përiashta atyre midiseve në dritën e diellit. Mendohet gjithashtu se njerëzit parahistorikë të cilësuar si troglotitë, nuk banonin gjithmonë brenda zgavrave malore, por i shfrytëzonin shpellat përkohësisht, qoftë për fu mbrojtur nga ngricat, qoftë për fu mbrojtur nga bishat dhe nga armiq të ndryshëm, Tani dihet, se eclhe më vonë, d.m.th. gjatë periudhave historike, janë shfrytëzuar shpellat për banim të përkohshëm. Këtë fakt na e dëshmonë shkrimet e disa autorëve të lashtësisë, si p.sh. Herodoti (IV 183) clhe Plini (Nat. Hist. V. 5), të cilat tregojnë për një bashkësi troglotitesh në Dardani, ndërsa Lukreci (V. 930 1004) si dhe Virgjili (Eneida VIII 314), tregojnë për shpellakët e krahinës së Laçios në Itali, pastaj Taciti (Germ. 16) tregon për shpellakët e kohës së tij në Gjermani.<br /><br />Trajtim të posaçëm meriton lidhja e disa shpellakëve me mitet apo kultet e lashta. Disa zgavra malore apo shpella u kanë shërbyer ithtarëve të gurëve (Litolatria) për veprime kulti, jo vetëm gjatë kohëve parahistorike, por edhe më vonë, d.m.th gjatë mesjetës, madje eclhe më këndej. la vlen të përmendet një njoftim i Herodotit, sipas të cilit gjashtë shekuj para erës sonë vendasit e Luginës së Vjosës strehonin tufa dhensh në shpellat malore të Labërisë. Tufa te tilla dhensh, përkushtuar kultit të diellit kishte asokohe sidomos në rrethin e VIorës. Tani, nuk dihet se përse pikërisht streha e zgavrës malore e Lepenicës ka qenë zgjedhur për një vizatim të tillë nga barinjtë (ndoshta) endacakë apo qjysmendacakë që veronin nëpër stanet malore bashkë me bagëtitë në kërkim të kullotave.<br /><br />Ndryshe nga vizatimi i strehës së Zgavrës së Lepenicës, vizatimi shkëmbor i Spilesë së Trenit pasqyron thjesht, por me vërtetësi një nga pamjet ejetës së përditëshme të së kaluarës së kryehershme të vendit tonë. Dihet, se dikur njerëzit parahistorikë jetonin kryesisht me gjueti e më vonë edhe me blektori. Pra, fillimisht, gjahu ishte burimi parësor i ushqimit të tyre. Asokohe, disa kafshëve të egra u shfrytëzohej jo vetëm mishi për ushqim, por edhe lëkura për veshmbathje, madje u shfrytëzoheshin edhe brirët apo kockat si alamisë për punë te ndryshme.<br /><br />Gjahu në epokën e Gurit bëhej me hedhje peshash nga larg si dhe me goditje çomangash e kopaçësh të trasha nga afër. Shigjeta, heshta dhe mëzdraku ishin armët më të rëndomta në kohët e lashta. Përveç mjeteve të lartpërmendura, gjahtarët parahistorikë shfrytëzonin për gjah disa kafshë të zbutura. Në skenën e gjuetisë kolektive që pasqyron vizatimi shkëmbor i Spilesë së Trenit, vërehen krahas kaprollit dhe gjahtarë si dhe dy kafshë shtëpiake; kali dhe zagari, d.m.th dy kafshë të zbutura që në epokën e Gurit, sipas të dhënave paleozoologjike. Përsa i përket qenit, (Canis Familiaris), dihet se kjo kafshë gjitare me nuhatje shumë të mirë, u ka shërbyer njerëzve jo vetëm si zagar gjahu, por eclhe si roje banesash, bagëtish dhe stanesh. Gjithashtu edhe kali është shfrytëzuar jo vetëm si kafshë për t'i hypur e si bartës ngarkesash, por eclhe si kafshë e shkathët në ndihme të gjahtarëve. Po për këtë qëllim stërviteshin e shfrytëzoheshin edhe shpendët rrëmbyes me kthetra të fuqishme, si p.sh, skifteri për gjahun e imët, si gjahun e zogjve dhe kafshëve të vogla. Me këtë rast ia vIen të theksohet se vendi ynë dikur gëzonte nam të madh për stërvitjen e skifterëve të gjahut.<br /><br />Qëllimi<br /><br />Vizatimi parahistorik në strehën e zgavrës malore te Lepenicës, (siç u tha më lart) ndryshon shumë nga vizatimi shkëmbor i Spilesë së Trenit. Në këtë të fundit pasqyrohet një nga pamjet e jetës së dikurshme të vendit përmes disa cilësive "tregimtare'~, pra një skenë gjuetie kolektive në të cilën figurat e njerëzve dhe te kafshëve të skematizuara nuk janë sajime të fantazisë, por kanë një farë vërtetësie, kanë vëllimet përkatëse si dhe një farë lëvizjeje dinamike ku nuk mungon ndijimi i hapësirës, kurse në vizatimin tjetër paraqitet një grumbull siluetash në stil filimor të kompozuara si në rrëmujë, ndonëse as këtyre nuk u mungon një farë ftillimi, sidomos përsa i përket qëndrimit stereotip të figurave çka të kujton një të valltarëve popullorë. Nga përsëritja a ritmike e figurave antropomorfe në të njëjtin qëndrìm krijohet përshtypja se kemi të bëjmë me pasqyrimin e ndonjë vallëzimi ritualistik. Vetëkuptohet se skena të tilla nuk janë vizatuar kot me kot e pa ndonjë qëllim. Po vallë çfarë qëllimi do të kenë pasur njerëzit parahistorikë të këtyre vizatimeve? Për të shprehur përfytyrimin e tyre, apo për t'u kumtuar të tjerëve një mendim, një pororsi, një mesazh etj? Apo kishin qëllim thjesht argëtues e zbukurues? Këtyre pikëpyetjeve nuk është e lehtë t'u përgjigjesh prerazi. Lidhur me qëllimin e vizatimeve parahistorike në përgjithësi janë shprehur pikëpamje të ndryshme. Deri në fillim të shekullit tonë mbizotëronte mendimi se vizatime të tilla në shumë vende të botës ndërlidhen me botëkuptimin e stërlashtë magjik. Kjo pikëparnje vazhdon të ngulmojë ende në kohën tonë përmes debatesh e polemikash të mbështeturat në vrojtimet rreth parakëve bashkëkohore, dmth. Aborigjenëve të Australisë, zuluve të Afrikës, eskimezëve dhe karibove të Amerikës, etj, të cilët vazhdojnë të jetojnë gjithnjë, pak a shumë si në kushtet e njerëzve parahistorikë të epokës së gurit. Siç dihet baza kryesore e jetesës së njerëzve parahistorikë lidhej me gjuetinë, prandaj është e kuptueshme paraqitja e skenave të gjahut. Përmes vizatimeve pasqyron jo vetëm kushtet e jetesës së atëhershme, por shpreh edhe botëkuptimin e gjahtarëve parahistorikë. Asnjë fare veprimtarie nuk mund të gjykohet drejt duke e shkëputur nga mendoria e njerëzve perkatës. Ndërkohë është vërejtur se në krijimtarinë e parakëve te kohës, ashtu si gjahtarët parahistorikë i kundrojnë disa fare kafshë të egra, jo vetëm si burim jetese, por edhe si krijesa te pajisura me veti misterioze. Prandaj, me sa duket, figura e drerit këmbëgjatë, të shkathët e me brirë të degëzuar rrema rrema, kundrohet si emblemë e fuqisë dhe e pjellorisë. Si e tillë kundrohet në një fibul të gjetur në kodërvarret e Kuçit të Zi (Treva e Korçës). Kjo fibul, sipas arkeologëve, i përket shekujve VII VI para erës sonë, Giithashtu. figura e kalit, vizatuar në stilin e ashtuquaitur subnatyralist, zë një vend të dukshëm në vizatimet parahistorike të Hallshtatit, në një kohë kur kjo kafshë njëthundrake ishte zbutur, dmth. ishte bërë kafshë shtëpiake.<br /><br />Sipas pikëpamjeve më të përditësuara, vetëm teoria e magjisë dobiprurëse nuk është e mjaftueshme për të shkoqitur plotësisht qëllimin e vizatimeve parahistorike. Gjithashtu mendohet se as teoria e botëkuptimit totemik rreth ndërlidhjeve mes kafshëve dhe njerëzve të epokës së gurit nuk mjafton për ta qartësuar plotësisht këtë qëllim. Rrjedhimisht për zbërthimin e të gjitha çështjeve të ndërlikuara që ngërthejnë në vetvete vizatimet parahistorike, nevojitet ndihma e shumë rrafsheve të dijes, duke përfshirë edhe analizat laboratorike.<br /><br />Domethënia<br /><br />Studiuesit e vizatimeve parahistorike ballafaqohen gjatë punës së tyre me gjithfarë vështirësish, të cilat mpleksen me shumë çështje të ndërlikuara. Kuptohet se nuk është e lehtë të depërtosh nëpër mugëtirën e shekujve apo mijëvjecarëve të kaluar për të zbërthyer shprehjet e njerëzve të stërlashtë me te cilët na ndan një lak kohor shumë i madh. Rrjedhimisht, për të kuptuar e për të zbërthyer mesazhe te tillë, nuk mjaftojnë vetëm vrojtimet arkeologjike me ndihmën e shqyrtimeve etnografike, mitografike, sociologjike, paleografrike edhe paleozoologjike.<br /><br />Në vizatirnin parahistorik te strehës së zgavrës malore të Lepenicës, përveç figurave antropomorfe, vërehen disa figura gjeometrike. Ca në trajta katrore e ca në trajta.të çrreguIlta, te cilat nuk dihet ende se çfarë nënkuptojnë. Eshtë shprehur mendimi se ndoshta mund të jenë elementë "dekorativë" me një fare vështrimi simbolik ose mund te jenë pasqyrime tipologjike, në të dy vizatimet e lartpërmendura vërehet një mendësi dhe mënyrë shprehjesh figurative shumë parake.<br /><br />Këso shprehjesh u shëmbëllejnë metaforave enigmatike. Lidhur me disa motive të vizatuara në strehën e zgavrës malore të Lepenicës lind pyetja: Vallë a mos kemi të bëjmë me një farë ideogrami? Për të zbërthyer këtë "rebus" na vjen në ndihmë vetë emërtimi përkatës "shpella e shkruar" siç e quan populli. Pra, ndoshta jemi në prani të bulëzave të ndonjë sistemi shkrimor piktografik shumë të hershëm. Dihet se sistemi shkrímor alfabetik për të arritur në gjendjen e tanishme ka kaluar nëpër disa etapa të ndryshme. Dihet gjithashtu, se piktografia, dmth. paraqitja e disa shenjave simbolike nëpërmjet gërricjeve në sipërfaqe të shkëmbinjve, ka zënë fill në epokën e gurit. Në fazën e parë të kësaj dukurie, renditet e ashtuquajtura etapë "memonike" që ua ndihmonte kujtesën njerëzve nëpërmjet disa shenjave simbolike.<br /><br />Pastaj radhitet etapa piktografike e mirëfilItë me përfaqësimin e sendeve nëpërmjet figurave nga fonogramet apo gërmat te cilat përfaqësojnë tinguj të ndryshëm. Fonogramet, nga ana e tyre, ndahen në: a) Rrokësorë (kur përfaqësojnë nga një rrokje të vetme). B), Fjalësorë (kur përfaqësojnë një fjalë te plotë dhe c) Alfabetikë (ku çdo shkronjë përfaqëson një tingull të veçantë). Pra, nga etapa piktografike në etapën simbolike sikur është mjegulluar vështrimi i figurave te vizatuara, meqë ato nuk përfaqësonin diçka të përcaktuar, por e nënkuptonin. Rrjedhimisht, disa figura të sistemit piktografik, që shërbenin sa për të ndihmuar kujtesën, shëmbëllejnë me gjëagjezat... Dhe ky është shkaku i vështirësive që nxjerr zbërthimi i domethënies së tyre.<br /><br />Dihet se nga simbolet piktografike janë gjinikuar disa shkronja të sistemit shkrimor fenikas. Dihet gjithashtu se hieroglifet fillimisht kanë qenë idiograme lineare me mjaft elemente piktografikë. Mendohet se shumë shkronja në zanafillë kanë trajta nojmash njerëzore. Piktogramet e fìgurës antropomorfe gjatë procesit të thjeshtëzimit kanë pësuar tjetërzime në paraqitjen e trajtës së tyre, duke arritur në një vijë pingule te kryqëzuar nga dy vija të drejta ose të lakuara. Mesa duket drejtimi i ndryshëm i gjymtyrëve, d.m.th, i krahëve të përthyer e të ngritur përpjetë ose të lëshuar teposhtë, shpreh diçka të përcaktuar. Kalimthi vrojtojmë se përmes idiogrameve të lashtësisë janë trashëguar njësitë matëse te hapësirës si p.sh. "gisht", "perçik" pëlIèr nbë", "pash", "këmbë" e "hap". Giithashtu numrat e sistemit romak i (nje), Il (dy), III (tre), IV (katër), V (pesë), deri në dyfishimin e tyre e tutje janë gjinikuar nga sasia e gishtërinjve. Disa, kësi motivesh simbolike ishin shumë të përhapur në traditat etnokulturore indioeuropiane, duke përfshirë edhe stërgjyshërit tanë ilirë, si p.sh ideogrami kuneiform i Mesopotamisë; a) që dìkur vështronte vathën e bagëtive, ose ideogram. b) që vështronte "orë" ose shkronja rrethore e etruskëve, c) që lexohej "ZO" që vështronte "diell", ose piktogrami rrethor i prerë në mes, q) që lexohej "Zoa" dhe vështronte "babë" etj, etj.<br /><br />Disa motive, si p.sh zvastika apo kryqi i thyer që simbolizonte zjarrin, gjithashtu trajta e rrethìt me pikël në mesi - dh) ose me rreze anësore që simbolizojnë diellin si dhe trajtën e stilizuar antropomorfe që simbolizonte njeriun, ishin shumë të përhapura nëpër viset mesdhetare, por shumë më gjerësisht, deri në Lindjen e Largët. Një figurë simbolike e tillë f) shëmbëllen shumë me një motiv të përbërë prej tullash në njërën ballinë murore të kështjellës së Petrelës. Shëmbëllen gjithashtu me një motiv të përbërë prej tullash që vërehet në sipërfaqen e një kambane të vitit 1461, e cila mdodhet në muzeun historik të Krujës. Disa kësi motivesh të trashëguara nga lashtësia kanë vazhduar deri në shekullin tonë si lajle zbukuruese të veshmbathjeve karakteristike, siç e ka vënë në dukje M. E. Durham. (M. E. Durham: Some tribal origins laws and costums of the Balkan, Briton, 1928)<br /><br />Pa u zgjatue me tej rreth etapave epigrafike përmes të cilave është përshkuar sistemi shkrimor gjatë zhvillimit. mund të thuhet pa ndrojtje se nevojiteshin shumë e shumë shekuj, madje nevojiteshin disa mijëvjecarë për të arritur te shpikja e alfabetit me gërma të posacme për zanoret dhe bashkëtinglIoret e ndryshme. Padyshim, kjo ka qenë një nga arritjet më të shënuara e më te shkëlqyera te mendjes njerëzore, pa të cilën nuk përparohej dot, Nëpërmjet kësaj shpikjeje janë përquar, janë ruajtur, janë trashëguar, janë përhapur thesaret e mençurisë dhe të përvojave mbarënjerëzore. Pandehej se alfabetin e parë që pat zevendësuar hieroglifet egjiptiane si dhe sistemin kuneiform të Mesopotamisë e paskëshin shpikur fenikasit. Por kohët e fundit mendohet se fenikasit nuk kanë qenë të parët, as të vetmit shpikës të vërtetë të alfabetit. Dihet, se që nga mesi i mijëvjeçarit të dytë para erës së re janë shpikur disa sisteme shkrimore, por u përhap e u përqafua nëpër viset mesdhetare kryesisht ai i fenikasve. Dëshmia më e hershme e këtij sistemi është një lutje e gdhendur në sarkofagun e Ahiramit, mbretit të Byblos. Përveç shembullit të mësipërm njihen edhe disa mbishkrime të grricura mbi gur.<br /><br />Gjeneza<br /><br />Vizatime parahistorike të tilla, në sipërfaqe të shkëmbinjve janë hetuar anembanë rruzullit tokësor, pra, jo vetëm në Shqipëri e në Europë, por shumë më gjerë, përtej detrave dhe oqeaneve, nëpër kontinente të ndryshëm, që nga Afrika dhe Azia, deri në Amerikë dhe Australi. Qindra-mijë vizatime të tilla janë hetuar deri tash në mbarë botën. Një galeri e tërë vizatimesh e pikturash parahistorike janë zbuluar gjatë viteve 1879 1889 në shpellat e trevës kodrinore te Pirenejve, ndërsa pikturat shpellore te Saharasë, zbuluar më vonë, janë cilësuar si libra shumë të çmuar për njoftimet e vyera që sjellin rreth epokave parahistorike. Vendi më i pasur me vizatime parahistorike të tilla është Val Cammonica e Italisë, (krahina e Breshias), ku gjatë dhjetëvjeçarëve të fundit janë zbuluar disa qindra mijëra shembujsh. Doemos, nje përhapje kaq e gjerë e vizatimeve parahistorike në sipërfaqe të shkëmbinjve e ka zmadhuar shumë rrezen e gjurmimeve nepër vendet e ndryshme të botës.<br /><br />Studiuesit me pervoje e kanë nyjëzuar këtë repertor pa fund në dy kategori kryesore, 1) në petroglife të vizatuara me gërricje ose me skalitje, 2) në piktografinë me ngjyrosjen e siperfaqes së figurave. Këto dy kategori kryesore degëzohen në disa nënkategori të ndryshme nga pikëpamja teknike, tipologjike, stilistike etj. Meqë dukuri të tilla nuk kuptohen dot të shkëputura nga midisi dhe nga rrethanat apo kushtet e jetesës së shoqërisë përkatëse, po vemë në dukje se shumica e vizatimeve parahistorike janë hetuar pranë vendbanimeve të kryehershme, ku dikur jetonin gjahtarë e blegtorë, qoftë ndejtarë, qoftë endacakë që lëviznin së toku me bagëtitë e tyre në kërkim të kullotave sipas stinëve.<br /><br />Nuk përjashtohet mundësia që në të njëjtën trevë të kenë jetuar gjahtarët dhe blektorët. Sidoqoftë, ndejtarët kanë lënë më shumë gjurmë te dukshme kundrejt endacakëve. Shumë skema gjuetie të vizatuara në sipërfaqe të shkëmbinjve janë hetuar sidomos pranë burimeve të ujërave ku pojiteshin kafshët e egra, ose pranë lisave të moçëm si dhe pranë shpellave e brenda syresh. Disa vende të posaçme dhe disa dukurì mbresëlënëse linin te stërgjyshërit tanë ndijime të pashprehshme. Kështu p.sh. gurgullima e ujërave të rrjedhshme, fëshfëritjet e erës nëpër gjethishte, gjamët e motit, e anasjelltas, heshtja e thellë së toku me hijet e trajtave trupore që përfytyroheshin si "shëmtirë" e shpirtrave të padukshme.<br /><br />Dihet se stërgjyshërit tanë ponitnin apo adhuronin disa dukuri natyrore, Përparësinë e kishte "hy i diellit" (i bukuri i qiellit), që përfaqësohej përmes vizatimesh simbolike me një rreth të qarkuar nga rrezet dhe nga kryqi i thyer zvastika etj. Kjo simbolikë është trashëguar prej kohëve të lashta deri në ditët tona në zbukurimoren e veshmbathjeve kombëtare, si dhe në atë të disa orendive shtëpiake, madje deri ne skalitjet e vatrave të banesave e në gurët e varreve. Vështrimi i dikurshëm, i disa motiveve simbolike të këtilla është harruar me kalimin e kohës e rrjedhimisht mbetën si të mërtisur nga njëfarë fshehtësie.<br /><br />Ia vlen të theksohet se shpikja sistemeve shkrimore nuk e ka asgjësuar, as nuk e ka frenuar zhvillimin e mëtejshëm të vizatimeve simbolike. Trashëgimia e tyre ka vazhduar në rrafshin e artit popullor nëpërmjet lajleve apo motiveve dekorative të veshmbathjeve, orendive shtëpiake, sidomos nëpër vendbanimet e thellësive malore, ku tradita vendase ka rrënjët me te thella. Vlen të theksohet gjithashtu se në një mori vizatimesh parake të mbarë botës vërehen disa ngjashmëri tipologjike, madje, vërehet rëndom njëfarë njëjtësie figurash e motivesh, çka nënkupton se autoret e këtyre shprehjeve kanë patur marrëdhënie të ndërsjellta ose kanë jetuar në kushte pak a shumë të barabarta, në mos fare të ngjashme. Por, nëse vizatimet parake të njerëzve nga i njëjti nivel i zhvillimit paraqiten në stilema të ngjashme, pavarësisht kohës dhe hapësirës që i ndan, si mund të shpjegohet njëjtësia tematike e figurave dhe e motiveve?<br /><br />Për zgjidhjen e disa kësi nyjesh enigmatike ndihmojnë mjaft studimet krahasimore rreth tematikës, tipologiisë, teknikës, stilit dhe kompozimit të figurave. Po të krahasojmë nga kjo pikëpamje dy vizatimet parahistorike të vendit tonë. D.m.th, atë të Spilesë së Trenit dhe atë të strehës së zgavrës së Lepenicës me disa vizatime parahistorike të Pulias apo të Camonicas të Italisë dhe me ato të Istrias në bregun verilindor të detit Adriatik, gjithashtu, po të krahasohen me disa vizatime parahistorike të Turqisë, që ndodhen pranë bregut lindor të Detit të Zi, madje, me atë të Arabisë Qendrore si dhe me ato të Lindjes së Afërme etj, bindemi jo vetëm për një ligjëratë figurative të përbashkët, me mgjashmëri të mahnitshme, por edhe për njëjtësi figurash e motivesh, pavarësisht kushteve të ndryshme të mjediseve përkatëse. Ndërkohë, nuk duhet harruar se Iliria Jugore, falë pozicionit.gjeografik, ka qenë, si të thuash, urë lidhëse me gadishullin Apenin. Bash së këndejmi kanë kaluar shtegëtimet e disa fiseve gjatë kohëve parahistorike.<br /><br />Duke soditur një vizatim parahistorik në një shkëmb të Lipcit te Gryka e Kotorrit, ku pasqyrohet një skemë gjuetie e ngjashme me atë të Spilesë së Trenit, si dhe me atë të një vizatimi shkëmbor të Prokletijes së Malit të Zi, pranë kufirit shqiptar të tanishëm, bindemi për njejtësinë e temave, figurave dhe stileve. Nëse është e arësyeshme të mendohet se kjo njejtësi rrjedh nga një shtrat i përbashkët i vendbanimeve ilire të Bosnje Hercegovinës, si dhe i ngulimeve të disa fiseve ilire (Daunet, japigët, liburnët, mesapët, japodët) që patën mërguar në Itali nga bregu lindor i Adriatikut gjatë kohëve protohistorike, vallë si mund të shpjegohet ngjashmëria e mahnitshme, madje njejtësia e figurave dhe motiveve në disa vizatime parahistorike të vendeve shumë të largëta e pamundësi marrëdhëniesh të ndërsjeIlta, siç është rasti i një pikture shkëmbore në Cangon dhe Thelby të Kalifornisë (SHBA), që i përkasin viteve 500 të erës sonë? '<br /><br />Vallë ngjashmëria e grafikave apo motiveve sterotipe të vizatuara në shkëmb në të njëjtin stil linear, që dëshmon për njëjtësi shprehjesh mekanike, është përkim gand, d.m.th i rastësishëm, apo ... ?<br /><br />Sidoqoftë, kur kërkohet gjeneza e disa elementëve etnokulturorë shihet si e njejtë, doemos nevojiten studimet krahasimore. Përveq kësaj nuk duhen kundruar si dukuri dinarnike që "rrojnë" e ndryshojnë gjatë parabolës së zhvillimit sipas kushteve dhe rrethanave të jetës.<br /><br />Mosha:<br />Cila është mosha e këtyre vizatimeve shkëmbore?<br /><br />Kjo pikëpyetje ngërthen në vetvete në sërë nyjesh ende të pazgjidhura tërësisht. Mendohet se zanafilla e shumë vizatimeve parahistorike të bëra me gërricje në sipërfaqe të shkëmbinjve përkon me kohën e të ashtuquajturit "Homo sapiens", kohë e cila ka përfunduar në epokën e hershme të bronxit, kur njerëzit parakë zunë të kumtonin përmes shenjash të ndryshrne. Dihet se dëshira për të kumtuar diçka kësi dore i ka dhënë shkas shpikjes së sistemeve shkrimore, duke filluar me piktogramet dhe idiogramet deri te hieroglifet e te germat e alfabetit. (Ndërsa dëshira për të shënuar ngjarjet e rëndësishme i ka dhënë shkas lindjes së historiografisë). Përsë i përket periodizmit të përpiktë të epokës së bronxit, nuk duhet harruar se kufijtë e kësaj epoke luhaten me ndryshime sipas vendeve të ndryshrne.<br /><br />Edhe periudha e kalimit nga gjendja e shoqërisë së gjahtarëve në atë të blegtorëve nuk paraqitet e ndarë prerazi. Gjithësesi ajo kthesë që ngjan në epokën e gurit, kur gjahtarët endacakë u bënë ndejtarë, solli rrjedhime në rrafshin lëndor e shpirtëror të njerëzve. Pasqyrimet natyraliste u zëvendësuan nga abstragizmi dhe simbolizmi tregimtar.<br />Hulumtuesit me përvojë i kanë ftilluar pikturat parahistorike në dy qerthuj kryesorë. a) Vizatime me prirje "natyraliste" të gjahtarëve të epokës së gurit , b) Vizatime me prirje abstrakte te blegtorëve nga epoka e metaleve. Kalimi nga vizatimet e stilit natyralist në vizatimet e stilit abstrakt gjeometrik përkon me kapërcimin e sistemit shoqëror ekonomik të gjahtarëve në atë te blegtorëve. Pra, me sa duket, pasqyrimi i skenave të gjuetisë me figura të prirjes "realiste" është më i hershëm se i figurave me prirje gjeometrike apo abstrakte. Thjeshtëzimi i figurës së njeriut në pak vija thelbësore ka ardhur duke e abstraguar këtë motiv në simbol irracional.<br /><br />Arkeologu ynë, Myzafer Korkuti, (1) ka shprehur mendimin se dy vizatimet parahistorike të Shqipërisë Jugore i përkasin mijëvjecarit të dyte para erës sonë. 1) (M.Korkuti: "Piktura e Trenit'' në rev.”StudimeHistorike" 2\1969 b\idem.) Ndërsa arkeologu serb Djurdje Boskoviç (2) ka shpallur hamendesimin se vizatimi shkëmbor i Spilesë së Trenit ì përkitka shekujve XIII XIV te epokës sonë (siç!). Ai e ka mbështetur këtë hamendësim në ngjashmërinë tipologjike e tematike të ca "stecakë ' ve" bogomilësh që ndodhen në Bosnje e Hercegovinë. 2) Djurdje Boskoviç: "Mendime mbi pikturën çinetike të shkëmbit të Spilesë" kumtesë në Kuvendin e Studimeve Ilire Tiranë 15 20 shtator 1971.<br /><br />Po vemë në dukje me këtë rast se bogomilët i përkisnin një sekti eretikësh të ardhur nga Trakija nëpër disa vise të siujdhesës ballkanike. Pjesëtarët e këtij sekti luftoheshin egërsisht nga kleri, derisa u çfarosën në muzgun e mesjetës. Kanë ngelur varret e tyre nëpër krahinën Dinarike te Bosnjes dhe Hercegovines, ç'merr prej bregut të Adriatikut deri te lumi Morava ku ndodhen afro 35.000 arkëza hiri, te quajtura "steçakë". 36, 37, 38, 39. Në sipërfaqet e atyre gurëve janë skalitur gjithfarë motivesh në basoreliev; trajta gjeometrike, figura njerëzish në lodrim, në vallëzim etj. Në njërën nga këto përmendore bogomilësh pasqyrohet një skenë gjuetie që përgjason shumë me atë të vizatimit parahistorik të Spilesë, pra një kalorës i armatosur me heshtë të gjatë duke ndjekur një dre. Nuk duhet harruar se gurët e varreve te lartpërmendur ndodhen kryesisht në krahinën dinarike që banohej herët nga stërgjyshërit tanë ilirë.<br /><br />Përsa i përket përcaktimit të moshës së dy vizatimeve parahistorike te Shqipërisë jugore duhet patur parasysh se njëri syresh, d.m.th ai i shkëmbit të Spilesë, ndodhet pranë vendbanimit parahistorik të Trenit, vendbanim për të cilin mendohet se i përket fundit të mijëvjeçarit të dytë para erës sonë, d.m.th. në kapërcyell ndërmjet epokës së bronxit dhe asaj të hekurit. Gjithashtu duhet patur parasysh si fakt kuptimplotë se në luginën e lumit të Shushicës, bash përballë shkëmbit te Lepenicës, jo më larg se 10 km në vijë ajrore ndodhet vendbanimi shpellor i Velçës. Per këtë vendbanim parahistorik mendohet se i përket kohës së metalit të hekurit.<br /><br />Shumë më e hershme se steçakët e lartpërmendur është një kovë bronxi (situla) e zbuluar në një vendbanirn ilirësh në Vaç të Sllovenisë. Në atë kovë bronxi spikat në reliev figura e në kalorësi. Një figurë e tillë pasqyrohet gjithashtu në gjetjet e varrezës së Hallshtatit, i cili gjithashtu i përket fundit të epokës së bronxit apo fillimit të epokës së hekurit. Përveç këtyre mund të përmendirn disa piktura shkëmbinjsh të zbuluara më 1970 në Italinë jugore, ku krahas gjahtarëve të pajisur me shigjetë, si dhe kuajve e zagarëve në ndjekje të kaprojve, pasqyrohen disa figura të ndryshme gjeometrike spirale etj. motive abstrakte.<br /><br />Ndonëse arkeologjia është një shkencë relativisht e re për kulturën shqiptare, prap se prapë e pavarësisht disa mangësive, ka arritur të qartësojë përmes gërmimeve e hulumtimeve mjaft dukuri të së kaluarës së vendit tonë. Por me sa duket, për zgjidhjen e disa nyjeve enigmatike nuk mjaftuakan metodat shkencore të lartpërmendura. Kur kjo shkencë e saktë del nga hullia e vet, duke u politizuar përmes hamendësimesh të gabuara, nuk është për t'u çuditur nëse sjell turbullime lajthitëse duke u ngatërruar ndër shtigje pa rrugëdalje. I tillë është rasti i ngatërrimit të vizatimit parahistorik të Trenit me steçakët e bogomilëve. Gabimet apo lajthitjet në hulumtimet shkencore mund të jenë disa farësh; a) të imagjinatës, b) të njohjes së pamjaftueshme, c) të pikpamjeve të gabuara dhe ç) të qëllimeve të errëta që vazhdojnë te sjellin turbullime edhe në kohën tonë, ndonëse metodat dhe mjetet e sakta te shkencës arkeologjike kanë përparuar shumë.<br /><br />Një nga arritjet e shënuara për të përcaktuar moshën e gjetjeve arkeologjike është metoda e analizave radioaktive e ashtuquajtur 14 C (d.m.th karbon 14). Kjo metodë që u shpik e u zhvillua gjatë këtyre dhjetëvjecarëve të fundit të shekullit XX, po shfrytëzohet botërisht nga arkeologët që nga viti 1946, duke mundësuar përcaktime mjaft të sakta. Ndërkohë, krahas metodës karbon 14 po shfrytëzohet giithashtu si izotop radioaktiv edhe e ashtuquajtura 10B (d.m.th berilium 10). Përveç dy izotopëve të lartpërmendur (d.m.th 14 C e 10 B) po shfrytëzohen për të njëjtin qëllim metoda termoluminishente gastro matografike me cyklspektometër, e cila me aktivizimin e neutroneve nëpërmjet rrezeve iks arrin të rrokë në spektometër një lak kohor prej miliona vitesh. Shpresohet se në të ardhmen do shpiken metoda edhe më më të përparuara. Vetëkuptohet se për shfrytëzimin e këtyre metodave analitike nevojitet bashkëpunimi i arkeologëve me ekspertët e kimisë. fizikës. biologjisë etj.<br /><br />Studimi i geoglifeve te ndryshme ndihmon per t'i mirëkuptuar traditat etnokulturore të kryehershme, ku mpleksen qëllimet praktike me magjizmin mu në kapërcyell të parahistorisë dhe protohistorisë sonë, duke u nyjëzuar në ligjëratë skernatike dhe simbolike. Gjithësesi soditjet, shqyrtimet dhe orvatjet për të ftilluar tipologjinë e disa “stileve" si dhe për të zbërthyer vështrimin e tyre të kredhin në mendime e në përsiatje të thella.<br /><br />Non omnía moriar Vizatimet e stërlashta me gërricje në sipërfaqe te shkëmbinjve janë përmendore të mirëfillta parahistorike që i kanë qëndruar rrjedhës së shekujve e mijëvjecarëve. Përmes syresh janë pasqyruar kushtet e jetesës lëndore me shprehitë shpirtërore të të parëve tanë. Përmes syresh është pasqyruar vetë qëndrimi i strëgjyshërve tanë kundrejt realitetit te midisit dhe te kohës përkatëse. Përmes syresh është “shkruar" diçka nga e kaluara e vendit tonë. Njerëzit që janë zhdukur kushedi se kur nga faqja e dheut kanë lënë përmes syresh mesazhe që na vijnë nga thellësitë e shekujve. Prandaj hulumtimi i këtyre vizatimeve të stërlashta i shërben jo vetëm parahistorisë së artit në vendin tonè. por i shërben gjithashtu njohjes së botës shpirtërore te pararendèsve tanë. Duke i soditur këto vizatime te kredhura në heshtje, prekesh nga ndijime te pashprehshme. Këto përmendore parahistorike që u kanë qëndruar rrebesheve të kohërave e pasurojnë botën tonë. Dhe kush e di se sa mesazhe të stërlashta së toku me kushedi se sa thesare te panjohura fshihen ende në gjirin e truallit tonë. Dhe bindesh thellë se në jetën e shkurtër je plot me ëndërrine të zhgënjyera. nga përvojat cfilitëse, mbetet diçka nga krijimtaria shpirtërore që nuk shqimet, nuk shuhet kurrë.<br /><br />Bibliografi:<br /><br />1) Amati E. Arte preistorica in Anatolia në rev. "Studime Cam uni" Brascia TV / 19 72.<br /><br />2) Amati E. Euoluzione e stile dell'arte rupestr po aty, vëll. II, f 50 54<br /><br />3) Boskoviç D Piktura cinegjenike mbi shkëmbin e Spiles në afërsí te fshatit Tren Kumtesë e mbajtur në Kuuendin e Studimeue Ilire Tiranë, 15 20 shtator 1972.<br /><br />4) Durham M. E. Some tribal origins lours and Costums of the Balkan 1927.<br /><br />5) Le couriers de l'Unesco. L'art des commensemenes Peintures et gravures rupesres avril 1988.<br /><br />6) Korkutí M. "Piktura e Trenit, në revistën "Studíme historike211969<br /><br />7) Idem. Vizatimi shkëmbor porahistorik i Reçit Në gazetën ''Drita 24 dhjetor 1989.<br /><br />Ucko P.J. dhe Rosenfeld A, Arte paleolitica Milano 1964.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-31971695598363217002009-01-21T12:41:00.000-08:002009-01-21T12:42:39.311-08:00Skandenberg's list: In Albania tutti gli ebrei sono stati salvati durante la Seconda Guerra Mondiale<span style="font-weight:bold;"><br />Skandenberg's list<br />28/03/2008<br /><br /><br />In Albania tutti gli ebrei sono stati salvati durante la Seconda Guerra Mondiale<br />di Roberta Barazza </span><br /> <br />New York ha ospitato, nei mesi scorsi, una mostra che ha messo in luce la storia dimenticata degli ebrei salvati in Albania durante la Seconda Guerra Mondiale: ''Besa: A Code of Honor/Albanians who Rescued Jews during the Holocaust''. <br /><br />Il fatto è poco noto, perchè il regime comunista di Enver Hoxha, nei quasi 50 anni di dittatura successivi alla Seconda Guerra Mondiale, ha tenuto nascosti questi e molti altri documenti, riapparsi poi nel 1990. Una delegazione statunitense, recatasi in Albania, ha avuto accesso agli archivi degli anni della dittatura di Hoxha. Joe Dioguardi, rappresentante del Congresso Usa giunto a Tirana, inviò a Tel Aviv le testimonianze relative agli ebrei salvati e i documenti furono confermati e ritenuti autentici.<br />Ora anche l'Albania è stata aggiunta all'elenco dei ''Giusti tra le Nazioni'', cioè quelle persone o enti che hanno salvato ebrei dall'Olocausto. Anzi l'Albania ha un primato eccezionale: è l'unico paese che può vantare di aver salvato tutti gli ebrei presenti nel suo territorio.<br />Prima della Seconda Guerra Mondiale gli albanesi in Albania erano circa 200 e, alla fine del conflitto, erano oltre 2000.<br />Presenze ebraiche nel territorio albanese sono testimoniate fin dai tempi dei romani.<br />Perchè poterono salvarsi tutti gli ebrei in Albania? Per l'isolamento di cui godeva questo paese in un contesto europeo invece fortemente influenzato dall'ideologia fascista e nazista, ma soprattutto grazie alla cultura albanese, basata su un codice morale detto kanun e in particolare su una sua parte detta Besa, secondo la quale è un dovere inderogabile difendere la vita umana di chiunque, anche a costo della propria.<br />Il codice kanun, che per vari aspetti determina ancora la cultura albanese, prescrive una serie di regole di comportamento che, durante le successive invasioni straniere in Albania, hanno rappresentato l'identità stessa del popolo albanese. Essere albanese significava, prima ancora che abitare nel territorio albanese o obbedire al potere politico di quel territorio, rispettare il codice kanun.<br /><br />lo yad vashem a gerusalemmeNel corso della storia questo codice si è a volte contrapposto al potere in Albania. E nei casi di conflitto tra potere politico ufficiale e regole proposte dal kanun, quest'ultimo veniva prima del rispetto di altre forme di potere.<br />Il codice kanun ha anche aspetti ormai inaccettabili, come il delitto d'onore o il dovere di vendicare anche con l'omicidio i torti subiti.<br />Ma un aspetto positivo e straordinario di questo codice è quello che ha portato alla salvezza di tutti gli ebrei che si sono rifugiati in Albania per sfuggire dall'Olocausto: il codice prevede l'obbligo di difendere la vita umana minacciata, chiunque sia in pericolo, albanese o straniero. Anzi il codice kanun non riconosce la parola 'straniero': Esistono gli 'ospiti', ma non gli 'stranieri'.<br />Durante la Seconda Guerra Mondiale gli albanesi hanno nascosto gli ebrei nel loro territorio, sia per iniziativa privata, sia per scelta delle autorità che si sono rifiutate di consegnare ai fascisti nel 1939 e ai nazisti nel 1943, le liste con i nomi degli ebrei presenti nel territorio. Il pericolo di ritorsioni, specie durante l'occupazione nazista, era molto alto, ma i cittadini albanesi e le autorità difesero gli ebrei, nascondendoli nelle case, procurando loro documenti falsi, travestendoli da contadini, spostandoli da un luogo all'altro per sfuggire alla morte.<br />Se si pensa che nella regione dei Balcani, su circa 70mila ebrei in pericolo, solo il 10 percento è sopravvissuto all'Olocausto, la straordinaria importanza del comportamento dell'Albania in quegli anni risulta ancora più evidente. Anche gli albanesi del Kosovo, del Montenegro e della Macedonia hanno contribuito alla salvezza di molti ebrei aiutandoli a rifugiarsi in Albania che era, appunto, durante la Seconda Guerra Mondiale, il luogo più sicuro in Europa.Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-2400785273397453204.post-83123264711335388892009-01-21T12:24:00.000-08:002009-01-21T12:26:14.772-08:00Ismail Kadaré: L’Albania di Hoxha? Un paese ermafrodita<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh7DZFItO8DQVd5RnfoNf_26ziJDK-TjWt-PyMh_e_EA7KJH4Doy15UVj2P4WIe0wCxpz9nQ_dzcJ3D3PMq6YiN6lGmwnepUnn_ykr_p4rHsNVQcVW_UWyDM8-DTI-8BBdT_jaSvmm7wTQ/s1600-h/ismail_kadare.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 170px; height: 272px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh7DZFItO8DQVd5RnfoNf_26ziJDK-TjWt-PyMh_e_EA7KJH4Doy15UVj2P4WIe0wCxpz9nQ_dzcJ3D3PMq6YiN6lGmwnepUnn_ykr_p4rHsNVQcVW_UWyDM8-DTI-8BBdT_jaSvmm7wTQ/s400/ismail_kadare.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5293845955277765842" /></a><br /><span style="font-weight:bold;">Ismail Kadaré: L’Albania di Hoxha? Un paese ermafrodita<br />fonte Intervista di Maria Serena Palieri - L'Unità</span><br /> 5 luglio 2008 <br /><br /><br />Ci sono immagini che, terminata la lettura di un libro, te ne restano in mente come emblemi. Nel Successore, l’ultimo romanzo di Ismail Kadaré, è quella della «Guida» - ovvero Enver Hoxha, il dittatore che tenne in suo potere l’Albania per quarant’anni, dalla fine della guerra alla morte, avvenuta nel 1985 - che fa ingresso all’inaugurazione della nuova casa del suo delfino. Col suo fasto, la dimora sembra prefigurare il passaggio di poteri tra i due uomini, che dovrebbe avvenire alla morte della Guida.<br />Ma ecco l’anziano dittatore, ormai quasi cieco, in lungo mantello nero, che gioca con l’interruttore modernissimo che spicca su una parete del salone: da un lato è luce sempre più piena, ma dall’altro, clic, la stanza precipita nel buio. Con lo stesso ludico arbitrio, il «Prijs», la Guida, deciderà della vita del suo fedelissimo: gli succederà davvero o sarà lui a morire prima, andandosene in circostanze misteriose?<br /><br />Terminato nel 2004, Il successore è la seconda parte d’un dittico che Kadaré avviò tra il 1984 e il 1986 con il romanzo La figlia di Agamennone. Sulla falsariga della tragedia eschilea dell’Atride, di sua figlia Ifigenia e della moglie Clitennestra, ecco la vicenda di una fanciulla, Suzana, immolata sull’altare della ragion di Stato: non potrà sposare l’amante cui - con innocente fame di eros - ha concesso la propria verginità, perché andrà a nozze con un altro, in apparenza più consono alla dimensione di potere teocratico cui è vocato suo padre; ma nel secondo volume si scopre che il promesso sposo è figlio di «nobilastri», accusa infamante nell’Albania comunista, da qui la caduta in rovina del Successore e della sua famiglia.<br />Il primo libro, racconta nella postfazione Claude Durand, editore di Fayard, arrivò in Francia, da Tirana dove lui si era appositamente recato, dissimulato tra le sue carte, insieme con un altro romanzo, L’Ombre, con L’envol du migrateur e delle raccolte di versi. Depositati alla Banque de la Cité, gli scritti fungevano da assicurazione sulla memoria: Fayard aveva l’incarico di tradurli e pubblicarli se Ismail Kadaré fosse morto, magari in modo «accidentale».<br /><br />Il dittico è il più spietato ed esplicito atto d’accusa che lo scrittore di Gjirokastra abbia mosso al regime di Hoxha - la monarchia comunista che aveva trasformato l’Albania, scrive, in un «paese ermafrodita» - senza più i veli dell’allusione utilizzati altrove, per esempio nel Palazzo dei sogni. Dunque, era lo scudo da utilizzare se il regime avesse tentato, post-mortem, di manipolare la sua memoria. Kafkiano (per una volta l’aggettivo non è un abuso), cupamente magnifico, di una potenza, a tratti, quasi intollerabile, il dittico, - specie nel secondo romanzo - certifica di nuovo la grandezza dello scrittore del Generale dell’armata morta, più volte candidato al Nobel. Mentre, in contemporanea, escono da noi anche due suoi saggi. Uno su Eschilo, l’altro su Dante. Quest’ultimo con una tesi assai interessante: che l’Alighieri, col suo Inferno, abbia prefigurato il mondo fino a oggi, un mondo, il nostro, «dantesco» nella labirintica claustrofobia delle sue metropoli.<br /><br />«La figlia di Agamennone» e «Il Successore» è un dittico che merita d’essere definito non un romanzo, ma «il» romanzo, del totalitarismo. Cos’è, signor Kadaré, il totalitarismo?<br />«È un forma di potere ben conosciuta nel mondo, che si è evoluta per millenni, ma i cui dati sono ricorrenti. È un potere totale che non sopporta falle. Il complesso del totalitarismo, la sua malattia mortale, è che la prima falla che si apre in esso ne determina la fine. Perciò non sopporta incrinature».<br /><br />L’idea corrente è che sia stato il Novecento a inventare i totalitarismi, cioè i fascismi e il comunismo. Quali ne sono stati, prima, i prototipi?<br />«Il sistema di potere degli Egizi, per esempio. I Greci, loro, ne hanno scritto, la tragedia greca ne parla, ma essa riportava ciò che avveniva nel mondo intorno. Perché la “tirannia” greca era piuttosto un’oligarchia, di tiranni ce ne furono trenta, e questo cambia parecchio. Pensi se ci fossero stati trenta Stalin o trenta Mussolini...».<br /><br />Però la memoria del totalitarismo, quel controllo che esso esercitava fino nel profondo delle coscienze, sembra scomparsa nel sentire di chi, oggi, persone comuni e non intellettuali, arriva qui dai paesi dell’Est Europa. Russi, romeni, albanesi, raccontano quel passato con nostalgia per il modello di giustizia sociale al più lamentandone la mancanza di libertà. Come mai la memoria del totalitarismo sfuma così facilmente?<br />«La macchina dell’oblio non è assurda, è necessaria. Senza l’oblio non potremmo avere memoria. Ma a volte si dimentica troppo. La macchina perde colpi, funziona male».<br /><br />Si dice «comunismo», al singolare. In realtà ciascuno aveva il proprio. Quello albanese quali caratteristiche aveva?<br />«Era il peggiore. O meglio, il peggiore dopo quello cambogiano e quello cinese. Subito dopo ecco il nostro e quello romeno. Era un mosaico di due fasi, quella stalinista e quella post-stalinista. Il comunismo asiatico era più duro, lì la persecuzione di scrittori e intellettuali è arrivata a livelli inimmaginabili, la Rivoluzione culturale cinese è stata, in questo senso, la più grande ecatombe della storia, però il comunismo cinese non è stato ancora studiato bene».<br /><br />Forse perché la Repubblica Popolare esiste ancora?<br />«Anche perché in Occidente c’erano dei maîtres-à-penser che, la Cina, la sostenevano».<br /><br />Rispetto a questo scenario, lei ritiene di aver sperimentato, in Albania, maggiore libertà?<br />«Nel 1980 se non altro ho potuto scrivere un romanzo di 600 pagine, Il concerto, dove raccontavo un’ecatombe di intellettuali e la morte che correva dentro la cupola del potere. Facevo un paragone tra Macbeth che, nella tragedia di Shakespeare, uccide il re, e la Cina dov’era stato il re, Mao Tse Tung, ad aver fatto uccidere il candidato alla successione Lin Piao. Scrivevo nomi e cognomi. Finii il romanzo mentre Enver Hoxha liquidava, lui, il suo delfino, Mehmet Shehu. Hoxha lo ebbe in visione e il romanzo non uscì fino alla sua morte. Ma insomma, avevo potuto scriverlo».<br /><br />Lei ha lasciato l’Albania nel 1990, cinque anni dopo la morte di Hoxha. Come mai non l’aveva fatto prima? E lì di quale statuto godeva? Viveva del suo scrivere? Era amato o messo al bando?<br />«Lasciare una dittatura è difficile, c’era il rischio di rappresaglie per la mia famiglia. In Albania ero molto amato dai progressisti, studenti e professori, ma anche gente semplice, ed ero odiato dai militanti fanatici del regime e tenuto d’occhio dalla polizia segreta. Il mio status, dopo il 1970, era davvero strano, perché in quell’anno cominciarono a tradurre le mie opere in una quantità di lingue, e così ero amato sia in patria, nel paese che era il nemico numero uno dell’Occidente, che nell’Occidente stesso. Ero un paradosso, ero “lo” scrittore di un paese stalinista amato all’Ovest. Sapevo di avere due tipi di lettori, gli albanesi indottrinati e i lettori di là, internazionali, liberi. E, sì, vivevo del mio scrivere».<br /><br />In contemporanea con la seconda parte del dittico romanzesco escono in Italia due suoi saggi, «Dante, l’inevitabile», per Fandango Libri, ed «Eschilo, questo grande perdente», per un’etichetta neonata, Controluce. Il richiamo alla tragedia classica è, in questi due romanzi, esplicito fin dal titolo del primo. E l’aggettivo «dantesco» descrive il cupo inferno in cui si erge la figura del «Prijs», la Guida, il dittatore. Quale ruolo hanno avuto i Greci, da un lato, e Dante, nella sua formazione?<br />«Un’influenza profonda, costituiscono il sommo dell’arte. È questo che, nei saggi, ho cercato di esprimere. Che il testo su Dante appaia ora in Italia è un piacere, è un onore».<br /><br />La vicenda che lei narra nei due romanzi è calcata sull’«Orestea». Ma ciò che il Successore/Agamennone immola per far carriera non è il semplice corpo di sua figlia, Suzana/Ifigenia. È, più in profondità, la sua sessualità. È al suo eros che la ragazza deve rinunciare. Perché ha circoscritto il sacrificio di Suzana a questa sfera e non ha parlato invece d’amore, di cuore, di sentimenti?<br />«Volevo dare al sacrificio una connotazione “genetica”, qualcosa che parlasse della possibilità di cambiare la natura umana in profondità. E accentuare questo lato dell’amore: il totalitarismo riduce l’amore, come tutte le passioni, a uno stato molto povero, primitivo».<br />Dopo il crollo del regime lei è potuto tornare in Albania.<br /><br />L’ha fatto subito? E oggi com’è il paese, rispetto al passato?<br />«Non è un paese né ricco né felice. Io, qui, sono tornato subito, appena ho potuto, me l’ero ripromesso e ho mantenuto la parola. Trascorro metà dell’anno vicino a Durazzo, sul mare, in una località il cui nome è arcaico e significa “la montagna dell’uomo”. L’Albania oggi potrebbe essere felice, per via della libertà conquistata. Ma pretende di più. E se lo merita, io credo».Bilderberghttp://www.blogger.com/profile/05346060915454518029noreply@blogger.com0